Có
nên dùng nhiều vitamin và thực phẩm bổ sung vào mùa lạnh ?
Tuấn
Thảo - RFI
Đăng
ngày: 06/10/2025 - 12:42
Dưới
dạng viên nén, bột khuấy hay thức uống làm sẵn, thực phẩm bổ sung có tác dụng
cung cấp hàng ngày một số chất dinh dưỡng cho cơ thể. Danh hiệu thực phẩm bổ
sung được dùng để chỉ những chất quan trọng như vitamin, khoáng chất, dầu cá
omega-3, chất đạm, chất collagen và thường được xem là có khả nă
HÌNH
:
Ảnh
minh họa. © Wikipedia
Theo
Liên đoàn Quốc gia Synadiet chuyên về thực phẩm bổ sung, cứ trên 10 người tiêu
dùng ở Pháp, là có đến 7 người cho biết họ dùng thực phẩm bổ nhiều lần trong
năm. Trong số này, có vitamin C tăng sức đề kháng, magnesium giúp giảm căng thẳng,
vitamin B tốt cho hệ thần kinh, vitamin D bổ xương, vitamin P bảo vệ thành mạch
và tốt cho hệ tuần hoàn máu ….. Theo báo Huffington Post, tại các nước Âu-Mỹ,
có rất nhiều thông tin về các loại thực phẩm bổ sung, mỗi khi thu về thời tiết
bắt đầu lạnh trở lại. Kết quả : doanh thu của ngành sản xuất thực phẩm bổ sung
đạt mức 2,7 tỷ euro trong năm qua.
Phải
nói rằng các nhà sản xuất tìm đủ mọi cách để thuyết phục khách hàng dùng hàng
ngày các chất dinh dưỡng, bổ sung cho các bữa ăn. Thực phẩm bổ sung giờ đây
không giống như « thuốc » mà có bề ngoài hấp dẫn với những màu sắc bắt mắt và
cách dùng rất đơn giản như kẹo dẻo bỏ túi, hứa hẹn kích thích hệ miễn dịch tự
nhiên trong cơ thể, giảm căng thẳng mệt mỏi và thậm chí cải thiện giấc ngủ. Tóm
lại, thực phẩm bổ sung được cho là cần thiết khi trời đang trở lạnh, nhiệt độ
giảm nhanh, ánh nắng không còn nhiều vì màn đêm kéo dài, ngày bị ngắn lại.
Nhưng
liệu thực phẩm bổ sung có thực sự hiệu quả như trong thông tin quảng cáo và người
tiêu dùng có nên uống nhiều hay không ? Trả lời các câu hỏi này, bác sĩ
Alexandra Dalu, chuyên khoa dinh dưỡng và các liệu pháp chống lão hóa, cho rằng
không nên lạm dụng thực phẩm bổ sung. Bác sĩ Alexandra Dalu cùng với đầu bếp trứ
danh người Pháp Thierry Marx là đồng tác giả của cuốn sách « L'assiette santé »
(Sức khỏe trong thức ăn) do nhà xuất bản Flammarion phát hành. Theo cô, cần nên
tìm hiểu về các loại thực phẩm bổ sung và nên sử dụng đúng cách khi mùa đông đến
gần. Khi nhiệt độ xuống thấp và cơ thể dễ cảm lạnh, thì nhiều loại vitamin như
C, B6, B9 hay D, cũng như hai chất magnesium và zinc có tác dụng chống oxy hóa,
giúp tăng sức đề kháng. Các loại thức ăn giàu các chất này, có lợi hơn, giúp cơ
thể đối phó với những căn bệnh thường thấy vào mùa đông.
Không
nên lạm dụng thực phẩm bổ sung
Trong
số các chất bổ, vitamin C luôn được đánh giá cao, do được xem là cần thiết cho
cơ thể và hiệu quả trong việc ngăn ngừa các chứng cảm lạnh nhẹ và các bệnh viêm
mũi họng. Thế nhưng, trừ khi cơ thể của bạn thường bị thiếu hụt vitamin C, việc
dùng thực phẩm bổ sung là không cần thiết. Theo bác sĩ Alexandra Dalu, lượng
vitamin C hàng ngày dễ đạt được một cách tự nhiên, thông qua các bữa ăn có trái
cây và rau quả. Theo cơ quan an toàn thực phẩm ANSES, một người ở độ tuổi trưởng
thành chỉ cần 110mg vitamin C mỗi ngày, tức tương đương với một quả kiwi, hai
quả cam vắt hay một quả ớt chuông. Trẻ em không cần dùng thực phẩm bổ sung để
có đủ vitamin C, vì lượng khuyến nghị hàng ngày là từ 15 đến 45mg mỗi ngày tùy
theo độ tuổi.
Tóm
lại, nếu ăn uống đầy đủ, việc dùng thêm nhiều vitamine C vào mỗi buổi sáng sẽ
không giúp bạn hoàn toàn tránh khỏi chứng đau cổ họng hay viêm mũi, lây từ các
đồng nghiệp. Trong trường hợp bạn thường xuyên hút thuốc hoặc uống rượu, việc
dùng thực phẩm bổ sung sẽ cần thiết, để bù đắp các tác hại của thuốc lá hoặc rượu
bia. Đó là giải pháp tạm thời, vì tốt nhất cho sức khỏe không phải là dùng
vitamin bổ sung hàng ngày, mà là giảm lượng tiêu thụ những thứ có hại cho sức
khỏe, kể cả thuốc lá và rượu.
Magnesium
hay vitamin D đều giúp cơ thể chống mệt mỏi đồng thời giúp bạn ngủ ngon hơn.
Các chất này tham gia nhiều vào quá trình sản xuất năng lượng, góp phần vào hoạt
động bình thường của hệ tim mạch cũng như thần kinh. Theo bác sĩ Alexandra
Dalu, để giảm mệt mỏi và bớt căng thẳng, nên dùng bổ sung hai chất magnesium và
vitamin D.
Thực
tế, vitamin D không phải là một loại vitamin, mà là một chất nội tiết hoóc-môn
tham gia vào quá trình trao đổi các chất cần thiết trong cơ thể nói chung, chẳng
hạn như quá trình hấp thụ calcium (canxi) cho xương, giúp hệ cơ và hệ miễn dịch
hoạt động bình thường. Vitamin D có thể tìm thấy trong thức ăn thường ngày, đặc
biệt là trong thịt cá béo, trứng gà, phô mai, hải sản hay đậu nành, nhưng đồng
thời vitamin D cũng được tổng hợp khi ta ra nắng : làn da tiếp xúc với ánh sáng
ban ngày.
Vào
mùa đông khi trời ít có nắng, ánh sáng giảm dần vì đêm dài ngày ngắn, đó là thời
điểm cần bổ sung vitamin D cho cơ thể. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần dùng
thêm vitamin D. Theo Cơ quan Y tế công cộng (Santé Publique France), trẻ em và
người cao tuổi thường dễ bị thiếu hụt cho nên vitamin D chủ yếu được dành cho
những đối tượng này, vào mùa đông.
Đối
với người trưởng thành, nếu bạn dễ bị nhiễm trùng cảm lạnh vào mùa đông, điều
quan trọng đầu tiên là tìm hiểu nguyên nhân. Để biết mình có bị thiếu hụt
vitamin và khoáng chất, thay vì đơn thuần mua thực phẩm bổ sung rồi tự uống, tốt
nhất là bạn nên đến gặp bác sĩ, xin toa xét nghiệm để xác định liều lượng
vitamin và khoáng chất trong máu. Điều này sẽ giúp bạn biết rõ có bị thiếu hụt
hay không và khi đã tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu hụt, thì lúc ấy
mới dễ tìm cách điều trị. Theo bác sĩ Alexandra Dalu, nên cẩn thận với việc
dùng thực phẩm bổ sung. Cho dù không phải là « thuốc », nhưng thực phẩm bổ sung
khi dùng quá liều vẫn tiềm ẩn một số rủi ro cho sức khỏe.
Cụ
thể là vitamin D, khi dư thừa có thể làm cho cơ thể hấp thụ quá nhiều calcium
(canxi) có nguy cơ dẫn đến chứng sỏi thận hay nhồi máu cơ tim. Nói như vậy có
nghĩa là khi ta ăn uống đầy đủ và hoạt động nhiều ở ngoài trời thì không cần phải
dùng vitamin D bổ sung. Cơ quan an toàn thực phẩm ANSES chia sẻ khuyến cáo của
giới bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng, theo đó người lạm dụng vitamin D dễ bị suy
thận. Vào tháng 3 năm nay, cơ quan này đã mở đợt thông tin nhắc nhở người tiêu
dùng chỉ mua thực phẩm bổ sung theo lời khuyên của giới chuyên gia y tế và nên
cảnh giác đề phòng với những loại sản phẩm được cho là « thần dược ».
No comments:
Post a Comment