BÍ ẨN TRIỀU TIÊN (Tạ Duy Anh / Báo Tiếng Dân)

 

 

Bí ẩn Triều Tiên

Tạ Duy Anh 

08/10/2025

https://baotiengdan.com/2025/10/08/bi-an-trieu-tien/

 

Sau khi Triều Tiên chia thành hai quốc gia và cùng là thành viên của Liên Hợp quốc tháng 9.1991, phía Nam lấy tên Đại Hàn dân quốc (từ 1994, Việt Nam gọi là Hàn Quốc trong các văn bản chính thức), còn phía Bắc sở hữu cái tên Triều Tiên. Các cụ ta xưa vẫn gọi Triều Tiên là Cao Ly, là gọi theo tên cổ (Vương quốc Cao Ly bắt đầu năm 918 và kết thúc vào năm 1392, cũng là năm danh xưng Triều Tiên ra đời).

 

Triều Tiên được coi là quốc gia bí ẩn nhất thế giới. Người dân Triều Tiên, phần lớn là nông dân, sống ra sao vẫn được coi là bí mật quốc gia. Giao thương hàng hóa chủ yếu với Trung Quốc, giờ có thêm vụ bán đạn pháo và lính đánh thuê cho Nga.

 

Ảnh chụp bán đảo Triều Tiên từ vũ trụ vào ban đêm do báo Vnexpress đăng ngày 26.2.2014 cho thấy nửa phía Bắc tối thui, trong khi nửa phía Nam sáng rực ánh điện.

 

https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2025/10/22.jpg

Ảnh chụp màn hình bài báo đăng trên VnExpress.

 

Có lần tôi đọc được bài viết của một ông nghe nói từng làm cán bộ to ở Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên, với tinh thần “ăn cây nào rào cây đó”, đã bác bỏ những thông tin cho rằng Triều Tiên nghèo đói. Đã thế ông còn ca ngợi nhiều mặt ở Triều Tiên khi so với Việt Nam và cho rằng Việt Nam phải học dài!

 

Còn trong tự truyện “Lê Vân yêu và sống”, khi kể về thời kỳ theo chồng sống ở Triều Tiên, sau khi than thở không có thang máy, không có điện ở khách sạn, chị chỉ nói ngắn gọn: “Nhờ sống ở Triều Tiên mà tôi mới biết quý trọng những gì mình đang được hưởng ở Việt Nam”.

 

Một vài xếp hạng cho rằng, GDP đầu người ở Triều Tiên tầm 1000 đến 1500 đôla?

 

Tuy theo mô hình cộng sản, Triều Tiên duy trì nghiêm ngặt chế độ cai trị cha truyền con nối. Ở Triều Tiên, xem lén truyền hình Hàn Quốc, dùng đồ Hàn Quốc, nghe nhạc Hàn Quốc mà bị phát hiện có thể bị tử hình.

 

Nhiều người sẽ ngạc nhiên khi biết cho đến tháng 10.2024, Triều Tiên vẫn dùng lịch của riêng họ, gọi là lịch Juche (Tự chủ), lần đầu được sử dụng vào năm 1997. Lịch Juche tính thời gian bắt đầu vào ngày sinh của Kim Nhật Thành (15.4.1912 theo lịch Gregory). Tức là Kim Nhật Thành sinh năm Juche 1. Trong lịch Bắc Triều Tiên không có năm “trước Juche 1”. Con trai ông, Kim Jong-il sinh năm Juche 30 (hoặc 31), và Kim cháu đương quyền sinh năm Juche 71.

 

Muốn tính lịch Juche, chỉ cần lấy lịch Gregory trừ đi 1911. Ví dụ, ông Kim cháu hiện nay sinh năm 1982 lịch Gregory, thì sang lịch Juche là 1982 – 1911 = 71.

 

Ngày sinh của Kim Nhật Thành được tôn vinh thành “Ngày của Mặt trời”. Ngày sinh của Kim Jong-iL là “Ngày của Vì sao sáng”.

 

Trong cuộc chiến Việt – Mỹ, Triều Tiên đứng hẳn về phía Bắc Việt Nam, viện trợ cả vũ khí và lương thực, thực phẩm, đào tạo phi công, thợ cơ khí… Tôi còn nhớ mỗi khi nhận thực phẩm viện trợ, mọi người, trong đó có mẹ tôi, rất thích bột mì và cá khô không đầu của Triều Tiên, vì nó rất thơm ngon.

 

50 năm sau, tôi được đứa cháu mời ăn sinh nhật tại một nhà hàng Triều Tiên ở trong ngách cạnh đường Trần Kim Xuyến, Hà Nội. Do Triều Tiên đang chịu lệnh trừng phạt toàn diện của LHQ nên khách châu Âu hầu như vắng bóng (Dân châu Âu quả là nghiêm về chấp hành luật!”). Món cá và mì lạnh ở quán thật sự ấn tượng. Các nữ phục vụ đều xinh đẹp, nói được tiếng Anh, Pháp, Nga, Trung, Nhật và tất nhiên là tiếng Việt. Khách yêu cầu chơi nhạc, thì từ piano, violon đến đàn thập lục… họ đều chơi thành thạo! Trên tường là một màn hình lớn, chỉ chiếu đi chiếu lại cảnh diễu hành các loại vũ khí, gồm cả tên lửa xuyên lục địa).

 

Chúa, Thánh thần của người Triều Tiên là ông cháu, cha con họ Kim lãnh tụ, không bàn cãi! Chuyện như bịa nhưng là thật: một người Triều Tiên được phong anh hùng, khi trong cơn bão lũ đã băng mình cứu ảnh lãnh tụ trước khi cứu con?

 

Thế hệ chúng tôi biết đến Triều Tiên nhiều nhất qua bài thơ “Em bé Triều Tiên” của Tố Hữu, trong đó có đoạn:

 

“Anh của em đã đến đây rồi

Anh chí nguyện

Con bác Mao đã đến

Anh đã đến bên nôi em cháy dở

Với cha em giết hết loài man rợ

Cho mẹ em xây lại tổ mềm

Cho em sướng cho em ca múa

Trên đồng hoa bãi lúa

Nhịp sóng vui muôn thuở của Triều Tiên

Bé em ơi giữa súng rền

Ngày mai tươi mát hát trên đất Triều…”

 

Năm 1979, các “cháu chí nguyện của bác Mao” cũng đã đến Việt Nam, nhưng lần này để giết chóc, hãm hiếp, cướp bóc… rồi ôm đầu máu chạy vãi cả huy hiệu lãnh tụ từ túi quần thủng đít. Chính thức thì Triều Tiên ủng hộ Campuchia và Trung Quốc trong hai cuộc chiến xâm lược chống Việt Nam. Khi Việt Nam chơi thân và làm ăn với Hàn Quốc, Triều Tiên rất tức giận và hầu như các quan hệ chỉ còn là hình thức.

 

Sau năm 2000, nghe nói ông Kim Jong-iL muốn học tập mô hình kinh tế của Việt Nam? Năm 2007, ông Nông Đức Mạnh thăm Triều Tiên trên cương vị tổng bí thư, sau 50 năm kể từ chuyến thăm của Hồ Chủ tịch đến quốc gia bí ẩn này. Nghe nói chuyến thăm của ông Mạnh được lãnh đạo Hàn Quốc khi đó Roh Moo Hyun khích lệ, hậu thuẫn và, cũng nghe nói, Seuol nhờ ông Mạnh làm cầu nối chuyển cho ông Kim Jong-iL một thông điệp hòa giải? Tất nhiên chỉ là phỏng đoán của dư luận. Chỉ biết rằng, sau khi thăm Triều Tiên một tháng (tháng 10.2007), ông Mạnh lập tức thăm Hàn Quốc (tháng 11.2007).

 

Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam – Hàn Quốc cứ tăng dần từng năm, đạt khoảng 87 tỷ đôla năm 2024, còn Việt – Triều thì giảm đều, hiện chỉ còn khoảng vài triệu đôla.