Cựu quan chức ngoại
giao Bắc Hàn mô tả cuộc trốn chạy đầy kịch tính
Vũ
Ngọc Chi chuyển
ngữ
05/08/2024
Kể
từ cuối thập niên 1990, hàng chục ngàn người đã chạy trốn khỏi Bắc Hàn sang miền
Nam. Nhà ngoại giao Ri Il
Gyu cũng chấp nhận rủi ro. Từ Cuba, ông cùng gia đình bay sang vùng dân
chủ của bán đảo Nam Hàn – mặc dù sợ bị bỏ tù, nếu việc đào tẩu của ông bị lộ
ra.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2024/08/1-8.jpg
Ảnh:
Ông Ri là đại diện cao cấp nhất của chế độ Bắc Hàn trong những năm gần đây, đã
bỏ trốn. Nguồn: AP
“Như
địa ngục”
Khi
Ri Il Gyu, nhà ngoại giao cao cấp thứ hai của Bắc Hàn ở Cuba, cuối cùng quyết định
trốn sang Nam Hàn, ông đã một mình chuẩn bị mọi việc. Khoảng một tuần sau, ông
bảo gia đình hãy sẵn sàng rời Cuba trong vòng chưa đầy 8 giờ tới. Ban đầu vợ
ông bảo ông đừng có “nói giỡn nghe khủng khiếp như vậy”.
Ông
Ri nói: “Vì vậy, tôi đã cho cô ấy xem vé máy bay của chúng tôi và cô ấy
không nói ra lời. Tôi nói với các con tôi rằng, không có tương lai hay hy vọng
gì ở Bắc Hàn cả”.
Rạng
sáng hôm sau, gia đình ông theo ông đến phi trường Havana, nơi họ sẽ đến nước
thứ ba rồi đến Nam Hàn. Đó là một trong những trường hợp trốn thoát giật gân và
kịch tính nhất của một người Bắc Hàn trong thời gian gần đây.
Như
Ri kể, ông và gia đình đã đợi máy bay ở sân bay Havana trong một giờ – khoảng
thời gian mà ông cảm thấy “như địa ngục”. Lo lắng rằng nhân viên đại sứ quán sẽ
phát hiện ra mình sắp rời khỏi đất nước, ông đã kiểm tra đồng hồ khoảng 100 lần
cho đến khi cuối cùng ông và gia đình lên máy bay an toàn.
Ri
nói, nếu bị bắt, họ sẽ phải đối mặt với một tương lai tồi tệ hơn cả cái chết: Bị
giam trong một trại tù, nơi mà theo ông, mọi người phải ăn côn trùng để sống
sót.
Thoát
khỏi Cuba
Việc
ông Ri, cựu cố vấn chính trị của đại sứ quán Bắc Hàn ở Cuba đã đào thoát sang
Nam Hàn chỉ được công bố vào tháng 7. Và các nhà quan sát cho biết, điều đó có
thể đã khiến nhà lãnh đạo Kim Jong-un của Bắc Hàn tức giận, vì nó có thể khuyến
khích các nhà ngoại giao khác làm theo – điều này làm suy yếu sự kiểm soát của
ông đối với giới tinh hoa đất nước.
Ông
Ri cho biết, đại sứ quán Bắc Hàn tại Cuba có khoảng 20 nhà ngoại giao, là cơ
quan đại diện lớn thứ ba của Bình Nhưỡng ở nước ngoài, sau các cơ quan đại diện
ở Trung Quốc và Nga. Ông Ri 52 tuổi, là quan chức cấp cao nhất của Bắc Hàn sang
Nam Hàn kể từ khi Tae Yong Ho, cựu phó đại sứ tại London, đào tẩu sang phía bên
kia hồi năm 2016.
Tin
tức về việc ông Ri bỏ trốn xảy ra vào thời điểm căng thẳng giữa hai miền Triều
Tiên đang ở mức cao nhất trong nhiều năm. Bắc Hàn đã thả các khinh khí cầu đầy
rác về phía Nam Hàn và tiếp tục các vụ thử tên lửa mang tính khiêu khích, trong
khi Nam Hàn đáp trả bằng cách nối lại các chương trình phát sóng tuyên truyền với
các thông điệp và các bài hát K-pop ở khu vực biên giới.
Ông
Ri nói: “Chế độ Kim Jong-un có thể sẽ rất khó chịu nếu họ nghe tôi nói điều này
một cách công khai trong các cuộc phỏng vấn trên các phương tiện truyền thông.
Họ có thể nghĩ đến việc thủ tiêu một người như tôi là vì lợi ích của họ. Nhưng
tôi không quá lo lắng về điều đó vì chính phủ Nam Hàn đã ưu tiên bảo vệ tôi”.
Trong
chương trình bảo vệ ở Nam Hàn
Ông
Ri nằm trong chương trình bảo vệ của chính phủ 9 tháng, sau khi đến Nam Hàn. Bắc
Hàn được cho là có lịch sử lâu dài về các vụ ám sát hoặc âm mưu sát hại những
người đào tẩu cấp cao. Cá nhân Kim Jong-un cũng có thể nhớ tới ông Ri: Cựu quan
chức ngoại giao nói rằng, hồi năm 2018, [Kim] thường gặp Ri cùng các quan chức
khác trong quá trình chuẩn bị tiếp các đại diện hàng đầu của Cuba và đôi khi
Kim đã hỏi ông những câu hỏi. Theo Ri, Kim hút thuốc liên tục trong mỗi cuộc họp
và khó thở “như một bệnh nhân hen suyễn”.
Ông
Ri nói rằng, từ lâu ông đã nghĩ đến việc chạy trốn khỏi Bắc Hàn; ông gọi đất nước
này là “một thế giới đen tối” và “một nước cộng hòa tham nhũng”. Mức lương hàng
tháng của ông tương đương khoảng 460 Euro. Vì vậy, ông buộc phải buôn lậu xì gà
Cuba vào Trung Quốc trong hành lý ngoại giao của mình để kiếm sống. Ri cho biết,
các nhà ngoại giao Bắc Hàn ở các nước khác cũng tham gia buôn lậu mọi thứ từ
ngà voi, sừng tê giác đến rượu whisky và xe hơi.
Cuối
cùng, yếu tố quyết định dẫn đến việc ông đào tẩu là việc Bộ Ngoại giao Bắc Hàn
không cho ông sang Mexico để điều trị chứng thoát vị đĩa đệm. Ông nghi ngờ rằng
việc từ chối là do ông sếp của ông ở Bình Nhưỡng, sau khi ông Ri – trước đó đã
từ chối yêu cầu hối lộ của ông này.
Hàng
chục ngàn người trốn chạy khỏi Bắc Triều Tiên
Cuộc
trốn thoát của ông Ri diễn ra trước khi Cuba thiết lập quan hệ ngoại giao với
Nam Hàn hồi tháng 2 năm nay. Vì không có đại sứ quán Seoul ở Havana vào thời điểm
đó nên Ri cho biết, ông không thể nhận được nhiều sự hỗ trợ từ các nhà ngoại
giao Nam Hàn như những người đào thoát khỏi Bắc Hàn ở nước khác. Các quan chức
Nam Hàn cuối cùng có liên quan đến vụ trốn thoát của Ri, nhưng ông và chính phủ
ở Seoul không muốn cung cấp thông tin chi tiết để không gây nguy hiểm cho bất kỳ
kế hoạch trốn thoát nào trong tương lai của những người Bắc Hàn khác.
Ri
vẫn chưa chắc chắn mình sẽ làm gì ở Nam Hàn, nhưng ông tin rằng những người Bắc
Hàn khác đã định cư thành công ở Nam Hàn. Tae, cựu phó đại sứ tại London, thậm
chí còn được bầu vào quốc hội ở đó trước khi được bổ nhiệm chức vụ cấp thứ trưởng
vào tháng 7. Ri cho biết, ông đã đọc hồi ký của Tae khoảng 10 lần.
Từ
cuối thập niên 1990, khoảng 34.000 người Bắc Hàn đã định cư ở Nam Hàn để thoát
cảnh nghèo đói và áp bức chính trị. Theo chính phủ Nam Hàn, khoảng 10 người Bắc
Hàn được coi là thuộc giới tinh hoa đã trốn sang đây hồi năm 2023 – con số cao
nhất trong nhiều năm. Ri nói rằng, ông không thể bảo đảm rằng việc trốn thoát của
ông sẽ khiến nhiều nhà ngoại giao Bắc Hàn thực hiện các bước tương tự. “Nhưng
tôi nghĩ việc đào tẩu của tôi chắc chắn sẽ mang lại cho họ chút can đảm để làm
điều đó”.
No comments:
Post a Comment