'Người khổng lồ văn
chương' Milan Kundera qua đời
Mi
Ly
-
Tuổi Trẻ
12/07/2023
18:42 GMT+7
https://tuoitre.vn/nguoi-khong-lo-van-chuong-milan-kundera-qua-doi-20230712174658373.htm
Nhà văn
Milan Kundera - một trong những tiểu thuyết gia có ảnh hưởng nhất thế kỷ 20,
tác giả 'Đời nhẹ khôn kham' - qua đời hôm 11-7 ở tuổi 94.
Nhà văn
Milan Kundera, 'người khổng lồ' của văn chương thế giới - Ảnh: Getty Images
Theo tin tức
từ báo chí phương Tây, Milan
Kundera qua đời tại
Paris, Pháp. Thông tin do thư viện Moravian ở Brno, Cộng hòa Czech, cung cấp
cho báo chí. Lâu nay, Milan Kundera sống kín tiếng, ít khi tiếp xúc với truyền
thông hay công chúng.
Trong
thông báo về sự ra đi của "người khổng lồ văn chương",
thư viện Moravia viết: "Milan Kundera, một tác giả người Pháp gốc Czech và
là một trong những tác giả được dịch thuật nhiều nhất thế giới, đã qua đời vào
ngày 11-7-2023 tại căn hộ của ông ở Paris".
Vĩnh
biệt Milan Kundera vĩ đại
Theo Hãng
tin AP từ Pháp, tin tức được báo chí Cộng hòa Czech đăng tải đầu tiên. Milan
Kundera là nhà văn gốc Tiệp Khắc (còn được coi là gốc Czech). Ông sống lưu vong
ở Pháp từ năm 1975, có quốc tịch Pháp từ năm 1981. Từ năm 2019, ông có thêm quốc
tịch Czech.
Trong đời
sống, Milan Kundera như có hai cuộc đời: nửa đầu tiên ở Tiệp Khắc và nửa còn lại
ở Pháp. Về khía cạnh văn chương, ông tự coi mình là một nhà văn Pháp và khẳng định
tác phẩm của mình cần được nghiên cứu như là văn học Pháp.
Nhà
văn Milan Kundera vào năm 1967, khi ông 38 tuổi - Ảnh: AP
Tác phẩm nổi
tiếng nhất của Milan Kundera là The
Unbearable Lightness of Being (có
bản dịch tiếng Việt mang tên Đời nhẹ khôn kham). Đan xen các chủ đề về
tình yêu và sự lưu vong, chính trị và mang tính cá nhân sâu sắc, tiểu thuyết của
Kundera được giới phê bình tán thưởng, giúp ông có được lượng độc giả rộng rãi
là người phương Tây.
Đời nhẹ khôn
kham và những si mê bất tận
Theo CNN,
phong cách văn chương của Milan Kundera cũng đan xen giữa sự dí dỏm, hài hước
và những cuộc tranh luận triết học sâu sắc, những mô tả châm biếm về cuộc sống.
Nhà văn
Milan Kundera sinh ngày 1-4-1929 tại Brno, Tiệp Khắc.
Ông thuộc
thế hệ có ảnh hưởng bao gồm các nhà văn, nhà làm phim và trí thức Czech, gốc
Czech trưởng thành trong những năm hỗn loạn sau Thế chiến 2. Tại Tiệp Khắc, ông
cũng viết cuốn tiểu thuyết đầu tay của mình, The Joke (1967).
Sau khi
sang Pháp sống lưu vong, ông tiếp tục miệt mài sáng tác và sự nghiệp văn chương
của ông mới thực sự nở rộ.
Ông xuất bản
ba tác phẩm lớn nhất của mình là The Book of Laughter and Forgetting (Sách
cười và lãng quên), The Unbearable Lightness of Being (Đời nhẹ khôn kham)
và Immortality (Sự bất tử). Cả ba đều đã có bản dịch tiếng Việt,
cùng một số cuốn sách khác.
Là người rất
tin tưởng vào sức mạnh của tiểu thuyết,
ông cho rằng thể loại này nên được công nhận là một loại hình nghệ thuật của
riêng nó. Kundera cũng dần trở nên ngày càng kỹ lưỡng và bảo vệ tác phẩm của
mình. Ông nổi tiếng với việc xem xét rất kỹ các bản dịch của sách.
Milan
Kundera rất được hâm mộ tại Việt Nam, gần đây loạt tác phẩm của ông được Công
ty Nhã Nam phát hành bản tiếng Việt - Ảnh: AP
Về điện ảnh,
ông cấm tất cả các bản chuyển thể thành phim từ sách của ông, kể từ bộ phim The
Unbearable Lightness of Being (1988). Kundera từng là cố vấn cho bộ phim
này - do cặp tài tử minh tinh Daniel Day-Lewis và Juliette Binoche đóng vai
chính. Nhưng sau đó ông nói rằng bộ phim có rất ít điểm chung với tinh thần
của cuốn sách.
Cuộc
sống ẩn dật
Trong đời
sống, Milan Kundera chọn cho mình lối sống kín tiếng. Ông quyết liệt bảo mật về
đời sống riêng tư của mình vì cho rằng chúng ta đang sống trong một thời đại mà
"cuộc sống riêng tư bị hủy hoại". Ông chỉ trả lời một số ít cuộc phỏng
vấn và giữ thông tin tiểu sử của mình ở mức tối thiểu.
Ngay cả
khi tuyển tập tác phẩm của ông được phát hành hoàn chỉnh vào năm 2011, ông cũng
từ chối xuất hiện trước máy quay. Ông yêu cầu mọi cuốn sách của ông chỉ được
phép có bản in và không số hóa, vì ông lo sợ cho tương lai của văn chương và
không đồng tình với lối đọc sách bằng "màn hình".
Milan
Kundera vào năm 2002, ông giữ thông tin tiểu sử của mình ở mức tối thiểu và ít
khi trả lời phỏng vấn - Ảnh: AFP
Với Cộng
hòa Czech - quê hương nhưng cũng không hẳn là quê hương khi quốc gia thời ông sống
đã biến mất khỏi bản đồ thế giới - nhà văn có một mối quan hệ phức tạp. Ông ít
khi quay lại nơi đây và nếu quay lại, ông sẽ đi ẩn danh, đặt phòng khách sạn bằng
một bút danh khác.
Dù quốc tịch
Czech được khôi phục cho ông vào năm 2019, ông vẫn luôn coi mình là người Pháp.
"Khi
tôi còn là một cậu bé, nếu ai đó nói với tôi rằng 'Một ngày nào đó, đất nước của
cậu sẽ biến mất khỏi thế giới', tôi sẽ coi đó là lời nói vô nghĩa, không thể tưởng
tượng nổi.
Một người
đàn ông biết mình là phàm nhân, nhưng anh ta mặc nhiên cho rằng quốc gia của
mình sẽ sống đời vĩnh cửu" - Kundera nói với tác gia Philip Roth trong một cuộc phỏng vấn
với New York Times vào năm 1980, một năm trước khi ông nhập quốc tịch
Pháp.
----------------------------------
TT
- Sau loạt tiểu thuyết và gần đây nhất là tập truyện ngắn Những mối tình nực
cười và tiểu thuyết Vô tri, Milan Kundera vừa trở lại cùng độc giả
VN với tập tiểu luận Một cuộc gặp gỡ (Nguyên Ngọc dịch). Tiếp nối tinh
thần của Nghệ thuật tiểu thuyết, Tiểu luận... của Kundera (cùng một dịch
giả, đã được xuất bản tại VN), Một cuộc gặp gỡ có phần “nhẹ nhàng” hơn về
nội dung cũng như độ dày ấn bản.
No comments:
Post a Comment