Ngô Nhân Dụng
Friday, October 23, 2015 6:38:17 PM
Joshua Wong, tức Hoàng Chi Phong (Chi-fung, 之鋒), một lãnh tụ sinh viên đòi
dân chủ hóa đã bay từ Hồng Kông sang London để biểu tình phản đối Tập Cận Bình;
cũng như những người Tây Tạng và Uyghur. Các tổ chức nhân quyền quốc tế chỉ
trích chính phủ Anh đã bỏ qua các vi phạm nhân quyền của Cộng Sản Trung Hoa khi
mở rộng giao thương với lục địa. Chính phủ Mỹ cũng tỏ ý bất bình. Nhưng đứng
trên quyền lợi nước Anh thì việc tiếp đón Tập Cận Bình có nhiều điều lợi hiển
nhiên, khó bỏ qua; mà nếu đem so sánh hai bên thì Anh Quốc lợi hơn.
Khi nói đến quyền lợi kinh tế, chính phủ Anh xưa nay
không quan tâm đến các vấn đề nhân nghĩa. Sau khi Trung Cộng chiếm được lục địa
Trung Hoa, Anh Quốc là nước Tây phương đầu tiên lập quan hệ ngoại giao chính thức.
Dù chính quyền Mỹ rất bất bình nhưng sau đó cũng hiểu rằng tất cả chỉ vì quyền
lợi kinh tế, trong khi nước Anh vẫn đứng bên cạnh Mỹ trong tất cả các cuộc
tranh chấp với Trung Cộng. Không ai quên được rằng vào nửa đầu thế kỷ 19, Anh
quốc đã đòi nhà Thanh mở cửa buôn bán làm ăn bằng sức mạnh quân sự, nổi tiếng
nhất là những cuộc “Chiến tranh Nha phiến.” Bắt vua Tàu cho con buôn người Anh
đem thuốc phiện vào bán cho dân Trung Hoa hút; một nước đã làm như vậy nay muốn
đóng vai giảng dạy về nhân quyền cũng hơi khó.
Người đi tiên phong trong chính phủ Anh trong việc mở
cửa với Bắc Kinh là Bộ Trưởng Tài Chánh George Osborne, người nhiều hy vọng sẽ
lên thay Thủ Tướng David Cameron sau này. Vào Tháng Ba năm 2015, chính phủ Anh
là quốc gia đầu tiên trong khối G-7 đồng ý gia nhập Ngân hàng Ðầu tư Hạ tầng Cơ
sở Châu Á (AIIB) do Bắc Kinh đề xướng. AIIB được dựng lên để cạnh tranh với
Ngân Hàng Thế Giới và Ngân Hàng Phát Triển Châu Á, nằm trong ảnh hưởng Mỹ và Nhật
Bản. Không riêng chính phủ Mỹ mà các nước khác ở Châu Âu cũng than phiền; vì Ðức
và Pháp muốn cùng với Anh tham dự với tư cách một khối Châu Âu đoàn kết. Một
tháng trước khi Tập Cận Bình qua London, ông Osborne đã qua Bắc Kinh, được đón
tiếp long trọng trong năm ngày, với những nghi lễ thường dành cho các người cầm
đầu chính phủ. Ðiều đó chứng tỏ Tàu thấy cần Anh không khác gì Anh muốn chơi với
Tàu. Osborne tuyên bố: Muốn Anh trở thành nước cộng tác hạng nhất với Trung Quốc
ở phương Tây!
Chính phủ Anh có thể nói trắng ra như vậy vì họ tự
tin trong nước cờ này chính nước Anh được lợi nhiều hơn. Tuy kinh tế Tàu được
coi là lớn thứ nhì thế giới, lợi tức tính từng đầu người (GDP per capita) dân
Trung Hoa lục địa chỉ bằng một phần ba của dân Anh (một phần tư dân Mỹ). Kinh tế
Tàu mới giảm tốc độ tăng trưởng, chỉ còn 6.9% (trong thực tế có lẽ là 4%). Thị
trường chứng khoán bên Tàu đã mất giá gần 40% trong mấy tháng qua. Làm ăn với một
nước như vậy không có lý do nào để sợ. Nhưng kinh tế nước Tàu đang thay đổi, cuộc
thay đổi không thể tránh được nhưng sẽ phải qua nhiều khó khăn. Từ một nền kinh
tế chỉ lo sản xuất đồ rẻ tiền, chỉ lo xây cất nhiều nhà máy mà không biết có lợi
hay không, xây cất nhiều cao ốc, đường sá và phi trường rồi bỏ trống, Trung Quốc
sẽ phải quay sang gia tăng hàng tiêu thụ cho thị trường dân trong nước. Các
ngân hàng Trung Quốc sẽ phải cải tổ, làm ăn theo tiêu chuẩn quốc tế; các thị
trường chứng khoán cũng vậy. Trước đây Trung Quốc chăm chú nhập cảng quặng mỏ,
nguyên liệu từ Phi Châu, Brazil, Úc và máy móc thiết bị từ nước Ðức. Nay mai, Bắc
Kinh sẽ cần “mua” rất nhiều dịch vụ tài chánh, ngân hàng, mà nước Anh đang sẵn
sàng cung cấp, nếu Mỹ còn ngần ngại.
Hệ thống tài chánh quốc tế ngày càng phức tạp và
liên kết ràng buộc với nhau. Những chuyên viên tài chánh ngồi làm cố vấn và
chuyển dịch tiền vốn khắp thế giới đem lợi tức về gấp ngàn lần những kỹ sư công
nhân chạy máy. Cắt đứt khả năng giao dịch một ngân hàng Nga với thế giới bên
ngoài gây tai hại cho chính phủ Putin hơn là gửi một sư đoàn sang Ukraine.
London vẫn cạnh tranh với New York trong vai trò trung tâm tài chánh của cả thế
giới, cũng như Hồng Kông và Singapore đang giành vai trò trung tâm tài chánh
vùng Á Ðông.
Ông George Osborne “biết thóp” chính quyền Bắc Kinh
đang khao khát điều gì. Họ muốn đồng nhân dân tệ được sử dụng như một đồng tiền
quốc tế, nếu không bằng mỹ kim thì cũng được giới làm ăn chấp nhận ngang hàng với
đồng tiền Anh, Nhật Bản hay Canada. Nhu cầu “quốc tế hóa đồng nguyên” lộ rõ, đã
được thí nghiệm ở Hồng Kông nhưng không có kết quả. Bởi vì người ta chỉ chấp nhận
cầm một đồng tiền nếu biết rằng có thể đem nó đi trả ở chỗ khác, hoặc ít nhất,
đem đổi ở chỗ khác dễ dàng.
Bắc Kinh đang khao khát mong đồng nguyên “được chấp
nhận.” Từ năm 2013, ông George Osborne đã hé mở ý kiến cho đồng nguyên được mua
bán trên thị trường London. Bây giờ, để mở đầu sẽ cho Bắc Kinh phát hành các
trái phiếu nhà nước tại London, người mua sẽ trả bằng đồng nhân dân tệ. Bắc
Kinh sẽ mở mặt với đời, nhưng London sẽ thâu thuế, tạo công việc cho các chuyên
viên tài chánh của mình, và mở ra một cuộc làm ăn mới.
Trong khi đang ở Trung Quốc, Osborne đã nói với đài
BBC rằng ông muốn lục địa Trung Hoa, trong 10 năm, sẽ trở thành thị trường xuất
cảng lớn nhất cho hàng hóa và dịch vụ của nước Anh (hiện nay nó đang đứng hàng
thứ sáu). Người dân Trung Hoa đang được chính quyền khuyến khích tiêu thụ nhiều
hơn. Giai cấp trung lưu ở Trung Quốc đang lớn dần, sẽ có 400 triệu người sẵn
sàng tiêu tiền (trong lục địa, lương 1000 đô la một tháng được coi là “trung sản”
rồi). Họ sẽ mua những thứ mà công nghiệp Anh có thể cung cấp: Xe hơi, dược phẩm
thứ thiệt không lo hàng giả.
Nhưng món “hàng xuất cảng” quan trọng hơn là những dịch
vụ cung cấp cho các xí nghiệp vào lúc chính quyền đang bắt các doanh nghiệp nhà
nước phải được tư nhân hóa và cạnh tranh ráo riết trên thị trường. Các ngân
hàng Trung Quốc sẽ phải cải tổ, cần cố vấn dịch vụ tài chánh; một kỹ năng mà
Anh quốc đã truyền cho các thuộc địa cũ Hồng Kông và Singapore. Trong cuộc công
du ở Bắc Kinh tháng trước, ông Osborne đã yêu cầu Trung Cộng cấp thêm giấy phép
cho các ngân hàng Anh quốc mở chi nhánh.
Tất nhiên, một mối lợi dễ thấy nhất là tiền đầu tư của
Bắc Kinh. Số tiền đó lên tới 46 tỷ Mỹ kim. Tất nhiên đây là chuyện hai bên cùng
có lợi. Với kho dự trữ ngoại tệ 3,600 tỷ đô la, Bắc Kinh có thể đem dăm chục tỷ
bỏ vô chỗ này, vài chục tỷ bỏ chỗ khác; không cần phải tìm đến nước Anh; dù đầu
tư vào nước Anh lời hơn mua công trái chính phủ Mỹ với lãi suất vài phần trăm một
năm. Ðối với kinh tế Anh, số tiền đầu tư mới sẽ tạo thêm công việc làm cho gần
4,000 người. Nhất là trong lúc nước Anh đang thiếu và cần tiền cho một vụ đầu
tư đang lúng túng, là nhà máy điện nguyên tử Hinkley Point tại Somerset.
Nhà máy Hinkley Point đã tiêu tốn £24.5 tỷ (bảng
Anh), và đến kỳ hạn 2023 chưa chắc đã hoàn tất. Công ty Pháp EDF đứng đầu dự
án, đóng vai cổ đông chính và sẽ được hưởng nhiều nhất. Nhưng công ty EDF đang
gặp khó khăn kỹ thuật trong việc kiến tạo máy phát điện, không những ở hai nhà
máy đang xây dựng ở Anh mà còn ở Pháp và Phần Lan. Các dự án đều bị trì hoãn và
chi phí có nơi tăng gấp ba lần. Các nhà đầu tư Anh hay Mỹ không thiết tha tham
dự vào công trình dang dở này. Hai công ty quốc doanh Trung Quốc sẽ góp £2 tỷ bảng
(3 tỷ Mỹ kim) để thành những cổ đông nhỏ.
Nhiều người sẽ đặt câu hỏi liệu nước Anh có bị ràng
buộc quá chặt chẽ với Trung Cộng, hoặc “lệ thuộc” Trung Cộng, sau khi mở cửa
giao thương hay không? Câu hỏi quan hệ kinh tế có tạo ra áp lực chính trị hay
không đã được đặt ra khi người ta nhìn vào số tiền chính phủ Mỹ nợ Bắc Kinh.
Vào Tháng Tư năm 2015, Mỹ đang nợ Nhật $1.2244 ngàn tỉ (trillion) đô la, chỉ nợ
Trung Cộng $1.2237 ngàn tỉ! Quý vị có thể tìm đọc lại một bài cũ trong mục này
“Mỹ nợ tiền Trung Cộng, có sao không?” Câu trả lời là không sao cả. Thực ra, những
số tiền đầu tư dưới dăm chục tỷ đô la không thấm thía gì đối với một nước Anh với
tổng sản lượng nội địa (GDP) ba ngàn tỷ đô la. Dân Anh chỉ có 64 triệu dân còn
1,300 triệu người Trung Quốc, chỉ làm ra GDP 10 ngàn tỷ đô la!
Trong thực tế năm 2014 người Trung Quốc đã đứng hàng
thứ tư trong các nguồn đầu tư ngoại quốc vào nước Anh, với 112 dự án. Ðặc biệt
là trong địa ốc. Những người Trung Hoa giầu có gần đây gửi con sang Anh học nhiều
hơn, thay vì gửi qua Canada hay Australia. Sau đó, họ sang London mua nhà và đất;
cũng như đã sang mua ở Úc, Canada và Mỹ. Ða số những thành phố được người Trung
Hoa ưa chuộng nhất thế giới nằm ở Mỹ Châu, London là thành phố Châu Âu duy nhất.
Chính phủ Anh có lý do chính đáng cho Tập Cận Bình
được hưởng một cuộc tiếp đón vương giả hào nhoáng. Không phải vì muốn hủ hóa một
“lãnh tụ vô sản” mà để thu lợi cho nước Anh. Họ nhìn nhận một thực tế là kinh tế
Trung Quốc đóng vai trò quan trọng. Trung Quốc mua một phần tư số hàng xuất cảng
của Australia, một đồng minh thân thiết nhất của Mỹ ở Châu Á!
Nhưng trong cuộc tính toán của Thủ Tướng David
Cameron và Bộ Trưởng Tài Chánh George Osborne, cái gì có lợi cho nước Anh thì họ
làm. Trung Cộng cũng được lợi, nhưng mối lợi tương đối nhỏ hơn. Hơn 170 năm sau
cuộc Chiến Tranh Nha Phiến, London đã đề nghị trao đổi kinh tế với Trung Quốc
nhiều hơn và lần này Bắc Kinh đã hồ hởi đồng ý. Cuộc trao đổi thuần túy kinh tế,
không ai nói đến một liên kết quân sự hay ngoại giao nào cả, đó là điều cần chú
ý.
Lãnh tụ sinh viên Joshua Wong, Hoàng Chi Phong, vẫn
có quyền tự do biểu tình chống Tập Cận Bình, mà còn được mời tới nói chuyện ở
các đại học như Oxford Union, the London School of Economics và The London
School of Oriental and African Studies. Tập Cận Bình đủ khôn ngoan để không thốt
ra một lời phản đối, dù trong lúc được Thủ Tướng Cameron mời đi nhậu rượu bia.
No comments:
Post a Comment