Diễm Thi, RFA
2020-05-12
2020-05-12
Nhiều lý do để hoãn
Tại
phiên họp Ủy ban Pháp luật sáng 16/4/2020 tại Nhà Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tư
pháp Lê Thành Long cho biết, có 6 dự án luật đã rút ra khỏi chương trình, gồm:
Luật Về hội; Luật Biểu tình; Luật Dân số; Luật Quản lý phát triển đô thị; Luật
Thuế bảo vệ môi trường; Luật Đặc khu.
Riêng
Luật Biểu tình, Bộ Công an cho rằng, dự án này có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống
xã hội, được quần chúng nhân dân rất quan tâm, nên cần phải được nghiên cứu kỹ,
bảo đảm chất lượng, phù hợp với thực tiễn, không để các thế lực thù địch, phản
động lợi dụng sự thiếu chặt chẽ của luật mà xuyên tạc, hoạt động chống phá. Bên
cạnh đó, để thực hiện có hiệu quả luật, cần phải hoàn thiện các đạo luật có
liên quan, như Luật Tình trạng khẩn cấp; Luật Quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu
nổ và công cụ hỗ trợ... Do đó, luật này chưa đưa vào chương trình xây dựng luật
trong năm 2020 và năm 2021.
Ông Đinh Đức Long, Bác sĩ Trung tá
Quân đội lên tiếng về việc này với RFA tối 11/5/2020:
“Cho
đến giờ phút này mà Quốc hội mà cụ thể là chế độ cộng sản Việt Nam sau 75 năm cầm
quyền mà chưa soạn ra luật theo quy định của hiến pháp để người dân thực hiện
quyền đấy thì hành động đấy thứ nhất là vi hiến về mặt pháp luật. Họ cản trở
quyền công dân, chà đạp quyền con người. Họ sợ dân thể hiện chính kiến của mình
theo con đường pháp luật.
Thứ
hai, nó thể hiện chính quyền sợ. Sợ người dân biểu tình. Báo trong nước
đăng là sợ thế lực thù địch lợi dụng Luật Biểu tình. Cái đấy hoàn toàn do
họ suy đoán một cách chủ quan. Nói về luật thì đấy là suy đoán có tội.”
Ông
Đinh Đức Long khẳng định, không có Luật biểu tình là lỗi của chính quyền, cụ thể
là Quốc hội chứ không phải lỗi của người dân. Đàn áp biểu tình là hành động
trái hiến pháp và vi phạm quyền hiến định của người dân.
Luật
Biểu tình được nguyên thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Tấn Dũng, đề nghị Bộ Công
an xây dựng vào năm 2011, khi tại Hà Nội liên tiếp diễn ra những cuộc biểu tình
phản đối Trung Quốc gây hấn với Việt Nam. Từ đó đến nay, qua nhiều kỳ họp Quốc
hội, luật Biểu tình vẫn chưa thể thành hình do bị trì hoãn nhiều lần.
Chiều
ngày 26/4/2019, Bí thư Thành uỷ TP.HCM, ông Nguyễn Thiện Nhân phát biểu trước
đông đảo các cán bộ cấp tướng nghỉ hưu nhân kỷ niệm 44 năm kết thúc cuộc chiến
Việt Nam rằng, ông đã hứa với Bộ Chính trị và Chính phủ là TP Hồ Chí Minh sẽ
không có biểu tình.
Trong
một lần trao đổi với RFA về việc Luật Biểu tình liên tục bị hoãn, Đại biểu Quốc
hội Dương Trung Quốc cho rằng, vướng
mắc của việc chậm trễ ban hành Luật biểu tình thứ nhất là về tâm lý vì quá lâu
rồi chính quyền chỉ nhìn biểu tình về mặt tiêu cực của nó ở sự hỗn loạn, ở những
yếu tố tác động tiêu cực trong xã hội. Người ta thường hay lấy lý do chúng ta
chưa quen, chưa có luật, chưa có tập quán. Điều đó theo ông là không thuyết phục:
“Đừng
lấy lý do tâm lý chưa quen. Chúng ta sẽ có những khó khăn bước đầu nhưng chắc
chắn chúng ta có luật và thực thi nghiêm túc thì người dân cũng quen luật, tuân
thủ luật. Ngược lại, cơ quan giữ gìn an ninh xã hội cũng có cơ sở để mà xử lý một
cách nghiêm khắc.”
Cũng
trong phiên họp sáng 16/4/2020, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nêu lý do phải
rút dự án Luật Biểu tình là do phải phối hợp các bộ ngành để nghiên cứu, xây dựng
dự án luật sao cho bảo đảm thực thi quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của
công dân nhưng tránh các thế lực thù địch lợi dụng gây rối mất trật tự, chống
phá đảng và Nhà nước.
Những người biểu tình hô khẩu hiệu phản đối
luật Đặc khu trong cuộc biểu tình ở Sài Gòn hôm 10/6/2018. AFP
Ông Vũ Quốc Ngữ, Giám đốc tổ chức
Người Bảo vệ Nhân quyền (Defend the Defenders) nhận xét rằng chính quyền luôn
tìm mọi cách để hoãn Luật Biểu tình. Mà theo ông, luật có ra cũng chỉ nhằm ngăn
cản người dân biểu tình, chứ không tạo điều kiện cho người dân thực hiện quyền
hiến định của mình.
“Quyền
biểu tình đã là quyền hiến định rồi, cho nên có luật hay không thì quyền này vẫn
tồn tại. Không có luật không có nghĩa dân không có quyền biểu tình. Có khi
không có luật lại hay hơn vì tôi dự báo là luật nếu có sẽ bao gồm những quy định
mang tính hành chính mà Bộ Công an muốn gây khó dễ cho người biểu tình.”
Quy trình làm luật ‘không giống ai’
Theo
quy trình xây dựng luật của Quốc hội thì chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
do Quốc hội quyết định. Dự án pháp lệnh, dự thảo nghị quyết của Uỷ ban thường vụ
Quốc hội do Ban soạn thảo tiến hành soạn thảo. Ban soạn thảo tùy từng trường hợp
có thể do Uỷ ban thường vụ Quốc hội; bộ hoặc cơ quan ngang bộ thuộc Chính phủ;
Toà án nhân dân tối cao; Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam và các tổ chức thành viên thành lập.
Ông Đinh Đức Long, người tuyên bố từ bỏ
đảng từ năm 2014 cho rằng, cách làm luật ở Việt Nam là ‘vừa đá bóng vừa thổi
còi’. Ông giải thích:
“Nói
theo quy trình chung là Quốc hội có thể cử ra một nhóm soạn thảo. Khi dự thảo
luật được Quốc hội thông qua, sau đó Chủ tịch nước phê chuẩn thành luật. Nhưng
Việt Nam hiện nay có cái ngược đời. Ví dụ Luật biểu tình lại do Bộ công an soạn
thảo chứ không phải các nhà làm luật chuyên nghiệp soạn thảo. Điều đó có nghĩa
họ soạn sao cho dễ cho cơ quan chủ quản nhất. Công an là lực lượng chống biểu
tình thì soạn Luật biểu tình để dễ quản lý, để đàn áp và bóp chết dễ nhất.
Bên
đề xuất sẽ là bên chịu trách nhiệm quản lý sau này. Điều này không khách quan
vì họ ‘vừa đá bóng vừa thổi còi’. Họ soạn sao cho có lợi cho họ chứ không phải
có lợi cho quyền con người. Nếu tôn trọng quyền con người thì họ phải làm sao
cho người dân được thực hiện quyền của mình theo hiến pháp quy định cũng như
theo công ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết. Họ chỉ làm sao để khi luật được
thông qua thì sẽ thuận cho nhà cầm quyền.”
Cũng
cùng quan điểm, ông Vũ Quốc Ngữ nhận
định:
“Ở
Việt Nam thì cơ quan công quyền lại là cơ quan xây dựng luật. Họ xây dựng luật
sao cho có lợi cho việc quản lý. Họ sợ dân lạm dụng luật này để chống phá nhà
nước. Tôi nghĩ họ sẽ ra một cái luật với những điều khoản chế tài quyền biểu
tình.”
Như vậy là đã gần 10 năm trôi qua kể từ ngày được đề nghị
xây dựng, đến nay Luật Biểu tình vẫn chưa thành, và chưa biết bao giờ mới có. Trong khi đó nếu người
dân xuống đường biểu tình để phản đối bất cứ điều gì đều có thể bị đàn áp, bắt
bớ, thậm chí bỏ tù.
Đến
bao giờ Luật Biểu tình mới được ban hành là câu hỏi còn bỏ ngỏ mà theo ông Đinh Đức Long là do người dân không
dùng quyền của mình để tẩy chay Quốc Hội khi họ không hoàn thành nhiệm vụ. Ông
giải thích:
“Cái
này nói cho cùng là ‘tại anh tại ả tại cả hai bên’. Nếu qua nhiều khóa mà Quốc
hội không ra được luật biểu tình thì người dân phải dùng quyền của mình để tẩy
chay bầu cử Quốc hội vì Quốc hội không hoàn thành nhiệm vụ. Tại sao người ta
không làm?
Bây
giờ toàn dân Việt Nam tẩy chay không đi bầu đại biểu Quốc hội vì Quốc hội không
do dân, vì dân mà chỉ của đảng, do đảng, vì đảng. Đi bầu cử là quyền chứ không
phải nghĩa vụ.”
Ông
cho biết bản thân từng tẩy chay bầu cử do ông không tin những đại biểu sẽ thực
hiện trọng trách do dân ủy quyền. Ông Đinh Đức Long nhắc lại cho đến nay đại biểu
Quốc hội là do ‘đảng cử, dân bầu’, người nào cũng là người của đảng nên ông
không bầu.
No comments:
Post a Comment