Trần Bình Nam
Posted on 20/01/2016 by Doi Thoai
Porter Ranch, một thị trấn sung túc 30.000 dân thuộc
quận Los Angeles và nằm trong vùng tây bắc San Fernando Valley. Nằm sâu 2.440
mét dưới lòng đất của Porter Ranch là một túi khí đốt thiên nhiên, một trong
400 túi khí đốt dự trữ quốc gia và là một trong 20 túi khí lớn nhất của Hoa Kỳ.
Khỏang đầu
tháng 10/2015, trẻ em trong vùng bỗng cảm thấy nhức đầu, chảy máu mũi và buồn
nôn. Ngày 23/10 Công ty cung cấp khí đốt nam California (Southern California
Gas Co.) khám phá ra rằng một ống dẫn khí đốt từ túi khí lên mặt đất bị bể cách
mặt đất 300 mét, và khí đốt theo đó thoát ra trồi lên mặt đất mỗi giờ chừng
29.500 kg (khí đốt gồm chính yếu là khí methane không màu, không sắc, có mùi
hôi nhẹ) .
Không khí trong vùng Porter Ranch lan qua đến các
thành phố chung quanh như Chatsworth, Granada Hills bị ô nhiễm.Thống đốc Jerry
Brown đặt Porter Ranch trong tình trạng khẩn trương và áp dụng các biện pháp giải
quyết khẩn cấp. Nha Hàng không Dân sự Hoa Kỳ (Federal Aviation Administration –
FAA) cấm máy bay bay trên vùng trời Porter Ranch để tránh trường hợp khí đốt
cháy nổ. Hai công việc trước mắt là bít chỗ bể, và di chuyển dân chúng ra khỏi
vùng bị ô nhiễm. Hiện nay có 4.683 gia đình xin chính quyền giúp tạm chuyển và
cho đến ngày 28/12 đã chuyển được 2.292 gia đình.
Khó khăn là vấn đề kỹ thuật để bít chỗ bể. Lúc đầu
Công ty khí đốt định bơm nước vào ống bị bể, nhưng áp suất khí đốt trong ống
qúa cao không bơm nước vào được . Sau hai tháng tìm giải pháp kỹ thuật để bít
chỗ bể, đến tháng 12/2015 Công ty thấy rằng không có cách gì khác hơn là khoan
đặt một ống phụ chạy song song với ống vỡ cho đến miệng ống nằm trong túi khí đốt,
ráp vào miệng ống rồi bơm bùn lỏng ngược lên. Công ty ước lượng công việc bít ống
sẽ hoàn tất trong tháng Ba 2016.
Thời gian sửa chữa là một nhức nhối cho dân chúng
Porter Ranch và các vùng phụ cận: việc học hành và sức khỏe của con cái bị ảnh
hưởng, giá trị bất động sản giảm sút … .
Nhưng việc bể ông khí đốt đặt ra nhiều vấn đề có tầm
quan trọng hơn. Công ty khí đốt ước lượng cho đến tháng Ba, có ít nhất 120 triệu
kg khí methane sẽ bay vào bầu khí quyển và có tác dụnglàm nóng bầu khí quyển
tương đương với 675 triệu chiếc xe xả khói trong một ngày.
Các chuyên viên thời tiết cho biết khí đốt có
đặc tính làm nóng bầu khí quyển hơn cả khí thải của xe hơi. Hiện nay khí đốt
đang được dùng để thay dần nhiên liệu lấy từ mỏ hay than đá trong chương trình
làm sạch khí quyển, nhưng vấn nạn là hệ thống khí đốt hiện nay tại Hoa Kỳ quá
cũ (túi khí đốt Porter Ranch đã 60 năm) và những vụ bể ống như trường hợp
Porter Ranch sẽ xảy ra thường xuyên hơn. Như đã nói Hoa Kỳ có 400 túi khí
đốt dự trữ nằm rải rác trên toàn quốc. Mỗi túi khí đốt được một hệ thống ống
hút lên mặt đất có thể nối liền giữa túi này với túi kia và một hệ thống ống chằng
chịt cung cấp cho các nhu cầu dân sự, các cơ sở thương mãi, nhà máy điện v.v…
Theo giáo sư Adam Brandt dạy môn năng lượng cơ giới tại đại học Stanford,
California, hệ thống ống này cần được bảo trì thường xuyên và hiện tại Hoa Kỳ
không có một chương trình bảo trì như vậy vì rất nhiêu khê và tốn kém. Chương
trình là, rò rỉ ở đâu thì giải quyết ở đó. Một cuộc nghiên cứu thu thập dữ kiện
gần nhất cho thấy toàn quốc mỗi năm có ít nhất 2.83 tỉ mét khối khí đốt rò rỉ
ra ngoài. Lượng khí rò rỉ này lớn hơn lượng khí đốt toàn quốc dùng trong một
ngày. Thời gian năm bảy năm gần đây kỹ nghệ “Bắn đá để lấy dầu” (Fracking
– xem tài liệu 53 – www.tranbinhnam.com → Chuyện ngắn và dịch thuật http://www.tranbinhnam.com/story/Fracking_Va_MoiTruongSong.html)
tạo nên sự rung chuyển làm cho hệ thống khí đốt càng
dễ bị rò rỉ . Người ta không bác bỏ có sự quan hệ giữa việc bể ống tại Porter
Ranch với hoạt động “Fracking” rộn rịp tại California trong những năm vừa qua .
Cho nên vụ Porter Ranch là một báo động đáng quan
tâm. Hiện nay song hành với công tác đặt ống phụ trám ống bị bể, công ty khí đốt
Nam California đang xử dụng các máy video dùng ánh sáng đỏ (infrared video) có
thể thấy được methane rò rỉ để kiếm soát hệ thống “van” tại các túi khí đốt .
Các chuyên viên kiểm soát độ nóng khí quyển cho rằng
nếu không giải quyết sự rò rỉ và có các biện pháp ngăn chận sự bể ống như
trường hợp tại Porter Ranch thì việc dùng khí đốt thay nhiên liệu mỏ trở
nên vô ích.
Các công ty luật lớn tại Hoa Kỳ như công ty
Weitz & Luxenberg, công ty Kennedy & Madonna of Hurley đang gởi các luật
sư tên tuổi đến Porter Ranch để kiếm thân chủ kiện Công ty khí đốt Nam
California, trong đó có luật sư Robert F. Kennedy Jr. thuộc công ty Kennedy
& Madonna of Hurley. Luật sư Kennedy là con trai của cố Thượng nghị sĩ
Robert F. Kennedy, người bị ám sát chết năm 1968 tại Los Angeles
khi đang đi vận động tranh cử tổng thống.
Một luật sư khác, ông Luật sư R. Rex Parris nói:
“Chuyện bể ống khí đốt sẽ còn xẩy ra dài dài. Hệ thống ống dẫn khí đốt của
chúng ta quá cũ không khác gì hệ thống cầu đường trên toàn quốc. Chỉ khác cầu
đường hư thấy được, ống dẫn khí đốt nằm dưới đất không thấy được!”
Trần
Bình Nam
20 Jan. 2016
Tài
liệu tham khảo:
- “ The ongoing California natural-gas leak is a disaster for the planet” by Justin Worland – Time Magazine số ngày 25-1-2016
- “Is leak a threat to pets?” by Alica Walton – Los Angeles Times số ngày Thứ Hai 18-1-2016
- “Law firms press to represent families in gas leak zone” by Alica Walton and Louis Sahagun – Los Angeles Times số ngày Thứ Ba 19-1-2016 .
No comments:
Post a Comment