Bùi Văn Phú
Gửi cho BBC từ Hoa Kỳ
15
tháng 1 2016
Chính
trị Việt Nam quả thật là đầy bí ẩn. Vì bí ẩn nên đã có nhiều đồn đoán ai sẽ là
tứ trụ triều đình sau Đại hội Đảng XII dự trù diễn ra từ ngày 20 đến 28/1 tới
đây. Bí ẩn đến nỗi chỉ còn một tuần nữa sẽ có bầu chọn tại Đại hội Đảng mà cho
đến lúc này cũng chưa biết được ai sẽ ra tranh những chức lãnh đạo cao nhất nước.
Cả
tháng qua giới quan sát chính trị đã bàn luận, và bàn loạn, về hai nhân vật nổi
cộm là đương kim Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang
tranh giành nhau đứng đầu đảng.
Giữa thời
đại thông tin toàn cầu và nhân dân nhiều nơi trên thế giới đã vươn lên cùng xu
thế dân chủ thời đại, từ Bắc Phi sang Đông Á, nhưng Việt Nam dường như vẫn u
mê. Quan sát tình hình chính trị Việt Nam, cách sinh hoạt của Đảng Cộng sản qua
việc bầu chọn lãnh đạo hiện nay vẫn thiếu chính danh và minh bạch.
Ai sẽ
là tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch quốc hội?
Cuộc
đua giành vị trí
Vài tuần
qua, cổng thông tin lề dân bùng phát những bàn luận cũng như công kích, bôi bẩn
hai ứng cử viên có triển vọng nắm chức tổng bí thư.
Hội nghị
Trung ương 14 đã kết thúc, nghe phong phanh là ông Nguyễn Phú Trọng dùng Quyết
định 244 để được Bộ Chính trị đặc biệt đề cử vì đã quá độ tuổi hưu 65 theo qui
định. Còn Điều 17 của Điều lệ Đảng ghi tổng bí thư không được giữ chức hai nhiệm
kỳ liên tiếp mà ông Trọng mới chỉ qua một nhiệm kỳ nên có thể tiếp tục làm tổng
bí thư thêm một đôi năm.
Cuộc
tranh giành chức này chắc chắn chưa chấm dứt cho đến khi Đại hội Đảng XII kết
thúc và có thể còn kéo dài cho đến kỳ bầu chọn tổng bí thư giữa nhiệm kỳ.
Đầu thập
niên 1990 với Đại hội VII râm ran tin đồn đảo chánh. Đầu năm 2016 không khí
chính trị Việt Nam cũng bất an khi quân đội, công an diễn tập dẹp dân tụ họp,
chống dân biểu tình.
Cứ năm
năm một lần kể từ năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam lại họp để chọn người lãnh đạo
cho đảng và cho nước.
Còn người
dân Việt chỉ đứng ngoài, có quan tâm cũng là bàn tán bên lề vì bầu cử các cấp
là đảng cử dân bầu, không có đối lập, không có những ứng viên nào khác hơn đảng
viên cộng sản, vì Điều 4 Hiến pháp dành độc quyền cai trị cho Đảng Cộng sản.
Quốc hội
được coi là cơ quan quyền lực cao nhất, như ghi trong Hiến pháp, với 500 đại biểu
thì đã có 458 đảng viên cộng sản, số 42 đại biểu còn lại được cho là độc lập,
nhưng nếu muốn ứng cử vẫn phải qua hiệp thương và phải được sự chấp thuận của Mặt
trận Tổ quốc, một cơ sở ngoại vi của Đảng Cộng sản.
Gần
đây, trong kỳ bầu cử Quốc hội đã có vài người tự ra tranh cử nhưng đã bị trù dập.
Các ứng
cử viên sau khi được đề cử cũng không được phép tự do vận động hay đưa ra đường
hướng, chủ trương sinh hoạt của mình mà phải theo đúng cương lĩnh, nội quy của
Đảng Cộng sản.
Mới đây
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng còn ký một quyết định không đề cử những ai có tham
vọng quyền lực để được ứng cử vào Quốc hội.
Đảng Cộng
sản có hơn ba triệu đảng viên trong số 90 triệu dân Việt. Nội bộ đảng có 1500 đại
biểu được quyền tham gia bầu chọn lãnh đạo quốc gia tại các Đại hội Đảng tổ chức
5 năm một lần.
Làn
sóng thông tin trên truyền thông xã hội
Với sự
phổ cập của thông tin điện tử và các mạng xã hội, đặc biệt là qua Facebook và
các blog, Đại hội XII sắp tới được nhiều người chú ý hơn, vì đất nước đang có
những chuyển biến cấp thiết như Trung Quốc xâm lấn biển Đông, kinh tế trì trệ,
và thách thức cải cách khi gia nhập TPP để hội nhập.
Nội bộ
đảng đang có tranh giành quyền lực giữa hai phe, giáo điều và cải cách, giữa Tổng
Bí thư Nguyễn Phú Trọng, phe bảo thủ, và Nguyễn Tấn Dũng, phe cải cách. Nhiều
thông tin, bàn luận và tài liệu được loan truyền nhanh như chớp trên các mạng
xã hội với những quan điểm bênh chống cũng như cảm xúc yêu ghét.
Với số
người Việt sử dụng Internet ngày một nhiều và số người có tài khoản Facebook ước
chừng 30 triệu, tức một phần ba dân số, nên dân Việt nay đã có thể tiếp cận được
luồng thông tin lề dân nhiều hơn.
Ngay cả
một số cơ quan nhà nước cũng đã dùng Facebook và mạng thông tin toàn cầu để
chuyển tải tin tức đến với dân.
Câu hỏi
đặt ra là, tại sao Hà Nội đã có quyết định không ngăn cấm Facebook như Bắc
Kinh?
Với sự
bùng nổ của thông tin đại chúng qua Facbook, để mạng này hoạt động tại Việt Nam
có lợi hay bất lợi cho đảng?
Xem ra
Hà Nội đã cởi mở hơn so với Bắc Kinh khi cho phép Facebook hoạt động ở Việt Nam
để người dân có thể tìm kiếm thông tin ngoài luồng chính thống.
Đồn
đoán giờ chót
Trở lại
việc bầu chọn lãnh đạo đang được sôi nổi bàn tán, tiến trình bầu chọn tứ trụ
triều đình kỳ này có thể tóm gọn như sau: 16 ủy viên Bộ Chính trị đề cử ứng
viên vào các chức vụ. Ủy ban Trung ương Đảng, có 175 thành viên, bỏ phiếu bầu
chọn người cho các chức vụ trên theo cách bỏ phiếu kín. Danh sách bốn lãnh đạo
được chọn sẽ được đưa ra trước Đại hội Đảng để 1500 đại biểu bỏ phiếu chấp thuận
hay không.
Theo những
thông tin mới nhất được loan truyền qua mạng lề dân, sau khoá họp 14 để chốt
nhân sự lãnh đạo thì Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng coi như đã bị loại. Tổng Bí thư
Nguyễn Phú Trọng sẽ tiếp tục làm Tổng Bí thư một đôi năm nữa.
Tuy
nhiên những người ủng hộ ông Dũng dường như vẫn nuôi hy vọng có thể lật ngược
được thế cờ.
Chuyện
gì sẽ xảy ra tại Đại hội XII nếu những những lãnh đạo được Trung ương đề cử
không đạt được đa số phiếu ủng hộ của 1500 đại biểu?
Đây là
điều khó xảy ra, căn cứ vào những đại hội đảng trước đây, nhưng không thể tiên
đoán là sẽ không xảy ra khi mức độ tranh giành chức tổng bí thư đã lên cao như
chưa bao giờ thấy.
Nếu như
những thông tin mới nhất được loan truyền là đúng, Nguyễn Phú Trọng tiếp tục
làm Tổng Bí thư, Trần Đại Quang là Chủ tịch Nước, Nguyễn Xuân Phúc làm Thủ tướng
và Nguyễn Thị Kim Ngân làm Chủ tịch Quốc hội thì là một bước cản cho chính sách
cải cách tại Việt Nam.
Nguyễn
Phú Trọng nổi tiếng là người giáo điều bảo thủ.
Trong
chuyến công du Cuba năm 2012 người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam phát biểu tại
trường đảng cao cấp Nico Lopez đã mạnh mẽ chỉ trích chế độ tư bản.
Ông nhấn
mạnh đến Trung Quốc, Lào và Việt Nam là những quốc gia đang phát triển nhanh
theo con đường xã hội chủ nghĩa mà Cuba nên theo.
Sau
Havana, ông Trọng dự định đến Brazil nhưng bất ngờ là giờ chót phái đoàn của
ông Trọng đã không được Tổng thống Dilma Rousseff đón tiếp nên đã phải hủy chuyến
viếng thăm. Theo nguồn tin ngoại giao và từ trong nước, vì những phát biểu nặng
tính giáo điều xã hội chủ nghĩa ở Cuba nên lãnh đạo Brazil không mặn mà với việc
đón tiếp ông Trọng.
Còn Thủ
tướng Dũng được cho là lãnh đạo không giáo điều, có nhiều kinh nghiệm tiếp xúc
với phương Tây vì thế nếu được nắm chức tổng bí thư kiêm chủ tịch nước, ông sẽ
có thể dễ dàng đưa Việt Nam vào con đường cải cách kinh tế và chính trị nhanh
hơn.
Những
người chống ông Dũng cho là ông chỉ có những phát biểu mị dân.
Chống
Trung Quốc xâm lấn biển đảo, ông Dũng chỉ hù dọa đưa Bắc Kinh ra trước toà án
quốc tế vào một thời điểm thuận tiện mà đến nay Việt Nam vẫn chưa đứng đơn kiện.
Ông còn
để Trung Quốc đầu tư ào ạt vào Việt Nam, từ Tây Nguyên, Vũng Áng đến Đà Nẵng.
Ông hô
hào chống tham nhũng, không dẹp được tham nhũng ông sẽ từ chức, nhưng qua những
vụ tham nhũng lớn như Vinalines, Vinashin xảy ra khi ông đang nắm quyền và đến
nay ông vẫn còn tại chức.
Ông
Dũng còn nói ông ở lại vì đảng muốn thế.
Thật ra
dù có tranh giành chức danh, trong nội bộ các lãnh đạo vẫn phải đặt mục đích bảo
vệ đảng là chính để tiếp tục độc quyền cai trị trên đất nước Việt Nam.
Ngoài
biển Đông “Tàu lạ, tàu quen đều là Tàu cả”. Còn lãnh đạo Hà Nội hiện nay “Hùng
Dũng Sang Trọng đều là cộng sản cả”.
Mai này
“Trọng Phúc Quang Ngân” hay “Dũng Nhân Ngân Nghị” hay ai khác nữa lên làm lãnh
đạo thì nhân dân cũng chẳng được gì.
Người
dân Việt chỉ thực sự làm chủ đất nước khi Đảng Cộng sản từ bỏ độc quyền cai trị,
trả lại cho dân quyền tự do bầu cử, ứng cử và chọn người lãnh đạo.
----------------------------------------
Tác
giả dạy đại học cộng đồng và là một nhà báo tự do sống tại vùng Vịnh San
Francisco.
No comments:
Post a Comment