Timeline: Lịch sử Luật
An ninh mạng Việt Nam
Trọng Phụng - Luật
Khoa
Jul 20, 2023 11:01 AM
https://www.luatkhoa
.com/2023/07/timeline-lich-su-luat-an-ninh-mang-viet-nam/
Việt Nam gấp rút hoàn thiện hệ thống pháp luật về an
ninh mạng, bất chấp nhiều luồng ý kiến phản biện. Và dự kiến vẫn chưa dừng lại.
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w2000/format/webp/2023/07/ANM-1.jpg
Đồ họa: Tùy Phong/ Luật Khoa.
*
Ngày 29/7/2016, Quốc hội Việt Nam ra Nghị quyết số 22/2016/QH14 về
Điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 và Chương trình xây dựng
luật, pháp lệnh năm 2017. Trong đó, Luật An ninh mạng là một trong
sáu dự án (tại kỳ họp thứ tư) được trình Quốc hội cho ý kiến. [1]
Tháng
11/2016, Dự thảo Luật
An ninh mạng bắt đầu được xây dựng theo nghị quyết của Quốc hội
Việt Nam. Thành viên Ban soạn thảo bao gồm các bộ: Công an, Thông tin và Truyền
thông, Quốc phòng, Kế hoạch và Đầu tư, Công thương, v.v. [2]
Tháng
6/2017, Bộ Công an tổ chức lấy ý kiến hoàn thiện
Dự thảo Luật An ninh mạng để trình Chính phủ và Quốc hội. [3]
Ngày
29/5/2018, TS. Nguyễn Sỹ Dũng – nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nêu ý kiến, cho rằng
yêu cầu “địa phương hóa” dữ liệu chung của người dùng trong Dự thảo Luật An
ninh mạng là không thực tế và thiếu tính khả thi. [4]
Ngày
31/5/2018, nhiều chuyên gia đánh giá, Dự thảo Luật
An ninh mạng đang được trình Quốc hội còn nhiều khái niệm thiếu cụ thể, không
rõ ràng. Trong đó, khái niệm trọng tâm nhất liên quan đến đối tượng điều chỉnh
và chịu tác động của luật là “hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc
gia” chỉ chung chung chứ chưa cụ thể. [5]
Ngày
7/6/2018, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) kêu gọi chính quyền
Việt Nam “phủ quyết bộ Luật An ninh mạng”. [6]
Cũng trong ngày này, hàng ngàn người Việt ký tên phản đối Luật
An ninh mạng. Trên trang Change.org có ít nhất hai thỉnh nguyện thư cùng nội
dung phản đối dự luật này, tính đến tối ngày 07/6 đã thu hút 11.000 lượt ký
tên. [7]
Ngày
8/6/2018, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam ra thông báo: Hoa Kỳ và
Canada thúc giục Việt Nam hoãn cuộc bỏ phiếu dự luật này để đảm bảo phù hợp với
các chuẩn mực quốc tế. [8]
Ngày
9/6/2018, tổ chức Ân xá Quốc tế viết một loạt thư ngỏ cho giám đốc
điều hành của các công ty Apple, Facebook, Google, Microsoft và Samsung kêu gọi
những công ty này “thách thức” Luật An ninh mạng, và “cho chính
phủ Việt Nam biết sẽ không thực hiện bất kỳ yêu cầu, hoặc chỉ thị nào vi phạm
những quyền cơ bản của con người”. [9]
Sáng
10/6/2018, hàng nghìn người ở nhiều tỉnh/ thành đổ ra đường biểu tình phản đối Luật
Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (gọi tắt là Luật Đặc khu) và Luật An ninh
mạng được Chính phủ trình Quốc hội trong kỳ họp đang diễn ra ở Hà Nội. [10]
Cùng ngày, trả lời báo Công an
nhân dân, Thiếu tướng Nguyễn Minh Đức - Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng
và An ninh của Quốc hội, cho rằng: Dự luật An ninh mạng không cản trở Việt Nam
thực hiện các cam kết quốc tế. [11]
Đêm
11/6/2018, hai tờ báo đi đầu trong việc loan tin và phản đối Dự luật An ninh mạng
là Luật Khoa tạp chí (luatkhoa.org) và The Vietnamese (thevietnamese.org) bị tấn công
từ chối dịch vụ (DDoS). [12] Cuộc tấn công này kéo dài khoảng một tuần,
khiến hai website gần như bị tê liệt.
Ngày
12/6/2018, Quốc hội Việt Nam thông qua Luật An
ninh mạng với 423 trong tổng số 466 đại biểu có mặt tán thành (tỷ lệ 86,86%);
15 đại biểu không tán thành; 28 đại biểu không biểu quyết. [13]
Cùng ngày, trang Change.org đăng tải một bản kiến nghị kêu gọi chủ
tịch nước không ký lệnh công bố Luật An ninh mạng vì lý do xâm phạm quyền riêng
tư, quyền bí mật thư tín; cản trở quyền tự do ngôn luận; tước đi quyền tự do
internet của công dân. Bản kiến nghị thu hút hàng chục nghìn lượt ký tên. [14]
Tổ chức Ân xá Quốc tế (AI) cũng lập tức ra thông cáo
báo chí, trích phát biểu của bà Clare Algar – Giám đốc điều hành toàn cầu, bày tỏ
quan ngại về nguy cơ gây hậu quả tàn hại cho tự do ngôn luận ở Việt Nam. [15]
Ngày
14/6/2018, tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF) có trụ sở tại Pháp nhận định, Luật An
ninh mạng được Quốc hội thông ngày 12/6 là bản sao từ Luật An ninh mạng có hiệu
lực tại Trung Quốc từ tháng 6/2017. Đại diện RSF phụ trách văn phòng châu Á –
Thái Bình Dương đánh giá đây là công cụ củng cố quyền kiểm soát của chính phủ đối
với việc tiếp cận thông tin, và kêu gọi Việt Nam bãi bỏ Luật An ninh mạng. [16]
Ngày 15/6/2018,
trả lời báo chí, Trung tướng Hoàng Phước Thuận – Cục trưởng Cục An ninh mạng (Bộ
Công an) cho biết, không có
chuyện cơ quan chức năng sẽ theo dõi, giám sát tất cả các tài khoản trên mạng
xã hội mà trái lại chưa bao giờ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân
được bảo vệ nhiều như tại Luật An ninh mạng. [17]
Ngày
25/6/2018, Chủ tịch nước Trần Đại Quang ký lệnh Công bố Luật
An ninh mạng. [18]
Ngày
6/7/2018, một lá thư của người
dùng Việt Nam do Luật Khoa tạp chí khởi xướng đã được gửi tới trụ sở của
Facebook tại California (Hoa Kỳ) đề nghị Facebook trả lời rõ ràng về chính sách
của họ đối với Việt Nam. [19]
Ngày
8/7/2018, nhiều cộng đồng Công giáo tại miền Trung Việt Nam xuống đường biểu tình ôn
hòa phản đối Luật An ninh mạng. [20]
Ngày
17/7/2018, trang Change.org đăng tải bản kiến nghị Quốc hội
hoãn thi hành Luật An ninh mạng để sửa đổi. Bản kiến nghị ký tên nhiều tổ chức
dân sự ở Việt Nam. [21]
Tháng
8/2018, trên cơ sở sáp nhập từ Cục An ninh mạng (thuộc Tổng cục An ninh) và Cục
Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (thuộc Tổng cục Cảnh sát),
Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao được thành lập. Thiếu tướng
Nguyễn Minh Chính được bổ nhiệm giữ chức cục trưởng cục này. [22]
Ngày
5/9/2018, tại phiên điều trần ở Ủy ban Tình báo của Thượng viện Mỹ, bà Sheryl
Sandberg – Giám đốc điều hành (COO) Meta, công ty mẹ của Facebook cho biết, Facebook
không có máy chủ ở Việt Nam, trừ những ngoại lệ ít ỏi. Bà khẳng định không bao
giờ cung cấp thông tin cho chính phủ Việt Nam, bao gồm cả thông tin về chính trị.
[23] [24]
Ngày
7/9/2018, Bộ Công an ban hành Quyết định
số 5117/QĐ-BCA thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng các nghị định của
Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật An ninh mạng. [25]
Tháng
10/2018, Bộ Công an công bố toàn văn dự thảo Nghị định
quy định chi tiết một số điều của Luật An ninh mạng trên Cổng thông tin điện tử
để lấy ý kiến đóng góp của nhân dân. [26]
Ngày
13/12/2018, tờ The Financial Times có bài viết đưa tin
Facebook, Google cùng các tập đoàn công nghệ khác thúc giục Việt Nam hủy bỏ yêu
cầu buộc các tập đoàn phải lưu trữ dữ liệu ở trong nước. [27]
Ngày 21/12/2018, phái đoàn
Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam nêu quan ngại về Luật An
ninh mạng với chính phủ Việt Nam. [28]
Ngày
1/1/2019: Luật An ninh mạng bắt đầu có hiệu lực. [29]
Ngày
15/8/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số
53/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật An ninh mạng. Trong đó,
quy định các công ty nước ngoài sẽ phải tuân thủ yêu cầu kiểm duyệt và cung cấp
dữ liệu người dùng cho chính phủ Việt Nam khi xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật
về an ninh mạng, nếu không, bộ trưởng Bộ Công an sẽ có quyền yêu cầu các công
ty này lưu dữ liệu và mở văn phòng ở Việt Nam.
Nghị định trên có hiệu lực từ ngày 01/10/2022. [30]
Ngày
15/11/2022, báo Nhân Dân – Cơ quan Trung ương của Đảng Cộng sản Việt Nam, có bài viết nhận định,
Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin mạng, Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước và
Bộ luật Hình sự năm 2015 đã hợp thành hệ thống pháp luật tương đối hoàn chỉnh về
an ninh mạng, cung cấp cơ sở pháp lý giúp lực lượng chức năng thực thi nhiệm vụ
trên không gian mạng. [31]
Ngày 17/4/2023, Chính phủ
Việt Nam ban hành Nghị định số
13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân. [32]
Ngày
8/5/2023, Thứ trưởng Bộ Thông tin – Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm cho hay, cuối
năm 2023, Bộ này sẽ tham mưu trình Chính phủ ban hành thêm một nghị định. Trong đó,
yêu cầu tất cả chủ tài khoản mạng xã hội Facebook, TikTok, v.v sẽ phải xác thực
danh tính. [33]
Ngày
19/6/2023, tờ Washington Post đưa tin, mạng xã hội Facebook đã và đang lưu hành một danh
sách nội bộ gồm các quan chức “bất khả xâm phạm” của Đảng Cộng sản Việt Nam. Điều
này có thể được hiểu là những nội dung chỉ trích các quan chức này bị cấm trên
Facebook. [34]
Ngày
17/7/2023, Bộ Thông tin và Truyền thông
công bố Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản
lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng và Nghị định
27/2018/NĐ-CP sửa đổi bổ sung Nghị định 72/2013/NĐ-CP để lấy ý kiến nhân
dân. [35]
Nhiều
nội dung mới được bổ sung tại dự thảo này. Trong đó, bổ sung quy định xác
thực tài khoản người dùng mạng xã hội qua số điện thoại di động tại Việt Nam; đồng
thời có thể tạm khóa hoặc khóa vĩnh viễn tài khoản mạng xã hội, trang/ nhóm cộng
đồng, kênh nội dung vi phạm, v.v. [36]
-----------------
Chú
thích
1. thuvienphapluat.vn. (2016). Nghị quyết 22/2016/QH14 điều chỉnh
Chương trình xây dựng luật pháp lệnh 2016 2017. Thuvienphapluat.vn. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-quyet-22-2016-QH14-dieu-chinh-Chuong-trinh-xay-dung-luat-phap-lenh-2016-2017-319364.aspx
2. Viết Tuân. (2018, June 15). Cục trưởng An ninh mạng: Không có việc
theo dõi tài khoản mạng xã hội. Vnexpress.net; VnExpress. https://vnexpress.net/cuc-truong-an-ninh-mang-khong-co-viec-theo-doi-tai-khoan-mang-xa-hoi-3764144.html
3. Xuân Ân. (2017, June 17). Lấy ý kiến sớm hoàn thiện dự thảo Luật An
ninh mạng. Báo Điện Tử Tiền Phong; Báo điện tử Tiền Phong. https://tienphong.vn/lay-y-kien-som-hoan-thien-du-thao-luat-an-ninh-mang-post958547.tpo
4. Luật An ninh mạng: “Địa phương hóa” dữ liệu là không thực tế.
(2018, May 28). VOV.VN. https://vov.vn/cong-nghe/luat-an-ninh-mang-dia-phuong-hoa-du-lieu-la-khong-thuc-te-767671.vov
5. Dự án Luật An ninh mạng: Nhiều khái niệm thiếu cụ thể, không rõ
ràng. (2018, May 30). VOV.VN. https://vov.vn/cong-nghe/du-an-luat-an-ninh-mang-nhieu-khai-niem-thieu-cu-the-khong-ro-rang-768532.vov
6. https://www.facebook.com/bbcnews. (2018, June 8). HRW: “Hãy phủ quyết
dự Luật An ninh mạng” - BBC News Tiếng Việt. BBC News Tiếng Việt; BBC News
Tiếng Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44410774
7. Người Việt. (2018, June 8). Hàng ngàn người Việt Nam ký tên phản đối
“Luật An Ninh Mạng.” Nguoi Viet Online. https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/hang-ngan-nguoi-viet-nam-ky-ten-phan-doi-luat-ninh-mang/
8. vnmission. (2018, June 8). Tuyên bố của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt
Nam. Đại Sứ Quán và Tổng Lãnh Sự Quán Hoa Kỳ Tại Việt Nam. https://vn.usembassy.gov/vi/pr08062018/
9. https://www.facebook.com/bbcnews. (2018, June 12). Ứng xử với
Internet như với tự do báo chí. BBC News Tiếng Việt; BBC News Tiếng Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44449357
10. Công an đàn áp biểu tình phản đối luật Đặc khu và An ninh mạng.
(2018). Radio Free Asia. https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/thousands-take-to-street-protesting-china-and-cyber-security-law-06102018070147.html
11. Dự luật An ninh mạng không cản trở VN thực hiện các cam kết quốc tế.
(2018, June 10). VOV.VN. https://vov.vn/chinh-tri/quoc-hoi/du-luat-an-ninh-mang-khong-can-tro-vn-thuc-hien-cac-cam-ket-quoc-te-772677.vov
12. DDOS against luatkhoa.org and thevietnamese.org – Qurium Media
Foundation. (2018). Qurium.org. https://www.qurium.org/alerts/ddos-against-luatkhoa-org-and-thevietnamese-org/
13. Bảo Hà. (2018, June 12). Quốc hội thông qua Luật An ninh mạng với
hơn 86% đại biểu tán thành. Vnexpress.net; VnExpress. https://vnexpress.net/quoc-hoi-thong-qua-luat-an-ninh-mang-voi-hon-86-dai-bieu-tan-thanh-3762314.html
14. Sign the Petition. (2018). Change.org. https://www.change.org/p/ki%E1%BA%BFn-ngh%E1%BB%8B-ch%E1%BB%A7-t%E1%BB%8Bch-n%C6%B0%E1%BB%9Bc-kh%C3%B4ng-k%C3%BD-l%E1%BB%87nh-c%C3%B4ng-b%E1%BB%91-lu%E1%BA%ADt-an-ninh-m%E1%BA%A1ng
15. https://www.facebook.com/bbcnews. (2018, June 12). Ứng xử với
Internet như với tự do báo chí. BBC News Tiếng Việt; BBC News Tiếng Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44449357
16. RSF calls for repeal of Vietnam’s new cybersecurity law.
(2018, June 14). Rsf.org. https://rsf.org/en/rsf-calls-repeal-vietnam-s-new-cybersecurity-law
17. Viết Tuân. (2018, June 15). Cục trưởng An ninh mạng: Không có việc
theo dõi tài khoản mạng xã hội. Vnexpress.net; VnExpress. https://vnexpress.net/cuc-truong-an-ninh-mang-khong-co-viec-theo-doi-tai-khoan-mang-xa-hoi-3764144.html
18. thuvienphapluat.vn. (2018). Lệnh công bố Luật An ninh mạng 2018.
Thuvienphapluat.vn. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Lenh-cong-bo-Luat-An-ninh-mang-2018-388593.aspx
19. Sign the Petition. (2018). Change.org. https://www.change.org/p/%C4%91%E1%BB%81-ngh%E1%BB%8B-facebook-tr%E1%BA%A3-l%E1%BB%9Di-v%E1%BB%81-lu%E1%BA%ADt-an-ninh-m%E1%BA%A1ng-vi%E1%BB%87t-nam-b99e5c13-b003-4b65-ac71-ffa7ecb601a0
20. https://www.facebook.com/bbcnews. (2018, July 9). Giáo xứ miền
Trung phản đối luật An ninh mạng - BBC News Tiếng Việt. BBC News Tiếng Việt;
BBC News Tiếng Việt. https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44764970
21. Sign the Petition. (2018). Change.org. https://www.change.org/p/ki%E1%BA%BFn-ngh%E1%BB%8B-qu%E1%BB%91c-h%E1%BB%99i-ho%C3%A3n-thi-h%C3%A0nh-lu%E1%BA%ADt-an-ninh-m%E1%BA%A1ng-%C4%91%E1%BB%83-s%E1%BB%ADa-%C4%91%E1%BB%95i-ee43d4b0-ed98-464f-824f-0f2ee997f973
22. Bổ nhiệm Cục trưởng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng
CNC. (2018, August 14). VOV.VN. https://vov.vn/nhan-su/bo-nhiem-cuc-truong-an-ninh-mang-va-phong-chong-toi-pham-su-dung-cnc-800233.vov
23. Trịnh Hữu Long. (2018, September 14). Cuối cùng, Facebook cũng nói
về Việt Nam | Luật Khoa tạp chí. Luật Khoa Tạp Chí; Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.com/2018/09/cuoi-cung-facebook-cung-noi-ve-viet-nam/
24. News, N. (2018). Watch Live: Social Media Executives Testify At House
Hearing | NBC News [YouTube Video]. In YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=rZ31ugWyH8g&t=3761s
25. Bộ Công an. (2023). Bộ Công an họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng
các văn bản hướng dẫn thi hành Luật An ninh mạng. Bocongan.gov.vn. https://mps.gov.vn/
26. Bộ Công an. (2023). Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của
Luật An ninh mạng. Bocongan.gov.vn. http://mps.gov.vn/
27. Reed, J. (2018, December 13). Google and Facebook push back on
Vietnam’s sweeping cyber law. @FinancialTimes; Financial Times. https://www.ft.com/content/2c1e4640-fe78-11e8-aebf-99e208d3e521
28. GẶP GỠ VỚI CHÍNH PHỦ VIỆT NAM VỀ LUẬT... - European Union in
Vietnam. (2016). Facebook.com. https://www.facebook.com/EUandVietnam/posts/2075962812446868
29. Xem [13]
30. tin, T. (2022). Nghị định số 53/2022/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định
chi tiết một số điều của Luật An ninh mạng. Chinhphu.vn. https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=206381
31. Bảo vệ an ninh mạng vì lợi ích quốc gia và cộng đồng. (2016).
Nhandan.vn. https://special.nhandan.vn/baove_anninhmang/index.html#group-section-VAI-TRO-CUA-HE-THONG-PHAP-LUAT-mwtuSWTmLu
32. thuvienphapluat.vn. (2023). Nghị định 13/2023/NĐ-CP bảo vệ dữ liệu
cá nhân mới nhất. Thuvienphapluat.vn. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Cong-nghe-thong-tin/Nghi-dinh-13-2023-ND-CP-bao-ve-du-lieu-ca-nhan-465185.aspx
33. Lê Hiệp. (2023, May 8). Tất cả chủ tài khoản mạng xã hội Facebook,
TikTok… sẽ phải xác thực danh tính. Thanhnien.vn; https://thanhnien.vn. https://thanhnien.vn/tat-ca-chu-tai-khoan-mang-xa-hoi-facebook-tiktok-se-phai-xac-thuc-danh-tinh-185230508154407045.htm
34. Tan, R. (2023, June 19). Facebook helped bring free speech to
Vietnam. Now it’s helping stifle it. Washington Post; The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/2023/06/19/facebook-meta-vietnam-government-censorship/
35. Lấy ý kiến Nhân dân về Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số
72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên
mạng. (2013). Abei.gov.vn. https://abei.gov.vn/gop-y-du-thao-vbqppl/lay-y-kien-nhan-dan-ve-du-thao-nghi-dinh-thay-the-nghi-dinh-so-722013nd-cp-ve-quan-ly-cung-cap-su-dung-dich-vu-internet-va-thong-tin-tren-mang/10811
36. Nam Anh. (2023, July 17). Có thể tạm khóa hoặc khóa vĩnh viễn tài
khoản mạng xã hội, trang cộng đồng, nhóm cộng đồng, kênh nội dung ... Nhịp
Sống Kinh Tế Việt Nam & Thế Giới. https://vneconomy.vn/co-the-tam-khoa-hoac-khoa-vinh-vien-tai-khoan-mang-xa-hoi-trang-cong-dong-nhom-cong-dong-kenh-noi-dung-vi-pham.htm
-------------------------
“Việt Nam thời Pháp
đô hộ”: 90 năm và những định mệnh lịch sử
Nov 1, 2022
.
Hội thánh Đức Chúa Trời
có thực sự nguy hiểm như chính quyền mô tả?
Jul 13, 2023
.
Tiềm năng kinh tế mới
là yếu tố làm nên tính chiến lược của Tây Nguyên?
Jul 12, 2023
.
Luật Khoa 360:
Barbie, BlackPink, và đường lưỡi bò
Jul 10, 2023
.
Ba dấu ấn khác biệt
trong chính sách tôn giáo trước năm 1975
Jul 7, 2023
Hội thánh Đức Chúa Trời
có thực sự nguy hiểm như chính quyền mô tả?
Jul 13, 2023
No comments:
Post a Comment