Viet
Film Fest 2025 : ‘The Stringer' gây kinh ngạc về bức ảnh 'Em Bé Napalm'
Thiện Lê/Người Việt
October
12, 2025 : 8:15 PM
SANTA
ANA, California (NV) –
Nhiều người Việt ở Little
Saigon vô cùng kinh ngạc sau khi được xem cuốn phim tài liệu “The Stringer”
(Người Cộng Tác) tại buổi công chiếu vào tối Thứ Bảy, 11 Tháng Mười, của Viet
Film Fest 2025, ở rạp Frida Cinema, khu trung tâm thành phố Santa Ana.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/10/DP-The-Stringer-1--1920x1446.jpg
Ông
Nguyễn Thành Nghệ trong một cảnh của “The Stringer.” (Hình: Thiện Lê/Người Việt)
Đây
cũng là buổi công chiếu đầu tiên của “The Stringer” tại miền Tây Hoa Kỳ nên
không thể nào thích hợp hơn để tìm hiểu về sự thật của bức ảnh “Em Bé Napalm” (Napalm Girl).
Nội
dung bộ phim thắc mắc có phải phóng viên ảnh Nick Út của hãng AP là người chụp
tấm ảnh bà Phan Thị Kim Phúc, lúc đó 9 tuổi, trên người không một mảnh vải vì bị
trúng bom Napalm, chạy trên một quốc lộ tại Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh, vào ngày
8 Tháng Sáu, 1972.
Tấm
ảnh này, được cả thế giới biết đến trong vòng 24 giờ sau đó, và được một cơ
quan truyền thông coi là “tấm ảnh quan trọng nhất của thế kỷ 20,” cũng như được
nhiều nhà quan sát cho rằng nó đóng góp không nhỏ vào việc thay đổi quan điểm của
người dân Mỹ về cuộc chiến Việt Nam và Hoa Kỳ phải rút quân khỏi Đông Nam Á.
Dưới
sự dẫn dắt của đạo diễn Bảo Nguyễn, phim đưa khán giả đi theo cuộc hành trình của
ông Gary Knight, nhiếp ảnh gia chiến trường danh tiếng và nhà sản xuất chính của
“The Stringer,” đi nhiều nơi để tìm hiểu về sự thật của bức ảnh “Em Bé Napalm.”
Ông
mở đầu phim bằng câu nói: “Chụp hình bằng phim có một điều bí ẩn là bạn biết chắc
chắn mình không chụp tấm hình nào.”
Sau
50 năm, ông Carl Robinson, người từng là biên tập viên ảnh của hãng thông tấn
AP trong thời Chiến Tranh Việt Nam, liên lạc với ông Knight để kể về sự thật của
bức ảnh, và cho biết ông Nick Út không phải là người chụp bức ảnh “Em Bé
Napalm” gây chấn động thế giới.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/10/DP-The-Stringer-2-1920x1280.jpg
Buổi
hỏi đáp của các nhà sản xuất và gia đình ông Nguyễn Thành Nghệ. (Hình: Thiện
Lê/Người Việt)
Theo
ông Robinson, vào ngày 8 Tháng Sáu, 1972, AP nhận được nhiều cuốn phim từ các
nhiếp ảnh gia tại Trảng Bàng về sự việc máy bay thả bom napalm vào khu vực có
nhiều thường dân. Trong vai trò là biên tập viên nhiếp ảnh của AP, ông Robinson
phải chọn nhiều bức ảnh để đăng, nhưng ông quyết định không chọn bức ảnh được
biết là “Em Bé Napalm” ngày nay, vì lý do là có hình ảnh khỏa thân của trẻ em
được chụp chính diện.
Ông
kể mình chọn một bức ảnh do chính ông Nick Út chụp vì chụp cô bé Phan Thị Kim
Phúc từ bên hông nên phần nào kín đáo hơn, nhưng Horst Faas, nhiếp ảnh gia người
Đức và người đứng đầu hoạt động nhiếp ảnh của AP trong thời Chiến Tranh Việt
Nam, quyết định chọn bức ảnh do một cộng tác viên chụp.
Theo
ông Robinson, ông Faas tại thời điểm đó có rất nhiều nhiếp ảnh gia tự do muốn
bán phim để kiếm tiền, và người thật sự chụp bức ảnh “Em Bé Napalm” là một
trong những nhiếp ảnh gia đó.
Khi
đang viết chú thích cho bức ảnh, ông Robinson đang định viết “STR/,” có nghĩa
là do cộng tác viên chụp, thì nghe ông Faas nói để tên của Nick Út vào. Vì vậy,
sau 50 năm giằng xéo, ông Robinson không nhớ tên của người cộng tác đó, và muốn
đi tìm người đó để xin lỗi.
Cuộc
tìm kiếm của ông Knight có sự hợp tác của nhiều ký giả đến từ nhiều nơi, trong
đó có một nhà báo ở Việt Nam tên là Lê Vân, và thậm chí còn nhờ tổ chức điều
tra INDEX ở Pháp để họ sử dụng những hình ảnh tại Trảng Bàng vào năm 1972 để tạo
ra một trình tự về thời gian và xác nhận ông Nick Út có thật sự là người chụp bức
ảnh “Em Bé Napalm” hay không.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/10/DP-The-Stringer-3-1920x1280.jpg
Ông
Nguyễn Thành Nghệ và con gái Jannie Nguyễn. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)
Sau
nhiều thời gian, các ký giả cuối cùng tìm được người nhận là cộng tác viên của
AP đã chụp bức ảnh gây chấn động thế giới, có tên là Nguyễn Thành Nghệ. Sau khi
tìm được, nhà báo Lê Vân quyết định đến gặp ông ngay lập tức khi ông đang ở Việt
Nam.
“Đó
là hình của tôi, thằng Nick lúc đó đứng chụp tầm bậy tầm bạ,” ông Nghệ nói
trong phim.
Ông
Nghệ còn kể vào năm 1972, ông mướn xe lái ra Trảng Bàng để chụp ảnh và nói “thấy
hình chụp đại, ăn tiền là đủ rồi.” Khoảng sáu hay bảy tháng sau, ông mới thấy bức
ảnh do mình chụp, và có người nói ông nên khiếu nại khi tấm hình đó đoạt giải.
Khi
được hỏi đã gặp ông Nick Út chưa, ông Nghệ trả lời là từng gặp vài lần nhưng “gặp
mặt không chào nhau” và còn nói “công mình làm thằng này nó hưởng hết.”
“The
Stringer” còn có nhiều lời kể từ gia đình và thân hữu của ông Nghệ về những khó
khăn của ông khi phải giấu sự thật trong 50 năm, còn có sự xuất hiện của ông
Thomas Fox, một biên tập viên nhiếp ảnh khác của AP trong thời Chiến Tranh Việt
Nam, kể lại nhiều đau khổ của đồng nghiệp Carl Robinson.
Có
thể nói phần gây kinh ngạc nhất của phim là kết quả điều tra của tổ chức INDEX
sau khi dùng hình ảnh từ vệ tinh và dùng những hình ảnh tại Trảng Bảng được
cung cấp để dựng mô hình 3D, tạo ra một trình tự thời gian của những bức ảnh.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/10/DP-The-Stringer-4-1068x712.jpg
Đạo
diễn Bảo Nguyễn. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)
Theo
phân tích của INDEX, bức ảnh được chụp bằng ống kính 50mm, trong khi ông Nick
Út sử dụng ống kính 35mm. Qua trình tự thời gian do mô hình 3D tạo ra, ông Út vẫn
còn đứng ở xa khi bà Phan Thị Kim Phúc chạy đến nơi bức ảnh “Em Bé Napalm” được
chụp, và kết luận ông cách nơi đó đến 75 m nên không thể nào là người chụp được.
Sau
khi có kết quả điều tra, ông Knight đến gặp các đại diện của AP ở London, nhưng
họ vẫn đinh ninh là người chụp “Em Bé Napalm” là nhiếp ảnh gia Nick Út. Trong
khi đó, tổ chức Word Press Photo quyết định đình chỉ quyền tác giả của bức ảnh
đó sau khi biết được về phim tài liệu “The Stringer.”
Các
nhà sản xuất phim cho biết ông Nick Út từ chối gặp mặt hay trả lời phỏng vấn,
cũng như bác bỏ hết các cáo buộc.
Trong
đoạn cuối của phim, ông Nguyễn Thành Nghệ nói: “Tôi giữ sự thật hơn 50 năm rồi,
tôi là người chụp tấm hình đó, và bây giờ tôi mới có tiếng nói.”
Sau
khi phim kết thúc, đạo diễn Bảo Nguyễn cùng gia đình ông Nghệ và một số người
trong đội ngũ sản xuất “The Stringer” lên sân khấu để trình bày suy nghĩ và trả
lời một số câu hỏi của khán giả.
Đạo
diễn Bảo Nguyễn cho biết ông muốn kể lại câu chuyện của thế hệ trước, những người
đã bỏ lại cuộc sống ở quê nhà để tìm cơ hội mới ở Hoa Kỳ, và không nghĩ quá khứ
của họ có giá trị nên không muốn kể với bất cứ ai. Vì vậy, ông nói “The
Stringer” muốn giúp họ tìm lại được giá trị, tìm lại được nhiều ký ức vì họ
không có cơ hội để kể lại câu chuyện.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/10/DP-The-Stringer-5-1068x712.jpg
Ông
Trần Văn Thân, anh trai ông Nguyễn Thành Nghệ. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)
Khi
được khán giả hỏi về cảm xúc sau khi xem bộ phim, ông Nguyễn Thành Nghệ cám ơn
cộng đồng đã tin tưởng ông, và kể lúc đó ông không nghĩ gì nhiều về bức ảnh, chỉ
bán cuốn phim cho AP, nhận được $20 và nhận được một bản của bức ảnh, còn nghĩ
đó chỉ là chuyện thường ngày.
Sau
đó khoảng một tháng, ông nghe tin bức ảnh gây nhiều xôn xao, rồi định lấy bức ảnh
ở nhà mang lên AP, nhưng tiếc là bức ảnh đã bị vợ xé rồi vất đi vì “để hình ở
trần ở truồng trong nhà” nên không có bằng chứng.
Kể
được một lúc, con gái ông là bà Jannie Nguyễn hỏi: “Ba ơi, ba cảm thấy như thế
nào sau khi coi phim?”
Ông
trả lời: “Rất rất vui.”
Ông
Trần Văn Thân, anh trai của ông Nghệ, kể lại nhiều ký ức trong chiến tranh và
chia sẻ đã cùng em trai giữ bí mật về bức ảnh trong 53 năm.
“Tôi
cám ơn ban tổ chức, quý ông bà và anh chị em đã họp mặt hôm nay để kể lại một
câu chuyện thương tâm mà tôi giữ trong lòng tôi đã 53 năm. Đó là tình người
không thể nào quên được,” ông Thân nói.
Buổi
công chiếu “The Stringer” ở vùng Little Saigon có thể nói rất thành công, và
cho cộng đồng nhiều suy nghĩ mới về bức ảnh “Em Bé Napalm” gắn liền với lịch sử
Chiến Tranh Việt Nam. [kn]
—–
Liên
lạc tác giả: le.thien@nguoi-viet.com
No comments:
Post a Comment