Quốc tế lo ngại Thái Lan dẫn độ ông Y
Quynh Bđăp về Việt Nam
BBC Tiếng Việt
14
tháng 6 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c1667kjygzzo
Ông
Y Quynh Bđăp, người đồng sáng lập Tổ chức Người Thượng vì Công lý, vừa bị cảnh
sát Thái Lan bắt giữ và đang có nguy cơ bị dẫn độ về Việt Nam, một nguồn tin
cho BBC News Tiếng Việt hay.
Ông
Y Quynh Bđăp (thứ ba, trái qua) cùng các thành viên Tổ chức Người Thượng Vì
Công lý
Ông
Y Quynh Bđăp, 32 tuổi, tỵ nạn tại Thái Lan từ năm 2018 và đã được Cao ủy Liên Hợp
Quốc về Người tị nạn cấp quy chế tị nạn.
Ông
bị bắt hôm 11/6 và hiện đang bị giam giữ tại nhà tù Remand ở Bangkok để chờ xét
xử xem ông có bị dẫn độ về Việt Nam hay không.
“Y
Quynh Bđăp khi đó đang trốn trong một khách sạn nhưng tối đó có tin anh ấy ra
ngoài đi mua dép. Vừa ra ngoài thì cảnh sát Thái Lan ập tới bắt,” mục sư A Ga,
người sáng lập Hội thánh Tin lành Đấng Christ tại Tây Nguyên hiện đang tỵ nạn tại
Mỹ, nói với BBC News Tiếng Việt hôm 14/6.
Ông
A Ga cũng cho hay ông Y Quynh Bđăp thường xuyên liên lạc với ông và trước khi bị
bắt đã gọi điện nói rằng “tình hình rất nguy hiểm”.
Ông A Ga
thuật lại:
“Ông
Y Quanh Bđăp vừa có cuộc phỏng vấn với Sở Di trú Canada hôm 4/6 và đang trong
thời gian chờ đợi để chính thức đi định cư tại Canada.
"Việc
Y Quynh bị bắt không có gì đáng ngạc nhiên vì Y Quynh đã báo trước vấn đề này.
Thời gian qua công an đã theo sát và truy lùng anh ấy.
"Hôm
4 và 5/6, Y Quynh báo cho tôi là cảm thấy không ổn vì cảnh sát đã biết nơi ở của
anh ấy.
"Sau
đó Y Quynh phải tách rời vợ con, nhờ một tổ chức cho trốn vài ngày ở khách sạn.
"Lúc
anh ấy ở trong khách sạn thì cảnh sát bao vây bên ngoài.
"Vào
ngày thứ Hai vừa rồi (11/6), tôi gọi cho Y Quynh thì không nghe máy. Sau đó nhận
được tin Y Quynh đã bị bắt.”
Theo
đánh giá của ông A Ga, có khả năng cao là ông Y Quynh sẽ bị dẫn độ về Việt Nam
nếu cộng đồng quốc tế không can thiệp mạnh
Trong
video dài 1 phút 30 giây ông Y Quynh được cho là thực hiện trước khi bị bắt mà
BBC đang có trong tay, ông nói bản thân và gia đình đang gặp nguy hiểm khi cảnh
sát Thái truy lùng.
Ông
cũng nói rằng ông mong các tổ chức nhân quyền lên tiếng để gia đình ông được an
toàn và tự do.
Vì
sao Việt Nam yêu cầu Thái Lan can thiệp?
Một
buổi thờ phượng Chúa của người Thượng tại Thái Lan
Chính
phủ Việt Nam đã phát lệnh truy nã và yêu cầu chính quyền Thái Lan dẫn độ ông Y
Quynh Bđăp với cáo buộc “khủng bố”, liên quan đến vụ nổ súng vào trụ sở công an
ở hai xã Ea Tiêu và Ea Ktur, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk hồi tháng 6/2023 khiến
9 người tử vong.
Ông
Y Quynh đã bị kết án 10 năm tù vắng mặt vào tháng 1/2024.
Bộ
Công an Việt Nam nhận định vụ tấn công này là "đặc biệt nghiêm trọng",
xếp vào dạng "khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân".
Bộ
này cũng nói rằng "vụ tấn công có sự chỉ đạo và tiếp tay của các thế lực
thù địch từ nước ngoài", trong đó, nhóm "Lính Đêga" thực hiện vụ
khủng bố.
Theo
Bộ Công an Việt Nam, nhóm “Lính Đêga” móc nối với tổ chức Người Thượng vì Công
lý để “tuyên truyền, lôi kéo, tuyển mộ thành viên, huấn luyện, tài trợ tiền và
chỉ đạo chuẩn bị hoạt động tấn công khủng bố nhằm thành lập 'nhà nước riêng' ở
Tây Nguyên.”
Bộ
Công an xác định Y Quynh Bđăp là “một trong những đối tượng đứng đầu tổ chức
này”.
Trong
khi đó, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) hôm 14/6 ra thông cáo cho hay họ
không có thông tin về khả năng Y Quynh Bđăp có liên quan đến vụ nổ súng nói
trên, “nhưng đặc biệt quan ngại về sự an toàn của ông và việc ông bị xét xử
không công bằng ở Việt Nam”.
Bà
Elaine Pearson, Giám đốc châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, kêu gọi chính
phủ Thái Lan "trả tự do và và đảm bảo ông Y Quynh Bđăp không bị tổn hại
"Trao
trả nhà hoạt động Việt Nam Y Quynh Bđăp về Việt Nam sẽ khiến ông ấy gặp nguy hiểm
nghiêm trọng. Chính quyền Thái Lan nên công nhận tình trạng tị nạn của Y Quynh
Bđăp,” bà Elaine Pearson nói.
Theo
nhận định của mục sư A Ga, chính quyền Việt Nam cáo buộc ông Y Quynh liên quan
đến vụ “khủng bố” ở Đắk Lắk nhưng thực tế là do họ "đang rất lo ngại vì Y
Quynh là người sáng lập Tổ chức Người Thượng vì Công lý để bảo vệ nhân quyền
cho người Thượng ở Tây Nguyên".
"Anh
Y Quynh đã được đào tạo ở Thái Lan 12 tháng và đã trở thành người thu thập
thông tin, viết báo cáo gửi Liên Hợp Quốc và các tổ chức quốc tế về tình trạng
chính quyền Việt Nam bắt bớ, vi phạm tự do tôn giáo.
"Tại
Hội nghị Nhân quyền và Dân chủ ở Geneva vừa rồi, biết bao nhiêu bản báo cáo như
vậy đã được gửi cho Liên Hợp Quốc và các tổ chức nhân quyền quốc tế.
"Thì
đương nhiên chính quyền Việt Nam sẽ nhắm vào ông này và tổ chức của ông để dập
tắt.
"Như
thế thì không ai còn thông tin về sự vi phạm của chính quyền ở trong nước nữa.
"Do
đó họ tìm bằng mọi cách bắt Y Quynh cho bằng được."
Mục
sư A Ga nhận định rằng tình trạng hiện nay của những người Thượng tị nạn ở Thái
Lan là rất đáng lo ngại.
Trong
thời gian qua đã xảy ra tình trạng chính quyền Việt Nam tới nhà của một số người
tị nạn để sách nhiễu, yêu cầu gia đình gọi con em về nước đầu thú thì sẽ được cấp
đất, được khoan hồng. Nếu không chính phủ sẽ sang Thái bắt đưa về Việt Nam, ông
A Ga kể lại.
Khả
năng Thái Lan dẫn độ người về Việt Nam?
Một
hoạt động của các thành viên Tổ chức Người Thượng vì Công lý tại Thái Lan
Theo
thông cáo của HRW, Tổ chức Người Thượng vì Công lý đã tìm cách bảo vệ và thúc đẩy
quyền tự do tôn giáo và các quyền khác của người Thượng ở Tây Nguyên Việt Nam.
Chính
phủ Việt Nam từ lâu đã đàn áp những người Thượng theo đạo Thiên Chúa thuộc các
giáo hội tại gia độc lập, những người ủng hộ các yêu cầu độc lập hoặc tự trị bất
bạo động, và những người phản đối việc chính phủ giao đất Tây Nguyên cho các
doanh nghiệp, theo HRW.
Ngày
12/6, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về các nhà bảo vệ nhân quyền,
Mary Lawlor, đã bày tỏ quan ngại về việc bắt giữ ông Y Quynh Bđăp và cho rằng
việc dẫn độ ông về Việt Nam có nghĩa là Thái Lan “không đủ tư cách để được bầu”
vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc vào cuối năm nay.
Báo
cáo gần đây của HRW, "‘Chúng tôi đã nghĩ mình an toàn’: Đàn áp và trục xuất
người tị nạn ở Thái Lan,” ghi lại một mô hình đàn áp xuyên quốc gia trong đó
chính quyền Thái Lan giúp các chính phủ láng giềng thực hiện các hành động trái
pháp luật nhằm vào người tị nạn và người bất đồng chính kiến đang tìm nơi trú ẩn
ở Thái Lan.
Đổi
lại, chính quyền Thái Lan có thể nhắm mục tiêu vào những người chỉ trích chính
phủ Thái Lan sống ở Lào, Việt Nam và Campuchia như một phần của thỏa thuận
“trao đổi” người tị nạn và những người bất đồng chính kiến.
Vào
tháng 5/2019, ba nhà bất đồng chính kiến Thái Lan - Chucheep Chivasut, Siam
Theerawut và Kritsana Thapthai - đã bị chính quyền Việt Nam bắt giữ và sau đó
đã “biến mất”.
Tổ
chức Theo dõi Nhân quyền cho rằng Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin nên chấm
dứt hành vi ngược đãi của các chính phủ Thái Lan trước đây và đảm bảo rằng Y
Quynh Bđăp không bị trả về Việt Nam.
Thái
Lan có nghĩa vụ tôn trọng nguyên tắc không trục xuất của luật pháp quốc tế,
nghiêm cấm các quốc gia trục xuất bất kỳ ai đến nơi mà họ sẽ phải đối mặt với
nguy cơ thực sự bị đàn áp, tra tấn hoặc bị đe dọa đến tính mạng.
Nguyên
tắc này được quy định rõ ràng trong Công ước Chống Tra tấn của Liên Hiệp Quốc
mà Thái Lan là thành viên.
Ngoài
ra, Đạo luật ngăn chặn tra tấn và cưỡng bức mất tích của Thái Lan, có hiệu lực
vào tháng 2/2023, quy định rằng “không tổ chức chính phủ hoặc quan chức nào được
trục xuất hoặc dẫn độ một người đến một quốc gia khác nơi có căn cứ đáng kể để
tin rằng người đó sẽ có nguy cơ bị tra tấn, đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ
nhục hoặc bị mất tích.”
----------------
Tin
liên quan
·
Thấy gì từ phiên
tòa xét xử 100 người vụ tấn công trụ sở xã ở Đắk Lắk?
17
tháng 1 năm 2024
·
Vụ nổ súng ở Đắk Lắk: Có
phải người Tây Nguyên thành bộ phận dân số nghèo nhất?
21
tháng 6 năm 2023
·
Vụ hai đồn công an ở Đắk
Lắk bị tấn công: 'Tức nước vỡ bờ vì mâu thuẫn đất đai và tôn giáo'?
19
tháng 6 năm 2023
No comments:
Post a Comment