Anh
Vũ -
RFI
Đăng
ngày: 06/05/2020 - 14:41
Câu chuyện thuyết âm mưu về vai trò của của viện
nghiên cứu virus Vũ Hán trong đại dịch Covid-19 có thể nói lên nhiều điều trong
cách thức mà chính quyền Donald Trump đang cố tìm một cái bung xung cho cuộc
khủng hoảng dịch hiện nay.
Với tuyên bố có « vô
số những bằng chứng », Mike Pompeo, ngoại trưởng Hoa Kỳ muốn tin và
thuyết phục người khác tin vào thuyết cho rằng một tai nạn phòng thì nghiệm tại
Trung Quốc có thể là nguồn gốc gây ra đại dịch Covid-19. Thậm chí hôm 03 /04
ông còn làm y hệt như cựu tổng thống Mỹ George W. Bush hồi 2002 quả quyết Irak
có vũ khí hủy diệt hàng loạt. Và cũng giống như ông Bush, ngoại trưởng Mike Pompeo không đưa ra những
bằng chứng cho khẳng định của mình.
Giả thuyết cho rằng virus
Sars-CoV-2, gây dịch Covid-19, « lọt » ra khỏi phòng thí
nghiệm Vũ Hán để rồi lây lan ra cho hơn 3 triệu người trên thế giới như giờ
đây, không phải là mới và Bắc Kinh cũng như Tổ Chức Y Tế Thế Giới đã phải nhiều
lần lên tiếng phản bác luận cứ đã len lỏi trên các mạng internet từ cuối tháng
Giêng. Thế nhưng, gần đây giả thuyết này mới tới được tận thượng tầng
chính quyền Mỹ. Tổng thống Donald Trump bắt đầu gợi ra vấn đề này một cách công
khai từ ngày 18/04, sau đó đến ngày 1/5 lại khẳng định chắc chắn một lần nữa
khi ông nói đã được « thấy những bằng chứng » liên quan.
Một thuyết âm mưu, 2 dàn đồng
ca
Phòng thí nghiệm trong tầm
ngắm của Nhà Trắng là Viện Virus Vũ Hán, từ năm 2015 là trung tâm duy nhất của
Trung Quốc có chức năng nghiên cứu các loại mầm bệnh nguy hiểm.
Cở sở này được
thành lập nhờ sự giúp đỡ khoa học của Pháp và nguồn hỗ trợ tài chính của Mỹ. Lãnh đạo Viện là nhà nghiên cứu virus học
Trung Quốc Bà Thạch Chánh Lệ ( Shi Zengli), người từ hơn chục năm qua
săn tìm đặc tính của chủng virus corona.
Những người tin vào thuyết
âm mưu này ở Mỹ có thể chia thành hai bè.
Ảnh tư liệu cho
thấy chuyên gia virus học Thạch Chánh Lệ (Shi Zhengli) ở bên trong
phòng thí nghiệm P4 tại Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc (Trung
Quốc). AFP - JOHANNES EISELE
Một số người, như Steve
Bannon, cựu cố vấn của tổng thống Donald Trump, thì muốn tin rằng Covid-19
là một loại vũ khí sinh học thử nghiệm bị lọt khỏi tay những người tạo ra nó. Một
bè khác, thí dụ như thượng nghị sĩ Cộng Hòa Tom Cotton cho rằng đây là một
tai nạn trong một viện nghiên cứu không đủ điều kiện an toàn.
Những thuyết như vậy càng
làm cho nguồn gốc của đại dịch thêm mù mờ. Giả thuyết chợ Vũ Hán là điểm khởi
phát của cuộc khủng hoảng dịch tễ này, dễ chấp nhận hơn, nhưng thực tế cũng
không thuyết phục hoàn toàn về mặt khoa học, theo nhật báo Hồng Kông South
China Morning Post.
Một nghiên cứu của Trung
Quốc công bố hôm 24 tháng Giêng trên tạp chí khoa học nổi tiếng The Lancet, chỉ
ra rằng trong số những người đầu tiên nhiễm virus tại Vũ Hán, có một số người
dường như không có liên hệ gì với cái chợ hải sản tai tiếng kia.
Những ngờ vực tiếp tục đổ lên chính quyền Trung Quốc, vốn đã bị chỉ
trích là thiếu minh bạch ngay từ đầu dịch. Người ta thấy ở đây có dấu hiệu Bắc
Kinh đã cố che giấu điều gì đó còn ẩn khuất.
.
Điện tín ngoại
giao và báo cáo của « Five Eyes »
Nhưng có điều để luận cứ
trên xâm nhập được vào cấp cao của chính quyền Trump và làm dấy lên các cuộc
công kích nhắm vào Trung Quốc, cần phải có những chi tiết vững chắc.
Trước hết đã có một bài
viết được tạp chí Khoa học Mỹ (Scientific American) công bố hôm 11/03/2020,
trong đó bà Thạch Chánh Lệ, giám đốc Viện Virus Vũ Hán, thừa nhận lúc đầu đã lo
ngại virus corona bị lọt ra ngoài trung tâm nghiên cứu của bà. Dù nhà virus học
này có bảo đảm chắc chắn không có chủng virus corona nào được nghiên cứu tại viện
giống với chủng virus đang tấn công cả thế giới.
Tiếp đó, chính quyền Mỹ
đã tìm lại được 2 bức điện mật ngoại giao từ năm 2018, trong đó các lãnh đạo
tòa đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh đã cảnh báo tới Washington về « các vấn đề an
toàn » tại Viện Virus Vũ Hán, như Washington Post đã đưa tin ngày 14/04.
Tuy nhiên không có một
chi tiết cụ thể những lo ngại của các nhà ngoại giao được nêu ra. Bài báo đăng
trên trang « dư luận » chứ không phải trang thời sự của tờ báo. Mặc
dù vậy, các « phát hiện » đó đã gây tiếng vang trong các cơ quan truyền
thông được cho là bảo thủ ở Mỹ, trong đó có kênh truyền hình Fox News, vẫn được đánh giá là một
trong những nguồn thông tin chính của tổng thống Donald Trump.
Cùng ngày mà Mike Pompeo
quả quyết có các « bằng chứng » liên quan đến vai trò của phòng thí
nghiệm Trung Quốc và nguồn gốc đại dịch, tờ báo Úc Daily Telegraph đưa tin về một
cuộc điều tra theo hướng như Washington mong muốn. Nhật báo Úc khẳng định đã có
bản sao một báo cáo 15 trang của nhóm tình báo « Five Eyes ». Nhóm
liên minh tình báo của 5 nước : Mỹ, Anh, Úc, Canada và New Zealand, đang
nghiên cứu về hướng tai nạn ở Viện Virus Vũ Hán.
Thừa nhận các nghiên cứu
về virus corona trong phòng thí nghiệm trên là có nguy hiểm về mặt y tế, thế
nhưng các nhân viên tình báo kết luận chỉ có 5 % khả năng đại dịch bắt nguồn
từ một mầm bệnh bị lọt ra ngoài phòng thí nghiệm. Chỉ có người Mỹ dường
như tỏ ra vội vàng chỉ trích viện nghiên cứu Trung Quốc.
Đi ngược lại chân lý khoa học
Những lý lẽ bác bỏ việc đổ
lỗi cho viện virus học gây ra đại dịch trước tiên phải mang tính khoa học.
Giả thuyết can thiệp thao
tác gien có thể sai sót và làm sinh ra Sars-CoV-2 cũng không thuyết phục như giả
thuyết Covid-19 có nguồn gốc từ động vật hoang dã, theo tạp chí The Lancet. Nếu
có, phân tích gen đơn bội của chủng virus này sẽ thấy ngay những dấu vết của sự
can thiệp từ con người, tạp chí khoa học Anh nhấn mạnh thêm.
Như thế thì phòng thí
nghiệm này sẽ phải có từ trước loại virus Sars-CoV-2. Đây là điều mà bà lãnh đạo
Viện Vũ Hán kiên quyết bác bỏ. Chủng virus corona duy nhất mà các nhà khoa
học Trung Quốc đã nghiên cứu có quan hệ tương đồng 96% với Covid-19. « Sự khác
biệt 4% này tương đương với khoảng 20 năm tiến hóa của một virus », theo
nhà virus học Úc Edward Holmes giải thích trên trang mạng Vox.
Như vậy hai mầm bệnh đó
không thể là một. Peter Daszak, một nhà miễn dịch học, từ 15 năm qua nghiên cứu
các bệnh truyền nhiễm tại Trung Quốc, vẫn trên trang Vox dựa trên các tính toán
số học để lý giải rằng « ta có thể ước tính từ 1 đến 7 triệu người Trung
Quốc mỗi năm đã nhiễm một loại virus có nguồn gốc từ loài dơi trong
hoang dã. Trong khi đó chỉ có khoảng chục người, được bảo vệ kỹ càng, có tiếp
xúc với virus corona trong phòng thí nghiệm đó. Như vậy sẽ không logic khi
cho rằng khả năng virus từ phòng thí nghiệm ra nhiều hơn khả năng virus trong
thiên nhiên ». Tuy nhiên ông cũng thừa nhận không thể loại trừ 100% giả
thuyết bị lây nhiễm do tai nạn.
Vì vậy mà luận điểm này rất
hấp dẫn ông Donald Trump về mặt chính trị. Sau đã chỉ trích phe Dân Chủ đã đánh
giá thái quá về nguy cơ dịch và trách mắng Tổ Chức Y Tế Thế Giới quá chậm chạp
xử lý khủng hoảng, giờ đây ông Trump dường như đã tìm được cái bung xung mới.
*
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
No comments:
Post a Comment