Saturday, October 30, 2010

TỔNG KẾT HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH ASEAN TẠI HÀ NỘI

Thứ bảy 30 Tháng Mười 2010

Hi ngh thượng đnh ASEAN ln th 17 và các hi ngh cp cao liên quan khác kết thúc ngày hôm nay ti Hà Ni. Đc phái viên Đc Tâm ca RFI Vit ng, có mt ti Trung tâm Hi ngh Quc gia M Đình, đã gi v bài tường trình tng kết các ngày hi ngh va qua như sau. 

NGHE :  Đặc phái viên Đức Tâm tường trình từ Hà Nội


Trong ba ngày qua, mt lot các hi ngh cp cao đã din ra ti Trung tâm Hi ngh Quc gia M Đình Hà Ni như hi ngh thượng đnh ca ASEAN, ri ca ASEAN vi các nước đi tác, vi Liên Hip Quc, Thượng đnh Đông Á v.v. ngoài ra, đây cũng là đa đim đ mt s nước t chc các cuc gp song phương.

Trước hết nói v ASEAN, năm nay, vi tư cách là ch tch Hip hi này, Vit Nam đã t chc hai hi ngh thượng đnh, hi ngh 16 hi tháng tư và hi ngh 17 kết thúc hôm qua. Trng tâm các hi ngh ca ASEAN cũng như ca khi này vi các đi tác là thúc đy tiến trình xây dng mt cng đng, gn như theo mô hình Liên Hip Châu Âu, Trong dp này, lãnh đo các nước Đông Nam Á đã thông qua Kế hoch tng th v kết ni ASEAN, h tr cho vic xây dng cng đng.
Mt tham vng khác ca ASEAN trong dp này là khng đnh vai trò trung tâm ca mình trong vic thúc đy các cơ chế đi thoi vi các đi tác khác liên quan đến nhng vn đ khu vc và quc tế, ví d như cơ chế đi thoi ASEAN + 1, ASEAN + 3, Thượng đnh Đông Á vi s tham gia ca các cường quc ln như Hoa Kỳ, Nga, Trung Quc, n Đ, Nht Bn,
Đó là tham vng, còn làm được đến đu thì đó là mt chuyn khác. Hơn na, đ khng đnh được vai trò ca mình thì không ch cn thi gian mà ASEAN còn cn phi đt được nhng kết qu c th. 

H sơ Bin Đông là mt trong nhng ch đ được công lun quan tâm. Vy, ASEAN ln này đã làm được nhng gì trong h sơ này ? 
Có th nói, mt trong nhng đim tích cc v mt ngoi giao ca các hi ngh ASEAN ln này ti Vit Nam là đã mnh dn bước đu xi lên vn đ Bin Đông. Tôi nói là bước đu mnh dn xi lên vn đ là bi vì h sơ Bin Đông liên quan đến Trung Quc mà Trung Quc là mt cường quc, mt đi tác kinh tế quan trng. T trước đến nay, trong các tranh chp v ch quyn vi Trung Quc ti khu vc Bin Đông, các nước ASEAN trong thế yếu, là nhng nước nh, ni b ASEAN chia r, các cường quc quân s truyn thng như M, Nga thì đu lơ là. Trong khi đó, Trung Quc áp dng chính sách cây gy và c cà rt, chia đ tr.
Cho đến gia năm ngoái, tc là trước khi Trung Quc đưa ra yêu sách v thm lc đa ti Bin Đông mà gii báo chí gi là yêu sách hình lưỡi bò, chiếm khong 80% din tích Bin Đông, thì vn đ ch gii hn trong vic tranh chp v ch quyn đi vi qun đo Hoàng Sa và Trường Sa, tc là liên quan đến vài nước như Trung Quc, Vit Nam, Malaysia, Philippines, Brunei và lãnh th Đài Loan. Trong khi đó, lp trường ca M là không ng h bên nào trong các tranh chp v ch quyn. Thế nhưng, yêu sách hình lưỡi bò về thm lc đa và vùng bin ca Trung Quc đã đng chm đến ch quyn và li ích ca Indonesia, đe da quyn t do lưu thông hàng hi ca M ti vùng Bin Đông. S nhp cuc ca Indonesia, mt nước ln ti Đông Nam Á đã góp phn tăng sc mnh cho ASEAN. Vic Hoa Kỳ buc phi quan tâm tr li đến Đông Nam Á đã giúp cho các nước Đông Nam Á, đc bit là nhng quc gia ven bin có tranh chp quyn li vi Trung Quc, t ra vng tâm hơn, có lý do đ nêu lên vn đ Bin Đông trong khuôn kh các din đàn khu vc.
V đim này, ASEAN ti hai hi ngh thượng đnh, 16 và 17 Vit Nam đã nhc li mong mun xây dng mt b quy tc ng x ca các bên Bin Đông, mang tính ràng buc. Bên cnh đó, còn có hai dp đ ASEAN, và c th hơn là mt s nước liên quan, như Vit Nam, Philippines, có cơ hi nêu vn đ Bin Đông, đó là Din đàn khu vc ASEAN – ARF hi tháng by và hi ngh các b trưởng Quc phòng ASEAN m rng ADMM+.hi đu tháng 10.
S kin gây chn đng là phát biu ca ngoi trưởng M Hillary Clinton ti ARF hi tháng by khi bà tuyên b quyn t do lưu thông ti Bin Đông là mt li ích sng còn ca Hoa Kỳ và Washington ng h gii pháp đàm phán đa phương. Ti Hà Ni ln này, nhân dp là khách mi đc bit ca Hi ngh thượng đnh Đông Á, ngoi trưởng M nhc li rng nhng tranh chp v ch quyn trên bin cn phi được gii quyết phù hp vi lut phát quc tế. Đây chính là điu gây khó chu cho Trung Quc, nước luôn ch trương gii quyết các tranh chp này trong khuôn kh song phương và như vy, thì ch có li cho Trung Quc. Cũng ging như hi tháng by, ln này, bà Clinton li lưu ý rng t do di chuyn trên bin và t do lưu thương hàng hi ti Bin Đông là mt li ích quc gia ca M. 

Các lãnh đo ASEAN ln này đã quyết đnh mi Nga và M tham d Hi ngh thượng đnh Đông Á k t năm 2011 vi tư cách là thành viên. Phi chăng đây cũng là mt bước tiến ca ASEAN nhm gim bt kh năng thao túng ca Trung Quc trong cơ chế này ? 
Cho đến nay, trong s các thành viên Hi ngh thượng đnh Đông Á, thì Trung Quc gi vai trò nước ln, có thế mnh v chính tr, kinh tế và gn đây c quân s na. Nht Bn ch là mt cường quc kinh tế nhưng vn b lép vế khi đng cnh Trung Quc vì nhiu lý do lch s.
Do vy, gi đây, trong s các thành viên li có thêm Hoa Kỳ, Nga, hai cường quc ln thì điu tt yếu là Trung Quc cm thy khó chu hơn, sc ép ca Trung Quc đi vi các nước nh khác trong cơ chế này cũng gim đi.
Trong bài phát biu khai mc Hi ngh thượng đnh ASEAN – Nga ln th hai, chiu nay, ch tch ASEAN đã nhn mnh tm quan trng ca vic Nga tham gia Hi ngh Thượng đnh Đông Á.
Tt c nhng đng thái nói trên đã phn nào mang li kết qu, buc Trung Quc, ít ra v mt sách lược, phi thay đi thái đ và ging điu. Sau din đàn khu vc ASEAN – ARF, Trung Quc đã có phn ng thái đ ca Trung Quc đã có phn ng mnh, t cáo M can thip vào công vic ni b châu Á, các phương tin truyn thông chính thc ca Trng Quc đăng nhng bài đy ging điu răn đe. Thế nhưng, cách nay hai hôm, tng thư ký ASEAN cho gii báo chí biết là Bc Kinh đã chp nhn t chc vào tháng 12 năm nay mt cuc gp cp chuyên viên ASEAN – Trung Quc đ tho lun hướng ti vic son tho b quy tc ng x ti Bin Đông. 

Ch còn vài ngày na, Miến Đin, mt thành viên ca ASEAN, s t chc tng tuyn c. H sơ này không có tin trin gì ti ASEAN ln này ? 
Đúng vy và đây là mi đau đu thường xuyên ca ASEAN trong nhiu năm qua. ASEAN là hot đng trên cơ s đng thun chung và không can thip vào công vic ni b ca các nước thành viên. Chính vì vy, hai hi ngh cp cao ASEAN trong năm nay ti Vit Nam cũng không đi xa hơn các hi ngh cp cao trước đây. Có nghĩa là ASEAN chu gi gii tướng lãnh cm quyn Miến Đin t chc mt cuc bu c t do công bng. Thm chí, v mt chính thc, ASEAN cũng không đ đng gì đến s phn lãnh đo đi lp bà Aung San Suu Kyi, hin vn đang b qun thúc ti gia.
Nhng li kêu gi ca tng thư ký Liên Hip Quc Ban Ki Moon và ngoi trưởng M Hillary Clinton v h sơ Miến Đin cũng không giúp thúc đy ASEAN có thái đ mnh, cng rn hơn vi chính quyn Miến Đin. 

Người dân ti Hà Ni có quan tâm đến các hot đng ASEAN hay không ? 
Chiu ti nay, Hi ngh thượng đnh ASEAN bế mc. ASEAN ln này ti Vit Nam đã đi thêm được mt bước trên con đường dài hướng ti vic xây dng mt cng đng. Các hot đng ngoi giao ca ASEAN ti Vit Nam cũng góp phn to dng tin đ thúc đy đi thoi v h sơ Bin Đông. Vn đ Miến Đin thì vn dm chân ti ch, Đó là cái nhìn ca gii quan sát thi s quc tế, các nhà phân tích.
Còn người dân, thì khó có th biết chính xác cm nhn ca h nhưng có mt điu chc chn là giao thông ti Hà Ni, đc bit trên các tuyến đường chính dn đến Trung Tâm Hi ngh Quc gia M Đình, giao thông s đ b tc nghn hơn. Thc ra mà nói, không có hi ngh thì nn kt xe vn rt nng n ti nhiu nút giao thông Hà Ni, nht là vào gi cao đim đi làm sáng và tan tm gi chiu. Trong nhng ngày qua, cũng ging như nhiu ln trong năm, người đi đường ti Hà Ni li còn phi chu thêm cnh b chn xe, nhường đường cho các đoàn xe ưu tiên ca khách.

-----------------------------------



.
.
.

No comments: