Thursday, March 10, 2011

ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA RỜI BỎ VAI TRÒ CHÍNH TRỊ (RFI)

Thanh Phương  -  RFI
Thứ năm 10 Tháng Ba 2011

Trong mt bài din văn đc ti Dharamsala, min Bc n Đ, nơi đt chính ph lưu vong ca người Tây Tng, Đc Đt Lai Lt Ma hôm nay (10/03/11) đã chính thc loan báo ý đnh t b vai trò chính tr, đ nhường ch cho mt lãnh đo mi « được bu lên mt cách t do ».

Đc Đi Lai Lt Ma thông báo là vào phiên hp ca Quc hi Tây Tng vào tun ti, Ngài s đ trình mt sa đi theo hướng nói trên, nhưng nói rõ : vic chuyn giao quyn hành không có nghĩa là Ngài t b trách nhim.

Đã nhiu ln Đc Đt Lai Lt Ma, năm nay đã 75 tui, nhc đến vic ri khi cương v lãnh đo chính ph Tây Tng lưu vong, nhưng vn không t b vai trò lãnh đo tinh thn.

Khi được chn làm « quc trưởng » vào năm 1950, sau khi quân cng sn Trung Quc chiếm Tây Tng, Đc Đt Lai Lt Ma ch va tròn 15 tui. Ngài đã buc phi chy khi Trung Quc sang t nn Dharamsala, n Đ, sau tht bi ca cuc ni dy năm 1959 chng ách đô h Trung Quc. Ngày 10/3 chính là ngày k nim cuc ni dy bt thành này.

Hôm nay, Đc Lt Lai Lt Ma nhc li rng : « Ngay t nhng năm 1960, tôi vn luôn nói rng Tây Tng cn phi có mt lãnh đo do nhân dân bu lên mt cách t do, đ tôi có th chuyn giao quyn hành. Nay đã đến lúc thc hin điu này. ». Nhưng Ngài nhn mnh là s không rút khi cuc đu tranh chính tr và s vn tiếp tc đm nhn vai trò ca Ngài « vì chính nghĩa ca Tây Tng ».

Được dân Tây Tng tôn th, được phương Tây ngưỡng m, t lâu Đc Lt Lai Lt Ma được c thế gii xem như là biu tượng ca cuc đu tranh giành đc lp cho Tây Tng và biu tượng ca các giá tr Pht giáo. Dù tui cao sc yếu, Ngài vn chu du khp thế gii đ vn đng cho chính nghĩa Tây Tng.

Ch thuyết đu tranh bt bo đng cũng như nhng giáo hun Pht giáo ca Đc Đt Lai Lt Ma đã đưa Ngài tr thành mt nhân vt có tm c ngang hàng vi Mahatma Ghandi hay Martin Luther King. Chính nh ánh hào quang luôn ta sáng ca Đc Đt Lai Lt Ma mà quc tế tiếp tc chú ý đến s phn ca dân tc Tây Tng, nht là k t khi Ngài được trao gii Nobel Hòa bình năm 1989.

Nhưng v phía Bc Kinh thì xem Ngài như là mt mt k ly khai nguy him, cho dù Đc Đi Lt Ma vn nói rõ là bây gi Ngài ch mong cho Tây Tng được t tr v văn hóa, ch không hoàn toàn đc lp vi Trung Quc. Vài gi sau khi Đc Đt Lai Lt Ma loan báo ý đnh ri b vai trò chính tr, phát ngôn viên B Ngoi giao Trung Quc hôm nay tuyên b đây ch là mt « mưu mo » đ « đánh la cng đng quc tế ».

Người ta vn s rng, nếu chng may Đc Đt Lt Ma qua đi, người Tây Tng s không còn đoàn kết đu tranh như hin nay, mà s b phân hóa. Nên nh rng trong cng đng Tây Tng lưu vong, đc bit là trong gii tr, vn tn ti mt xu hướng cc đoan hơn nhiu so vi đường li trung dung ca Ngài.

Theo truyn thng, vic tìm mt Đt Lai Lt Ma mi là do các v Lt Ma cao cp nht trong hàng ngũ lãnh đo Pht giáo Tây Tng tiến hành, nhưng chính ph Bc Kinh gn đây nói rõ chính h s nm quyn quyết đnh cui cùng v vic chn người tái sinh Đc Đt Lai Lt Ma đu tiên, sinh ra vào năm 1391.

-----------------------

.
.
.

No comments: