Putin đã gặp gỡ thủ lĩnh lính đánh thuê mà ông đã coi là
những kẻ phản bội trong cuộc binh biến
The New
York Times
Cù Tuấn dịch
Tóm tắt: Việc Điện Kremlin tiết lộ cuộc gặp với Yevgeny V. Prigozhin và các chỉ
huy khác của nhóm Wagner ám chỉ quyền lực mà nhóm này nắm giữ, nhưng vẫn để lại
nhiều câu hỏi chưa được trả lời.
Tổng thống Nga Vladimir V. Putin đã tổ chức một cuộc họp kéo dài với
Yevgeny V. Prigozhin và các chỉ huy của công ty quân sự tư nhân Wagner của ông
chỉ vài ngày sau khi họ phát động một cuộc binh biến đưa nước Nga đến bờ vực
xung đột dân sự, theo Điện Kremlin tiết lộ hôm thứ Hai.
Ông Putin đã tố cáo những người lãnh đạo cuộc nổi dậy ngày 23-24 tháng 6
là những kẻ phản bội, vì vậy tiết lộ gây sửng sốt rằng ông đã gặp gỡ họ vào
ngày 29 tháng 6 cho thấy rằng mặc dù ông Putin đã khoe khoang bốc phét cỡ nào
đi nữa, ông vẫn giữ nhóm lính đánh thuê Wagner và ông chủ của nó để còn tiếp tục
được sử dụng. Cuộc gặp này là cuộc tiếp xúc đầu tiên được biết đến giữa hai người
kể từ khi cuộc nổi dậy nổ ra, và là thách thức kịch tính nhất đối với chính quyền
của ông Putin trong 23 năm cầm quyền.
Tin tức về cuộc gặp này làm tăng thêm bí ẩn về những gì sẽ xảy ra với ông
Prigozhin và lực lượng của ông ta sau cuộc nổi dậy. Vẫn chưa rõ tại sao một
lãnh chúa với quân đội riêng của mình, người đã cố gắng hạ bệ giới lãnh đạo
quân sự Nga bằng vũ lực, lại được phép ở lại Nga, dường như không bị cản trở,
thậm chí còn được cho là đã trở về quê hương của mình, St. Petersburg để lấy lại
những khẩu súng đã bị tịch thu.
Ông Putin đã mời 35 người tham dự một cuộc họp kéo dài ba giờ, bao gồm cả
ông Prigozhin và tất cả các chỉ huy hàng đầu của Wagner, đồng thời đưa ra đánh
giá về những nỗ lực của Wagner trên chiến trường ở Ukraine, cũng như các hành động
của công ty trong cuộc binh biến, theo người phát ngôn Điện Kremlin Dmitri S.
Peskov.
Theo ông Peskov, các chiến binh Wagner cũng đưa ra lời giải thích của họ
về những gì đã xảy ra, người cho rằng cuộc gặp gỡ này là cơ hội để giải tỏa
không khí và vạch ra một hướng đi tiếp theo. Ông nói: “Putin đã lắng nghe ý kiến
của các chỉ huy và đề xuất thêm các lựa chọn việc làm cũng như các lựa chọn chiến
đấu khác."
Người phát ngôn Điện Kremlin cho biết thêm, các chiến binh Wagner đã cam
kết trung thành với nhà lãnh đạo Nga trong cuộc gặp trên.
Ông Peskov nói: “Họ nhấn mạnh rằng họ là những người ủng hộ trung thành
và là những người lính của nguyên thủ quốc gia và tổng tư lệnh — đồng thời cho
biết họ sẵn sàng chiến đấu cho nước Nga trong tương lai."
Hình ảnh ông Prigozhin và các thủ lĩnh hàng đầu của ông ngồi yên bình bên
bàn ăn với nhà lãnh đạo Nga — chỉ vài ngày sau khi ông Putin tuyên bố sẽ dẹp
tan cuộc nổi loạn của họ — trái ngược với hình ảnh ông Putin được nhiều người
biết đến là một nhà độc tài tàn nhẫn, lão luyện, luôn đè bẹp các mối đe dọa đối
với sự cai trị của mình.
Việc này dường như phản ánh một tính toán của Điện Kremlin nhằm tránh việc
tiêu diệt hoàn toàn một lực lượng chiến đấu giàu kinh nghiệm và được đông đảo
quần chúng ủng hộ trong bối cảnh một cuộc chiến tốn kém. Tổng thống Nga, một số
nhà phân tích cho rằng, cũng có thể xem cuộc nổi dậy này là không khác gì so với
một mối hận thù bè phái vượt khỏi tầm kiểm soát. Ông Prigozhin đã nói rằng ông
đặt mục tiêu lật đổ giới lãnh đạo quân đội Nga - không phải để thách thức sự
cai trị của ông Putin.
“Tôi không cho rằng Prigozhin có thể quay lại với Putin như không có gì xảy
ra. Một cái gì đó đã xảy ra." Alexander Gabuev, giám đốc Trung tâm Á-Âu
Carnegie Russia cho biết: “Nhưng việc nghiền nát Wagner và nghiền nát Prigozhin
vào thời điểm này là bất lợi hơn là việc để ông ta tự trôi nổi.”
Andrei Soldatov, chuyên gia dịch vụ an ninh Nga, cho biết lời nói cứng rắn
về sự phản bội của ông Putin chủ yếu nhằm vào quân đội Nga, nhằm ngăn chặn bất
kỳ chỉ huy nào đứng về phía binh biến. Sau đó, ông nói, tổng thống và ông
Prigozhin “vừa thực hiện một thỏa thuận khác.”
“Chúng tôi không biết các điều khoản là gì,” ông Soldatov nói thêm.
“Nhưng chúng tôi hiểu là họ biết nhau, biết những gì mong đợi từ nhau, do đó họ
vẫn có thể hợp tác hoặc làm việc cùng nhau.”
Nhưng cuộc nổi dậy đã làm lộ ra điểm yếu của ông Putin cho cả thế giới thấy,
và việc thừa nhận rằng ông đã trò chuyện với các nhà lãnh đạo Wagner có nguy cơ
khiến ông trông yếu thế hơn.
Tatiana Stanovaya, người sáng lập công ty tư vấn chính trị R.Politik, cho
biết Điện Kremlin có thể quyết định tiết lộ cuộc họp nàyđể trấn an giới tinh
hoa Nga, vốn vẫn còn bối rối về những gì đã xảy ra – về việc liệu ông Prigozhin
là “kẻ phản bội hay người của chúng ta”.
Bà Stanovaya nói: “Đó là một tín hiệu cho giới thượng lưu Nga, rằng
Prigozhin vẫn là người của hệ thống. “Vâng, ông ấy đã phạm sai lầm, vâng, đây
là một tội ác rất nghiêm trọng. Nhưng do đặc thù của tình huống thực tế độc
đáo, Putin sẽ cho ông ta cơ hội sống sót”.
Cuộc binh biến cho thấy ông Putin không có khả năng hoặc không sẵn sàng đối
phó với cuộc tranh giành quyền lực đã diễn ra ác liệt trong nhiều tháng, với việc
ông Prigozhin thường xuyên tung ra những lời lẽ xúc phạm giới lãnh đạo quân sự
Nga trên Telegram. Bà Stanovaya, đồng thời là thành viên cấp cao tại Trung tâm
Á-Âu Carnegie của Nga, cho biết bà nghi ngờ rằng ông Putin cảm thấy ít nhất phải
chịu một phần trách nhiệm vì đã không quản lý tốt hơn sự đối đầu ngày càng leo
thang này.
Bà Stanovaya nói: “Vì vậy, đối với Putin, Prigozhin tất nhiên là một kẻ
phản bội, nhưng ông ta là kẻ phản bội của Putin. Đó là một người phạm sai lầm
vì ngu ngốc, chứ không phải vì ác ý.”
Điện Kremlin trước đây đã né tránh các câu hỏi về tình trạng và nơi ở của
ông Prigozhin.
Vào ngày ông Putin và ông Prigozhin gặp nhau, ông Peskov nói với các
phóng viên rằng ông không biết ông Prigozhin ở đâu. Tuần sau, ông Peskov cho biết
Điện Kremlin không có “khả năng cũng như mong muốn” theo dõi các hoạt động của
ông Prigozhin.
Nhưng vào thứ Sáu, tờ Libération của Pháp đưa tin rằng ông Putin đã gặp
ông Prigozhin và các chỉ huy Wagner của ông tại Điện Kremlin để “đàm phán về số
phận của đế chế của ông ta”, bao gồm một loạt dự án kinh doanh.
Hôm thứ Hai, ông Peskov xác nhận rằng cuộc họp này đã diễn ra, nhưng nói
thêm, "Các chi tiết của nó vẫn chưa được biết rõ."
Lực lượng của ông Prigozhin đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến của
Nga chống lại Ukraine, nhưng tháng trước, chính phủ đã ra lệnh cho binh lính
Wagner đang chiến đấu ở đó gia nhập quân đội chính quy. Đối mặt với sự mất mát
lớn về quyền lực, ông Prigozhin đã lớn tiếng phản đối động thái này nhưng vô
ích.
Các chiến binh của ông đã chiếm giữ thành phố Rostov-on-Don, miền nam nước
Nga, và một trụ sở quân sự quan trọng của Nga ở đó, đồng thời tổ chức một cuộc
tấn công vào Moscow, nhưng đã dừng lại khi chỉ còn cách thủ đô 125 dặm.
Trong một bài phát biểu quốc gia, ông Putin đã cảnh báo chống lại việc đẩy
nước Nga vào nội chiến và cho biết hình phạt khắc nghiệt nhất đang chờ đợi những
kẻ “đã chọn con đường phản bội một cách có ý thức”.
Nhưng sự trừng phạt đã không đến.
Vài giờ sau, Điện Kremlin công bố một thỏa thuận, được cho là do nhà lãnh
đạo Belarus Aleksandr G. Lukashenko làm trung gian: Ông Prigozhin sẽ từ chức,
tránh bị truy tố và lên đường sang Belarus. Những chiến binh Wagner đã tham gia
vào cuộc binh biến cũng sẽ tránh bị trừng phạt; những người không tham gia sẽ
có cơ hội ký hợp đồng quân sự với Nga.
Ông Prigozhin và người của ông đã thu dọn đồ đạc và rút lui.
Thỏa thuận này đã khiến các nhà bình luận theo đường lối cứng rắn của Nga
phẫn nộ, họ lưu ý rằng những binh lính nổi dậy đã bắn hạ máy bay Nga và giết chết
các quân nhân.
Trong những ngày kể từ đó, tình trạng của ông Prigozhin vẫn là một bí ẩn.
Ông đã không xuất hiện trước công chúng. Công ty của Prigozhin đã ngừng đăng
câu trả lời cho các câu hỏi từ giới truyền thông. Người bước ra khỏi bóng tối
vào năm ngoái để tạo dựng tên tuổi trước công chúng đã im hơi lặng tiếng, ít nhất
là tạm thời.
Có lẽ điều ngạc nhiên lớn nhất là trong thế giới của ông Putin, nơi những
kẻ gây ra các vấn đề chính trị thường xuyên bị bỏ tù hoặc bị giết, ông
Prigozhin không chỉ vẫn còn sống, mà dường như đang di chuyển tự do khắp nước
Nga.
Ông Lukashenko cho biết vài ngày sau cuộc binh biến rằng ông Prigozhin đã
đến Belarus, nhưng không rõ điều đó có đúng không. Tuần trước, nhà lãnh đạo
Belarus cho biết ông Prigozhin đang ở Nga - điều mà các quan chức Mỹ đã xác nhận
- và là một “người tự do”.
Hôm thứ Năm, ông Prigozhin được phát hiện đi trên chiếc xe BMW 7-series
sedan để tới trụ sở FSB. ở St. Petersburg, tổ chức kế thừa của KGB thời Liên
Xô, tại đó ông lấy lại vũ khí mà chính quyền Nga đã thu giữ từ ngôi nhà nông
thôn của ông trong thời gian cuộc binh biến, theo hãng tin độc lập Fontanka đưa
tin. Fontanka cho biết vài ngày trước đó, một trong những tài xế của Prigozhin
đã đến để lấy hàng tỷ rúp, hàng trăm nghìn đô la và một số thỏi vàng mà chính
quyền Nga đã thu giữ trong các phương tiện đậu tại các khách sạn ở St.
Petersburg mà có liên quan đến Prigozhin.
Ông Lukashenko cho biết ngay sau cuộc nổi dậy rằng các chiến binh Wagner,
giống như thủ lĩnh của họ, sẽ được chào đón ở Belarus. Tuần trước, chính phủ của
ông cho biết không có ai đến cả, nhưng điều này có thể thay đổi trong tương
lai.
Một chỉ huy nổi tiếng của Wagner, Anton Yelizarov, người được biết đến với
bí danh Lotos, đã trả lời phỏng vấn một blogger chiến tranh người Nga vào thứ
Sáu, từ miền nam nước Nga, trong đó Yelizarov nói rằng tất cả các chiến binh
Wagner đã được nghỉ ngơi cho đến đầu tháng 8 - và nói bóng gió rằng ông đang
dành thời gian với gia đình bên bờ biển.
Trong bài trả lời phỏng vấn đăng trên Telegram, ông Yelizarov cho biết
Wagner tạm thời sẽ đứng sang một bên ở Ukraine và còn rất nhiều việc phải làm để
chuẩn bị “xuất quân” sang Belarus.
“Không hề có xung đột với các cơ quan thực thi pháp luật Nga, Tổng thống
đã đảm bảo với chúng tôi điều đó,” ông Yelizarov nói. “Đối với xã hội và những
người bình thường, bạn có thể tự mình nhìn thấy: các cô gái đang đi lại với những
tấm bảng nói lên tấm lòng của họ đối với các chàng trai của chúng tôi, rất có
thể sau đó là nụ hôn. Các nam sinh mặc áo phông và đội mũ có logo của chúng
tôi. Những đứa trẻ nhỏ đang chơi trò chơi chiến tranh, với người Ukraine đóng
vai người Đức và các chiến binh PMC của Wagner đóng vai Hồng quân.”
Ông không loại trừ khả năng nhóm lính đánh thuê này sẽ lại tham chiến tại
Ukraine. Ông nói: “Đoàn tàu bọc thép của chúng tôi đang ở trạng thái dự bị và
chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ Tổ quốc và đất nước của chúng tôi nếu người dân Nga
kêu gọi."
Ảnh: https://www.facebook.com/photo/?fbid=6653271968044760&set=a.124320747606614
Tổng thống Nga Vladimir Putin duyệt đoàn quân danh dự
tại Kremlin sau cuộc binh biến.
.
No comments:
Post a Comment