SỰ ĐỘC TÀI BUỘC TÔI PHẢI CẦM BÚT

HERTA MULLER, NOBEL VĂN HỌC 2009:
"SỰ ĐỘC TÀI BUỘC TÔI PHẢI CẦM BÚT"...
Phạm Viết Đào
Đăng ngày: 15:26 10-10-2009
http://vn.myblog.yahoo.com/phamvietdaonv/article?mid=1725

Herta Muller sinh năm 1953 tại vùng Banat của Romania; bà đã trải qua tuổi thanh xuân của mình tại Romania dượi sự cai trị của chế độ độc tài cộng sản Nicolae Ceausescu.
http://www.romanialibera.ro/foto/168/167044/art_167044_1.jpg

Bà sinh ra tại làng Nitchidorf, đây là một ngôi làng rất nghèo có 1500 cư dân và đa số là người già; bà đã sống 34 năm tại ngôi làng này. Bà sinh ra trong một gia đình người Đức, bà có thể nói tiếng Đức và tiếng Romania . Làng Nitchidorf hiệnđang trở thành điểm du lịch sau khi Muller được trao giải Nobel văn học. Tại ngôi làng này hiện chỉ còn 9 người là người Đức.
Khi được hỏi công việc viết văn đối với cuộc đời của mình, bà cho biết: “Viết văn là phương tiện để tôi có thể bộc lộ được chính mình do tôi phải sống trong một chế độ độc tài. Tôi đã sống tại một đất nước quá nghèo khổ, tôi đã nhìn thấy bao nhiêu cảnh đời bất hạnh; điều đó đã làm cho tôi nghĩ tới là mình sẽ chẳng tìm kiếm được gì ở cái thế giới này...”

Bà rời khỏi Romania từ năm 1987, nhưng những đề tài quen thuộc trong các tác phẩm văn học của bà là những câu chuyện xảy ra tại Romania , nơi bà đã sống 34 năm. “Tôi không lựa chọn đề tài mà đề tài lựa chọn tôi. Tôi không thể nào thoát khỏi sự ám ảnh của nó nên tôi phải viết...” Bà thổ lộ

Khi được hỏi: Bà định viết cho tầng lớp độc giả nào, Muller cho biết:” Tôi viết cho chính tôi, tôi viết nhằm mục đích làm sáng tỏ một số vấn đề, để có thể hiểu một cách sâu sắc hơn những gì đã xảy ra bên trong tôi. Tôi sinh ra và lớn lên tại một cái làng nhỏ, ở đó dân cư thưa thớt. Tôi là người Đức thuộc bộ tộc ít người sống tại cái làng này. Tôi đã xung đột với một số người Đức tại làng tôi khi tôi viết về chủ nghĩa dân tộc xã hội chủ nghĩa, về cuộc sống cổ xưa nơi còn ngưng đọng lại nơi đây...
Tôi là số ít người Đức này rất bảo thủ và cảm thấy không thể hòa đồng với số đông những người xung quanh. Tôi đã bị loại ra khỏi đời sống cộng đồng bởi các thiên kiến chính trị. Tôi không còn chỗ đứng trong cái làng nhỏ đó. Khi tôi về Đức thì bị coi mình là người Romania, ở Romania thì tôi lại bị coi là người Đức. Anh không thể buộc những người xung quang chấp nhận và từ bỏ định kiến của họ một cách dễ dàng...”

Khi được hỏi về thái độ tiếp nhận của độc giả Romania đối với cuốn sách mà trong đó bà đã mô tả những điều không hay về đất nước của họ, Muller cho rằng: “Giới phê bình chắc sẽ tiếp nhận dễ dàng hơn so với số đông? bà cho rằng: bà không thể là một người khác, tức thay đổi cách viết của mình. Tôi hạnh phúc bởi tôi luôn đứng trên đôi chân của mình. Tôi không tin rằng đây là giải thưởng đầu tiên của tôi. Tôi không biết có thể coi đây đã là hạnh phúc hay là điều may mắn, tôi tin là sự may mắn đã xa lánh tôi...”

Khi làm thủ tục di cư sang Đức, Muller đã phải nộp một khoản tiền lệ phí xuất cảnh là 8000 mark cho nhà nước Romania , bà tỏ ra cay cú về điều này; còn báo chí Romnia thì đã viết những giòng tit lớn: Ceuasescu đã bán giải Nobel văn học với giá 8000 mark.

Herta Muller sinh ngày 17 tháng 6 năm 1953 tại làng Niţchidorf, gần thành phố Timişoara; bà theo học văn học Đức và văn học Romania tại Trường đại học Tổng hợp Timisoara năm 1973-1976. Năm 1976, ra trường bà nhận làm phiên dịch cho một nhà may sản xuất ôt. Năm 1979 bà buộc phải thôi việc vì từ chối cộng tác với cơ quan an ninh Romania . Bà chuyển sang dạy tiếng Đức và luôn bị mạng lưới an ninh theo dõi.
Do áp lực này nên 1987 bà đã xin di cư sang Đức cùng với chồng là nhà văn Richard Wagner. Hiện tại bà sinh sống tại Berlin, từ năm 1995 bà là thành viên của Viện hàn lâm Đức dành cho ngôn ngữ và thơ Đức. Chính phủ Đức đã 3 lần tiến cử bà giải Nobel văn học đó là các năm 1999, 2007 và năm nay...

Kể về những năm tháng sống chung với mạng lưới an ninh Romania trước khi rời khỏi đất nước này, Muller đã kể lại:” An ninh Romania không chỉ ảnh hưởng tới cuộc sống của tôi, đã gây cho tôi biết bao điều cay đắng. An ninh đã bám theo tôi từng giờ, từng phút khi tôi đang làm việc và cả khi tôi nghỉ ngơi. Thậm chí họ còn bí mật giám sát, lục soát nơi ở của tôi lúc tôi vắng mặt khi họ muốn. Kể cả khi tôi đã rời khỏi Romania tôi vẫn nhận được sự đe dọa củ họ...”

Cuốn sách đầu tay xuất bản của Muller đó là tập văn xuôi xuất bản năm 1982 có tên Miền quê thấp kém; sau đó là các tập Bản tăngo nghẹt thở (1984), Tháng 2 chân đất (1987), Làm thể nào để hiểu và kiểm soát được chính nó (1990), Cuộc dạo chơi với một chân (1992)...

Năm 2000 Muller xuất bản tập thơ Niềm đam mê ẩn sau mái tóc bồng và tập truyện ngắn Ông vua hiếu sát...
Tập tiểu thuyết xuất bản 2005 là tiểu thuyết cuối cùng của bà Những khuôn mặt nhợt nhạt phía sau chiếc mũ sắt espresso...

Sách của Muller đã được dịch ra các thứ tiếng: Pháp, Anh, Đan Mạch, Phần Lan, Aixơlen, Croatia, Bồ Đào Nha, Hungari, Tây Ban Nha, Trung Quốc và Nhật Bản và Thổ Nhĩ Kỳ...-

Herta Müller là nhà văn thứ 10 của Đức được nhân giải Nobel văn học.

10 nhà văn đó là:
-Theodor Mommsen (1902)
-Rudolf Eucken (1908)
-Paul Heyse (1910)
-Gehart Hauptmann (1912)
-Thomas Mann (1929)
-Hermann Hesse (1946)
-Nelly Sachs (1966)
-Heinrich Böll (1972)
-Günter Grass, 1999

-Herta Müller (2009)Đây là nữ nhà văn Đức thứ 2 được nhận giải Nobel văn học; nhà văn Đức thứ nhất đó là Nelly Sachs (1966).
Cách đây đúng 100 năm, một nữ nhà văn khác cũng đã được nhận giải Nobel đó là: Selma Lagerlöf.
P.V. Đ.