13/04/2019
Ông Nguyễn Thanh Sơn, cựu Giám đốc Sở Kế hoạch – Đầu
tư tỉnh Đắk Nông, cựu Bí thư Đảng ủy khối các cơ quan cấp tỉnh của Đắk Nông
đang xin cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng (GCN QSDĐ) đối với bảy lô đất rừng,
diện tích mười héc ta ở huyện Đắk Song (1).
Cuối năm 2017, sau khi ông Sơn bị Ủy ban Kiểm tra của
Ban Chấp hành Trung ương đảng CSVN (UBKT của BCH TƯ đảng CSVN) “cảnh cáo” vì
gian lận trong việc lập hồ sơ, xin nhận đất rừng theo “chương trình 135” của
chính phủ, chính quyền huyện Đắk Song đã thu hồi GCN QSDĐ đối với bảy lô đất rừng
này.
Theo tờ Người Lao Động, từ đó đến nay, chính quyền
huyện Đắk Song chỉ thu hồi GCN QSDĐ đối với bảy lô đất đã cấp cho ông Sơn, còn
trên thực tế, vợ chồng ông Sơn vẫn đang sử dụng bảy lô đất ấy. Giờ, vợ chồng
ông Sơn đã chuyển hộ khẩu về huyện Đắk Song. Bởi đã hội đủ “căn cứ”, ông Sơn
xin nhận đất theo đúng… “qui định pháp luật”.
Một lãnh đạo của Phòng Tài nguyên – Môi trường tỉnh
Đắk Nông giải thích, chính quyền huyện này chỉ thu hồi bảy GCN QSDĐ đã cấp cho
ông Song, không tổ chức thu hồi mười héc ta đất ông Sơn đang khai thác, sử dụng
vì “chưa có hướng giải quyết tài sản gắn liền trên đất thành ra phải xin ý kiến
và đang chờ chỉ đạo của tỉnh”.
Khoan bàn đến chuyện tại sao chỉ “cảnh cáo” ông Sơn
trong nội bộ đảng, không truy cứu trách nhiệm hình sự dù đương sự gian lận
trong việc xin nhận – sử dụng công thổ, chỉ đối chiếu chuyện hai năm vừa qua,
ông Sơn vẫn khai thác và sử dụng đất rừng trái phép, với trường hợp ông Đặng
Văn Hiến cũng đủ thấy chính phủ thích… đùa!
Xử phúc thẩm vụ nông dân Đặng Văn Hiến
***
Năm 2008, chính quyền tỉnh Đắk Nông cho Công ty Long
Sơn thuê 1.079 héc ta đất rừng. Hai năm sau (2010), Sở Tài nguyên – Môi trường
mới hợp thức hóa quyết định ấy bằng hợp đồng cho thuê đất và năm sau nữa
(2011), Công ty Long Sơn được cấp GCN QSDĐ.
Giống như nhiều vùng khác ở Tây Nguyên, Tuy Đức là
túi chứa di dân tự do – những cá nhân dắt díu nhau đi tìm đất mới, khai hoang với
hi vọng có thể thoát khỏi khốn cùng. Ở Tây Nguyên, đất mới là những khu rừng
nguyên sinh đã bị khai thác đến cạn kiệt rồi bỏ hoang… và di dân chính là những
người “đổ mồ hôi, sôi nước mắt” để phục hóa.
Sau khi được thuê rồi được giao 1.079 héc ta “rừng”,
chủ Công ty Long Sơn đã bán cả công ty lẫn quyền khai thác – sử dụng đất cho
gia đình ông Nghiêm Xuân Thiên Sửu. Kể từ đó, gia đình ông Sửu – chủ mới của
Công ty Long Sơn bắt đầu tiến trình xua đuổi di dân tự do ra khỏi khu vực mà
công ty toàn quyền… khai thác, sử dụng.
Vườn, rẫy – cơ hội đổi đời của hàng trăm gia đình bị
chặt phá, bị đốn hạ, nhà cửa bị giật sập. Sau vài thập niên dốc hết sức lực, vốn
liếng vào việc khai hoang, định cư, hàng trăm gia đình đối diện với viễn cảnh vừa
trắng tay, vừa vô gia cư… Họ bắt đầu tất tả ngược xuôi xin cứu xét.
Chỗ này, chỗ kia bắt đầu đặt vấn đề, khai phá – sử dụng
công thổ để mưu tìm cơm no, áo ấm có thể là sai nhưng gạt bỏ thực tế khai thác
- sử dụng công thổ cũng như tất cả những tình tiết có liên quan khác để cho
phép Công ty Long Sơn phủi tay, không bồi thường, không hỗ trợ dường như không…
ổn.
Nếu giao đất, cho thuê rừng nhằm phát triển kinh tế
- xã hội địa phương, tại sao “chương trình 135” của chính phủ không cho những
gia đình di dân tự do thuê lại phần đất họ đã khai hoang mà lại chỉ dành quyền
thuê cả thổ cư, vườn, rẫy của họ cho một số cá nhân hoặc doanh nghiệp như Công
ty Long Sơn?..
Hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương
không đếm xỉa tới điều đó. Do vậy, Công ty Long Sơn liên tục điều động các loại
xe chuyên dụng và “công nhân” dỡ bỏ nhà cửa, hủy diệt những vườn tiêu, vườn điều,
vườn cà phê,… trên phần đất mà chính quyền tỉnh Đăk Nông đã giao.
Trong quá trình tự do tổ chức các đợt “cưỡng chế -
thu hồi đất”, “công nhân” của Công ty Long Sơn đã đánh đập, gây thương tích cho
nhiều người dân ở xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức chỉ vì họ “dám” bảo vệ nhà cửa,
vườn tược vốn là nơi họ từng “đổ mồ hôi, sôi nước mắt”.
Kết quả của tám năm toàn bộ hệ thống công quyền từ
xã đến tỉnh ở Đắc Nông án binh bất động là có người ở xã Quảng Trực, huyện Tuy
Đức bị “công nhân” của Công ty Long Sơn dùng rựa vạt mất gần nửa hộp sọ và đang
sống với cái đầu bị móp ấy cho đến hết đời. Có phụ nữ bị trụy thai do “công
nhân” của Công ty Long Sơn đạp vào bụng,…
Bất nhẫn, một số tờ báo bắt đầu lên tiếng. Đến năm
2015, chính quyền tỉnh Đắk Nông mới quyết định thu hồi 265/1.097 héc ta đã giao
cho Công ty Long Sơn vì phần đất này vốn là nơi cư trú, vườn, rẫy của hàng trăm
gia đình nhưng quyết định này chỉ có hiệu lực trên… giấy.
Năm sau nữa (tháng 7 năm 2016), sau khi thị sát tại
chỗ, ông Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Việt Nam yêu cầu chính quyền tỉnh Đắk
Nông ngăn chặn Công ty Long Sơn “cưỡng chế - thu hồi đất” để kiểm tra lại. Tuy
nhiên hệ thống công quyền vẫn không làm gì cả, Công ty Long Sơn vẫn tiếp tục tổ
chức “cưỡng chế - thu hồi đất”...
Đó cũng là lý do dân chúng xã Quảng Trực, huyện Tuy
Đức quyết định tự cứu họ bằng cách tự vũ trang với súng tự chế. Sau khi bị 30
“công nhân” Công ty Long Sơn hành hung vì ngăn cản dỡ nhà, phá vườn của mình
trong đợt “cưỡng chế - thu hồi đất” mà công ty này tiến hành vào ngày 23 tháng
10 năm 2016, ông Đặng Văn Hiến đã chạy về nhà lấy súng tự chế, bắn chỉ thiên để
cảnh cáo… Bởi “công nhân” Công ty Long Sơn vừa lao đến, vừa ném đá… ông Hiến
chĩa thẳng súng vào đám đông bóp cò…
Chỉ đến khi có ba người chết, 13 người bị thương, hệ
thống công quyền ở tỉnh Đắk Nông mới chuyển động. Tuy nhiên những chuyển động
ban đầu chỉ nhắm tới chuyện trừng phạt Đặng Văn Hiến, Ninh Viết Bình, Hà Văn
Trường vì “giết người”, Đoàn Văn Diện vì “che giấu tội phạm”… Một tuần sau thảm
án, ông Nghiêm Xuân Thiên Sửu, chủ Công ty Long Sơn còn dọa sẽ kiện nhiều cơ
quan truyền thông chính thức ra tòa vì thông tin sai sự thật, vừa chỉ dẫn báo
chí “lên huyện, lên tỉnh” để tìm… “sự thật”!
Mũi dùi công lý chỉ chĩa vào Công ty Long Sơn khi
công chúng sôi lên vì giận. Ông Nghiêm Xuân Thiên Sửu (Phó Giám đốc Công ty
Long Sơn) và ông Phạm Công Thiện (Trưởng Ban Quản lý nhân sự) bị khởi tố vì “hủy
hoại tài sản hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” và phải hầu tòa cùng với ông Hiến
và ba người hàng xóm. Ở phiên xử sơ thẩm, ông Sửu bị phạt sáu năm tù, ông Thiện
bị phạt bốn năm tù. Tòa án tỉnh Đắk Nông tuyên tử hình ông Hiến, phạt ông Bình
20 năm tù, ông Trường 12 năm tù, ông Diện chín tháng tù.
Dư luận lại dậy lên thành bão. Đến khi xử phúc thẩm,
Tòa án Tối cao giảm cho ông Bình hai năm tù, giảm cho ông Trường ba năm tù,
chuyển hình phạt 9 tháng tù giam của ông Diện thành án treo. Ông Sửu, ông Thiện
cũng được giảm mỗi người hai năm tù nhưng Hội đồng Xét xử cương quyết giữ hình
phạt tử hình dành cho ông Hiến.
Tháng 9 năm ngoái, Thanh tra tỉnh Đắk Nông chính thức
thừa nhận, chuyện giao 1.097 héc ta đất rừng cho Công ty Long Sơn là sai pháp
luật vì công ty này không đủ khả năng tài chính, không đủ cả nhân lực lẫn
phương tiện, các giải pháp đầu tư mà công ty này trình bày khi xin nhận đất
không khả thi. Trong 1.097 héc ta đất rừng được giao cho Công ty Long Sơn năm
2008, có 183 héc ta thật sự là rừng nhưng đã bị Công ty Long Sơn đốn sạch mà hệ
thống công quyền cùng làm ngơ (2).
Chuyện để Công ty Long Sơn tổ chức các đợt “cưỡng chế
- thu hồi đất”, không bồi thường cũng chính thức được xác định là… sai. Thậm
chí hệ thống công quyền đã làm ngơ để Công ty Long Sơn “cưỡng chế - thu hồi” phần
đất mà từ năm 2015. chính quyền tỉnh Đắk Nông đã từng công bố quyết định thu hồi,
không cho Công ty Long Sơn thuê nữa nhằm “giải độc dư luận”… Nếu hệ thống công
quyền không làm ngơ, không có thảm án với ba người chết, 13 người bị thương, bốn
người lương thiện bị phạt tù!
Nếu không nổ súng, gây ra thảm án ngày 23 tháng 10
năm 2016, ông Hiến đã trắng tay (mất cả nhà lẫn vườn tược như một số nạn nhân
trong các vụ “cưỡng chế - thu hồi đất” trước đó của Công ty Long Sơn). Nếu ông
Hiến không liều mạng thì nỗ lực kêu oan của ông và hàng trăm gia đình ở xã Quảng
Đức, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông chẳng có ai thèm xem xét.
Một số luật sư và những người am tường luât pháp từng
thắc mắc, với những tình tiết liên quan đến thảm án ngày 23 tháng 10 năm 2016 ở
xã Quảng Đức vốn đã được bạch hóa từ lâu, tại sao hệ thống tư pháp (công an, Viện
Kiểm sát, Tòa án) từ địa phương tới trung ương không cải sửa tội danh của ông
Hiến từ “giết người” thành “giết người trong tình trạng tinh thần bị kích động
mạnh” (hình phạt tối đa là bảy năm tù)?
Yếu tố chính để xác định một cá nhân “giết người
trong tình trạng tinh thần bị kích động mạnh” là tinh thần đương sự bị kích động
mạnh vì “hành vi trái pháp luật”. Khăng khăng xác định ông Hiến “giết người” –
phạt tử hình một thường dân – chẳng lẽ chỉ vì điều đó… đơn giản hơn điều tra,
truy cứu trách nhiệm “hành vi trái pháp luật” của hàng loạt viên chức các cấp,
với tình tiết tăng năng là hậu quả của thảm án ngày 23 tháng 10 năm 2016? Hoặc
vì hình phạt tử hình dành cho ông Hiến còn có tác dụng răn đe?
Khi công bố bản án phúc thẩm, các thẩm phán của Tòa
án Tối cao từng nhắc đi, nhắc lại nhiều lần với ông Hiến rằng, ông nên xin Chủ
tịch Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam tha tội chết. Vẫn chưa biết Chủ
tịch Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam có tha tội chết cho ông Hiến
hay không. Người đàn ông này vẫn bị biệt giam trong khu vực dành cho phạm nhân
bị phạt tử hình, thắc thỏm chờ cả ân xá lẫn chờ đội hành quyết đến dẫn mình đi
thi hành án…
***
Không may cho người Việt là ở Việt Nam có rất nhiều
doanh nghiệp như Công ty Long Sơn luôn luôn sát cánh với hệ thống công quyền
các cấp, cùng hệ thống từ trung ương tới địa phương này tổ chức quản trị công
thổ như chính quyền tỉnh Đắc Nông. Sau thảm án Tuy Đức, cuối năm ngoái, UBKT của
Tỉnh ủy Đắk Nông loan báo đã kỷ luật chín tổ chức đảng và 217 đảng viên vì sai
phạm trong việc xin nhận đất theo “chương trình 135” của chính phủ hoặc sai phạm
trong việc giao đất (3).
Cho dù ông Ngô Thanh Danh, Phó Bí thư Thường trực của
Tỉnh ủy Đắk Nông cam kết: Từ nay đến cuối nhiệm kỳ sẽ thanh lọc bộ máy, loại hết
những đồng chí thoái hóa, biến chất để lấy lại niềm tin của nhân dân (4) - song
trường hợp ông Sơn, sau khi bị “cảnh cáo”, chuyển hộ khẩu về Đắk Song để có “cơ
sở pháp lý” xin cấp lại bảy GCN QSDĐ là ví dụ mới nhất minh họa cho thành tâm,
thiện ý của cam kết ấy.
Cần nhắc lại rằng, bốn năm trước khi ông Danh cam kết
“thanh lọc bộ máy” ở Đắk Nông, hồi 2014, Tổng Thanh tra từng đề nghị Thủ tướng
chỉ đạo Chủ tịch tỉnh Đắk Nông chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng đất và bảo
vệ, phát triển rừng. Kiểm tra toàn bộ đất đai mà các công ty đang quản lý để
thu hồi nếu sử dụng sai mục đích, bàn giao cho địa phương để bố trí cho các hộ
dân thiếu đất, bảo đảm ổn định đời sống dân cư, an sinh xã hội, trật tự kỷ
cương (5).
Nếu bộ máy “trong sạch, vững mạnh”, đủ khả năng quản
trị, điều hành, chắc chắn không có chuyện hai năm sau, Đặng Văn Hiến, Ninh Viết
Bình, Hà Văn Trường,… bị đẩy vào tuyệt lộ, phản kháng rồi bị bắt, bị phạt tù!..
Cho dù các qui định hiện hành về đất đai đã gây ra vô số thảm nạn, thảm án
nhưng hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam không muốn cải sửa ngay
các qui phạm pháp luật liên quan tới đất đai. Chính phủ Việt Nam vừa rút Dự luật
sửa Luật Đất đai khỏi chương trình làm luật năm nay của Quốc hội
(6). Mồ hôi, nước mắt, thậm chí máu của lương dân vẫn
chỉ là “đồ chơi” cho một chính phủ thích… đùa tung hứng ở cả hiện tại lẫn tương
lai.
--------------
Chú thích
No comments:
Post a Comment