Lệ phí visa $100,000
cho H-1B visa sẽ tạo lợi thế cho các công ty công nghệ lớn và Trung Quốc!
Sydney Trần, lược dịch
29/09/2025
Quyết
định mới của Trump đang làm chao đảo các công ty ở thung lũng Silicon. Kể từ
nay, mỗi hồ sơ xin visa H-1B cho người lao động ngoại quốc có tay nghề cao phải
đóng thêm $100,000.
Đối
với những công ty nhỏ, tin này là một cú sốc. Làm start-up lúc nào cũng bị eo hẹp
tài chánh. Không thể chi bừa như mấy hãng lớn được. Ngược lại những công ty lớn
có nhiều lợi nhuận thì thừa sức chịu đựng.
Sự
đối nghịch ấy phơi bày cái thế “kẻ mạnh hưởng lợi, kẻ nhỏ ngất ngư”. Các công
ty lớn như Meta, OpenAI hay Netflix có đủ tiền để trả, trong khi những công ty
mới phải đắn đo từng đồng. Họ có nguy cơ mất khả năng thu hút nhân tài ngoại quốc.
Điều này sẽ bóp nghẹt sức sáng tạo của Mỹ, ngay trong lúc chúng ta đang chạy
đua ngành trí tuệ nhân tạo với Trung Quốc.
Các
công ty non trẻ buộc phải tính đường vòng. Hoặc dùng loại visa khác, hoặc mở
văn phòng ở Canada để thuê nhân viên ngoại quốc. Chẳng ai nghĩ đơn giản rằng
tuyển người Mỹ là đủ.
Trước
nay, lệ phí xin H-1B, gồm cả luật sư và giấy tờ, chỉ vào khoảng $10,000. Mỗi
năm có 85.000 đơn xin, và lại phải qua cuộc xổ số. Trump từng hứa cấp thẻ xanh
cho sinh viên ngoại quốc tốt nghiệp đại học ở Mỹ, nhưng ý kiến này bị nhiều đồng
minh MAGA phản đối. Giờ đây, thay vì mở cửa, chính phủ lại dựng thêm một bức tường
cản phí tổn. Nó sẽ khiến giới khởi nghiệp phải xét lại chuyện lập công ty tại Mỹ.
Việc tăng
lệ phí H-1B không chỉ làm suy yếu sức cạnh tranh của các công ty mới mà nó còn
vô tình trao lợi thế cho Trung Quốc trong việc thu hút nhân tài từ Mỹ.
Sắc
lệnh mới này làm thay đổi hẳn cách tính toán của các doanh nghiệp khi cân nhắc
việc dùng loại visa H-1B.
Vì
chi phí ban đầu quá lớn, chỉ những nhân viên có mức lương thật cao, có thể tạo
ra nhiều lợi nhuận, mới xứng đáng để chủ hãng bỏ tiền ra bảo lãnh. Theo các
nghiên cứu trong giới kinh tế, với visa H-1B có thời hạn kéo dài ba năm, mức
lương “huề vốn” phải trả nhân viên thường nằm vào khoảng $225.000. Nếu gia hạn
thêm ba năm nữa, con số này giảm xuống còn chừng $111,000.
Nhưng
thực tế, thời gian một người ở lại bao lâu và đem về bao nhiêu lợi tức cho công
ty rất khó đoán, khiến việc tính toán càng thêm rắc rối hơn.
Phân
tích hơn 480,000 hồ sơ H-1B được nộp trong năm 2024 cho thấy rằng, chỉ 5% nhân
viên được trả trên $225,000. Đa số lương rơi vào khoảng $75,000 đến $125,000,
nghĩa là thấp hơn nhiều so với mức lương “huề vốn.”
Chính
sách mới có thể giúp các công ty lớn như Amazon hay Google dễ trúng hơn trong
cuộc xổ số visa, vì số hồ sơ được nộp sẽ giảm. Tuy nhiên, ngay cả các công ty
này cũng thường tuyển người ở mức lương dưới $225,000. Thí dụ Amazon năm rồi nộp
hơn 21,000 hồ sơ, chỉ 4% vượt mức lương ấy.
Những
hãng như Tata (Ấn Độ) chịu ảnh hưởng nặng nề nhất: Hơn 9,600 hồ sơ đều ở mức
lương dưới $225,000, lương trung bình chỉ gần $90,000.
Giới
chuyên gia lo ngại rằng, chính sách này sẽ tạo ra nhiều sự bất định. Các doanh
nghiệp phải bỏ ra $100,000 cho mỗi hồ sơ mà chưa chắc đã được chọn trong vòng xổ
số. Với số lượng hồ sơ H-1B đã tăng gấp đôi chỉ trong năm năm, sự cạnh tranh đã
trở nên khốc liệt. Năm rồi, chỉ chưa đến 20% hồ sơ được cấp visa, trong khi mỗi
năm nước Mỹ chỉ cấp giới hạn khoảng 85,000 visa thôi.
Theo
Tòa Bạch Ốc, mục tiêu của lệ phí cao là để ngăn các công ty thuê lao động ngoại
quốc với đồng lương thấp thay vì tuyển người Mỹ. Nhưng nhiều nhà kinh tế đã nhắc
lại rằng, H-1B vốn được lập ra để thu hút các chuyên viên có kỹ năng đặc biệt,
mang lại lợi ích cho cả nền kinh tế Hoa Kỳ, chứ không chỉ cho giới lao động cao
cấp.
Hiện
nay, khoảng 4.3 triệu người có bằng đại học đang làm việc tại Mỹ là công dân
ngoại quốc, gần gấp đôi so với hai thập niên trước. Họ chiếm gần 3% lực lượng
lao động toàn quốc và gần 7% số người có bằng đại học.
Trong
một số ngành, tỷ lệ này còn cao hơn nhiều. Điển hình như một phần tư trong giới
khoa học gia và một phần năm lập trình viên đến từ nước ngoài; hơn 10% giáo sư
đại học cũng là người ngoại quốc.
Có
những chính sách, dù được công bố với mỹ từ “bảo vệ việc làm cho người Mỹ,” thực
chất lại làm điều ngược lại. Lệ phí mới áp đặt lên visa H-1B là một ví dụ điển
hình. Thay vì mở cửa cho nhân tài, Hoa Kỳ đang dựng thêm hàng rào, đẩy những bộ
óc ưu tú ra khỏi thung lũng Silicon và các viện nghiên cứu.
Giống
như chính sách tăng thuế quan, đây cũng là cú “tự bắn vào chân mình”.
Từ
lâu, H-1B vốn là chiếc cầu thu hút chất xám từ khắp thế giới, bổ sung cho những
ngành then chốt như công nghệ, khoa học và y tế. Với lệ phí mới, chỉ những tập
đoàn khổng lồ mới đủ sức tham gia, còn các công ty mới lập ra – nơi từng sản
sinh nhiều sáng kiến mới mẻ – sẽ phải rút lui. Như vậy, chính sách này chẳng
khuyến khích sáng tạo mà còn siết chặt dòng cung cấp mới cho nền kinh tế.
Đáng
lo hơn, chính sách này vô tình trao lợi thế cho Trung Cộng. Trong khi Mỹ dựng
thêm rào cản, Bắc Kinh lại trải thảm đỏ, mở hầu bao chiêu dụ nhân tài. Những kỹ
sư giỏi, thay vì đến thung lũng Silicon, họ có thể chọn Thượng Hải – nơi họ vừa
được trọng dụng, vừa không phải qua cửa ải lệ phí trăm ngàn đô.
No comments:
Post a Comment