Bầu
cử ở Cambodia: Cha truyền con nối
Bình Phương -
Saigon Nhò
23 tháng 7, 2023
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/bau-cu-o-cambodia-cha-truyen-con-noi/
Đúng
như dự đoán của các nhà phân tích chính trị, đảng Nhân dân Cambodia (CPP) của
Thủ tướng Hun Sen đã giành chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử bầu quốc
hội Cambodia ngày Chủ nhật 23 tháng Bảy 2023 sau khi các tổ chức chính trị đối
lập hoặc đã bị giải tán, hoặc bị đe dọa trong một cuộc bỏ phiếu bị coi là “trò
hề dân chủ”.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/07/GettyImages-1548123129.jpg
Người dân đi bỏ phiếu trong cuộc tổng tuyển cử lần
thứ 27 ở Cambodia hôm Chủ nhật 23 tháng Bảy 2023 – cuộc bầu cử được cho là
“không tự do cũng chẳng công bằng” sau những chiến dịch đàn áp và thủ tiêu đối
lập của Hun Sen. Ảnh Matt Hunt/Anadolu Agency via Getty Images
Vào trưa thứ Hai 24 tháng Bảy giờ địa phương, Ủy ban bầu cử quốc gia
Cambodia thông báo có 84.6% số cử tri đủ điều kiện đã tham gia bỏ phiếu. Trên
kênh Telegram, Thủ tướng Hun Sen vào tối Chủ nhật đã đăng kết quả chưa chính thức
cho thấy đảng CPP của ông giành được 120 ghế, đảng FUNCINPEC bảo hoàng giành được
5 ghế trong tổng số 125 ghế đại biểu Quốc hội.
Theo hãng tin AP, Liên Âu, Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác đã từ chối
cử quan sát viên tới các địa điểm bỏ phiếu vì cho rằng cuộc bầu cử không hội đủ
điều kiện để được coi là tự do và công bằng. Quan sát viên quốc tế đến Cambodia
theo dõi bầu cử chỉ có đại diện các nước Nga, Trung Quốc và Guinea – Bissau.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Matthew Miller nói hôm Chủ nhật ở
Washington rằng cuộc bầu cử ở Cambodia “không tự do và cũng chẳng công bằng”.
Ông Miller cho biết Hoa Kỳ sẽ “có những bước hạn chế thị thực (visa) của những
cá nhân phá hoại nền dân chủ” và “ngừng một số chương trình hỗ trợ ngoại
giao” với Cambodia.
Nhà
độc tài trong thể chế dân chủ giả hiệu
Hun Sen là nhà lãnh đạo tại vị lâu nhất châu Á; ông ta đã liên tục củng cố
quyền lực bằng các chiến thuật đàn áp đối lập trong suốt 38 năm qua. Xuất thân
là một sĩ quan cấp trung trong hàng ngũ Khmer Đỏ – tổ chức cộng sản đã giành
quyền kiểm soát Cambodia năm 1975 và thực hiện cuộc diệt chủng tàn bạo trong bốn
năm cầm quyền làm một phần tư dân số Cambodia bị giết chết – Hun Sen đã nhanh
chân đào thoát sang Việt Nam và được Hà Nội đưa về giữ vai trò lãnh đạo trong
chính quyền do Việt Nam dựng lên sau khi đưa quân sang lật đổ Khmer Đỏ đầu năm
1979. Ông ta lên nắm chức thủ tướng từ năm 1985, lúc đầu là đồng thủ tướng với
hoàng tử Norodom Ranariddh, con của Quốc vương Norodom Sihanouk, và là vua
Cambodia hiện nay.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/07/GettyImages-1241133787.jpg
Thủ tướng Cambodia Hun Sen đưa ngón tay dính mực chứng
tỏ ông ta vừa bỏ phiếu trong cuộc bầu cử chính quyền địa phương ở tỉnh Cần Đơn
(Kandal) hôm 5/6/2022. Ảnh Sovannara/Xinhua via Getty Images
Là một chính trị gia quỷ quyệt và tàn nhẫn, Hun Sen đã duy trì quyền lực
như một nhà độc tài trong một thể chế dân chủ trên danh nghĩa. Ông ta đã xóa bỏ
hầu như mọi tổ chức chính trị đối lập, tổ chức dân sự xã hội thông qua các thủ
đoạn đàn áp bằng bạo lực, tù ngục, cưỡng bức lưu đày và lũng đoạn hệ thống tư
pháp.
Vai trò độc tôn của Hun Sen bị lung lay trong cuộc bầu cử năm 2013, trong
đó đảng Cứu nguy Quốc gia Cambodia (CNRP) đối lập giành được 44% số phiếu phổ
thông so với 48% của CPP. Hun Sen đã phản ứng bằng cách truy lùng các nhà lãnh
đạo của phe đối lập và cuối cùng đã giải tán đảng này sau cuộc bầu cử địa
phương vào năm 2017. Trước cuộc bầu cử hôm Chủ nhật 23 tháng Bảy, đảng Ánh Nến
(Candlelight Party), tổ chức kế thừa không chính thức của CNRP và là ứng cử
viên duy nhất có khả năng thách thức đảng CPP, đã bị Ủy ban Bầu cử Quốc gia cấm
tham gia ứng cử.
Hành động của Hun Sen đàn áp đối lập đã bị các chính phủ phương Tây và
các tổ chức quốc tế lên án mạnh mẽ, và để đáp lại, Hun Sen càng ngày càng dựa dẫm
vào Trung Quốc và thực sự đã biến Cambodia thành một chư hầu của Bắc Kinh.
Một
triều đại phong kiến mới
Bây giờ ở tuổi 70, Hun Sen tỏ ý muốn trao lại chức vụ thủ tướng trong nhiệm
kỳ năm năm sắp tới cho con trai cả là Hun Manet, có lẽ sớm nhất là vào tháng đầu
tiên sau cuộc bầu cử, khi quốc hội mới bầu lên họp phiên đầu tiên để thành lập
chính phủ. Cambodia là một vương quốc, nhưng sắp tới bên cạnh ngai vàng của vua
Cambodia mang tính chất nghi lễ, sẽ có một “phủ chúa” nắm thực quyền cai trị,
do gia tộc Hun Sen truyền đời giống như gia tộc họ Kim ở Bắc Hàn.
Tuy truyền ngôi cho con nhưng Hun Sen nói ông ta vẫn tiếp tục nắm quyền
như một “thái thượng hoàng” buôn rèm nhiếp chính. “Ngay cả khi tôi không còn
là thủ tướng, tôi vẫn sẽ kiểm soát chính trị với tư cách người lãnh đạo đảng cầm
quyền,” ông ta nói với báo chí hồi tháng Sáu 2023, báo The New York Times dẫn
lại.
Ý đồ lập một triều đại phong kiến của gia tộc Hun Sen trong lòng một
chính thể đại nghị cũng được Hun Sen bộc lộ không giấu diếm: “Tôi sẽ trở
thành cha của thủ tướng sau [cuộc bầu cử] 2023 và thành ông nội của thủ tướng
cuối thập niên 2030”, vẫn theo The New York Times.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/07/GettyImages-51064935.jpg
Thủ tướng Hun Sen (trái) với con trai Hun Manet tại
lễ tốt nghiệp cử nhân Học viện quân sự West Point ở New York tháng Năm 1999.
Hun Manet được cho là sẽ nối nghiệp cha làm thủ tướng Cambodia trong nhiệm kỳ 5
năm sắp tới. Ảnh Jeff Christensen/Getty Images
Hun Manet, 45 tuổi, hiện là tư lệnh bộ binh Cambodia. Anh ta tốt nghiệp
trường Võ bị West Point của Hoa Kỳ, lấy bằng thạc sĩ tại Đại học New York và bằng
tiến sĩ kinh tế của Đại học Bristol ở Anh. Tuy tham gia quân đội chưa lâu, Hun
Manet đã đeo lon đại tướng, nắm quyền tư lệnh bộ binh, phó tổng tư lệnh quân đội
hoàng gia Cambodia.
Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, dù Hun Manet được giáo dục ở phương
Tây, không nên mong đợi bất kỳ sự thay đổi nào trong chính sách của Cambodia
khi anh ta lên nối nghiệp cha làm thủ tướng nước Chùa Tháp. Đường lối đối ngoại
chính của Hun Sen là đưa Cambodia vào quỹ đạo của Trung Quốc, xa rời Mỹ và
phương Tây, sắm vai một quân cờ của Bắc Kinh trong Hiệp hội các quốc gia Đông
Nam Á (ASEAN) và các định chế quốc tế.
Astrid Norén-Nilsson, một chuyên gia về Cambodia tại Đại học Lund của Thụy
Điển, nhận định: “Tôi không nghĩ Hun Sen sẽ biến mất sau khi Hun Manet làm
thủ tướng. Họ sẽ hợp tác chặt chẽ với nhau và tôi không nghĩ có sự khác biệt lớn
trong quan điểm chính trị của họ, bao gồm cả chính sách đối ngoại.”
Việc Hun Sen nhường ngôi cho con trai Hun Manet là một phần trong chiến
lược “trẻ hóa” của đảng CPP cầm quyền; đảng này có kế hoạch bổ nhiệm các nhà
lãnh đạo trẻ hơn vào hầu hết các chức vụ bộ trưởng, có thể bắt đầu từ cuộc bầu
cử quốc hội lần này.
------------------
Đọc
thêm:
·
Cuộc
chiến giữa Hun Sen và Facebook
No comments:
Post a Comment