ĐUỔI TĂNG NI BÁT NHÃ - CHUYỆN VẬY MÀ KHÔNG PHẢI VẬY

Đuổi tăng ni Bát Nhã, chuyện vậy mà không phải vậy
John Ruwitch
DCVOnline lược dịch
06-10-2009
http://www.dcvonline.net/php/modules.php?name=News&file=article&sid=6775
Cách đây khoảng 1 tuần một đám côn đồ được hậu thuẫn của nhà nước (Cộng hoà Xã Hội Chủ nghĩa Việt Nam) trục xuất gẫn 400 tăng ni ra khỏi một tu viện ở miền Trung Việt Nam, chấm dứt một cuộc giằng co có nhiều nguyên nhân phức tạp. Sự kiện đó đã đặt nghi vấn về Đảng đương quyền Cộng sản có thực sự giữ những cam kết tiến bộ về mặt tự do tôn giáo, nhưng câu chuyện Tu viện Bát Nhã phức tạp hơn chỉ là chuyện “nhà nước độc tài đàn áp tu sĩ”; Nói cách khác, coi vậy mà không phải vậy.

Vài sự kiện xem ra khá đơn giản. Gần ba năm trời, nam nữ tăng sĩ sống tại Tu viện Bát Nhã ở Lâm Đồng, đã được sự cho phép của chính quyền địa phương qua sự hợp tác với Phật tử ở đây, sau khi người lãnh đạo của họ, thiền sư Phật giáo Thích Nhất Hạnh ‒ gốc Việt, có cơ sở ở Pháp ‒ đã về thăm Việt Nam nằm 2005 lần đẫu tiên sau 39 năm. Năm ngoái, chính quyền địa phương bắt đầu đặt áp lực với nhóm học trò phái Phật giáo Làng Mai của (thiền sư) Thích Nhất Hạnh. Cuối tháng sáu năm nay, điện nước và điện thoại vào Tu viện Bát Nhã đã bị cắt đồng thời một nhóm đầu gấu tấn công và đòi đuổi những tăng ni ở đây ra khỏi Thiền viện. Tăng sĩ Bát Nhã từ chối rời tu viện. Tháng Bẩy, một toán lưu manh khác, ít người hơn, lại mở một cuộc tấn công vào chùa. Chính quyền địa phương cho hạn chót là ngày 2 tháng Chín tất cả tăng ni phải rời tu viện, 2 tháng Chín rồi 2 tháng Chín lại đi, vẫn không có tăng ni nào rời Bát Nhã.
Thế rồi vào ngày Chủ Nhật, 27 tháng Chín, môn đồ Làng Mai hải ngoại đã cho hay, “một nhóm côn đồ vô danh” khoảng 150 người, có khả năng có cả công an thường phục, dùng bạo lực tống xuất 379 tu sĩ học trò của (thiền sư) Thích Nhất Hạnh.

Luận cứ chính thức của nhà nước đã cho rằng nhóm Phật tử địa phương muốn đệ tử của (thiền sư) Thích Nhất Hạnh ra khỏi thiền viện và nhà nước hoàn toàn vô can. Được hỏi về sự việc, người phát ngôn của Bộ Ngoại Giao, Nguyễn Phương Nga nói trong một bản tuyên bố đó là “vấn đề nội bộ giữa hai nhóm Phật tử tại Bát Nhã thiền viện. Sự tranh chấp không có bạo động, không có ai bị thương tích hay bị bắt giữ cả.”

Nhưng môn đồ Làng Mai của (sư ông) Thích Nhất Hạnh cho rằng công an đã tham dự vào việc trục xuất tăng ni. Nhóm đệ tử của (thiền sư) Thích Nhất Hạnh đã lấy được một tài liệu, của chính phủ từ tháng trước và cho Reuteurs xem, cho thấy nhóm tăng thân Làng Mai (ở Bát Nhã) đã không được nhà nước (CHXHCNVN) hay Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam công nhận và đã tu học tại viện Bát Nhã bất hợp pháp. Nguyên nhân của vấn đề có thể ít nhất liên quan tới chuyến thăm Việt Nam cuối năm 2007 của (thiền sư) Thích Nhất Hạnh. Trong chuyến đi Việt Nam lần đó, sư ông đã nói với Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết rằng nhà nước nên giải tán Ban Tôn giáo chính phủ, cơ quan quy định những sinh hoạt tôn giáo.

Và đến 2008, niên giám của Làng Mai đề xuất với nhà nước (Hà Nội) nên lấy chữ “Cộng sản” ra khỏi tên của chính đảng đương cầm quyền và lấy chữ “Xã hội Chủ nghĩa” ra khỏi tên chính thức của nước, “Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” (thành Republic of Vietnam, hay Việt Nam Cộng hoà ‒ DCVOnline).

Theo như một văn bản của Làng Mai thuật lại, những đề nghị, nhận định đó dù được đề xuất với ước muốn có lợi cho đất nước nhưng không được nhóm công an tôn giáo chấp nhận và từ đó trở đi (thiền sư) Thích Nhất Hạnh và môn sinh đã bị “cắt đứt giây chuông”.

Sư trụ trì tu viện Bát Nhã, (Thượng toạ) Thích Đức Nghi, ban đầu đã hoan hỉ đón tiếp tăng thân Làng Mai nhưng sau đó tình cảm đã trở thành lạnh nhạt. Sư ông Bát Nhã phải ứng xử như thế vì áp lực của chính quyền hay là chọn lựa của chính ông là điều chưa ai rõ. Riêng môn đồ Làng Mai thì cho rằng chính ông và công an tôn giáo đã liên kết để triệt hạ giáo phái Làng Mai. Sư Thích Pháp Khâm Làng Mai Hong Kong cho biết ông (Thích Đức Nghi) không còn xuất hiện trước công chúng nữa.

Một điểm đáng lưu ý là tăng thân Làng Mai bị đuổi khỏi chùa Bát Nhã khi Chủ tịch nước Nguyễn Minh triết đang viếng thăm đồng minh Cộng sản Cuba, ngay sau chuyến đi New York họp với Hội đồng Bảo an và một cuộc họp khoáng đại tại trụ sở LHQ. Ít nhất hai vụ xử người bất đồng chính kiến khi Triết ở New York đã phải dời lại, có thể để khỏi gây thêm rắc rối khi ông còn trên đất Mỹ. Cũng nên nhớ, năm 2004 Việt Nam rất cay cú khi Bộ Ngoại giao Mỹ để Vệt Nam vào danh sách “những quốc gia cần được quan tâm” về mặt tự do tôn giáo và đã thay đổi để được rút ra khỏi danh sát đó. Hai năm sau, trước ngày Tổng thống Bush viếng thăm Việt Nam, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cho rằng Việt Nam có tiến bộ, và rút tên Vệt Nam ra khỏi danh sách “những quốc gia cần được quan tâm”. Báo cáo 2008 của Bộ Ngoại Giao Mỹ về Nhân quyền ghi nhận Việt Nam có tiến bộ về mặt tự do tôn giáo, cho rằng những giới hạn về mặt tôn giáo đã không được thi hành nghiêm ngặt như những năm trước và sinh hoạt tôn giáo ngày một phát triển.

Tạm thời, tăng sĩ Làng Mai vẫn đang tị nạn tại chùa Phước Huệ ở Bảo Lộc. (Tu sĩ) Thích Pháp Khâm nói, “Chúng tôi không biết chuyện gì sẽ xẩy đến nhưng tăng ni đã quyết tâm cùng nhau ở lại tu tập như người một làng.”

© DCVOnline

Nguồn: Vietnam’s not-so-simple eviction of Buddhist monks and nuns, Reuters Blogs, October 5, 2009. Tựa của DCVOnline.

------------------------

Thiền sư Thích Nhất Hạnh lên tiếng (BBC)
Thiền sư Thích Nhất Hạnh 'viết thư ngỏ' cho Chủ tịch VN (VOA)
Vietnam’s not-so-simple eviction of Buddhist monks and nuns (Reuters)
Buddhist sect decries lack of religious freedom in communist Vietnam (Christian Science Monitor)