Chính trị Thái Lan:
Phía sau việc cựu Thủ tướng Thaksin trở về sau 15 năm lưu vong
Bùi Thư
BBC News Tiếng Việt
23 tháng 8 năm 2023
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c9w0kw4rkppo
Sự trở về của chính trị gia gây chia rẽ nhất - ông
Thaksin Shinawatra cùng với việc ứng cử viên của đảng Pheu Thai - ông Srettha
được đề bạt cho vị trí thủ tướng đã dấy lên đồn đoán về một thỏa thuận phía sau
hậu trường.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/0900/live/69df66e0-41a2-11ee-9b58-cb80889117a8.jpg
Thaksin Shinawatra (74 tuổi), cựu Thủ tướng Thái Lan đến sân bay quốc
tế Don Muaeng ở Bangkok hôm 22/8 sau 15 năm lưu vong, sau khi chính phủ của ông
bị Quân đội Hoàng gia Thái Lan đảo chính trong cuộc khủng hoảng chính trị năm
2006
Về nước sau 15 năm sống lưu vong, ông Thaksin
Shinawatra được đưa từ sân bay Don Muaeng tới một trại tù để kiểm tra sức khoẻ.
Tại đây, người ta công bố ông sẽ phải thi hành
án tù giam 8 năm ngay từ thứ Ba tuần này, sau ba vụ kiện đã hoàn tất.
Thaksin Shinawatra: Cựu Thủ
tướng Thái Lan về nước sau 15 năm lưu vong
Bầu cử Thái Lan:
Move Forward thắng nhưng sắp tới sẽ ra sao?
Pita Limjaroenrat: 'Ngôi
sao mới nổi' của Thái Lan - người thề sẽ tạo nên sự khác biệt
Giáo sư Thitinan Pongsudhirak, Giám đốc Viện
An ninh và Nghiên cứu Quốc tế Đại học Chulalongkorn, chia sẻ với BBC News Tiếng
Việt ngày 23/8 rằng, sự trở lại của Thaksin khép lại một chương quan trọng
trong nền chính trị Thái Lan vì ông đã là một thế lực thống trị trong hai thập
kỷ qua.
Từ chỗ sống lưu vong, sau khi bị quân đội lật
đổ và đảng của ông bị giải tán, sự nổi tiếng và di sản chính sách mà ông để lại
vẫn giúp các đảng kế nhiệm của ông giành được nhiều phiếu bầu ở Thái Lan. Kể cả
vào năm 2011, dưới thời em gái ông là bà Yingluck, cũng đã giành chiến thắng
nhưng sau đó cũng bị lật đổ tương tự bằng một cuộc đảo chính. Hiện bà Yingluck
vẫn sống lưu vong.
Một thỏa thuận ngầm?
Từ cuộc đảo chính năm 2014 đến nay, trong lòng
đất nước Thái Lan đã có nhiều thay đổi và biến động. Nhà vua Bhumibol Adulyadej
qua đời sau 70 năm trị vì. Con trai của ông là Vajiralongkorn lên ngôi.
Sau một thời kỳ chính phủ quân sự cai quản, bầu
cử đã được tiến hành vào năm 2019 và dù không có nhiều thay đổi về lực lượng cầm
quyền nhưng những chuyển động trong lòng xã hội vẫn rất đáng kể, đặc biệt là
làn sóng biểu tình đòi dân chủ giai đoạn 2020-2021.
Sau đó, trong kỳ bầu cử tháng 5, một Move
Forward 5 năm tuổi đã chiến thắng với thủ lĩnh là chính trị gia kiêm doanh nhân
sinh năm 1980 - Pita Limjaroenrat tạo ra một hình ảnh tươi mới trên chính trường,
với chủ trương cải tổ quân đội và chế độ quân chủ vốn bắt đúng vào mạch tâm tư
của cử tri.
Niềm hy vọng về một bình minh mới được dẫn dắt
bởi đảng Move Forward nở rộ khi đảng này thành lập một liên minh với Pheu Thai.
Thế nhưng, việc thành lập chính phủ đã lâm vào
bế tắc trong suốt ba tháng qua sau hai lần họp Quốc hội.
Vị chính trị gia nổi tiếng nhất Thái Lan lại
trở về trong thời điểm Quốc hội Thái Lan triệu tập phiên họp chung của Hạ viện
và Thượng viện lần thứ ba để bầu thủ tướng mới.
Giới cầm quyền thấy rõ rằng, Move Forward là mối
đe dọa hữu hình vì muốn cải tổ quân đội và chế độ quân chủ. Chiến thắng của
Move Forward trong cuộc tổng tuyển cử cho thấy trục cộng sinh quân đội-quân chủ
và các phần phụ bảo thủ-bảo hoàng sẽ cảm thấy bất an hơn và bị đe dọa bởi kết
quả này.
Theo giáo sư Thitinan, những thế lực này đã đồng
ý chọn Thaksin để biến đảng của ông đối đầu với Move Forward.
"Thaksin chấp nhận thỏa thuận này vì ông ấy
rất muốn quay trở lại Thái Lan. Sự trở lại của ông Thaksin rõ ràng có liên quan
đến cuộc bỏ phiếu của quốc hội cho ông Srettha thuộc đảng Pheu Thai lên làm thủ
tướng. Thaksin sẽ không quay trở lại chỉ để chấp hành bản án tám năm tù khi mà
ông đã 74 tuổi. Ông cũng được biết đến là người không tuân theo thủ tục tố tụng
hợp pháp mà có xu hướng đi đường vòng và thực hiện các thỏa thuận ngầm,"
Giáo sư Thitinan nhận định với BBC.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/4766/live/94c95040-41a3-11ee-9b58-cb80889117a8.jpg
Những người ủng hộ Đảng Pheu Thai chờ đón cựu Thủ tướng Thaksin trở về
sau 15 năm lưu vong bên ngoài sân bay quốc tế Don Mueang vào ngày 22/08/2023 tại
thủ đô Bangkok
Hiện đảng Move Forward đã
bị gạt ngoài lề, Pheu Thai đã bắt tay với những đảng bảo
hoàng cực đoan United Thai Nation - những người tổ chức đảo chính khiến ông
Thaksin và em gái phải lưu vong. Đây là một thỏa thuận với phe vốn được coi là
kẻ thù truyền kiếp của Pheu Thai - điều mà đảng này từng thề sẽ không thực hiện.
Thế nhưng, việc hai phe này giờ đây sẽ ngồi
cùng nhau trong cùng một chính phủ là dấu hiệu cho thấy chính trị Thái Lan đã
thay đổi đến mức nào.
Giáo sư Thitinan cho rằng, có thể đã có một thỏa
thuận mở ra khả năng cho ông Thaksin hồi hương với một thời hạn khoan dung, có
thể bao gồm cả sự ân xá từ Hoàng gia. Đổi lại, Pheu Thai phải chấp nhận và hợp
tác với các đảng thân quân đội, chặn đường đảng Move Forward cải tổ quân đội và
chế độ quân chủ.
Tuy nhiên, ông Thaksin và đảng Pheu Thai đã phủ
nhận những đồn đoán của giới quan sát về một thỏa thuận như vậy.
Trong cuộc bầu cử tháng Năm vừa qua, lần đầu
tiên đảng Pheu Thai thất thủ trước đảng Move Forward - một đảng cấp tiến với
đông đảo người trẻ ủng hộ.
"Vì vậy, việc ông Thaksin trở lại sau 15
năm sống lưu vong đã cho phép nền chính trị Thái Lan tiến triển vượt khỏi câu
chuyện của ông Thaksin.
"Nếu Thaksin không đạt được thỏa thuận để
quay trở về lúc này, ông ấy sẽ yếu thế hơn nữa và thậm chí có khả năng đảng của
ông sẽ thua Move Forward trong cuộc tổng tuyển cử tiếp theo," Giáo sư
Thitinan kết luận.
Số phận Thaksin và đảng Pheu Thai
Sau khi trở về Thái Lan, ông Thaksin
Shinawatra đã phải nhập viện vào đêm đầu tiên sau khi thụ án, với những lo ngại
về tim và huyết áp của ông.
Tin tức về việc ông phải chuyển đến bệnh viện
trong đêm đầu tiên này đã thu hút nhiều phản ứng trái chiều trên mạng xã hội, từ
quan tâm đến giễu cợt.
Một số bài đăng trên mạng xã hội đã châm biếm
cách đối xử đặc biệt của ông ấy, với hashtag #VVIP trở nên thịnh hành nhất trên
nền tảng X (Twitter), theo Reuters.
Bệnh viện thì nói rằng, họ không có cách đối
đãi đặc biệt nào và thường xuyên tiếp nhận tù nhân.
Nhiều người cho rằng, ông Thaksin sẽ nhận được
sự đối xử đặc biệt và ưu đãi đặc biệt, bao gồm cả khả năng được hoàng gia ân
xá.
Cuộc "trở cờ" của đảng Pheu Thai đã
khiến đảng này phần nào mất đi tín nhiệm từ người dân.
Trong bài viết của nhà báo Jonathan Head của
BBC News phân tích rằng, đối với gia tộc Shinawatras, và những thành phần bảo
thủ hơn, có đầu óc kinh doanh hơn của Pheu Thai, việc thành lập được chính phủ
và đảm bảo thỏa thuận đưa Thaksin trở lại, đã trở thành ưu tiên lớn hơn là lo lắng
về danh tiếng của đảng này.
Nhưng có những người, thậm chí trong đảng Pheu
Thai, cảm thấy kinh hoàng trước chủ nghĩa thực dụng đầy hoài nghi của thỏa thuận
này. Họ cảnh báo rằng đảng này sẽ mất thậm chí nhiều hơn những người ủng hộ cơ
sở nhiệt thành, và mất vĩnh viễn sự thống trị mà họ đã nắm giữ trong nền chính
trị bầu cử của Thái Lan hai thập kỷ qua, dẫn phân tích của
phóng viên Head.
Giáo sư Thitinan nhìn nhận, về bản chất, ông
Thaksin không phải là người thụ động. Ông ấy là luôn tạo ra những thương vụ là
biết tạo ra sự kiện, gây tiếng vang về bản thân.
Vì vậy, công chúng có thể mong chờ ông ấy sẽ
có nhiều hoạt động sôi nổi sắp tới. Nhưng giáo sư Thitinan cho rằng, khả năng
cao ông Thaksin sẽ tạo ảnh hưởng và thúc đẩy phía sau hậu trường hơn là ra mặt.
Tuy nhiên, dù không trở lại nắm cương vị chính thức nhưng chính trị gia nổi tiếng
này sẽ không ngồi bên lề.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/1f8b/live/abb50a20-41a2-11ee-9b58-cb80889117a8.jpg
Srettha Thavisin của Đảng Pheu Thai, được các nhà lập pháp Thái Lan
phê chuẩn trở thành thủ tướng thứ 30 của vương quốc Thái Lan sau cuộc bỏ phiếu
quốc hội ở Bangkok vào ngày 22 tháng 8 năm 2023
Cuộc họp chung giữa Hạ viện và Thượng viện hôm
thứ Ba 22/8 đã bầu ông Srettha Thavisin của đảng Pheu Thai lên làm thủ tướng với
482 phiếu thuận, 165 phiếu chống.
Hầu như tất cả các phiếu chống lại ông Srettha
đều đến từ Move Forward, đảng đã giành chiến thắng trong cuộc bầu tháng 5 nhưng
lãnh đạo của đảng này, Pita Limjaroenrat, không được phê chuẩn.
Nhưng Move Forward nói họ không chống lại cá
nhân ông Srettha mà là liên minh do ông đứng đầu, bao gồm hai đảng có liên đới
với bậc "cha chú" (ý nói đảng Palang Pracharath Party và United Thai
Nation) vốn đã lật đổ chính phủ của đảng tiền thân của Pheu Thai trong một cuộc
đảo chính quân sự.
Move Forward cũng gọi liên minh của ông
Srettha với các đảng thân quân đội là "sự phản bội ý chí của người
dân". Hiện Move Forward nằm ở phía đối lập.
Srettha nổi tiếng là một ông trùm bất động sản
có học vấn ở Mỹ và là người đồng sáng lập Công ty Sansiri, một trong những nhà
phát triển bất động sản lớn nhất của Thái Lan.
Trong phiên bỏ phiếu hôm 22/8, một số nghị sĩ
nói không biết nhiều về ông Srettha ngoài việc ông này "xây nhà để bán",
theo tờ Bangkok
Post.
Tuy nhiên, ông Srettha bị cựu chính trị gia đồng
thời là ông trùm chuỗi mát xa Chuwit Kamolvisit cáo buộc dính dáng những giao dịch
bất hợp pháp.
Lãnh đạo Đảng Pheu Thai - Cholnan
Srikaew nói họ biết về những cáo buộc nhắm vào ông Srettha nhưng nhóm
pháp lý của đảng đã điều tra và không có bằng chứng nào cho thấy ông Srettha phạm
luật.
----------------------
TIN LIÊN QUAN
·
Thái Lan: Cựu Thủ tướng
Thaksin Shinawatra trở về sau 15 năm lưu vong
22 tháng 8 năm 2023
·
Pita Limjaroenrat: 'Ngôi
sao mới nổi' của Thái Lan - người thề sẽ tạo nên sự khác biệt
30 tháng 5 năm 2023
·
Bầu cử Thái Lan:
Move Forward thắng nhưng sắp tới sẽ ra sao?
19 tháng 5 năm 2023
No comments:
Post a Comment