November 8, 2018
Phỏng vấn này được thực hiện qua thư điện tử, với một
người bạn sống ở Việt Nam, từng cộng tác với tôi ở cả hai giai đoạn làm
báo, talawas và pro&contra, bút danh La Thành.
*
Phạm
Thị Hoài: Tôi còn nhớ, nhiều năm trước khi chúng ta đang
làm việc chung cho talawas, tôi đã rất bất ngờ khi bạn cho biết bạn là đảng
viên. Bạn vào Đảng trong hoàn cảnh nào?
La
Thành: Vào sát thời điểm tốt nghiệp trung học phổ
thông, tôi nộp đơn thi vào một trường đại học kỹ thuật của quân đội, một cơ sở
đào tạo sau bậc phổ thông mà lâu nay vẫn được xếp vào hàng các trường “trọng điểm”
của khối đại học công lập. Đó là những năm cuối cùng của giai đoạn lịch sử được
gọi là “thời bao cấp”, trước thời kỳ Đổi Mới. Sức cuốn hút của hình ảnh các
sinh viên đại học mặc quân phục, sự khác biệt trong thủ tục sơ tuyển (về sức khỏe,
lý lịch và học lực) đã là những yếu tố quyết định sự lựa chọn đầu đời này của
tôi lúc đó, một thiếu niên có tâm hồn lãng mạn, nhìn cuộc sống chủ yếu qua ô cửa
sổ các cuốn tiểu thuyết văn học cổ điển, báo Thiếu Niên và
báo Tiền Phong.
Hai mươi phần trăm thời lượng đào tạo của khóa học
dài 5 năm được dành cho các môn học về chính trị và quân sự đã ít nhiều nhồi
vào đầu óc tôi những luận điểm chính thống về hệ thống chính trị – xã hội mà
tôi đang sống trong đó. Tôi được biết rằng ở Việt Nam, nơi đã ra đời “nhà nước
công nông đầu tiên ở Đông Nam Á”, các lực lượng vũ trang được đặt dưới sự lãnh
đạo trực tiếp – tuyệt đối – về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt
Nam. Điều này liên quan trực tiếp đến câu khẩu hiệu về mục tiêu đào tạo của nhà
trường, “KỸ SƯ – SĨ QUAN – ĐẢNG VIÊN”, được căng kẻ khắp nơi trong khuôn viên của
trường. Tuy nhiên, kiểu tính cách của tôi không phù hợp để tôi đạt được trọn vẹn
cả ba mục tiêu này vào thời điểm tôi ra trường.
Tôi trải qua ba đơn vị quân đội trước khi quay trở lại
đúng cáialma mater của mình để làm giảng viên ở một bộ môn khoa học,
vào lúc tôi đã đeo lon đại úy song vẫn chưa có đảng tịch. Chi bộ của bộ môn, mà
một nửa trong số họ vốn là những người thầy cũ của tôi, lập tức cử người theo-dõi, giúp-đỡ để phát-triển-Đảng cho
tôi (các từ in nghiêng là những thuật ngữ rất chuẩn mực của môn khoa học mà cụ
đương kim lãnh tụ số một của đất nước đang là sư phụ). Đối với họ, việc một giảng
viên đại học kiêm một sĩ quan quân đội phải vào Đảng là chuyện đương nhiên, miễn
thảo luận: ít nhất, nó có lợi cho xu hướng thăng tiến mặc định vào thời điểm đó
của tôi, cũng như cho số liệu thống kê “thành tích phát triển Đảng” của đảng bộ
đơn vị.
Tôi được phân công số giờ giảng nhiều nhất trong bộ
môn, cùng một vài công tác phong trào khác. Cuối năm đó, tôi được bầu làm “chiến
sĩ thi đua” và được giới thiệu để chi bộ làm thủ tục kết nạp vào Đảng.
Phạm
Thị Hoài: Nhưng từ nhiều năm nay bạn đã thầm lặng thoái
Đảng. Đảng viên có những cách nào để ra khỏi Đảng Cộng sản Việt Nam?
La Thành: Về bản chất, sự gia nhập Đảng của mỗi cá nhân là một quá trình đồng thời công nhận lẫn nhau giữa cá nhân đó và tổ chức Đảng, trong khi sự ra khỏi Đảng của một đảng viên là một quá trình ngược lại: sự bất cần và không công nhận của một trong hai bên hoặc cả hai bên với nhau.
La Thành: Về bản chất, sự gia nhập Đảng của mỗi cá nhân là một quá trình đồng thời công nhận lẫn nhau giữa cá nhân đó và tổ chức Đảng, trong khi sự ra khỏi Đảng của một đảng viên là một quá trình ngược lại: sự bất cần và không công nhận của một trong hai bên hoặc cả hai bên với nhau.
Như vậy, một đảng viên có thể ra khỏi Đảng một
cách thụ động khi Đảng (được đại diện bởi phân bộ Đảng trực tiếp quản
lý) giành quyền chủ động khai trừ đảng viên ấy ra khỏi Đảng và
xóa tên khỏi danh sách đảng viên của phân bộ, mặc dù đảng viên ấy chưa từng bộc
lộ biểu hiện bất cần Đảng. Điều này thường xảy ra đối với các đảng viên phạm
pháp hình sự và bị khởi tố, hoặc các đảng viên có những vấn đề nghiêm trọng về
đạo đức theo các tiêu chí của Đảng. Hiếm hoi hơn, đó là khi người đảng viên nảy
sinh mâu thuẫn với Đảng trong phạm trù chính trị – tư tưởng, mặc dù chưa hoặc
không có nguyện vọng ra khỏi hàng ngũ Đảng nhưng vẫn bị Đảng chủ động khai trừ.
Một trong các thí dụ nổi tiếng của trường hợp này là sự kiện tướng Trần Độ bị
thu hồi đảng tịch.
Ở chiều ngược lại, một đảng viên có thể ra khỏi Đảng
một cách chủ động khi có ý chí loại bỏ các giá trị – lý luận hoặc
thực tiễn, hoặc cả hai – của Đảng khỏi cuộc sống của mình, bằng cách này hay
cách khác. Trong tình huống này, người đảng viên chủ động bỏ Đảng có hai cách lựa
chọn: công khai viết đơn xin ra khỏi Đảng hay tuyên bố từ bỏ đảng
tịch một cách chính thức, hoặc lặng lẽ bỏ sinh hoạt đảng.
Phạm
Thị Hoài: Cách của bạn như thế nào?
La
Thành: Từ nhiều năm nay, tôi đã bỏ không sinh hoạt đảng.
Khi chuyển công tác khỏi đơn vị, tôi được Ban Tổ chức của đơn vị (tức bộ phận Đảng
vụ) viết phiếu chuyển sinh hoạt đảng, đồng thời giao lại cho tôi bộ hồ sơ đảng
viên của tôi. Tôi mang bộ hồ sơ về nhà và cho vào két sắt. Mọi người nói đùa rằng
làm như thế là “gia nhập quần chúng chui”.
Phạm
Thị Hoài: Vì sao bạn chọn cách đó?
La
Thành: Thực ra, lúc đang còn trong quân đội, trong một
lần sinh hoạt chi bộ hàng tháng, tôi đã từng đề xuất khả năng tôi xin ra khỏi Đảng,
nhưng ngay lập tức, các vị “đàn anh” trong chi bộ lúc ấy chặn ngay: “Cậu muốn
ra khỏi Đảng, đi chỗ khác mà ra. Cậu ra ở đây ảnh hưởng đến nhiều người.” Quả
thật đó là một thực tế, vì nếu tôi xin ra khỏi Đảng một cách chính tắc, năm đó
cái chi bộ mà tôi là thành viên chắc chắn sẽ mất danh hiệu “Chi bộ Trong sạch Vững
mạnh”. Một số đảng viên sẽ không được công nhận các danh hiệu “Chiến sĩ Thi
đua” hay “Chiến sĩ Quyết thắng”. “Điểm thi đua tích lũy” của các đảng viên còn
lại trong chi bộ có thể bị ảnh hưởng; đó là một hình thức số hóa công trạng, sẽ
được tham chiếu khi phân nhà, chia đất, khi xét tặng các loại huân chương, huy
chương, kỷ niệm chương theo niên hạn… Sau nhiều thập kỷ cai trị, hệ thống chính
trị của Đảng Cộng sản Việt Nam đã thành công trong việc huấn luyện để các cán bộ
nòng cốt của nó cả đời chỉ bận bịu tự sỉ nhục mình theo cách đó mà không thể ngẩng
đầu lên để nhìn thấy những thứ khác…
Tóm lại, tôi lựa chọn phương án “gia nhập quần chúng
chui”, một mặt để không ảnh hưởng tới các đồng nghiệp cũ của tôi, mặt khác vì
tôi tự xác định tôi không phải là một đảng viên thuộc loại “nhân vật của công
chúng”, việc tôi công khai ý nguyện từ bỏ Đảng sẽ không làm xói mòn bao nhiêu
“sức đề kháng” của nó, trừ phi đã bắt đầu xuất hiện một phong trào bỏ Đảng rầm
rộ, mà điều này thì rõ ràng là chưa xảy ra.
Phạm
Thị Hoài: Theo bạn ước tính, tỷ lệ đảng viên bỏ Đảng hiện
ở mức nào?
La
Thành: Như đã phân tích ở trên, cụm từ “bỏ Đảng” thực
ra chỉ dành cho các đảng viên có ý chí ra khỏi Đảng một cách chủ động,
khi giành quyền loại bỏ các giá trị lý luận và thực tiễn của Đảng ra khỏi cuộc
sống của mình. Như vậy, đảng viên bỏ Đảng đều ít nhiều là những nhà bất đồng
chính kiến. Họ có thể là các công chức hoặc thành viên lực lượng vũ trang tự
chuyển khỏi khu vực nhà nước vì những lý do khác nhau, hoặc là một bộ phận
trong những người về hưu. Chưa từng có thống kê chính thức, song tôi cho rằng ở
thời điểm hiện nay, con số đảng viên chủ động bỏ Đảng có thể đến vài chục ngàn,
và như vậy mới chỉ vào khoảng xấp xỉ 1% trong tổng số bốn triệu đảng viên của Đảng.
Phạm
Thị Hoài: Bỏ Đảng chắc chắn là việc khó. Khó tới mức
nào?
La
Thành: Theo nhìn nhận của tôi, đối với các “nguyên đảng
viên” chủ động bỏ Đảng, việc ly khai các giá trị của Đảng đồng nghĩa với việc tự
loại bỏ các khó khăn về tinh thần ra khỏi cuộc sống của mình. Tôi chưa từng
quan sát thấy đảng viên nào lựa chọn buông bỏ các giá trị của Đảng kèm theo những
mất mát lớn trong đời sống vật chất trước đó của họ.
Phạm
Thị Hoài: Còn khoảng cách thực tế giữa việc chia tay Đảng
trong tư tưởng và công khai tuyên bố bỏ Đảng?
La
Thành: Khoảng cách đó, theo tôi nghĩ, tỷ lệ thuận với
mức độ nổi tiếng của người đảng viên bất đồng chính kiến, và điều này thường
tương đồng với cấp bậc của người đó trong hệ thống đẳng cấp của Đảng. Đối với
các đảng viên cấp thấp, “chia tay Đảng trong tư tưởng” hay tuyên chiến công
khai với tấm thẻ Đảng không khác nhau nhiều. Trong khi đó, đối với các đảng
viên cao cấp và/hoặc nổi tiếng như Nguyên Ngọc, Chu Hảo, Mạc Văn Trang hay nghệ
sĩ Kim Chi, công khai hành động chia tay đội ngũ Đảng rõ ràng là có tiếng vang
hơn nhiều so với khi họ “áo gấm đi đêm”, một khi truyền thông và mạng xã hội
không thể thờ ơ với động thái này của họ.
Phạm
Thị Hoài: Nhưng những đảng viên âm thầm thoái Đảng, họ
có thực sự làm giảm sức mạnh của Đảng không?
La
Thành: Câu trả lời của tôi là “không”.
Phạm
Thị Hoài: Đảng không thực sự coi đó là một nguy cơ đáng
kể hay sao?
La
Thành: Đảng số của Đảng Cộng sản Việt Nam, như mọi đảng
toàn trị đã từng hoặc đang tồn tại trên thế giới, là một con số thuần túy hình
thức, không có giá trị đo đếm sức mạnh ý chí hoặc đạo đức của Đảng. Sau hơn nửa
thế kỷ cai trị trong điều kiện toàn trị, Đảng đã hoàn thiện một hệ thống chính
trị thiên về hình thức, với bản chất là quyền lực chỉ tập trung ở bộ phận trung
ương của nó, mà các đảng viên ở bộ phận này hầu như không bao giờ bỏ Đảng, trừ
một vài trường hợp hết sức hiếm hoi không đáng kể. Các đảng viên tầm trung và tầm
thấp hoặc bám vào hệ thống chính trị đó như các động vật ký sinh, hoặc từ giã hệ
thống này vì lý do nhận thức: cả hai trường hợp đều không ảnh hưởng đến quán
tính vận hành của hệ thống. Hệ thống ấy khó có thể bị sứt mẻ bởi một cộng đồng
dân chúng mà tuyệt đại đa số đã được tẩy não bằng một huyền thoại lịch sử đã được
nhào nặn kỹ càng và hoàn toàn khiếp nhược trước các biểu tượng răn đe.
Nếu có thể ví Đảng với một cơ thể sống, tôi mường tượng
nó như một động vật cấp thấp, là loài rắn chẳng hạn. Mà động vật cấp thấp thì
khó chết chỉ vì 1% cơ thể đang ung thối hay hoại tử, không phải bộ phận đầu não
của nó.
(Còn tiếp một kỳ)
*
*
November 15, 2018
Phỏng vấn này được thực hiện qua thư điện tử, với một
người bạn sống ở Việt Nam, từng cộng tác với tôi ở cả hai giai đoạn làm báo,
talawas và pro&contra, bút danh La Thành.
Theo dõi phần
I.
*
PHẦN II:
Phạm
Thị Hoài: Nếu hệ thống không bị ảnh hưởng đáng kể thì
việc những đảng viên từng có nhiều cống hiến cho sự nghiệp của Đảng, từng giữ
những cương vị cao, nay công khai tuyên bố ra khỏi Đảng có thể có tác động gì?
La
Thành: Sự chủ động ly khai Đảng của họ chắc chắn gây
được tiếng vang. Không những thế, tôi còn tin rằng đó là nước đi tất yếu để họ
tự bảo vệ các giá trị đã có của mình trong ván cờ với Đảng và với chính cuộc đời
họ. Họ ít nhiều đã và đang xua đi màn sương khói huyền hoặc lâu nay bao quanh
các đài hương bệ tượng uy nghi của Đảng, đã và đang góp phần làm xói lở nỗi sợ
hãi mà Đảng đã ám thị dân chúng trong ba phần tư thế kỷ cai trị độc đoán của
nó. Việc những người như nhà văn Nguyên Ngọc và nhà khoa học Chu Hảo vào Đảng,
phục vụ Đảng và đóng góp cho uy quyền của Đảng trong quá khứ là một đáng tiếc.
Tuy nhiên, bằng quyết định ly khai Đảng, họ đã chạm tay trở lại vào lương tri
và tự do tư duy như những phạm trù đạo đức. Trong lịch sử tồn tại của mình, Đảng
đã phạm không ít sai lầm. Quyết định kỷ luật Giáo sư Chu Hảo vừa qua từ Ủy ban
Kiểm tra của Đảng là một trong những động thái minh chứng cho sự xơ cứng và u
mê già nua của nó.
Một lễ kết nạp đảng- Nguồn: VIETINBANK.VN
Phạm
Thị Hoài: Nhưng Đảng vẫn đang được tiếp máu từ các thế
hệ trẻ và bất chấp mọi tổn thất, dường như vẫn chưa phải lo thiếu đảng viên?
La
Thành: Từ Đại hội VI (1986) đến Đại hội XII (2016), số
đảng viên của ĐCSVN đã tăng từ 1,9 triệu lên 4,5 triệu. Trong vòng ba thập niên
đó, dân số Việt Nam tăng từ 60 triệu lên 95 triệu, có nghĩa là tỷ lệ đảng viên
trong dân cư đã tăng từ 3,1% lên 4,7%. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với sự
gia tăng về uy tín chính trị của Đảng, mà chủ yếu xuất phát từ những lý do hình
thức, chỉ đơn thuần phản ánh sự phình to của bộ máy quản lý ở tất cả các cấp của
hệ thống chính trị. Dĩ nhiên, nó cũng phản ánh sự gia tăng nhu cầu vào Đảng,
khi tấm thẻ đảng đảm bảo cho cơ hội thăng tiến trong hệ thống chính trị đó.
Phạm
Thị Hoài: Nhu cầu muốn vào Đảng hay áp lực phải vào Đảng?
La
Thành: Không có quy định thành văn rằng cán bộ từ cấp
nào trở lên thì bắt buộc phải là đảng viên, song chế độ toàn trị và độc tài ý
thức hệ do Đảng áp đặt và vận hành hơn nửa thế kỷ qua ở Việt Nam đã khiến công
tác tổ chức của nó ngày càng thấm đẫm chủ nghĩa hình thức. Việc phân loại, tuyển
chọn và đề bạt nhân sự của Đảng lâu nay đã trở nên máy móc, trọng hình thức hơn
nội dung. Không phải các phẩm chất nhân văn, năng lực tư duy và kỹ năng hành động
mà các loại “mác mỏ” như bằng cấp, học vị, danh hiệu hay tấm thẻ đảng trở thành
mục tiêu tranh thủ giành giật của tất cả những người tìm kiếm cơ hội. Cách đây
vài chục năm tôi còn thấy một cán bộ khoa học giữ vị trí lãnh đạo cao cấp mà
không phải là đảng viên: Giáo sư Phạm Duy Hiển, nguyên Phó Viện trưởng Viện
Năng lượng Nguyên tử Quốc gia – một cơ quan trực thuộc chính phủ ngang cấp bộ –
kiêm Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt, những chức vụ tương đương thứ
trưởng và vụ trưởng. Bây giờ khó tìm được trưởng, phó một đơn vị cấp ba (cấp một
là các bộ ngành của chính phủ, các ban ngành của Trung ương Đảng, các ủy ban
nhân dân hoặc ban chấp hàng đảng bộ tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương) mà
không phải là đảng viên. Sĩ quan cao cấp trong các lực lượng vũ trang, tức từ
quân hàm thượng tá trở lên, thì gần như bắt buộc phải là đảng viên trước khi được
đề bạt.
Phạm
Thị Hoài: Tôi nghe nói, vào Đảng bây giờ có khi cũng
phải “chạy”, phải vào bằng cửa sau?
La
Thành: Trên mọi nấc thang quyền lực, từ địa vị cán bộ
hành chính hoặc đảng vụ cấp xã phường đến những vị trí lãnh đạo béo bở ở các
công ty, tập đoàn kinh tế nhà nước hay những chiếc ghế đầy uy quyền ở Ban Chấp
hành Trung ương hoặc chính phủ, Đảng đang điều hành mọi công việc, trong đó có
công tác phát triển Đảng, theo chủ nghĩa thân tín. Nhân sự có nhu cầu
vào Đảng phải tiếp cận và chứng minh sự trung thành của mình với nhân sự lãnh đạo
bằng mọi cách khả dĩ, từ những xách quà hay tấm phong bì tiền mặt thô thiển đến
những thủ đoạn ủng hộ tinh vi hoặc kín đáo hơn như trợ giúp lãnh đạo kiếm chác
lợi ích kinh tế/chính trị, tự nguyện trở thành các tiện ích sinh hoạt cho lãnh
đạo như đối tác chơi thể thao, kẻ dẫn bạn tình hoặc làm luôn đối tác tình dục của
lãnh đạo. Sự hé mở gần đây của truyền thông về những bộ máy quan chức ở địa
phương gồm toàn thân tộc, hay về những hot girl trở thành cốt
cán sau một đêm chỉ là một phần rất nhỏ trong bức tranh toàn cảnh nhem nhuốc tởm
lợm của hệ thống này.
Khai giảng lớp đào tạo cái gọi là “cán bộ nguồn”-
Nguồn báo điện tử Đảng Cộng Sản Việt Nam
Phạm
Thị Hoài: So với thế hệ của bạn và thế hệ trước, đảng
viên trẻ hiện nay thế nào?
La
Thành: Có thể tạm chia họ thành hai nhóm. Nhóm
thực dụng gồm những người vào Đảng cho có đủ “mác mỏ” để tiến thân. Họ
ít nhiều có cảm xúc trước một số bất cập nghiêm trọng của chế độ hiện tại, song
thường tránh tham gia các tranh luận về chủ đề chính trị, hoặc tham gia ở mức độ
an toàn. Đây có lẽ là nhóm đông đảo nhất, mắc hội chứng doublethink khá
nặng.Nhóm “hồng vệ binh” tập hợp những người thành kính và quyết liệt
bảo vệ các biểu tượng giá trị của Đảng như Hồ Chí Minh, ý thức hệ Mác Lê, cuộc
“kháng chiến chống Pháp” và chiến thắng Điện Biên Phủ, cuộc “kháng chiến chống
Mỹ” và chiến thắng 30 tháng Tư năm 1975, cùng những “sáng tạo tài tình” của Đảng
như Đổi Mới, “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”, vân vân. Nhóm
này nói chung có sức khỏe tâm thần hạn chế, hầu hết mắc chứng tự kỷ ở mức độ
khác nhau.
Phạm
Thị Hoài: Và tất cả đều tham dự “sinh hoạt đảng”. Cụ
thể đó là cái gì?
La
Thành: Theo điều lệ ĐCSVN, đảng viên được tổ chức
thành các phân bộ, gọi là đảng bộ, tương ứng với các đơn vị địa lý
hành chính hoặc các đơn vị kinh tế-xã hội. Theo thông lệ hiện nay, ở cấp chi bộ
sinh hoạt đảng định kỳ diễn ra mỗi tháng một lần. Nội dung là kiểm điểm công việc
và hoạt động trong tháng, thường là công việc chuyên môn và hoạt động phong
trào, nhắc lại hoặc định hướng kế hoạch công việc và hoạt động tháng tới. Ngoài
ra có thể phổ biến nghị quyết của đảng ủy cấp trên hoặc nghị
quyết của hội nghị Trung ương gần nhất, thường dưới hình thức đọc tài liệu in sẵn
và yêu cầu đảng viên viết bản thu hoạch cá nhân sau khi đọc các văn kiện đó. Buổi
sinh hoạt thường kết thúc bằng việc nghe đọc và biểu quyết thông qua một nghị
quyết do một người trong ban chấp hành, thường là bí thư chi bộ / đảng bộ, chuẩn
bị trước và được các đảng viên góp ý bổ sung trong buổi sinh hoạt. Diễn biến của
mọi buổi sinh hoạt Đảng đều được ghi biên bản. Sổ sách ghi chép nghị quyết,
biên bản họp, mẫu kiểm điểm cá nhân hiện nay đều được thiết kế, in ấn và phân
phát đến từng chi bộ hoặc đảng viên.
Cuối tháng Sáu có họp sơ kết giữa năm và cuối tháng
Mười Hai họp tổng kết cả năm. Trong các buổi sinh hoạt đặc biệt này, mỗi đảng
viên phải viết bản tự kiểm điểm cá nhân, đọc trước toàn chi bộ rồi nghe các đảng
viên khác nhận xét. Cuối buổi sinh hoạt tổng kết năm là tiết mục bình bầu các
danh hiệu thi đua để cấp trên khen thưởng.
Phạm
Thị Hoài: Thế đảng viên trau dồi chủ nghĩa Mác-Lê vào
lúc nào?
La
Thành: Các chuyên gia của Đảng lâu nay đã cho ra đời
ba bộ giáo trình sơ cấp, trung cấp và cao cấp cho các môn Triết học
Mác-Lênin, Kinh tế Chính trị Mác-Lênin và Chủ
nghĩa Cộng sản Khoa học. Chương trình sơ cấp dành cho các trường cao đẳng
và đại học không thuộc lực lượng vũ trang hoặc Trung ương Đảng, chiếm 15% thời
lượng đào tạo mỗi khóa học, theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Cán bộ
nguồn cho vị trí trưởng/phó các đơn vị cấp ba và cấp hai bắt buộc phải có chứng
chỉ đã qua chương trình trung cấp ở các khóa học tại các trường đảng cấp tỉnh/thành,
trong khi học viên sĩ quan các trường đại học của quân đội và công an được thụ
huấn chương trình này ngay trong quá trình đào tạo. Cán bộ nguồn cho vị trí
lãnh đạo cao cấp (trưởng/phó các cơ quan từ cấp một đến cấp trung ương), tướng
lĩnh chỉ huy hoặc chính ủy các đơn vị cấp chiến dịch-chiến lược của lực lượng
vũ trang phải có chứng chỉ đã qua chương trình cao cấp ở một khóa học tại Học
viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh hoặc Học viện Quốc phòng.
Phạm
Thị Hoài: Ảnh hưởng của Đảng ở thành phố và nông thôn
có khác nhau nhiều không?
La
Thành: Ở nông thôn, người dân nói chung đồng nhất Đảng
với chính quyền về quan niệm. Điều này không có nghĩa ảnh hưởng của Đảng ở nông
thôn là tích cực. Tệ nạn gia đình trị và tham nhũng, đặc biệt là tham nhũng đất
đai và tham nhũng chính sách, của các đảng bộ và chính quyền địa phương trong
nhiều năm qua đã gây nhiều bất bình và phản kháng trong dân chúng, điển hình là
các sự kiện như Đoàn Văn Vươn 2012, Formosa 2016, Đồng Tâm-Mỹ Đức 2017, Bình
Thuận 2018. Còn ở thành phố, ảnh hưởng của Đảng đa dạng hơn. Trong các cơ quan
và doanh nghiệp nhà nước, đảng tịch và sinh hoạt Đảng vẫn còn là những yếu tố
điều kiện ảnh hưởng đến cơm áo và thăng tiến của một bộ phận cán bộ nhân viên,
song cũng chỉ dừng ở các ảnh hưởng kinh tế. Dân đô thị, đặc biệt là ở các thành
phố lớn, khinh nhờn Đảng hơn, song ý thức phản kháng lại yếu hơn so với dân
nông thôn. Uy quyền chính trị của Đảng ở thành phố giống như các zombie,
những thây ma hôi thối vẫn tiếp tục áp đặt luật chơi của nó lên cuộc sống hiện
tại.
Phạm
Thị Hoài: Trên những kênh phi chính thống như mạng xã
hội, vỉa hè, công khai phê phán, giễu cợt và chửi Đảng hoặc các lãnh đạo Đảng
dường như đã trở thành một môn thể thao toàn dân, thậm chí với sự tham gia của
cả các đảng viên. Như vậy, có thể coi là xã hội Việt Nam đã cởi mở hơn nhiều so
với vài thập niên trước không?
La
Thành: Bớt phải thì thầm khi chê trách Đảng và lãnh đạo
Đảng là một không khí cởi mở biểu kiến và thụ động, giống như khung cảnh bầy thỏ
đang đi lại dạn dĩ và đỡ rón rén hơn trước mũi con sói đã già nua, chậm chạp và
đầy bệnh tật. Tin tốt là mọi toan tính đảo ngược tình trạng hiện tại là không
thể.
Từ trái sang, Nhà văn Nguyễn Ngọc, Tiến Sĩ Nguyễn
Xuân Diện, Giáo sư Chu Hảo. – Photo facebook Nguyen Xuan Dien
Phạm
Thị Hoài: Đảng bất lực, hay tạm dung tình trạng đó vì tin chắc
ở quyền lực của mình?
La
Thành: Đảng chưa bao giờ biết đến dung thứ, một khi
nó còn có thể hành xử bất dung. Chắc chắn là nó bất lực, và bất an. Các đảng
viên cao cấp hiện đang sở hữu những bất động sản và tài khoản giá trị lớn ở nước
ngoài. Nhưng ngay sau khi Khối Soviet sụp đổ, một ngân lượng cực lớn tài sản của
Đảng, gồm hàng chục tỷ đô-la Mỹ, đã từng được di tản ra nước ngoài để chuẩn bị
cho sự lưu vong của bộ máy trung ương của nó. Mới đây nhất, việc Luật An ninh Mạng
cùng bộ nghị định để thực hiện nó được vội vã thông qua, siết chặt các quyền tự
do tự nhiên và căn bản của nhân dân, đã cáo giác sự hoảng loạn của ban lãnh đạo
ĐCSVN trước tiền đồ của chính nó. Toàn Đảng, đặc biệt là bộ phận trung ương của
nó, đang ở trong trạng thái bất an tuyệt đối.
Phạm
Thị Hoài: Nếu ĐCSVN đã suy yếu như vậy, bạn có tin
vào một phong trào bỏ Đảng rầm rộ trong tương lai không xa?
La
Thành: Chắc chắn là không. Đoạn tuyệt hay dứt khoát
rũ bỏ di sản quá khứ không phải là năng lực tính cách điển hình của người Việt,
càng không phải là của những người đã bước chân vào ngôi nhà của Đảng, cho dù
di sản đó có tồi tệ và vô giá trị đến đâu, và ngay cả khi họ không còn một lợi
ích gì đáng kể gắn liền với tấm thẻ Đảng. Để đoạn tuyệt với một di sản quá khứ
tồi tệ, con người cần một năng lực tư duy tự do, óc phê phán và lương tri thuần
khiết. Đây là những phẩm chất lý tính khá hiếm hoi trong đời sống tinh thần của
người Việt, càng hiếm trong đời sống tinh thần của các đảng viên Đảng Cộng sản
Việt Nam.
Tháng
11/2018- ĐỨC
No comments:
Post a Comment