Ỷ
Lan -
RFA
03-06-2019
03-06-2019
Liên
Minh Châu Âu (EU) và Việt Nam vào ngày 4 tháng 3 vừa qua tiến hành vòng đối thoại
nhân quyền lần thứ 8 tại Brusells, Bỉ.
Một ngày sau vòng đối thoại, thông tín viên Ỷ Lan của
Đài Á Châu Tự Do có cuộc phỏng vấn Bà Maya Kocijancic, Phát ngôn nhân Bộ Ngoại
giao Liên Âu về Chính sách An ninh,
và Ông Umberto Gambini, Chánh Văn phòng Dân biểu Quốc hội Âu Châu Ramon Tremosa
và Ông Umberto Gambini, Chánh Văn phòng Dân biểu Quốc hội Âu Châu Ramon Tremosa
Ỷ
Lan : Xin Bà Maya
Kocijancic vui lòng cho biết những vấn đề chính yếu được trao đổi qua cuộc Đối
thoại Nhân quyền Liên Âu – Việt Nam hôm thứ hai mồng 4 tháng ba vừa
qua ?
Maya
Kocijancic : Đúng là cuộc Đối thoại Nhân quyền thường niên
Liên Âu – Việt Nam tổ chức hôm qua tại Brussels. Chúng tôi thảo luận rộng
rãi trên những vấn đề liên quan đến tự do ngôn luận, an ninh mạng, án tử hình,
môi trường, quyền lao động, hợp tác trong khuôn khổ LHQ.
Ỷ
Lan : Phái đoàn Việt Nam phản ứng như thế nào trên những vấn
đề này ?
Maya
Kocijancic : Tôi muốn nhận xét từ những quan điểm khác
nhau. Tôi nghĩ rằng điều quan trọng là thiết lập đối thoại thường xuyên, vì sẽ
cho ta cơ hội đề cập các trường hợp tù nhân vì lương thức, đồng thời phát hiện
các xu hướng. Chúng tôi quan sát thấy một số xu hướng tích cực tại Việt Nam bên
cạnh những phát triển tiêu cực. Trên hướng tích cực, 20 năm qua, cải cách và hiện
đại hoá đã giúp Việt Nam tiến bộ trong việc xây dựng xã hội phồn thịnh và năng
động cũng như cải thiện các lĩnh vực như giáo dục, dịch vụ y tế, làm tiến hoá mục
tiêu xã hội và các quyền kinh tế.
Trên mặt khác, chúng tôi nhận thấy một số phát
triển tiêu cực về tự do ngôn luận, trên cả hai bình diện trực tuyến và ngoài luồng,
tự do hội họp, lập hội, tự do báo chí, và tự do tôn giáo, tín ngưỡng. Sự phát
triển các tự do này rất đáng lo ngại. Ví dụ, một số luật mới thông qua tại Việt
Nam làm cản trở việc hành xử các quyền tự do cơ bản. Có những báo cáo cho biết
các nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền bị hăm doạ, tra tấn, bị kết án rất nặng chỉ
vì họ sử dụng quyền tự do ngôn luận. Chúng tôi đã nêu bật các sự kiện này rất
rõ ràng. Chúng tôi yêu sách trả tự do cho những nạn nhân này, chúng tôi đòi hỏi
việc tiếp cận luật sư bào chữa, hay thân nhân được phép thăm nuôi là tối ư quan
trọng. Chúng tôi cho Phái đoàn Việt Nam biết rằng chúng tôi trông chờ họ hành động,
giải quyết ngay trên lãnh thổ Việt Nam. Vì vậy, chúng tôi không chỉ đối thoại
mà thôi, mà chúng tôi còn yêu sách áp lực cho nhân quyền tại Việt Nam.
Ỷ
Lan : Thưa bà, Liên Âu còn những hành động gì
khác liên quan với cuộc đối thoại ?
Maya
Kocijancic : Trong cuộc gặp gỡ đối thoại, Phái đoàn Việt
Nam có dịp tham quan Quốc hội Châu Âu để thấy tận mắt dân chủ sinh hoạt như thế
nào tại Châu Âu. Và trước mọi cuộc đối thoại, chúng tôi luôn luôn tổ chức những
cuộc tham vấn với xã hội dân sự tại Châu Âu và tại Việt Nam. Đây là phần chủ yếu
của cuộc đối thoại nhân quyền.
Ỷ
Lan : Xin cám ơn bà Maya Kocijancic.
Sau đó, chúng tôi tìm gặp Ông Umberto Gambini, Chánh
Văn phòng Dân biểu Quốc hội Châu Âu Ramon Tremosa, là người đã ký chung thư với
32 Dân biểu đại diện mọi khuynh hướng chính trị kêu gọi Liên Âu thúc đẩy việc
thực thi nhân quyền tại Việt Nam. Chúng tôi hỏi ông Gambini đánh giá tình hình
nhân quyền Việt Nam hiện nay ra sao ?
Umberto
Gambini (UG) : Rất vui được trao đổi với chị,
xin gửi lời chào nhân dân và bè bạn tại Việt Nam và Châu Á. Liên Âu đang trong
tiến trình thương thảo và kết thúc Hiệp ước Tự do Mậu dịch với Việt Nam. Là người
theo Đảng Tự Do, chúng tôi rất quan tâm đến nhân quyền, tự do tôn giáo và sinh
hoạt của các xã hội dân sự, và rất lo âu trước diễn biến tình hình nhân quyền
hiện tại. Chúng tôi biết rằng, mọi sự còn cách xa sự hoàn hảo, và chưa được thực
hiện nhanh chóng như chúng tôi mong ước. Chúng tôi biết rõ là tự do tôn giáo
còn thô thiển, Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ vẫn tiếp tục bị quản thúc. Chúng
tôi biết Luật mới về An ninh Mạng giới hạn nghiêm trọng tự do ngôn luận trực
tuyến và ngoài luồng. Chúng tôi cũng biết các lãnh đạo xã hội dân sự bị cầm tù
vì quyền biểu đạt của họ. Đây không phải là con đường thoát cho Đông Nam Á.
Chúng tôi tin rằng một nước Việt Nam tự do là một Việt Nam vĩ đại. Chế độ và
chính quyền Việt Nam không nên sợ hãi mô thức xã hội đa nguyên. Chúng tôi tin rằng
có nhiều vấn nạn cần giải quyết.
Ỷ
Lan : Ông cho biết Liên Âu đang trên đường kết
thúc Hiệp ước Tự do Mậu dịch với Việt Nam, và hiện còn chờ Quốc hội Châu Âu phê
chuẩn. Tình hình hiện nay đi đến đâu rồi ?
UG : Như chị biết, nhiệm kỳ các Dân biểu chấm dứt cuối tháng 5 này, sau đó là
cuộc bầu cử Quốc hội mới. Vậy là phải chờ Quốc hội mới quyết định phê chuẩn Hiệp
ước hay không. Bà Cecilia Malstrom, Ủy viên Thương Mại Liên Âu, rất quan tâm
lĩnh vực nhân quyền, đang cố tâm hoàn tất Hiệp ước. Tôi nghĩ rằng chúng ta nên
tin tưởng vào bà. Nhưng tất cả tuỳ thuộc vào sự quyết định của Quốc hội mới. Hiệp
ước Tự do Mậu dịch sẽ đưa ra Hội đồng Châu Âu, rồi sau đó trình lên Quốc hội
Châu Âu khoá mới. Đương nhiên, mọi sự có thể đổi khác, nhưng đó là gì chúng tôi
nghe được từ vị Chủ tịch luân phiên Rumania.
Ỷ
Lan : Nhưng theo ông, Liên Âu có sẽ quan tâm tới
nhân quyền khi lấy quyết định phê chuẫn Hiệp ước hay không ?
UG : Đương nhiên, đương nhiên. Các Hiệp ước Tự do Mậu dịch hiện đại có một
chương duy trì nhân quyền. Chương này có tính cách ràng buộc. Cho nên chắc chắn,
là Quốc hội sẽ buộc Ủy Ban Châu Âu trách nhiệm việc Việt Nam tôn trọng và thi
hành Hiệp ước. Chị biết không, Hiệp ước có thể bị đình chỉ nếu Việt Nam vi phạm
nhân quyền. Hãy lấy Cam Bốt làm ví dụ - mới đây Liên Âu vừa đình chỉ thuế quan
ưu đãi vì Cam Bốt vi phạm nghiêm trọng nhân quyền. Do đó Việt Nam rất cần nhìn
vào những chi vừa xẩy ra cho nước láng giềng. Đây là điều chúng tôi đang vận động
áp dụng tại Quốc hội. Hiệp ước đâu phải là một đống chữ mà thôi, còn cả một hậu
quả nghiêm trọng nếu người ký Hiệp ước không tôn trọng lời giao ước.
Ỷ
Lan : Xin ông câu hỏi chót, Ông nghĩ sao về cuộc
Đối thoại nhân quyền Liên Âu – Việt Nam? Nó có là quá trình lợi ích, hay chỉ là
một màn khói cho Việt Nam sử dụng, giả vờ như họ quan tâm tới nhân quyền ?
UG : Chị nghe đây, tôi nghĩ rằng kênh đối thoại nên mở rộng. Như trường
hợp Đức Dalai Lama đối thoại với Trung quốc. Dù Trung quốc chẳng phục vụ gì cho
Tây Tạng, Ngài vẫn tiếp tục nói chuyện. Theo tôi, chẳng lợi ích gì khi chấm dứt
thương thảo. Nó giống như cuộc sống một cặp vợ chồng, dù có thế nào tôi nghĩ rằng
cùng nhau trao đổi vẫn hơn.
YL : Xin cám ơn ông Umberto Gambini.
Ỷ
Lan, Phóng viên Đài Á Châu Tự do tại Quốc Hội Châu Âu, Brussels
------------------------------------------
XEM
THÊM
06/03/2019
EU
đã chỉ ra sự gia tăng các vụ bắt giữ và kết án cũng như những hạn chế trong quyền
tự do đi lại của những nhà bảo vệ nhân quyền kể từ năm 2016. Cùng với việc đề cập
tới một số trường hợp cá nhân cụ thể, EU cũng đưa ra tuyên bố về kỳ vọng rằng tất
cả các quyền của những người bị giam giữ cần được tôn trọng phù hợp với Hiến
pháp Việt Nam và các điều khoản về nhân quyền quốc tế, đồng thời nhắc lại rằng
tất cả những cá nhân bị bắt giam vì đã thực hiện quyền tự do biểu đạt của mình
một cách ôn hòa trên mạng hay không qua mạng cần phải được trả tự do.
Đầu tuần này, Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam đã
tổ chức cuộc Đối thoại Nhân quyền thường niên lần thứ 8.
Đối thoại lần này cho phép sự thảo luận cởi mở về một
phạm vị rộng các vấn đề nhân quyền có liên quan tới quyền tự do biểu đạt (trực
tuyến và ngoại tuyến), an ninh mạng, án tử hình, quyền lao động, môi trường và
hợp tác trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc bên cạnh các vấn đề khác. Trước cuộc đối
thoại đã diễn ra các cuộc tham vấn với xã hội dân sự tại châu Âu và Việt Nam.
Bên cạnh việc công nhận một cách đẩy đủ những tiến bộ
của Việt Nam trong các quyền về kinh tế, xã hội và văn hóa, bao gồm cả vấn đề
giảm nghèo và tiếp cận với các dịch vụ y tế và giáo dục, EU nhấn mạnh vào sự cần
thiết đạt được tiến bộ quan trọng trong các quyền về chính trị và dân sự.
EU đã chỉ ra sự gia tăng các vụ bắt giữ và kết án
cũng như những hạn chế trong quyền tự do đi lại của những nhà bảo vệ nhân quyền
kể từ năm 2016. Cùng với việc đề cập tới một số trường hợp cá nhân cụ thể, EU
cũng đưa ra tuyên bố về kỳ vọng rằng tất cả các quyền của những người bị giam giữ
cần được tôn trọng phù hợp với Hiến pháp Việt Nam và các điều khoản về nhân quyền
quốc tế, đồng thời nhắc lại rằng tất cả những cá nhân bị bắt giam vì đã thực hiện
quyền tự do biểu đạt của mình một cách ôn hòa trên mạng hay không qua mạng cần
phải được trả tự do.
Sự thúc đẩy nhân quyền tại các diễn đàn quốc tế và sự
cần thiết thực hiện một cách có hiệu quả những khuyến nghị của các cơ quan nhân
quyền quốc tế cũng đã được nêu lên. Phía EU thể hiện sự sẵn sàng hỗ trợ các nỗ
lực của Việt Nam nhằm thực thi những khuyến nghị được nêu trong Báo cáo Định kỳ
Phổ quát (UPR), đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm tối ưu trong các quá trình
rà soát pháp luật. Ngoài ra, EU còn khuyến khích Việt Nam đưa ra lời mời thường
trực dành cho các Thủ tục Đặc biệt của LHQ.
Liên minh châu Âu nhắc lại vai trò rất quan trọng của
các tổ chức xã hội dân sự trong việc thúc đẩy và bảo vệ các quyền con người
cũng như trong việc tăng cường sự phát triển kinh tế-xã hội bền vững.
Sau cuộc Đối thoại Nhân quyền, chuyến tham quan Nghị
viên châu Âu kéo dài một ngày đã được tổ chức.
Đoàn đại biểu EU do Ông David Daly, Trưởng ban Đông
Nam Á thuộc Cơ quan Đối ngoại châu Âu (EEAS) dẫn đầu cùng Bà Luisa Ragher, Trưởng
ban Nhân quyền thuộc EEAS. Phái đoàn Việt Nam do Ông Đỗ Hùng Việt, Quyền Vụ trưởng
Vụ Các Tổ chức Quốc tế, Bộ Ngoại giao Việt Nam cùng với các vị đại diện đến từ
các cơ quan, bộ ngành khác nhau.
Vòng Đối thoại Nhân quyền EU-Vietnam lần thứ 9 dự kiến
sẽ diễn ra tại Hà Nội.
PHỤ
LỤC: Thủ
tục đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền LHQ là gì?
Thủ tục đặc biệt nhằm thực hiện việc điều tra những
tình huống vi phạm quyền diễn ra ở một quốc gia hoặc trong một khu vực cụ thể,
thông qua các Nhóm công tác (working group) hoặc các Báo cáo viên đặc biệt
(special rapporteur), hay Chuyên gia độc lập (independent expert).
Trong một số trường hợp, Tổng Thư ký LHQ cũng có thể
chỉ định các Đại diện đặc biệt (special representative) để thực hiện nhiệm vụ
này. Thủ tục đặc biệt được thực hiện theo hai hình thức:
a) điều tra những vấn đề nghiêm trọng về nhân quyền
mà không hạn chế về lãnh thổ, gọi là điều tra theo chủ đề – thematic
procedures. Chẳng hạn như Báo cáo viên đặc biệt về tra tấn, Báo cáo viên đặc biệt
về tự do tôn giáo, Nhóm công tác về các vụ bắt giữ tuỳ tiện…;
b) điều tra những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng xảy
ra ở một quốc gia, gọi là điều tra theo quốc gia – country-based procedures. Chẳng
hạn như Báo cáo viên đặc biệt về Campuchia, Báo cáo viên đặc biệt về CHDCND Triều
Tiên…
Các Báo cáo viên này hoặc Nhóm công tác có thẩm
quyền:
1) thực hiện các chuyến thăm quốc gia (khi được quốc
gia mời);
2) nhận các khiếu nại từ các cá nhân cho rằng mình
là nạn nhân của sự vi phạm các quyền con người;
3) hỗ trợ kỹ thuật, thực hiện các nghiên cứu chuyên
đề;
4) báo cáo hàng năm đến Hội đồng Nhân quyền LHQ
và Đại hội đồng LHQ.
*
LIÊN QUAN
No comments:
Post a Comment