Đăng ngày: 14:34 10-03-2011
Các trung tâm mua bán ngoại tệngoài hệ thống ngân hàng hầu như đã hoàn toàn “tê liệt” kể từ ngày Thứ Hai đầu tuần (7/3), sau khi có thông tin các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, rà soát, phát hiện, xử lý hoạt động kinh doanh vàng, ngoại tệ trái phép. Ngay sauđó, có tin công an bắt quả tang một vụ giao dịch trái phép gần 400.000USD tại Hà Nội, càng khiến cho thị trường ngoại tệ “ngoài luồng” thêm im hơi lặng tiếng.
Nhà chức trách giải thích đây làmột trong những biện pháp nhằm quyết liệt thực hiện Nghị quyết 11 của Chính phủvề kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội. Theo đócần phải mạnh tay hơn với các hoạt động thao túng thị trường vàng, ngoại tệ cũngnhư các mặt hàng chiến lược khác. Trong tuần qua, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nướccũng đã có buổi làm việc với Bộ Công an về việc triển khai các công việc liênquan đến chấn chỉnh thị trường ngoại tệ tự do. Có thể coi đây là sự kiểm tra,vào cuộc gắt gao nhất từ trước đến nay, điều này cho thấy quyết tâm của cơ quannhà nước.
Hạn chế giao dịch ngoại tệ tự do,quản lý thị trường ngoại hối là một trong những giải pháp mà Chính phủ đã đềcập trong Nghị quyết 11. Còn nhớ, hồi đầu năm 2011, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đãtừng đặc biệt nhấn mạnh đến quyết tâm kiểm soát bằng được tỷ giá theo quy định.Ông nói: “Chính phủ sẽ sử dụng các nguồn lực để kiểm soát bằng được tỷ giá, dứtkhoát không thả nổi tỷ giá hay để thị trường ngoại hối chợ đen chi phối”. Tuynhiên, kế hoạch cụ thể, thời gian và lộ trình để đi tới mục tiêu quản lý đượcthị trường ngoại hối như thế nào thì chưa thấy cơ quan chức năng công khai minhbạch cho mọi người cùng tham khảo.
Phát biểu ý kiến cá nhân xung quanh việcnày, ông Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho hay, hiện giớichuyên gia cũng chưa nghe thông tin chính thức gì từ phía Ngân hàng Nhà nước.Theo ông Kiêm, Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng các giải pháp đồng bộ, sẽ thựchiện theo từng bước và sẽ nhanh chóng công bố. Nói về ảnh hưởng của việc thịtrường tự do bất ngờ ngừng giao dịch, ông Kiêm cho hay, trước đây, đối tượngnào cũng có thể mua, bán ngoại tệ được, thì nay có thể sẽ tạm thời gặp khókhăn, nhưng chỉ là trước mắt. Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan chức năng sẽ cóbiện pháp giải quyết nhanh chóng.
Dẫu sao, ý kiến này cũng chỉ là phát biểu củamột vị đã từng là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, còn ông Thống đốc đương nhiệmthì chưa thấy có lời giải thích nào về những biện pháp mạnh mà các ngành chứcnăng đang áp dụng với thị trường ngoại tệ “ngoài luồng”.
Tuy nhiên, chuyên gia kinh tếHuỳnh Bửu Sơn mới đây trấn án dư luận với lời khuyên: “Đừng hốt hoảng vì đóngcửa thị trường ngoại tệ chợ đen!”. Ông lý giải, đây chỉ là phản ứng nhất thờicủa một số điểm thu đổi ngoại tệ trước thông tin thanh kiểm tra của cơ quanchức năng. Một số những điểm được phép thu đổi ngoại tệ lo ngại có thể bị pháthiện với tỉ giá không đúng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Nếu buộc họmua vào với giá đó thì có thể họ sẽ không có lợi nhuận khi họ bán ra. Hiệntượng này không hẳn phản ánh khó khăn gì của thị trường, như khan hiếm ngoại tệchẳng hạn. Cho nên người dân không có gì phải hoảng hốt trước thông tin này.
Mặc dù thẳng thắn gọi thị trường ngoại tệ “ngoài luồng” là chợ đen, nhưngchuyên gia Huỳnh Bửu Sơn lại cho rằng, không có nền kinh tế nào có thể giảiquyết được bài toán thị trường ngoại tệ ngoài hệ thống ngân hàng kể cả TrungQuốc, Mỹ,… Chúng ta cũng không nên kỳ vọng giải quyết rốt ráo việc chấm dứthoàn toàn thị trường tự do.
Thực ra, việc đô-la hóa nền kinh tế chỉ ở mức độnhiều hay ít mà thôi. Mức độ này phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó có yếu tốchênh lệch giá giữa thị trường chính thức và phi chính thức hay còn gọi là thịtrường tự do. Nếu chênh lệch giá thị trường tự do và chính thức được thu hẹpthì người ta chọn bán và mua tỷ giá ngoại tệ ấn định thị trường chính thức. Khithị trường chính thức hoạt động tốt, chính sách tỷ giá phù hợp thì sẽ giảm bớtthị trường chợ đen. Còn nếu nói chấm dứt thị trường chợ đen thì rất khó.
Cấm trao đổi ngoại tệ tự do bằngcác biện pháp cực đoan chỉ làm căng thẳng thêm tình hình. Vấn đề là, phải xâydựng chính sách ngoại hối thế nào để giữ được tỷ giá không liên tục biến độngmới là mục tiêu hàng đầu. Không làm được việc đó thì dù Nhà nước có cấm bằngbiện pháp cứng rắn cũng chỉ được một thời gian ngắn. Tỷ giá ổn định và chínhsách thuế chặt chẽ sẽ triệt tiêu mọi hình thức giao dịch thanh toán bằng ngoạitệ bên trong lãnh thổ quốc gia. Tỷ giá ổn định thì việc thanh toán “chui” bằngngoại tệ vừa nguy hiểm (vi phạm pháp luật) vừa không có lãi (từ chênh lệch tỷgiá) vừa phức tạp (phải tính tỷ giá theo thời điểm nằm trong giới hạn biên độdo Nhà nước quy định).
Chính sách thuế chặt chẽ thì người có ngoại tệ mà khôngđổi sang đồng, khi mua bán hàng hóa phải giải trình thế nào với cơ quan thuế?Lượng ngoại tệ ấy chạy đi đâu? Lấy tiền đồng từ nguồn nào? Bao nhiêu là rắc rốicho người “sính” ngoại tệ, trong khi họ luôn có một lựa chọn dễ dàng hơn, lợiích hơn là sử dụng đồng nội tệ.
Việt Nam đang hướng tới việc hoànthiện thể chế kinh tế thị trường tự do trong xu thế hội nhập toàn cầu, mọi canthiệp vào sự vận hành của thị trường đòi hỏi phải phù hợp với các quy luật thịtrường. Có cung ắt có cầu, một trongnhững nguyên tắc nền tảng của kinh tế thị trường. Thị trường chợ đen sở dĩ vẫn tồn tại được saunhiều “sóng gió” trong rất nhiều năm qua vì nó luôn đáp ứng được nhu cầu củathị trường. Trong khi thị trường chính quy thuộc hệ thống ngân hàng thì hầu nhưchưa đáp ứng được trọn vẹn.
Khi nào chính hệ thống ngân hàng còn chưa đáp ứngđược nguồn cung tiền ngoại tệ với tỷ giá thống nhất một cách thoải mái, thuậntiện cho doanh nghiệp và mọi người dân có nhu cầu, thì thị trường chợ đen sẽmãi mãi tồn tại.
.
.
.
No comments:
Post a Comment