Foreign
Policy: Với quan hệ Mỹ-Việt hiện nay, Washington ‘đã’ chiến thắng
Người Việt Online
May 11,
2022
https://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/voi-quan-he-bang-giao-my-viet-hien-nay-washington-da-chien-thang/
WASHINGTON,
DC (NV) – “Đừng khiêu khích thành phần bảo thủ cứng
rắn tại Hà Nội và Bắc Kinh. Cứ nhìn vào mối quan hệ ngoại giao Mỹ-Việt hiện tại,
Washington đã chiến thắng,” lời nhận định của tạp chí Foreign Policy (Chính
Sách Đối Ngoại) đưa ra trước chuyến đi Mỹ của ông Phạm Minh Chính, thủ tướng
CSVN.
Nhận định
trên được đưa ra trong bài viết “Vietnam Relations Are a Quiet US
Victory Already,” của tác giả Brian Eyler, giám đốc Chương Trình
Đông Nam Á của trung tâm Stimson Center.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2022/05/TS-chinh-vn-1.jpeg
Ông Phạm Minh Chính, thủ tướng CSVN, đến căn
cứ Không Quân Andrews Air Force Base, Maryland, hôm 10 Tháng Năm để dự Hội Nghị
Thượng Đỉnh ASEAN-Mỹ. (Hình: VGP/Nhật Bắc)
Tác giả dựa
vào các yếu tố như mối bang giao khả quan giữa hai quốc gia, và sự phát triển
kinh tế Việt Nam cần gắn vào thị trường Mỹ.
Ông Chính,
có mặt tại Mỹ từ ngày 11 đến ngày 17 Tháng Năm để tham dự Hội Nghị Thượng Đỉnh
ASEAN-Mỹ và gặp một số giới chức chính quyền, Liên Hiệp Quốc, và doanh nghiệp…
Một nhân vật
lãnh đạo cao cấp của Việt Nam đến Mỹ không còn là một “chuyện lạ” giữa hai cựu
thù nữa kể từ khi đôi bên lập lại quan hệ ngoại giao năm 1995.
Dù trong bối
cảnh đang diễn ra cuộc chiến tranh xâm lăng Ukraine do Nga dấy lên, phơi bày sự
khác biệt quan điểm giữa Washington và Hà Nội, các nhà quan sát tiên đoán rằng
chuyến đi đầu tiên của ông Chính đến Mỹ sẽ không gặp khó khăn trong mối bang
giao hai nước.
Bang giao Mỹ-Việt ngày thêm thân thiện
Kể từ giữa
thập niên 1990, chính phủ Mỹ, dù là Cộng Hoà hay Dân Chủ, và chính phủ Việt Nam
đều từng bước cải thiện mối quan hệ ngoại giao đôi bên.
Trong chuyến
thăm Tòa Bạch Ốc vào năm 2015, ông Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư đảng CSVN, khẳng
định rằng hợp tác giải quyết hậu quả chiến tranh là bước đầu tiên để thiết lập
mối quan hệ song phương, nhấn mạnh những thành công trước đây và đề ra những
yêu cầu mới.
Việt Nam
hiện là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ tại khu vực này, và
Washington đã đầu tư hàng tỷ đô la để khắc phục hậu quả của chất độc màu da cam
(Agent Orange) và hậu quả chiến tranh, trong tinh thần kiên trì và tin tưởng, cả
hai phía đều chứng tỏ việc vẫn có thể hợp tác tốt đẹp bỏ qua quá khứ.
Quốc Hội Mỹ
vẫn tiếp tục phê duyệt các khoản chi ngân sách hàng năm dùng cho việc giải quyết
hậu quả và hỗ trợ nạn nhân của chất độc da cam.
Tiêu biểu
là Thượng Nghị Sĩ Patrick Leahy (Dân Chủ-Vermont), người có đóng góp rất lớn
trong việc giải quyết các vấn đề này.
Cuộc gặp gỡ
giữa ông Leahy và Thủ Tướng Chính tại tòa nhà Quốc Hội Mỹ sẽ là một sự kiện
quan trọng để nhắc nhở cả hai đảng tại Thượng Viện rằng cần giữ những cam kết
giải quyết hậu quả chiến tranh mà Mỹ đã đồng ý.
Ngoài ra,
Mỹ nên tăng cường các nỗ lực hỗ trợ trực tiếp cho nạn nhân của chất độc da cam
và hợp tác tìm kiếm hài cốt của hàng trăm ngàn người Việt Nam và người Mỹ thiệt
mạng trong chiến tranh.
Đổi lại,
Việt Nam có thể giúp Mỹ giải quyết các vấn đề ở các quốc gia láng giềng như Lào
và Cambodia, xây dựng uy tín với các quốc gia hữu nghị với Việt Nam nhưng không
mấy thân thiện với Mỹ.
Trước kết
quả lạc quan như thế, các giới chức Mỹ, trong đó có ông Marc Knapper, đương kim
đại sứ Mỹ tại Việt Nam, bày tỏ mong muốn đẩy mạnh quan hệ hợp tác giữa hai quốc
gia lên tầm “đối tác chiến lược,” từ vị thế “đối tác toàn diện” hiện nay.
Việc nâng
cấp quan hệ lên thành “đối tác chiến lược” sẽ tăng cường các phương tiện được
dùng cho các hoạt động ngoại giao, đặc biệt là những hoạt động liên quan đến quốc
phòng, bao gồm mua bán trang thiết bị quân sự cho Việt Nam, sau khi lệnh cấm được
dỡ bỏ vào năm 2016.
Hành động
nâng cấp quan hệ này có thể và chỉ nên được thực hiện khi thời cơ thuận lợi, và
những nỗ lực hợp tác về mặt an ninh hàng hải và nhận thức về chủ quyền lãnh hải,
một chủ đề “nóng” hiện nay tại khu vực Biển Đông, chứng minh rằng cả Mỹ và Việt
Nam đều sẽ được lợi từ mối quan hệ chiến lược.
Tuy nhiên,
nếu quá cố gắng thúc đẩy mối quan hệ trong lần ông Chính đến Mỹ kỳ này rất dễ tạo
ra kết quả trái với mong muốn.
Đừng tạo cơ hội cho phe thủ cựu và thân Bắc
Kinh tại Việt Nam ngáng đường
Những
thành phần theo đường lối cứng rắn thủ cựu tại Hà Nội luôn có ám ảnh đưa ra lập
luận lo ngại Mỹ đang lợi dụng Việt Nam để gia tăng sự hiện diện ở khu vực Đông
Nam Á.
Nhóm bảo
thủ này đinh ninh rằng, trong suốt gần 30 năm qua, mục tiêu của Mỹ tại Việt Nam
là kích động diễn biến hòa bình để làm suy yếu vai trò của đảng Cộng Sản ở quốc
gia này.
Chưa hết,
phe ủng hộ lợi ích chiến lược của Trung Quốc cũng phản đối việc nâng cấp quan hệ
ngoại giao Việt Nam-Hoa Kỳ, cho rằng làm như thế là rơi vào “bẫy” chiến lược be
bờ của Washington.
Nếu các
phe phái này cùng hợp lực, mọi bước tiến trong mối quan hệ Việt-Mỹ sẽ bị trì
hoãn.
Bằng cách
chú trọng vào bản chất hơn là hình thức, Tổng Thống Joe Biden và Thủ Tướng Phạm
Minh Chính có thể xác định một số lĩnh vực mà cả hai quốc gia có thể hợp tác với
nhau để hướng đến lợi ích chung.
Đây cũng
là cơ hội để Mỹ và Việt Nam giải quyết những mâu thuẫn gần đây, trong đó bao gồm
quan điểm về chiến tranh Nga-Ukraine, đồng thời chứng minh rằng quan hệ ngoại
giao giữa hai quốc gia ổn định đến mức việc bất đồng quan điểm cũng không ảnh
hưởng tiêu cực đến khả năng hợp tác cùng phát triển.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2022/05/TS-chinh-vn-2-600x400.jpeg
Ông Phạm Minh Chính gặp bà Gina Raimondo, bộ
trưởng Bộ Thương Mại Mỹ, hôm 11 Tháng Năm tại Washington DC. (Hình: VGP/Nhật Bắc)
Việt Nam cần Mỹ để phát triển kinh tế
Nền kinh tế
Việt Nam đang kỹ nghệ hóa với tốc độ nhanh chóng, và trong một hoặc hai thập
niên tới, nước này sẽ giống như Nam Hàn, góp phần vào chuỗi cung ứng hàng hoá
trong nền kinh tế thế giới, đặc biệt là Mỹ.
Việt Nam
không thể quay lại co cụm trong quan điểm thủ cựu mà bỏ mặc tương lai với viễn ảnh
các doanh nghiệp Việt Nam có thể trở thành một phần quan trọng trong chuỗi cung
ứng vào thị trường Mỹ.
Khi xét đến
tình hình chính trị hiện nay tại Mỹ, có thể một thỏa thuận thương mại tự do với
Việt Nam không phải là một nước đi thiết thực, nhưng khi phái đoàn của hai quốc
gia gặp mặt tại Washington DC lần này, đôi bên có thể cùng hướng đến một số lợi
ích chung thông qua Hiệp Định Khung Về Thương Mại và Đầu Tư (TIFA), đồng thời
bàn luận về tiềm năng của khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF)
mà Mỹ đưa ra, đặc biệt là tiềm năng về chuỗi cung ứng và trở thành đối tác kỹ
thuật số.
Trước quyết
định của cả thế giới theo đuổi mục tiêu phát triển kinh tế không khí thải, Việt
Nam cần hợp tác với Mỹ để hoà nhập với sự tiến hoá toàn cầu.
Tại Hội
Nghị Liên Hợp Quốc Về Biến Đổi Khí Hậu ở Scotland hồi năm 2021, ông Chính cam kết
Việt Nam sẽ giảm khí thải carbon bằng cách ngừng xây thêm nhà máy than mới và
chuyển sang sử dụng năng lượng sạch.
Việt Nam
khó có thể đạt được những mục tiêu này nếu không cải cách nội bộ và cho phép
các nguồn vốn ngoại quốc đầu tư vào cơ sở hạ tầng cho các nguồn năng lượng sạch
như năng lượng mặt trời, gió, và khí thiên nhiên hóa lỏng.
Việc xây dựng
năng lực để hướng đến các bước cải cách đầu tư được Phòng Thương Mại Mỹ (CC) và
Cơ Quan Phát Triển Quốc Tế Mỹ (AID) ủng hộ có thể tạo điều kiện để Washington đầu
tư vào một tương lai không có khí thải carbon.
Do đó, quyết
định tăng cường hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu trên có thể sẽ mang lại lợi
ích gián tiếp cho hai quốc gia này, giúp củng cố mối đoàn kết và vai trò dẫn đầu
khu vực của Việt Nam.
Tránh căng thẳng trước mắt, đầu tư vào tương
lai
Tập trung
phát triển các lĩnh vực mà hai quốc gia có cùng quan điểm và lợi ích chung, như
thương mại, đầu tư, giải quyết hậu quả chiến tranh, và môi trường, sẽ nâng cao
và mở rộng mối quan hệ ngoại giao Việt Nam-Hoa Kỳ hướng đến mục tiêu trở thành
đối tác chiến lược.
Nếu thành
công, chiến lược này cũng giúp củng cố nền kinh tế và lợi ích địa chính trị cho
cả Việt Nam và Mỹ.
Nhưng hiện
tại, Mỹ nên tránh gây ra căng thẳng không cần thiết và kiên nhẫn chờ đợi thời
điểm phù hợp để nâng cấp quan hệ ngoại giao. (MPL) [đ.d.]
No comments:
Post a Comment