TRƯỚC 'D-DAY' Ở ĐÀI LOAN, NGA ĐANG GIÚP TRUNG QUỐC NHƯ THẾ NÀO? (Trúc Phương/Người Việt)

 

Trước ‘D-Day’ ở Đài Loan, Nga đang giúp Trung Quốc như thế nào?

Trúc Phương/Người Việt

September 29, 2025 : 7:22 PM

 https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/truoc-d-day-o-dai-loan-nga-dang-giup-trung-quoc-nhu-the-nao/

 

Ngày 26 Tháng Chín, Viện Nghiên Cứu Quốc Phòng và An Ninh Hoàng Gia (Royal United Services Institute for Defence and Security Studies | RUSI) công bố một báo cáo cho biết Nga đang hỗ trợ Trung Quốc trong kế hoạch tấn công Đài Loan nếu chiến dịch quân sự này xảy ra vào năm 2027 như dự kiến, điều mà Chủ Tịch Tập Cận Bình nhiều lần đề cập và xem đó như là sứ mạng vĩ đại nhất trong di sản sự nghiệp mình…

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/09/BL-Putin-Tap-1920x1379.jpg

Tổng Thống Nga Vladimir Putin gặp Chủ Tịch Tập Cận Bình tại Moscow, Tháng Năm, 2025.  (Hình: Evgenia Novozhenina/Pool/AFP via Getty Images)

 

Bộ hồ sơ mật cho thấy gì?

 

Theo RUSI, Nga đồng ý trang bị và huấn luyện một tiểu đoàn đổ bộ đường không cho Trung Quốc, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm thả dù xe bọc thép. Loạt thỏa thuận giữa quân đội hai nước cho phép Bắc Kinh tiếp cận huấn luyện và công nghệ trong một trong số ít lĩnh vực mà Nga vẫn vượt trội so với quân đội Trung Quốc (PLA).

 

Dù Moscow ngày càng phụ thuộc Trung Quốc trong việc cung cấp các mặt hàng lưỡng dụng để duy trì ngành công nghiệp quốc phòng bị cấm vận nhưng Bắc Kinh cạnh đó cũng muốn khai thác kinh nghiệm chiến trường của Nga.

 

Báo cáo RUSI không là tài liệu duy nhất liên quan việc Nga giúp Trung Quốc trong kế hoạch xâm lược Đài Loan. Cuối Tháng Bảy, nhóm tin tặc Blackmoon công bố một hồ sơ tuyệt mật chứa thông tin liên quan tiến độ của dự án nghiên cứu và phát triển có tên “Mech” mà Nga phác thảo, nhằm xây dựng hệ thống chỉ huy tự động cho lực lượng đổ bộ đường không của PLA. Các hệ thống như vậy được thiết kế để quản lý và phối hợp các chiến dịch đổ bộ, chẳng hạn cung cấp đường truyền dữ liệu an toàn, trao đổi thông tin ở cấp chiến dịch và chiến thuật, lập kế hoạch nhiệm vụ và xác định mục tiêu.

 

Đáng chú ý hơn, tờ The Insider đã rà soát hồ sơ Hải Quan Nga và phát hiện một trong những tài liệu mà nhóm tin tặc Blackmoon công bố là hóa đơn đề ngày 28 Tháng Sáu, 2024, liên quan lô hàng vận chuyển tài liệu mà Rosoboronexport gửi cho công ty CETC International Co Ltd (Trung Quốc), đăng ký tại địa chỉ “2 Wulutong, số 5, Bắc Kinh,” với tài khoản nằm tại Ngân Hàng Kiến Thiết Trung Quốc. Giá trị hóa đơn là 4,284,000 euro.

 

Cụ thể hơn, dữ liệu Hải Quan Nga có hai mục ghi ngày 18 Tháng Sáu, 2024, cho thấy Rosoboronexport – thông qua JSC NIISSU (Viện Nghiên Cứu Hệ Thống Thông Tin và Điều Khiển của Nga), là bên xuất cảng, gửi cho bên nhận là Công ty Thương Mại Khoa Học và Công Nghệ Điện Tử Quốc Tế Trung Quốc (số 5 đường Wulutongbei, Tòa Cao Ốc Số 2, Bắc Kinh). Giá trị mỗi lô hàng là 2,142,000 euro, khớp chính xác với tổng số trên hóa đơn mà nhóm Blackmoon công bố như trình bày ở trên.

 

Đó là lô hàng tài liệu khổng lồ, nặng cả trăm ký, được mô tả là “sản phẩm phục vụ mục đích quân sự, hạng mục 16, 16.1, 16.2 – thiết bị và tài liệu theo danh mục.” Mã hải quan cho thấy phần lớn lô hàng là “sách in, sách mỏng, tờ rơi và tài liệu in, đóng quyển hoặc dạng tờ rời.”

 

Tổng cộng có ba đợt hàng mà Rosoboronexport và JSC NIISSU xuất sang Trung Quốc: vào năm 2022 (hai lô, mỗi lô trị giá 714,000 euro); năm 2021 (hai lô), và năm 2020 (bốn lô, mỗi lô 714,000 euro). Tổng khối lượng tài liệu in giấy vượt quá 175 kg, chưa kể đĩa CD và thiết bị lưu trữ dữ liệu.

 

Người chịu trách nhiệm gửi hàng được ghi là Tiến Sĩ Khoa Học Kỹ Thuật R. N. Pogrebnyak. Theo các tài liệu công khai, cuối những năm 2000 và đầu 2010, một nhà khoa học tên Roman Pogrebnyak từng là nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Nghiên Cứu Trung Ương số 46 thuộc Bộ Quốc Phòng Nga. The Insider xác định người này hiện vẫn làm việc tại JSC NIISSU, thuộc Cơ Quan 201 (Department No. 201), chuyên phát triển giải pháp trong việc xây dựng hệ thống chỉ huy-điều khiển tự động.

 

Tiếp cận bộ tài liệu 800 trang mà nhóm Black Moon thu được, tờ The Washington Post cho biết thêm, vào Tháng Mười, 2024, Nga đã đồng ý bán cho PLA:

 

-37 xe chiến đấu lội nước BMD-4M hạng nhẹ,

-11 pháo tự hành chống tăng Sprut-SDM1,

-11 xe bọc thép chở quân đổ bộ đường không BTR-MDM.

-Một số xe chỉ huy-quan sát Rubin và xe chỉ huy KSHM-E.

 

Hợp đồng chính, có giá trị tạm tính $584 triệu trước khi chốt, bao gồm chuyển giao một số xe chỉ huy-quan sát và hệ thống dù đặc biệt để thả các tải trọng nặng từ trên không. Các tài liệu bổ sung ghi lại nhiều vòng đàm phán, trong đó có cuộc họp tại Bắc Kinh vào Tháng Tư, 2024, khi Trung Quốc yêu cầu Moscow đẩy nhanh tiến độ bàn giao, cung cấp đầy đủ tài liệu kỹ thuật và điều chỉnh vũ khí để tương thích với phần mềm, hệ thống điện tử, vô tuyến và dẫn đường của Trung Quốc.

 

Tác chiến từ trên không – điểm yếu nhất của PLA

 

Theo hợp đồng, tất cả xe bọc thép phải được trang bị hệ thống thông tin liên lạc, chỉ huy và điều khiển của Trung Quốc, đồng thời phải được kiểm chứng khả năng tương thích điện từ với thiết bị điện tử của Nga. Điều này nhằm vừa bảo đảm khả năng phối hợp với các đơn vị Trung Quốc khác, vừa tận dụng ưu thế kỹ thuật của thiết bị Trung Quốc. Nga cũng phải cung cấp khí tài và phần mềm sử dụng được với đạn dược Trung Quốc.

 

Nga còn phải huấn luyện một tiểu đoàn lính dù PLA sử dụng số trang bị trên. Lính lái xe bọc thép sẽ được đào tạo tại căn cứ Kurganmashzavod. Sau khi hoàn tất huấn luyện cơ bản và mô phỏng, tiểu đoàn đổ bộ đường không Trung Quốc sẽ tập luyện tại thao trường ở Trung Quốc, với huấn luyện viên Nga hướng dẫn kỹ năng đổ bộ, điều khiển hỏa lực và hiệp đồng tác chiến.

 

Nga cũng sẽ chuyển giao xe chỉ huy-trinh sát pháo binh đường không Rheostat và UAV đa năng Orlan-10. Một trung tâm bảo dưỡng-sửa chữa trang thiết bị quân sự Nga sẽ được thành lập tại Trung Quốc, kèm toàn bộ tài liệu kỹ thuật cần thiết, cho phép Trung Quốc tự sản xuất và hiện đại hóa năng lực này trong tương lai.

 

Lính Trung Quốc được Nga tập thả dù phương tiện bọc thép xuống sân golf hoặc những bãi đất trống. Họ được luyện tập đánh chiếm cảng và sân bay Đài Loan, mở đường cho lực lượng đổ bộ theo sau. Ngoài ra, các thỏa thuận còn bao gồm chuyển giao hệ thống dù đặc biệt “Dalnolyot,” có thể thả tải trọng 190 kg từ độ cao 32,000 feet, với tầm bay 30-80 km tùy trọng lượng.

 

Qua nguồn riêng, The Insider còn thu thập được tài liệu về kế hoạch huấn luyện chuyên gia Trung Quốc. Chương trình dành cho 60 quân nhân PLA, bao gồm 152 giờ lý thuyết, 130 giờ học nhóm và 150 giờ thực hành. Nội dung có cả huấn luyện sử dụng các loại vô tuyến R-187BE và R-188E (UKUS-E), cũng như hệ thống InmarSat-BGAN Explorer 727. Theo tài liệu, các phòng mô phỏng và phòng học máy tính dùng đào tạo nhân sự Trung Quốc sẽ được đặt tại JSC Tulatochmash (Nga).

 

Tài liệu mà The Insider tiếp cận cũng cho thấy các cuộc đàm phán Nga-Trung năm 2023-2024 có sự tham gia của nhiều quan chức cấp cao. Năm 2023, Viện Nghiên Cứu NIISSU ở Moscow đã tiếp 17 đại biểu Trung Quốc, trong đó có phó cục trưởng Cục Trang Bị và Kỹ Thuật Quân Dụng Không Quân PLA và phó cục trưởng Cục Phát Triển Trang Bị và Quân Khí (GURVVT) thuộc Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc.

 

Trong một cuộc họp năm 2024 tại Bắc Kinh để chốt thông số kỹ thuật hệ thống, đoàn Trung Quốc có 31 người, do Phó Giám Đốc Rosoboronexport S. F. Ladygin dẫn đầu. Ngoài ra còn có đại diện nhiều công ty phụ trách từng phần của hợp đồng: JSC KBP, Tập đoàn Sozvezdie, NPP Rubin, MKPK Universal, JSC Polet và JSC Technodinamika.

 

Tại sao Nga ủng hộ Trung Quốc chiếm Đài Loan?

 

Chưa bao giờ sử dụng lực lượng đổ bộ đường không trong thực chiến đấu, do vậy, với Trung Quốc, họ rất cần được Nga đào tạo lĩnh vực này. Giới hoạch định “war game” của Trung Quốc xem các đơn vị nhỏ, tinh nhuệ, được trực thăng hoặc máy bay đưa vào là “tuyệt đối cần thiết” cho chiến dịch tổng tấn công “D-Day” đổ bộ hàng chục nghìn binh sĩ vào Đài Loan vào những giờ đầu khai chiến.

 

Các ấn phẩm quân sự chính thức của Trung Quốc thường xuyên ca ngợi năng lực thả dù tiên tiến của Nga. Không quân Trung Quốc là một trong những lực lượng nhận nhiều vũ khí Nga nhất, từng mua hàng chục chiếc Il-76 của Nga (từ năm 2005) – loại vận tải cơ hạng nặng có thể dùng để thả xe bọc thép. Cạnh đó, Trung Quốc cũng mở rộng phi đội vận tải cơ Y-20 nội địa – sản phẩm đã được “khoe” trong lễ duyệt binh vào Tháng Chín, 2025 ở Bắc Kinh.

 

Báo cáo RUSI công bố ngày 26 Tháng Chín không là tài liệu lần đầu tiên đề cập việc Nga giúp Trung Quốc. Hạ tuần Tháng Sáu, 2025, tờ Taiwan Times – dẫn lại từ báo cáo 33 trang mang tựa “EU and NATO Decision-Making During a Potential Joint Russian and Chinese Strategic Escalation” của Trung tâm Giá trị Châu Âu về Chính sách An ninh (European Values Center for Security Policy) – cho biết rằng, hiện EU và NATO “thiếu sự hiểu biết toàn diện và chuẩn bị cần thiết” trước một kịch bản khủng hoảng Đông Á liên quan đến Đài Loan.

 

Báo cáo trên nhấn mạnh EU và NATO cần có kênh liên lạc trực tiếp với Đài Loan để biết được chính xác những gì xảy ra ở từng giai đoạn khủng hoảng. Ngoài ra, cần thảo luận kế hoạch ứng phó khủng hoảng và theo dõi động thái từ các nước láng giềng như Úc, Nhật, Philippines và Nam Hàn. Cần nói thêm, đầu Tháng Bảy, Tổng Thư Ký NATO Mark Rutte cảnh báo rằng, một khi chiến dịch quân sự xâm lược Đài Loan được tiến hành, Tập Cận Bình sẽ yêu cầu Vladimir Putin “giữ chân NATO ở Châu Âu bằng cách tấn công vào lãnh thổ NATO,” và “nhiều khả năng đó sẽ là kịch bản” không thể tránh khỏi…

 

Thế giới đang thay đổi theo cách khó ngờ nhất. Có những thứ không thể nghĩ đến nhưng đang xảy ra. Với Moscow, lịch sử cho thấy Nga thường dè dặt xuất khẩu “hàng độc” trong kỹ thuật quân sự cho Trung Quốc vì lo bị đánh cắp công nghệ. Tuy nhiên, bây giờ, Moscow coi cuộc tấn công Đài Loan của Trung Quốc không chỉ là trò chơi chiến tranh đổ máu nhất thời. Một cuộc chiến lớn ở Châu Á sẽ giúp đẩy nhanh tiến trình phân định lại trật tự toàn cầu sau đó. [kn]