Biden sẽ không sập bẫy
của Netanyahu, kéo Mỹ vào cuộc chiến với Iran!
Việt Linh -
Cali Today
April
17, 202
Vào
Chủ nhật, phản ứng trái ngược nhau của Tổng thống Joe Biden trước sự leo thang
gần đây ở Trung Đông, bắt đầu vào ngày 1 tháng 4 khi Israel ném bom lãnh sự
quán Iran ở Damascus hạ sát 16 người trong đó có một thiếu tướng Iran. Tiếp
theo là việc Iran tiến hành các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay không
người lái vào Israel vào thứ Bảy, 13 tháng 4.
Tổng
thống Joe Biden, người đã công khai củng cố cam kết ‘bền thép’ của
chính quyền ông đối với việc bảo vệ Israel, đã bày tỏ lo ngại riêng tư rằng, Thủ
tướng Israel, Benjamin Netanyahu đang cố gắng lôi kéo Washington vào một cuộc
xung đột rộng lớn hơn.
Mời
xem
video bài bình luận qua Youtube
Biden
muốn thúc đẩy việc giảm leo thang – nhưng Netanyahu vẫn có thể hành động bất hảo.
Một
“viên chức quốc phòng cấp cao” của Mỹ mô tả cuộc tấn công của Israel vào
lãnh sự quán Iran tại Damascus, Syria là “leo thang thảm khốc” và nói rằng:
“Tôi không nghĩ họ có chiến lược tốt. Người Israel không phải lúc nào cũng
đưa ra những quyết định chiến lược tốt nhất”.
Đối
với bất kỳ ai cam kết hoạch định chính sách mạch lạc và thậm chí cả logic cơ bản
đều muốn đặt ra một câu hỏi nghiêm túc: Tại sao Biden lại công khai hứa
hẹn hỗ trợ “bền thép” cho một quốc gia đang cố gắng lôi kéo Hoa Kỳ vào một cuộc
chiến thảm khốc? Chẳng lẽ Biden không nhận biết rằng, Israel là một quốc gia có
thể dễ dàng hủy hoại chức tổng thống của Biden cũng như dẫn đến nhiều người vô
tội bị mất mạng một cách oan uổng hay sao?
Trên
thực tế, sự phân đôi công/tư này là một chiến thuật quen thuộc của ông Biden. Kể
từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng Trung Đông hiện nay từ vụ tấn công ngày 7 tháng
10 của Hamas, tổng thống Biden đã nói và làm hoàn toàn khác nhau, nói một điều
riêng tư trong khi làm và nói khác nhau trước công chúng. Công thức thông thường
là Biden bày tỏ sự “thất vọng” và “mối lo ngại” riêng tư về số lượng
lớn thương vong của dân thường Palestine trong khi lại im lặng với những lời chỉ
trích công khai từ người mỹ và thế giới, vẫn tiếp tục cung cấp cho Israel viện
trợ quân sự dồi dào cũng như bảo vệ Israel về mặt ngoại giao.
Vào
ngày 10 tháng 10 năm 2023, tờ New York Post đưa tin rằng: “Tổng thống Biden
đã riêng tư kêu gọi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu giảm thiểu thương vong
cho dân thường”. Nhưng sự thúc giục này hoàn toàn không có tác dụng gì. Một
ví dụ điển hình khác xuất hiện vài tháng sau đó trong một báo cáo của NBC
news ngày 12 tháng 2 cho biết, “Biden chê bai Netanyahu một cách riêng
tư nhưng không thay đổi đáng kể chính sách của Hoa Kỳ đối với Israel và Gaza”.
Chính
sách hai mặt này là kết quả của chiến lược “ôm đồm” của Biden với
Israel, nơi ông ủng hộ chặt chẽ nhà nước Do Thái, đề nghị hỗ trợ gần như không
giới hạn, với hy vọng rằng sự gần gũi này sẽ giúp ông có đòn bẩy để thuyết phục
Israel thực hiện một thỏa thuận giải quyết với người Palestine và tránh phát động
một cuộc chiến tranh khu vực lớn hơn.
Nhưng
rõ ràng chiến lược này là một thảm họa, vì nó chỉ khuyến khích các chính sách
nguy hiểm của Netanyahu về chiến tranh trừng phạt chống lại dân thường ở Gaza kết
hợp với các cuộc tấn công khiêu khích nhằm vào các đồng minh của Iran ở
Lebanon, Syria và các nơi khác. Fawaz Gerges, giáo sư khoa quan hệ quốc tế tại
Trường Kinh tế Luân Đôn, đưa ra quan điểm cho rằng: “Chiến lược của chính
quyền Biden đã thất bại thảm hại. Biden đang mộng du đưa Mỹ vào một cuộc chiến
thảm khốc khác ở Trung Đông. Mục tiêu bao trùm của ông là ngăn chặn chiến tranh
ở Gaza leo thang sang các nước láng giềng đã thất bại. Biden đã không thể ảnh
hưởng đến các quyết định của Netanyahu ở Gaza hoặc đối với Iran.”
Tuy
nhiên, nếu sự sai lầm một cách chủ quan của chính quyền Biden đối với Israel đã
góp phần tạo ra thảm họa hiện tại, thì Tòa Bạch Ốc hiện xứng đáng được ghi nhận
vì đã theo đuổi chính sách giảm leo thang. Tuy nhiên, có điều đáng chú ý, Tòa bạch
Ốc đã tăng cường việc hỗ trợ Iran, điều này giúp ích rất nhiều trong việc bảo đảm
rằng cuộc phản công của Iran đã được lên kế hoạch chu đáo và tính toán cẩn thận,
nói rõ ra là người Iran chỉ nhắm mục tiêu vào các địa điểm quân sự. Sau cuộc tấn
công, Tổng thống Biden cũng áp dụng cách tiếp cận hòa giải, nhấn mạnh rằng
Israel đã không bị thiệt hại gì nhiều đồng thời ông cũng cảnh báo Thủ tướng
Benjamin Netanyahu rằng Mỹ sẽ không tham gia vào một cuộc phản công chống lại
Iran. Nói cách khác, Biden, nếu chỉ nói một cách riêng tư, khẳng định rằng Mỹ sẽ
không để bị Israel lôi kéo vào cuộc Chiến tranh Trung Đông quy mô lớn mà ông
Netanyahu mong muốn.
Phương
thức ngoại giao hỗ trợ chính thức và không chính thức giữa Mỹ và Iran kể từ cuộc
tấn công ở Damascus vào ngày 1 tháng 4 rõ ràng đã giúp ngăn chặn cuộc khủng hoảng
này vượt khỏi tầm kiểm soát.
Ngay
từ đầu, Mỹ đã nói rõ rằng họ sẽ không tham gia vào cuộc tấn công. Iran thông
báo với Mỹ rằng các biện pháp trả đũa là không thể tránh khỏi, đồng thời thể hiện
bản chất và phạm vi của phản ứng theo thời gian.
Biden
hiểu tình trạng chẳng đặng đừng của Iran, hay dù với bất cứ quốc gia nào khác,
dù nhỏ và yếu đến đâu, một khi cơ sở ngoại giao của đất nước họ ở ngoại quốc bị
tấn công, thì lòng tự hào tự tôn dân tộc sẽ không cho phép họ im lặng hay
khoanh tay đứng nhìn mà bị buộc phải trả đũa dù ít hay nhiều. Israel cũng hiểu
điều đó.
Trong
khi kêu gọi kiềm chế, ranh giới rõ ràng đối với Mỹ không phải là nhằm vào các lực
lượng hoặc cơ sở của Mỹ. Đối với Iran, ranh giới đỏ không có nghĩa là Mỹ có sự
tham gia trực tiếp vào bất kỳ phản ứng nào của Israel. Việc Biden nói với ông
Netanyahu rằng Mỹ sẽ không tham gia vào bất kỳ hoạt động tấn công nào chống lại
Iran là điều đáng chú ý.
Greg
Brew, nhà phân tích của Eurasia Group, cũng có đánh giá tương tự. Ông lưu ý rằng:
“Các phương thức được sử dụng để tránh leo thang sau khi Iran đáp trả việc
chính quyền Trump ám sát chỉ huy quân sự Qasem Soleimani của họ vào năm 2020.
Khi đó, Iran đã sử dụng Iraq để cảnh báo Mỹ về một cuộc tấn công sắp xảy ra.
Giúp giải thích lý do tại sao Hoa Kỳ có thông tin cụ thể và chính xác rằng Iran
đang lên kế hoạch sẽ làm gì và có thể đưa các tài sản phòng thủ vào đúng vị trí
kịp thời.”
Biden
xứng đáng được ghi nhận vì chính sách ngoại giao “nước đôi” khéo léo của
chính quyền ông và cũng vì đã tập hợp các quốc gia G7 đưa ra một tuyên bố có chừng
mực, trong khi khiển trách Iran, nhấn mạnh sự cần thiết phải giảm leo thang và
cũng bao gồm cả việc thúc đẩy rõ ràng lệnh ngừng bắn ở Gaza cùng với viện trợ
nhân đạo hơn. Ẩn ý của thông điệp G7 là Hoa Kỳ và các đồng minh lớn của họ
không muốn bị lôi kéo vào một cuộc chiến tranh lớn ở Trung Đông.
Mỹ
và Iran thiết lập các phương thức kết nối thông tin không công khai để Iran có
thể thực hiện trả đũa đồng thời giảm thiểu nguy cơ bị trả đũa. Cả Mỹ và Iran rõ
ràng đều quan tâm đến việc tránh một cuộc chiến tranh lớn hơn. Điều tương tự
không thể xảy ra với Israel – ít nhất là dưới thời Thủ tướng Benjamin
Netanyahu.
Sự
thật đáng lo ngại là ông Netanyahu và có lẽ cả các quan chức cấp cao khác của
Israel đều có động cơ để tiếp tục thúc đẩy một cuộc chiến tranh khu vực. Đối với
Netanyahu, chừng nào chiến tranh còn tiếp diễn, ông ta còn có thể tại vị và
tránh được những phản ứng dữ dội không thể tránh khỏi vì nạn tham nhũng chính
trị cũng như những thất bại về mặt tình báo dẫn đến vụ tấn công ngày 7 tháng 10
của Hamas.
Leo
thang cuộc chiến như một cách có chủ đích để Israel tìm đường thoát khỏi ngõ cụt
ở Gaza có hai yếu tố. Mục đích chính là kích động Iran đánh trả, điều này có thể
cho phép Israel thể hiện mình là người phòng thủ thay vì xúc phạm và đẩy cuộc
tranh luận ra khỏi sự tàn phá mà nước này đang gây ra ở Gaza và hướng tới nhu cầu
tự bảo vệ mình trước kẻ thù nước ngoài. Yếu tố khác là làm tăng khả năng Mỹ trực
tiếp tham gia vào cuộc xung đột với Iran. Nếu đúng như vậy, chiến tranh ở Trung
Đông sẽ không chỉ được coi là vấn đề Israel tấn công người Palestine mà thay
vào đó sẽ liên quan đến quyền sở hữu của cường quốc số một thế giới bảo trợ
Israel.
Hai
cuộc tấn công có điểm chung. Cả hai đều thể hiện sự hiếu động thái quá không được
giám sát trong bối cảnh chính trị trì trệ của Israel. Hơn nửa năm sau vụ thảm
sát ngày 7 tháng 10, Israel đang gặp khó khăn trong việc đạt được một chiến thắng
quân sự có thể cân bằng về mặt chiến lược một phần thiệt hại do thảm họa gây ra
và vẫn chưa thể giảm bớt nỗi đau khổ tột cùng của gia đình 133 con tin với nhiều
người trong số họ đã chết.
Trong
cuộc tấn công được cho là do Israel thực hiện ở Damascus, có khả năng các nhà
chuyên môn đã gây áp lực từ bên dưới để hành động; ở Gaza, quyết định được đưa
ra ở cấp độ trung gian, thậm chí không cập nhật những quyết định trên. trong cả
hai trường hợp, có vẻ như người ta chưa suy nghĩ đầy đủ về ý nghĩa đầy đủ của
hành động.
Về
mặt hậu quả, không thành vấn đề nếu chính sách leo thang của Israel được thúc đẩy
bởi nỗ lực tìm kiếm sự sống còn chính trị của Netanyahu hay liệu đây là một trường
hợp cỗ máy chiến tranh nằm ngoài tầm kiểm soát. Thực tế leo thang vẫn còn đó.
Chỉ cần Iran hay Israel vẫn còn một tính toán sai lầm nữa là có thể xảy ra chiến
tranh khu vực lớn hơn.
Lời
kết:
Thành
tích của Biden trong cuộc khủng hoảng này rất khác nhau. Thông qua việc chiều
chuộng Netanyahu một cách thiếu cẩn trọng, Biden đã giúp tạo ra cuộc khủng hoảng.
Nhưng Tòa Bạch Ốc đã thể hiện sự khéo léo thực sự trong việc sử dụng ngoại giao
để xoa dịu cuộc khủng hoảng. Nhưng câu hỏi bây giờ là: Liệu Biden có thể
nhanh chóng tiếp tục giảm leo thang hay liệu Netanyahu vẫn quyết tâm lôi kéo Mỹ
vào chiến tranh với Iran?
Một
cách giải quyết hữu hiệu nhất là Biden không nên giữ kín hay chỉ riêng tư những
cảnh báo của mình với Netanyahu mà Biden cần phải công khai, trên sóng truyền
hình, với báo chí truyền thông và trước người dân Mỹ bằng chính giọng nói của
mình, tố cáo những hành động khiêu khích của Israel đe dọa hòa bình ở Trung
Đông, và cũng là hòa bình của thế giới.
Netanyahu
không được phép tiếp tục lôi kéo Mỹ vào một cuộc chiến do chính Israel khởi xướng
chỉ vì lợi ích chính trị và níu kéo quyền lực của Netanyahu. Biden cần nghĩ đến
cuộc tái tranh cử vì vận mệnh quốc gia và nền dân chủ nước nhà, ông cần lấy lại
được sự ủng hộ từ nhiều thành phần cử tri khác nhau đã rời xa ông vì sự cưng
chìu của ông dành cho thằng con ngổ nghịch, phá làng phá xóm.
Trách
nhiệm của ông là giữ được nền dân chủ Mỹ, là chiến thắng phải giành được trong
tháng 11, không phải là chiến thắng ở Trung Đông.
Việt
Linh
No comments:
Post a Comment