1/
Bi kịch bắt chước và lỗi dịch hạch.
Năm
1994 ông Đỗ Mười đưa ra khái niệm “Nhà nước Pháp quyền xã hội chủ nghĩa”. Nội
dung “nhà nước pháp quyền XHCN” được tóm tắt trong Nghị quyết “VỀ CHIẾN LƯỢC
XÂY DỰNG VÀ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2010, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN
NĂM 2020”.
“Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”
Nền
xã hội chủ nghĩa” không phải là một khái niệm pháp lý về một mô hình nhà nước mới,
đặc thù của việt Nam. Cụm từ này đơn thuần chỉ là “diễn nôm hóa” thuật ngữ “quốc
gia pháp trị xã hội chủ nghĩa” của TQ.
Vấn
đề là ông Đỗ Mười bị nghi ngờ là người bị bịnh thần kinh. Cách diễn Nôm cụm từ
"quốc gia pháp trị xã hội chủ nghĩa mang màu sắc TQ" thành ra
"nhà nước pháp quyền XHCN Việt nam" của ông Đỗ Mười rõ ràng có vấn đề
logic "thần kinh".
“Quốc
gia” được diễn Nôm bằng “Nhà nước” và “pháp trị” được đổi thành “pháp quyền”.
Từ
cuối thập niên 80 thế kỷ trước, trước nhu cầu thay đổi pháp luật để gia nhập
kinh tế toàn cầu, TQ đưa ra khái niệm "quốc gia pháp trị xã hội chủ
nghĩa". Đây là một mô hình nhà nước kiểu mới, lấy “pháp chế xã hội chủ
nghĩa theo màu sắc TQ” làm nền tảng, nhằm mô phỏng mô hình nhà nước tư bản Tây
phương "l'Etat de Droit".
Điều
5 Hiến pháp TQ 1982 (còn gọi là Hiến pháp bát nhị) nói về sự “tôn nghiêm và thống
nhứt của pháp chế”. Năm 1999 điều 5 bản Hiến pháp này được tu chính lại, với nội
dung “nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa quản trị quốc gia theo pháp luật đồng thời
xây dựng một quốc gia pháp trị xã hội chủ nghĩa”.
Nhờ
sự tu chính này mà luật pháp TQ được sự tin tưởng của các nước tư bản. TQ quản
trị quốc gia bằng luật lệ - Rule Of Law đồng thời Trung quốc là một Quốc gia
pháp trị - Etat de Droit. TQ được gia nhập WTO năm 2000.
Mỗi
thời lãnh đạo CSTQ tạo một “dấu ấn”, qua một đóng góp “tư tưởng” của cá nhân về
mô hình “quốc gia pháp trị”. Ông Giang Trạch Dân chủ trương “dĩ pháp trị quốc 以法治国 » - tức dùng pháp luật
quản trị đất nước và “kiến thiết xã hội chủ nghĩa pháp trị quốc gia 建设社会主义法治国家 », tức là “xây dựng
quốc gia pháp trị xã hội chủ nghĩa”. Hồ Cẩm Đào đóng góp tư tưởng “Xã hội hài
hòa”: “hài hòa xã hội tựu thị pháp trị xã hội 社会就是社会法治 », tức là “xã hội
hài hòa tức là xã hội pháp trị”. Đặc biệt thời Tập Cận Bình, tư tưởng pháp trị
của ông này là “trụ cột thứ ba” trong bốn trụ cột “tư tưởng Tập Cận Bình”, chủ
đề được đưa vào Hiến pháp và được đưa vào dạy các trường đại học. Tập Cận Bình
chủ trương “trụ cột thứ ba” 1/ đảng lãnh đạo, 2/ chủ quyền thuộc về nhân dân 3/
bình đẳng trước pháp luật 4/ dựa vào pháp luật để quản trị đất nước và bằng các
tiêu chuẩn đạo đức (依法治国 Ỷ pháp trị quốc và 德治 đức trị).
Thuật
ngữ “quốc gia pháp trị”, được sử dụng ở các quốc gia Nhật, Hàn, Đài loan, Việt
nam Cộng hòa (trước 1975), dùng để chuyển nghĩa khái niệm “Etat de Droit”, mô
hình “xây dựng quốc gia dựa trên các hệ thống luật lệ” của Pháp quốc.
"L'Etat"
có nghĩa là "quốc gia”.
"Droit"
có (ít nhứt) 3 ý nghĩa : 1/"luật pháp", 2/"quyền", 3/ pháp
quyền (quyền xác lập bởi luật lệ).
Ý
nghĩa của "Droit", trong "Etat de Droit", là "pháp luật".
"L'Etat de Droit" là quốc gia được xây dựng trên các hệ thống luật.
“Quốc
gia pháp trị xã hội chủ nghĩa” vì vậy (có thể) dịch sang tiếng Pháp là “Etat de
Droit Socialiste”.
Đỗ
Mười mượn tư tưởng của cộng sản TQ, "quốc gia pháp trị xã hội chủ
nghĩa" của TQ được VN thay đổi một chút, trở thành "nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa".
Đây
là bi hài kịch thứ nhứt trong Luật hiến pháp của Việt Nam. Bi hài kịch về sự
“diễn Nôm” bừa bãi một thuật ngữ, một khái niệm pháp lý về xây dựng quốc gia.
“Quốc
gia” được diễn Nôm thành “nhà nước”. Quốc 國 = nước và gia 家= nhà.
Cụm
từ “Nhà nước Pháp quyền” của VN trở thành một cụm từ “ba rọi”, nửa Nôm nửa Hán,
tương tự “lính thủy đánh bộ” (lính, đánh là chữ Nôm; thủy, bộ là tiếng Hán Việt).
Đây là lối dịch hạch, đánh dấu một sự xuống cấp thê thảm trong ngành dịch thuật
của VN.
Bi
hài kịch thê thảm khác nữa là từ “Pháp trị” (trong Quốc gia Pháp trị của TQ) được
VN đổi thành “pháp quyền” trong “nhà nước pháp quyền”.
“Pháp
trị” vốn là một thuật ngữ pháp lý, bắt nguồn từ thời nhà Tần bên TQ, có nghĩa
là “dùng pháp luật để cai trị”. Các quốc gia ảnh hưởng văn minh Trung hoa (Nhật,
Hàn, Đài loan, VNCH trước 1975) sử dụng thuật ngữ (khái niệm) “Pháp trị” để
chuyển dịch thuật ngữ (khái niệm) “Rule of Law” của Anh (và Mỹ). Nhiều luật gia
cho rằng từ “pháp trị” có thể bị hiểu là “rule by law”. Vì vậy họ đề nghị từ “dụng
pháp trị” để chỉ “rule by law” và “Dân chủ Pháp trị” hay “Pháp trị” để chỉ
“Rule of Law”.
“Pháp
quyền” là gì ? Pháp có thể hiểu là pháp luật, tương đương với từ “droit” trong
tiếng Pháp.
Còn
chữ “quyền” ? Chữ “quyền” có ít nhứt 4 ý nghĩa mà mỗi ý thuộc về một lãnh vực
(luạt học) khác nhau. 1/ Quyền trong “quyền lực - power, pouvoir”. 2/ Quyền
trong “nhân quyền” - right, droit”. 3/ Quyền trong luật lệ “pháp quyền -
jurisdiction, juridiction”. 4/ Quyền có nghĩa là “quyền biến”, hiểu sao cũng được.
Vậy
“pháp quyền” có nghĩa là gì ? Chữ “quyền” có tới 4 nghĩa khác nhau thì từ “pháp
quyền” là môt từ vô định.
2/
Bi hài kịch thằn lằn rụng đuôi.
Hiến
pháp VN 2013, Điều 2 khoản 1 qui định: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân
dân.”
“Nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” là một “khái niệm” xây dựng “quốc gia xã hội
chủ nghĩa” trên nền tảng các hệ thống luật XHCN.
Vì
là một cụm từ thuộc về “khái niệm”, các từ trong cụm từ này không thể tách rời.
Khai
niệm “Etat de Droit” của Pháp ta không thể tách chữ “Etat”, hay chữ “Droit” ra
ra khỏi cụm từ “Etat de Droit” rồi tự tiện gán cho các từ này một ý nghĩa khác.
Tách
rời “Xã hội chủ nghĩa” ra khỏi “nhà nước pháp quyền” sự ngộ nhận sẽ cực kỳ lớn.
Việc này sẽ tạo ra sự nhặp nhằng giữa hai mô hình xây dựng quốc gia, một là
“Etat de Droit” thuộc chế độ dân chủ tự do và một là độc tài cộng sản Mác xít
Lê nin nít.
Từ
khi ông Đỗ Mười cóp nhặt tư tưởng “quốc gia pháp trị xã hội chủ nghĩa mang màu
sắc Trung quốc” của TQ, trí thức VN, trong và ngoài nước, mỗi người có một cách
hiểu khác nhau vầ nội hàm “nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” của VN.
Không
biết đến nay (tới hạn năm 2020) cái gọi là “nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa” đã được “định hình” cụ thể hay chưa ?
Theo
tôi là chưa. Bởi vì cái gọi là “xã hội chủ nghĩa” của VN, thay vì được xác định
là XHCN của Mác Xít Lê nin nít. Nay đã thành vô tưởng vì “không biết trăm năm nữa
xây dựng được hay chưa”. Huống chi nó còn “lai tạo - hybride” kiểu “xăng pha nhớt”,
trở thành “kinh tế thị trường định hướng XHCN”.
Qua
Hội nghị trung ương XIII vừa rồi ta thấy ông Trọng đề cập tới “đức trị”. Bề mặt
ta thấy đảng CSVN vẫn loay hoay đi tìm một mô hình chính trị, một chế độ chính
trị đứng đắn để tiêu diệt tham nhũng. Bề trong thì mọi thứ đều rập khuôn tư tưởng
của TQ, mà thực chất là của Tập Cận Bình : “đảng lãnh đạo, chủ quyền thuộc về
nhân dân, ỷ pháp trị quốc và đức trị”.
Học
giả VN "mỗi người mỗi ý". Khái niệm "nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa" không chỉ diễn giải "lung tung" mà ngôn từ còn bị cắt
xén ra từng khúc.
Không
biết từ khi nào cái đuôi "xã hội chủ nghĩa" bị rụng mất để trở thành
"nhà nước pháp quyền". Không mấy ai còn nhớ nội hàm "pháp chế xã
hội chủ nghĩa" gắn liền với "nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa".
Cái
đuôi thằn lằn rụng đi thì mọi người cần nhớ là con thằn lằn vẫn là con thằn lằn.
Nhưng
"bi kịch" về "luật học" của VN vẫn chưa chấm dứt lúc con thằn
lằn đứt đuôi. Nó chỉ mới bắt đầu.
Một
số học giả VN, trong ngoài nước, lại "chặt chân" con thằn lằn đứt
đuôi kia. Cái râu ria "nhà nước" đơn thuần bị "cắt" đi. Từ
"pháp quyền" được khai sinh thay thế "nhà nước pháp quyền"
mà mỗi người "diễn giải" ý nghĩa “pháp quyền” theo cái cách của mình.
Pháp
quyền là gì ? Đố học giả VN nào định nghĩa được chữ "quyền" trong cụm
từ "nhà nước pháp quyền".
Tự
điển VN hiện nay không có từ "pháp quyền", theo ý nghĩa "mô hình
xây dựng nhà nước trên luật pháp".
(Trước
1975, Pháp quyền được sử dụng để dịch “juridiction”, tức là “quyền được xét xử,
tức là “quyền tài phán”).
Không
ai định nghĩa được “pháp quyền” là gì, chính xác là không ai có thể xác định được.
Vì chữ "quyền" có rất nhiều nghĩa (vô định): thuộc về quyền lực, thuộc
về pháp luật, quyền biến....
Con
thằn lằn rụng đuôi thì vẫn là con thằn lằn. Tách "pháp quyền" ra khỏi
"nhà nước", "pháp quyền" có ý nghĩa là "pháp luật".
(Tây phương không ai tách chữ "Droit" ra khỏi "Etat de
Droit" như học giả VN. "Etat de Droit", cũng như "nhà nước
pháp quyền" là từ "khái niệm", một tập hợp chữ không thể tách rời.
Tách ra "Etat" có nghĩa là "quốc gia hay nhà nước",
"droit" trở thành "pháp luật". Hai chữ tách rời không có
chút ý nghĩa nào liên quan đến "Etat de Droit").
Nhưng
việc tách “pháp quyền” ra khỏi “nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”, hệ thống
luật lệ xây dựng nhà nước của VN trở thành một “bi kịch”.
Một
bài viết mới đây của trí thức VN thấy xuất hiện cụm từ “dân chủ pháp quyền”. Bi
kịch chồng lên bi kịch. Pháp quyền định nghĩa chưa xong lại nhặp nhằng vào đó
khái niệm “dân chủ”.
Khái
niệm về “dân chủ” ở VN chết đi sống lại, hết lên bờ rồi xuống ruộng nhiều lần.
Ngôn ngữ chính trị của CSVN “lạm phát” việc sử dụng từ dân chủ. Điều ít ai nói
tới nội hàm dân chủ ở đây là “dân chủ nhân dân”, cách nói khác của “dân chủ tập
trung”.
Rốt
cục “dân chủ pháp quyền” là gì vẫn không thấy ai nói tới!
.
ông Trọng "dụng công an" để cai trị đất nước.
Bây giờ là "công an trị". Bản chất công an trị là xài luật rừng. Vụ
tinh gọn nhân sự nhà nước trong vòng 3 tháng là "luật rừng". Vụ phạt
vượt đèn đỏ với mức phạt "cho chết mẹ nhân dân" là luật rừng.
Nhưng phạt cách nào cũng không thể thiết lập lại trật tự giao thông, trật
tự kinh tế xã hội. Vì đó mà luật rừng. Tài phiệt quốc tế không ngu đầu tư ở một
xứ sở luật rừng. Mỹ không ngu nhìn nhận VN có nền "kinh tế thị trường"
khi cái đuôi xã hội chủ nghĩa vần kéo lê thê...
chê CS ngu sao lại cứ sử dụng từ ngữ dịch hạch một cách
ngu ngơ của họ là sao ?
"nhà nước pháp quyền" là chữ của Đỗ Mười, cóp
nhặt và dịch hạch từ "quốc gia pháp trị" của TQ. Dân cả một nước nhái
theo một người được cho là bị bịnh thần kinh thì cả nước có vấn đề thần kinh.
Tôi chịu không quan niệm được "pháp quyền" là
gì, chỉ quan niệm được "pháp trị" = cai trị bằng pháp luật, dùng pháp
luật để quản trị. Khái niệm "pháp trị" (法治), "đức trị" (徳治) đã ra đời cả ngàn năm
nay rồi.
Có thánh còn thêm khái niệm "nhân trị" (人治) với nghĩa
"nhân" ở đây là "người" (人), chứ không phải "nhân trị" (仁治) - một cách gọi khác của
"Đức trị" (徳治) của Khổng Tử. Thế không CON NGƯỜI dùng Pháp luật hay đức Nhân cai trị thì
CON ĐƯỜI ƯƠI cai trị xã hội loài người à?
No comments:
Post a Comment