Nhà
văn Trần Đĩnh - người tiết lộ những chuyện “động trời”
Bài bình luận của blogger Tuấn Khanh
2022.05.14
https://www.rfa.org/vietnamese/news/blog/writer-tran-dinh-died-age-93-05142022094834.html
Tác giả Trần Đĩnh.
Báo Người Việt
Giới văn
chương không chịu sự kiểm soát của Nhà nước, đã công khai bày tỏ sự thương tiếc
với tin nhà văn Trần Đĩnh từ trần ngày 12 tháng 5 năm 2022 tại
nhà riêng ở Sài Gòn, hưởng thọ 93 tuổi. Trên các trang cá nhân, nhiều
người đã viết những dòng kính trọng với một nhà báo, nhà văn suốt đời lận đận
vì sự thật. Không thấy có
dòng nào đưa tin về sự ra đi của ông trên báo chí nhà nước.
Tác phẩm
gây sốc dư luận của nhà văn Trần Đĩnh, là bộ sách Đèn Cù.
Trong một lần trò chuyện tại Sài Gòn, ông cho biết đã ôm ấp ý tưởng viết bộ ký
lịch sử này, và thực hiện trong hơn 10 năm. Năm 1991, ông tạo những phác thảo đầu
tiên và đến năm 2014, khi dàn khoan HD981 của Trung Cộng xuất hiện ở vùng biển
thuộc chủ quyền kinh tế thuộc Việt Nam, ông quyết định gửi đi tại Mỹ (nhà
xuất bản Người Việt Books). Tức thì cuốn sách gây rúng động với những câu chuyện kể
đời làm báo của ông, và những điều mắt thấy tai nghe liên quan đến
nhiều nhân vật quan trọng của Đảng Lao Động và Đảng Cộng sản Việt Nam.
Giải thích
việc gửi ra nước ngoài in sách, ông Trần Đĩnh nói rằng “Tôi muốn nói rõ một điểm:
tôi gửi in ở ngoài vì ở trong nước không ai in và phát hành cho tôi, không phải
tại vì sách có nhiều bí mật. Hai lý do khác nhau.”
Cuộc đời của
nhà văn Trần Đĩnh, người cầm bút hơn 70 năm, bắt đầu với công việc ký giả cho tờ
Sự Thật – một tờ báo chủ đích tuyên truyền do Trường Chinh làm Tổng biên tập.
Nhà văn Trần Đĩnh sinh năm 1930. Năm 16 tuổi ông tham gia Việt Minh
theo lời kêu gọi yêu nước, chống Pháp. Do làm việc trong một cơ quan báo
chí cao nhất của Đảng, ông có cơ hội gặp gỡ hầu hết các khuôn mặt của chế độ từ
Hồ Chí Minh, Trường Chinh, Lê Duẩn, tới Lê Đức Thọ, Hoàng Tùng, Đỗ Mười… và những
quan hệ này – như theo ông tâm tình trên BBC – đã giúp ông sớm nhận ra khuôn mặt
thật của giới lãnh đạo cộng sản.
Trần Đĩnh
thuộc lớp đảng viên tiên phong gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam từ năm 1948. Ông
là người được tin cậy để được trao nhiệm vụ chấp bút tiểu sử của ông Hồ
Chí Minh, chấp bút những tự truyện của nhiều nhân vật như Phạm Hùng, Lê Văn
Lương, Bùi Lâm, Nguyễn Đức Thuận… nên những gì ông kể trong bản văn Đèn Cù, là
có thể tin cậy được.
Khi Đảng
Cộng sản Việt Nam đưa vấn đề chọn lựa tư tưởng Mao để chống xét lại, tức
là chống lại chủ trương sống chung hoà bình do Tổng bí thư Đảng Cộng sản
Liên Xô lúc bấy giờ là Nikita Khrushchev đưa ra, theo Trần Đĩnh,
ông đã ủng hộ lập trường của Khrushchev và chống tư tưởng Mao, nên bị ghép vào
tội “chống đảng”. Mặc dù không bị bắt như anh ruột ông là Trần Châu, hay
như những người khác như Hoàng Minh Chính, Vũ Thư Hiên, hoặc phải sống
lưu vong như Nguyễn Minh Cần…, nhưng ông bị đày đi cải tạo lao động.
Sau đó, tuy ông được xét làm báo trở lại nhưng với điều kiện: Không được ký tên
Trần Đĩnh, chỉ viết về nông nghiệp, và không được viết anh hùng,
chiến sĩ thi đua và cấp ủy cao. Cuối cùng là không được ở gần thanh
niên, bởi sẽ gây tiêm nhiễm tư tưởng phản động cho thế hệ trẻ. Sau khi đất nước thống nhất, năm
1976 Trần Đĩnh bị khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Việt Nam.
Bộ sách
600 trang của ông Trần Đĩnh đã tiết lộ nhiều chuyện “động trời”, trong đó, một
trong những chuyện được nhiều người Việt trong và ngoài nước đọc qua, đã bàn
tán không ngớt như chuyện ông Hồ Chí Minh và Trường Chinh cải trang đến
tham dự buổi đấu tố cụ bà Nguyễn Thị Năm (Cát Hanh Long): “Cụ Hồ bịt râu đến dự
một buổi và Trường Chinh thì đeo kính râm suốt.” (trang 84).
Đã có lần
trong một cuộc phỏng vấn, khi được hỏi là những điều ông kể có chứng cứ không,
ông Trần Đĩnh đã bật cười nói “Nó là cuộc đời tôi, diễn ra chung quanh tôi. Rất
nhiều người cùng thời với tôi chứng kiến nay đã chết, họ đã mang những chứng cứ
đó xuồng mồ, nên tôi phải viết lại”.
Câu trả lời
thú vị nhất của ông, là khi được hỏi ông viết cuốn hồi ký với nhiều chi tiết
gây sốc này, với mục đích gì. “Đèn Cù là tiếng kêu đau của tôi”,
nhà văn Trần Đĩnh nói. Ông mô tả rằng người ta làm và sống với những điều tự
nhiên, như đau thì phải kêu, và thấy sự thật, phải kể lại. “Đến lúc tôi phải viết
xuống vì không thể để ai bịa đặt hay muốn nói như thế nào cũng được”, nhà văn
Trần Đĩnh nói.
Lúc sinh
thời, trong thời gian sống và làm việc tự do ở Sài Gòn, nhà văn Trần Đĩnh còn
là dịch giả của nhiều tác phẩm văn học, như Linh Sơn của Cao Hành Kiện, Ngầm của
Murakami Haruki.
Sau khi
sách Đèn Cù trở thành một cú chấn động trong đời sống của người
đọc sách, người quan tâm chính trị, báo chí nước ngoài gọi điện thăm hỏi rằng
ông có bị khó dễ gì vì bộ sách này hay không, ông trả lời “Tôi đã đến tuổi
không còn thấy điều gì làm khó được mình”.
-----------------------------------------------------------------
*
Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
*
Tin,
bài liên quan
Thiệt
là may phước cho ông Nguyên Ngọc
===========================================
.
.
Vĩnh
biệt nhà văn – nhà báo Trần Đĩnh, cộng tác viên thân thiết của Văn Việt
VĂN VIỆT
13 Tháng
Năm, 2022
http://vanviet.info/wp-content/uploads/2022/05/image5.png
CÁO PHÓ
Được tin
nhà văn – nhà báo Trần Đĩnh từ trần ngày 12/5/2022 tại nhà riêng ở Sài Gòn
(thành phố Hồ Chí Minh), hưởng thọ 93 tuổi, Văn Việt xin gửi lời thành kính
phân ưu tới gia đình nhà văn và cầu chúc hương linh ông sớm siêu thăng về cõi
vĩnh hằng.
Trần Đĩnh
bắt đầu làm báo từ cuối thập niên 1940 – đầu thập niên 1950. Khi còn rất trẻ
ông đã là một trong những cây bút đầu tiên của báo Sự Thật của Đảng Lao Động Việt
Nam. Ông bị kỷ luật rồi khai trừ khỏi Đảng do công khai ủng hộ đường lối chung
sống hoà bình giữa hai phe xã hội chủ nghĩa – tư bản chủ nghĩa của Đảng Cộng sản
Liên Xô từ Đại hội XX (thường được gọi là đường lối “xét lại”). Ông là một trong vài nhân vật của
nhóm “xét lại Việt Nam” còn sống đến năm 2022.
Trần Đĩnh
nổi tiếng với hai cuốn hồi ký: Bất
khuất của nhà cách mạng Nguyễn Đức Thuận do ông chấp bút (năm 1965), Đèn cù, xuất bản năm 2014 tại Mỹ
(nhà xuất bản Người Việt Books), kể chuyện đời làm báo của mình và những câu
chuyện mắt thấy tai nghe liên quan đến nhiều nhân vật quan trọng của Đảng Lao Động
và Đảng Cộng sản Việt Nam. Trần Đĩnh còn là dịch giả nhiều tác phẩm văn học,
như Linh Sơn của Cao Hành Kiện, Ngầm của Murakami Haruki.
Ông là một
trong những cộng tác viên thân thiết ngay từ những ngày đầu của báo mạng Văn Việt.
No comments:
Post a Comment