Về
chiến tranh Nga-Ukraina : Mỹ thắng Trung Quốc tại châu Á
Phan
Minh -
RFI
Đăng ngày: 18/04/2022 - 16:18
Chiến tranh Nga-Ukraina đã kéo dài hơn 50 ngày và vẫn
chưa có một thỏa thuận cụ thể nào có thể khiến hai bên hạ nhiệt căng thẳng.
Trang mạng của hãng tin Mỹ Bloomberg có bài phân tích của đô đốc Hoa Kỳ James
Stavridis, cựu chỉ huy đồng mình tối cao Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Theo ông Stavridis, việc một số nước châu Á lên án cuộc chiến của Nga tại
Ukraina, là một thắng lợi của Mỹ trong cuộc tranh giành ảnh hưởng với Trung Quốc.
RFI xin trích dịch.
Tổng thống Hoa Kỳ
Joe Biden họp trực tuyến với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Nhà Trắng ở
Washington DC, Hoa Kỳ ngày 18/03/2022. REUTERS - HANDOUT
Trung Quốc không thể hài lòng về việc Nhật Bản,
Hàn Quốc và Đài Loan đã nhanh chóng lên án hành động gây hần của tổng thống Nga
Vladimir Putin.
Khi cuộc chiến ở Ukraina bước sang tháng thứ
hai, tác động đối với kinh tế toàn cầu ngày càng gia tăng. Thị trường năng
lượng, nông nghiệp, trái phiếu, kim loại quý - tất cả đều bị đảo lộn do
không ai biết cuộc chiến sẽ đi về đâu.
Nhưng ngoài vấn đề kinh tế, các chủ
đề địa chính trị dài hạn đang xuất hiện, khi các quốc gia đến lúc phải chọn việc ủng
hộ hoặc chống lại tổng thống Nga Vladimir Putin. Các nhà hoạch định chiến lược
của Hoa Kỳ biết rằng Trung Quốc mới là mối đe dọa lâu dài nhất đối
với lợi ích của Mỹ chứ không phải là Nga. Do vậy, diễn biến của cuộc chiến
tranh Ukraina cùng với hậu quả ảnh hưởng đến các nước châu Á là điều rất quan
trọng.
Ấn Độ - Thái Bình Dương nhìn cuộc chiến này
qua lăng kính nào, và những thay đổi địa chính trị nào có thể xuất hiện ?
Chủ
tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã duy trì quan điểm nghiêng về tổng thống Putin. Bắc Kinh sẽ không lên án cuộc xâm lược của Nga tại Liên Hiệp Quốc hoặc
ở bất cứ nơi nào khác, và cũng sẽ không áp dụng các lệnh trừng phạt giống như
phương Tây đang làm với Nga, và gần như chắc chắn sẽ hỗ trợ tài chính
Matxcơva.
Nhưng khi ông Tập chứng kiến khả năng yếu kém
về quân sự và những hành động ngày càng man rợ của quân đội Nga, cùng với sự ủng
hộ toàn cầu dành cho Ukraina, ông bắt đầu có thể sẽ phải xem xét lại tình bạn
“không có giới hạn” của mình với Putin.
Trung Quốc cũng sẽ xem xét các tác động của cuộc
xâm lược Ukraina đối với kế hoạch dài hạn của họ trong hồ sơ Đài Loan. Việc chứng
kiến các nền dân chủ trên thế giới đồng loạt ủng hộ Ukraina không phải là một
điều đáng khích lệ đối với một chính phủ coi hòn đảo này là một tỉnh nổi loạn.
Tương tự như sự kháng cự quyết liệt của quân Ukraina, với sự hỗ trợ quân sự lớn
từ Mỹ và châu Âu.
Trung Quốc sẽ áp dụng một đường lối trung dung
hơn giữa Putin và phương Tây. Mặc dù Bắc Kinh dường như sẽ không công khai chỉ
trích ông Putin, nhưng các chính sách của họ sẽ kiên nhẫn và có tính toán hơn.
Về lâu dài, sự cám dỗ sẽ trỗi dậy đối với vùng Siberia rộng lớn của Nga khi nơi
này có đầy dầu mỏ, khí đốt, gỗ, đất canh tác, nước ngọt, khoáng sản chiến lược.
Một nước Nga bị suy yếu có
thể sẽ là một nước Nga có lợi hơn đối với Trung Quốc.
Vấn đề mấu chốt hiện tại là Trung Quốc không hề
muốn một cuộc Chiến tranh Lạnh mới nổ ra dẫn theo việc chuỗi cung ứng toàn cầu
bị phá vỡ hoặc áp lực suy giảm đối với tăng trưởng chung trên toàn thế giới
đúng vào năm diễn ra Đại Hội Đảng Cộng sản Trung Quốc với việc chủ tịch Tập hy
vọng sẽ đắc cử nhiệm kỳ thứ ba.
Ngoài những lo ngại này, phần còn lại của khu
vực lân cận đang ngày càng trở nên nguy hiểm đối với Trung Quốc. Nhật Bản, nền
kinh tế lớn thứ hai của khu vực, đã không ngần ngại liên kết với các nền dân chủ
phương Tây để chống lại Nga, tham gia tích cực vào việc trừng phạt trước sự ngạc
nhiên của nhiều nhà quan sát. Công chúng Nhật Bản đang hoàn toàn ủng hộ
Ukraina, tạo cho chính phủ bảo thủ của Fumio Kishida, người đắc cử vào mùa thu
năm ngoái, một cơ hội để thắt chặt quan hệ an ninh với Mỹ. Mặc dù quân đội Nhật
Bản vào thời điểm hiện tại vẫn chỉ là một lực lượng phòng vệ, nhưng Tokyo viện
trợ nhân đạo và hỗ trợ ngoại giao đáng kể cho Ukraina.
Nhật Bản cũng nhìn cuộc chiến ở Ukraina qua
lăng kính của một quốc gia có tranh chấp lãnh thổ với Nga. Bốn hòn đảo mà Nhật
gọi là Lãnh thổ phía Bắc, hay đối với Nga là quần đảo Kuril, đã được Matxcơva
cai quản kể từ khi Thế chiến thứ hai kết thúc, và sau 8 thập kỷ, tranh chấp giữa
2 nước vẫn còn gay gắt. Về mặt lịch sử, Nhật Bản luôn không ưa Nga và sẽ tiếp tục
là một thế lực vững chắc về mặt kinh tế và ngoại giao chống lại Matxcơva.
Tại Hàn Quốc, cuộc bầu cử tháng trước đã đưa đảng
bảo thủ trở lại nắm quyền và tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol đã liên lạc với
lãnh đạo Ukraina Volodymyr Zelensky để tổ chức một cuộc họp song phương sau khi
cuộc chiến kết thúc. Ông Yoon cũng đã bắt đầu xây dựng một mối quan hệ bớt căng
thẳng với Nhật Bản, điều mà Washington đã hy vọng từ lâu.
Seoul ngày càng lo ngại về tuyên bố của chế độ
Bắc Triều Tiên vốn tồn tại được một phần nhờ sự hỗ trợ từ phía Nga và Trung Quốc,
rằng Bình Nhưỡng đã phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa vào cuối tháng Ba.
Ý tưởng biến Bộ tứ QUAD (liên minh ngoại giao giữa Úc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ)
thành Bộ ngũ bao gồm cả Hàn Quốc ngày càng được chấp nhận rộng rãi.
Ấn
Độ là ngoại lệ đáng chú ý nhất trong số các nền dân chủ không lên án tổng thống
Putin. Ấn Độ là quốc gia có quan hệ lâu đời với Nga,
đặc biệt trong lĩnh vực quân sự (Nga là nguồn cung của 70% hệ thống phòng thủ
cao cấp của Ấn Độ).
Ấn Độ, phụ thuộc lớn vào Nga về khí tài quân sự,
cho đến nay đã chọn lập trường trung lập trong cuộc xung đột. Washington, ý thức
được sự cần thiết của việc phải giữ Ấn Độ lại trong một liên minh chống Trung
Quốc, cho đến nay đã nhắm mắt làm ngơ. Nếu chiến tranh kéo dài và những hành động
tàn bạo của Nga ngày càng chồng chất, Hoa Kỳ và các nền dân chủ khác có thể gia
tăng áp lực làm thay đổi lập trường của Ấn Độ. Liệu điều này có gây ra rạn nứt
dẫn đến ảnh hưởng đến động lực của Bộ tứ hay không là một mối lo lớn đối với
các nhà hoạch định phương Tây.
Mỹ và châu Âu có thể sẽ âm thầm tìm những biện
pháp để buộc Ấn Độ và Trung Quốc phải đối đầu với Nga. Chiến dịch này có thế sẽ
không thành công. Câu hỏi thực sự là hai quốc gia này sẽ phản ứng như thế nào
khi các lệnh trừng phạt toàn cầu đối với Nga sẽ được mở rộng và được áp dụng với
những nước làm ăn với Matxcơva.
Ngay cả khi các lãnh đạo phương Tây tìm cách
duy trì việc các nền dân chủ liên kết chống tổng thống Putin, họ sẽ cần tập
trung vào việc nhìn nhận xung đột từ góc độ châu Á, hiểu rõ sắc thái của khu vực.
Một cuộc chiến tranh nóng đang hoành hành ở Ukraina, nhưng cuộc chiến tranh lạnh
với Trung Quốc cũng dường như đang ló ra và điều này quan trọng hơn đối với lợi
ích lâu dài của Hoa Kỳ.
-----------------------------
CÁC NỘI DUNG LIÊN
QUAN
CHIẾN
TRANH UKRAINA - MỸ - ẤN ĐỘ
Chiến
tranh Ukraina : Mỹ và Ấn Độ cố tìm tiếng nói chung
Trước
nguy cơ đối mặt với gọng kềm Nga – Trung, Nhật Bản bám chặt theo phe phương Tây
Chiến
tranh Ukraina : Nhật Bản sẽ ngưng mua than đá của Nga
No comments:
Post a Comment