Wednesday, December 15, 2010

LUẬT HÌNH SỰ MỚI CỦA CAM BỐT CÓ THỂ BÓP NGHẸT TỰ DO NGÔN LUẬN (RFI)

Phạm Phan / Thụy My   -  RFI
Thứ ba 14 Tháng Mười Hai 2010

Thứ sáu tun ri, chính quyn Cam Bt đã ban hành b lut hình s mi, bt đầu có hiu lc t ngày 11/12/2010. B lut này quy đnh mt s ti danh mi, trong đó việc phát biu quan đim trái chiu có th b tù giam hoc pht v. Các tổ chức bo v nhân quyn rt lo ngi b lut này có th hn chế gt gao quyn tự do ngôn lun ti Cam Bt.

Từ Phnom Penh, thông tín viên Phm Phan tường trình :
Thứ sáu tun trước nhiu t chc nhân quyn quc tế và đa phương cũng như t chc phi chính ph lên tiếng bày t mi lo ngi khi B lut hình s mi của Cam Bt s bt đu thi hành vào ngày hôm sau. Ưu tư ln nht ca các nhà hoạt đng bênh vc cho các quyn căn bn ca người dân là lut hình s mi này được dùng làm công cụ bịt ming nhng ai mnh dn ch trích chính quyn, cũng như bóp nght quyn t do bày t ý kiến.
Theo đại din các t chc phi chính ph ti Phnom Penh, lut mi k ra nhiều loi ti phm hình s mi bao gm c vic có th tù giam hay pht tin mt cá nhân vì đã lên tiếng bày t quan đim bt đng vi chính quyn.
Bà Sara Colm, nhà nghiên cứu lâu năm ca HRW v tình hình Cam Bt nói : “Luật mi kết ti bt c ai dám ch trích quan tòa hay làm ri lon trt tự công cng bng vic đt câu hi v các quyết định ca tòa án. Như thế s kin ra đời ca B lut hình s mi gây thêm nguy him cho người quan sát hot đng tòa án cũng như các nhà hot đng bo v nhân quyn và nhng người dân trc tính nói thẳng.
Bà Sara Colm còn cho biết t chc HRW đang quan tâm đến các điu khon của lut hình s mi, vì ni dung lut mi tht bi trong vic bãi b hành vi phỉ báng, trái li nó được dùng làm câm ming các tiếng nói phê bình ôn hòa và đàn áp quyền t do ngôn lun.
Tổ chc nhân quyn Licadho có đưa ra tài liu phân tích pháp lý khi Luật hình sự mi ra đi, trong đó ch ra rng Lut mi phát biu bt kỳ hành đng nào nhắm vào gii chc công quyn làm nh hưởng đến danh d ca mt cá nhân có thể bị trng pht 6 ngày tù giam và phi tr tin pht. Và Trong mt hình thức cc đoan nhất, điu khon ca Lut mi có th kết ti hình s bt c hành đng nào làm tổn thương đến tình cm ca gii chc công quyn.

Chính quyền Cam Bt: Lut mi bo v trt t xã hi và quyn con người
Phía chính quyền thì trái li h lc quan vi B lut hình s mi. Ông Phay Siphan, người phát ngôn ca chính ph phát biu: Vic ra đi ca B lut mới là mt tin tt lành cho nhân dân Khmer, vì nó bo v quyn con người và giúp cho xã hội hin nay được sng trong trt t dưới s lãnh đo đúng đn của Đng Nhân Dân Cam Bốt.  Ông Phay Siphan nói thêm là nếu các t chc phi chính ph bo có một điu khon trong Lut mi nh hưởng đến các quyn người dân thì h đng làm xôn xao mà hãy làm đơn khiếu ni gi đến các đnh chế thích hp đ được cu xét.
Dự tho lut này trước đây được Quc Hi thông qua nhanh vì đa s dân biểu thuc đng đương quyn.

Nhiều trường hp đàn áp đi lp
Được biết B lut hình s mi nhm thay thế lut cũ được ban hành dưới thời Cam Bt được điu hành bi mt cơ chế do Liên Hip Quc thành lp năm 1993 khi quốc gia này va thoát khi cuc ni chiến, và Đng Nhân Dân Cam Bt lúc đó đồng ý cho Liên Hip Quc đưa quân vào vi mc đích gìn gi hòa bình cũng như tổ chức cuc tng tuyn c t do ln đu tiên vi s tham gia ca nhiu đảng phái khác nhau. Một s kin được coi là rt đc bit đi vi ba nước Đông Dương tng bị sng dưới chế đ cng sn.
Chính phủ do ông Hun Sen điu hành trong nhiu năm qua b các t chc nhân quyền ch trích liên tc và mnh m vì chính quyn tiến hành nhiều v kin mang tội danh phao vu và thông tin sai lc đ chng li các thành viên đng đi lập và nhng người ch trích s sai trái ca chính quyn như tham nhũng, lm quyền, bè phái hay cướp đt dân nghèo đ làm giàu.
Như trường hp ca ông Sam Rainsy, lãnh tụ đng đi lp mang tên ông đã phải t sng lưu vong nếu không s b xét x và tù giam trong mt h thng tư pháp do nhà nước khng chế. Dù đã chy được đến Pháp trước khi chính quyn ông Hun Sen mở phiên tòa, ông Sam Rainsy vn phi lãnh bn án khiếm din 12 năm và nếu tr v trong lúc này ông phi ngi tù cho đến hết án. Hành đng này ca chính quyền theo các t chc nhân quyn là nhm làm suy yếu phe đi lp, đng thời chính quyn có cơ hi tiếp tc thng c trong mùa bu c Quc Hi vào hai năm tới, đ tiếp tc hay mãi mãi cm quyn mà không gp bt kỳ lc lượng chính trị nào chng đi.
Một h sơ khác cũng thuc loi hn chế quyn t do ngôn lun, nhà hot động nhân quyn đa phương là ông Leang Sokchouen hi tháng 8 đã b tù giam hai năm vì tội danh phát tán thông tin sai s tht sau khi chính quyn cho rng ông đã phân phát những t truyn đơn chng chính quyn.
Bộ lut hình s mi được chính quyn bt đu thi hành ch sau mt ngày cả thế gii k nim ngày nhân quyn 10/12. Ông Suon Sareth, Tổng thưy ban Hành động Nhân quyn nói trong phm vi lý thuyết, lut Cam Bt trông rt hp dn nhưng thc tế vic tôn trng nhân quyn hãy còn nhiu vn đ do vì chính quyn.
Một đng nh là Đng Nhân Quyn nói người dân Khmer còn kh s rt nhiu, các quyền căn bn ca h không được thc thi đy đ trong đó có quyn t do ngôn luận.

Bắt đu kim tra tài sn quan chc đ chng tham nhũng
Từ đu tun này, Đơn v Chng tham nhũng bt đu làm vic như kim tra tài sản các gii chc cao cp k c Th tướng Hun Sen, thi gian đ ông Hun Sen kê khai tài sản t 1/1 đến 28/2/2011. Ông Kimsour Phirith, mt dân biu thuc Đảng Sam Rainsy nói vic công b tài sn ca viên chc cao cp trong chính phủ là hữu ích đ nhn din ai tham nhũng, ai ăn cp ca công làm của riêng, tuy nhiên khi không cho điều tra các trương mc ngân hàng ca nhng v này thì không thể dit hết tham nhũng.
Từ trước đến nay khi người dân nói đến hành vi không liêm chính ca đng cầm quyn thì rt d b nghi ng hay b kết ti “làm mt n đnh trt t xã hi, xâm phạm li ích và an ninh nhà nước”. Tâm lý xã hi nơi đây thường cho là người trong guồng máy công quyn là người nhn được vic làm tt vì d có cơ hi làm giàu.

NGHE : Thông tín viên Phạm Phan - Phnom Penh

.
.
.

No comments: