Ở
Ba Lan, sự chào đón nồng nhiệt dành cho người tị nạn Ukraine đã giảm đi
New
York Times
Cù
Tuấn dịch
Tóm tắt: Ba Lan đã tiếp nhận hàng
triệu người tị nạn chạy trốn khỏi cuộc chiến ở Ukraine. Tuy nhiên, một nhóm thiểu
số có tiếng nói đang cố gắng gây căng thẳng khi các cuộc tấn công của Nga có
nguy cơ dẫn đến một đợt bùng phát người tị nạn mới.
LODZ, Ba Lan –
Andrzej Kompa, một nhà sử học người Ba Lan kinh hoàng trước những lời tố cáo
trước đây của chính phủ Ba Lan răng người di cư là mối đe dọa mang mầm bệnh, đã
rất ngạc nhiên khi Ba Lan mở rộng vòng tay trong năm nay, đón nhận hàng triệu
người chạy trốn chiến tranh ở nước láng giềng Ukraine.
“Xã hội Ba Lan đã phản ứng với sự hào phóng
chưa từng có. Thật tuyệt vời,” ông nói. “Tất cả chúng ta đều có thể cảm thấy tự
hào về đất nước của mình.”
Tuy nhiên, một điều ngạc nhiên ít được hoan
nghênh hơn là tin nhắn trên Facebook mà ông tìm thấy khi xem các bài đăng từ
quê nhà của mình, thành phố Lodz, từ những người đang cố gắng vứt đi các vật dụng
gia đình không mong muốn. Bài viết nói rằng họ sẽ tặng một máy giặt miễn phí
cho bất kỳ ai, miễn là họ “không phải là người Ukraine”.
Bị sốc trước những gì Kompa cho là sự phân biệt
đối xử công khai, ông đã đăng một câu trả lời châm biếm, hỏi rằng liệu điều này
có khác gì việc đặt một biển báo trên phương tiện giao thông công cộng có nội
dung “chỗ này chỉ dành chỗ cho người da trắng” hay một nhà hàng nói với khách
hàng rằng “Người Do Thái không được phép vào đây.”
Một cuộc tranh luận trực tuyến sôi nổi đã diễn
ra sau đó. Một số người chia sẻ sự phẫn nộ với ông Kompa, trong khi những người
khác hỏi tại sao nhà sử học này không tự mua máy giặt và tặng cho người
Ukraine, và tại sao người Ukraine “cứ nhận được nhiều hơn chúng tôi”. Tin nhắn
Facebook ban đầu và các bình luận tiếp theo sau đó đã bị xóa mất.
Ông Kompa cho biết, những tranh cãi này không
phủ nhận những gì ông mô tả là “phản ứng cực kỳ tích cực” của Ba Lan đối với
người Ukraine, khi gần 1,5 triệu người trong số họ đã đăng ký ở nước này với tư
cách là người tị nạn và ít nhất vẫn đang sống tại đây vào thời điểm hiện tại.
Tuy nhiên, ông nói thêm, sự bùng nổ tình cảm
chống Ukraine từ “một nhóm thiểu số hiếu chiến và có tiếng nói” làm nổi bật những
dấu hiệu cho thấy, khi cuộc chiến ở Ukraine tiếp diễn, sự mệt mỏi và, trong một
số khu vực, thậm chí là sự tức giận đang hình thành khi người Ba Lan ngày càng
phải giải quyết những vấn đề của riêng mình vào thời điểm lạm phát gia tăng, hiện
ở mức khoảng 18% — trong khi Ba Lan phải đối mặt với một dòng người nhập cư mới
từ đất nước Ukraine đang bị chiến tranh tàn phá.
Hiện có khoảng 20.000 người đến Ba Lan mỗi
ngày từ Ukraine, một con số đôi khi bằng hoặc vượt quá những người đi theo hướng
ngược lại. Nhưng viễn cảnh về một mùa đông lạnh giá, khốn khổ ở Ukraine, khi việc
không có điện hoặc nước có thể gây ra một làn sóng di cư mới, hoặc ít nhất là
ngăn cản những người Ukraine chạy trốn trước đó quay trở về nhà.
Ruslana Medvedeva, người đã trốn sang Ba Lan từ
Kharkiv ở miền đông Ukraine khi bắt đầu chiến tranh cùng mẹ, con gái và chị
dâu, cho biết họ đã lên kế hoạch trở về Kharkiv nhưng đã từ bỏ ý định đó vào
tháng này sau khi nhận được một cuộc điện thoại từ một người họ hàng vẫn ở lại
Kharkiv. “Đừng quay lại. Không có điện đâu,” bà Medvedeva cho biết bà đã được
thông báo như vậy.
Bà nói, một cặp vợ chồng người Ba Lan trước đó
đã nuôi gia đình bà trong nhiều tháng, bắt đầu bỏ túi một khoản trợ cấp hàng
ngày từ nhà nước Ba Lan, nhưng lại ngừng mua thức ăn cho họ. Giờ đây, bà
Medvedeva và gia đình chuyển sang ở trong một nhà thờ ở Lodz, một thành phố ở
miền trung Ba Lan, nơi đã tiếp nhận 110.000 người Ukraine và gần đây đã chứng kiến
sự gia tăng đột biến của
những người Ukraine mới đến.
Sau khi giảm mạnh trong mùa hè, số người
Ukraine đăng ký mã số nhận dạng Ba Lan ở Lodz đã tăng mạnh trong những tuần gần
đây, tăng lên hơn 1.500 mỗi tháng từ chỉ vài chục trong tháng trước. Con số này
vẫn còn ít hơn nhiều so với mức cao nhất 7.000 người vào tháng 3, nhưng đó là một
dấu hiệu rõ ràng cho thấy những gì bắt đầu là cứu trợ tạm thời đang trở thành một
khoản chi dài hạn đối với Ba Lan.
Sức ép đối với Ba Lan là rất lớn, với 7,6 triệu
người đã đến nước này qua biên giới với Ukraine kể từ khi Nga xâm lược vào
tháng Hai. Hầu hết người Ukraine đã chuyển đến các quốc gia khác hoặc trở về
nhà, nhưng Ba Lan vẫn phải gánh chịu gánh nặng của cuộc di cư lớn nhất châu Âu
kể từ Thế chiến II.
Dòng người Ukraine di cư có số lượng lớn hơn
nhiều so với cuộc khủng hoảng di cư ở châu Âu năm 2015, khi các chính phủ trên
khắp lục địa phải vật lộn để đối phó với 1,2 triệu người Syria và Afghanistan
chạy trốn chiến tranh và những người di cư kinh tế chạy trốn đói nghèo ở Trung
Đông và châu Phi.
Thay vì từ chối giúp một tay, như chính phủ Ba
Lan đã làm vào năm 2015 khi họ không tham gia vào một chương trình của Liên
minh châu Âu nhằm phân bổ chỉ 160.000 người xin tị nạn trong số 28 quốc gia
thành viên, Ba Lan đã khiến người Ukraine và thậm chí cả chính họ phải kinh ngạc
bằng những màn thể hiện hào phóng.
Một nghiên cứu gần đây của Viện Kinh tế Ba Lan
cho thấy 77% người Ba Lan đã tham gia bằng cách này hay cách khác vào nỗ lực
giúp đỡ những người Ukraine chạy trốn trong những tháng đầu của cuộc chiến.
Đến cuối năm nay, Ba Lan sẽ chi 8,3 tỷ USD cho
nhà ở, y tế và các dịch vụ khác cho người Ukraine, mức cao nhất ở châu Âu.
Tuy nhiên, hầu hết các công việc nặng nhọc đều
được thực hiện bởi các tình nguyện viên và chính quyền địa phương, nhiều trong
số đó, giống như Lodz, được các đối thủ chính trị của đảng cầm quyền cánh hữu ở
Warsaw kiểm soát, với tên Luật pháp và Công lý, một lực lượng chính trị dân túy
từ lâu đã nổi tiếng với việc phản đối người di cư
Hanna Zdanowska, thị trưởng thành phố, nói rằng
"bạn thấy người Ukraine ở khắp mọi nơi ở đây," nhưng "không có dấu
hiệu rõ ràng nào về phản ứng dữ dội cả." Và bà nhấn mạnh rằng “thái độ chủ
yếu của mọi người là lòng tốt, sự hào phóng và cởi mở.”
Bác bỏ sự ghét bỏ người Ukraine với bài viết
Facebook về chiếc máy giặt là chuyện của “những người tìm kiếm rắc rối”, bà
Zdanowska than thở rằng “những nội dung được đăng trên mạng xã hội thường không
phản ánh bất kỳ thực tế xã hội thực tế nào” và nói rằng bà “không quan tâm đến
những bài đăng như vậy.”
Thị trưởng này nói thêm, bất kể những lo lắng
kinh tế trước mắt của họ là gì, đại đa số người Ba Lan vẫn muốn giúp đỡ vì họ
hiểu rằng “nếu người Ukraine không chiến đấu với Nga trên đất nước của họ, thì
giờ đây chúng tôi có thể đang phải chiến đấu với Nga trên chính đất nước của
mình”. Bà nói, việc cung cấp nơi ẩn náu an toàn cho phụ nữ và trẻ em từ Ukraine
là việc “giúp đỡ trên tuyến đầu” chống lại Nga.
Ông Kompa, một nhà phê bình lâu năm về cái mà
ông gọi là “kỹ thuật gây sợ hãi” của chính phủ Ba Lan chống lại người di cư từ
các nước đang phát triển, cho biết chủng tộc và tôn giáo đóng một vai trò trong
sự khác biệt trong cách đối xử, nhưng yếu tố chính là “một nhóm lớn người Ba
Lan hiểu rằng Ukraine đang chiến đấu cho chính Ba Lan và cho châu Âu.”
Tuy nhiên, một số người cho rằng tâm trạng của
công chúng đang thay đổi và cảnh báo về một phản ứng dữ dội nghiêm trọng. “Khi
bắt đầu chiến tranh, mọi người đều cố gắng giúp đỡ"; Oktawia Braniewicz,
nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Di cư tại Đại học Lodz, cho biết nếu bạn
không giúp đỡ, hàng xóm của bạn sẽ nghĩ bạn là người xấu. “Nhưng bây giờ mọi
người đang mệt mỏi và không hiểu tại sao chúng tôi lại phải hỗ trợ Ukraine nhiều
như vậy.”
Bà nói thêm, những lời phàn nàn về những người
tị nạn Ukraine đang gia tăng khi họ không còn được coi là “những bà mẹ nghèo và
mệt mỏi với những đứa trẻ ở nhà ga xe lửa, mà là những phụ nữ mua sắm trong cửa
hàng của chúng tôi và thay chúng tôi xếp hàng trong khi con cái của họ giành chỗ
của con cái chúng tôi tại trường mẫu giáo."
Lyudmilla Ivanchenko, một y tá người Ukraine
trốn sang Ba Lan khi bắt đầu chiến tranh cùng với 10 con mèo của cô, cho biết
cô hiểu tại sao một số người Ba Lan ngày càng mệt mỏi. Một phụ nữ Ba Lan và một
người bạn yêu mèo ở Lodz, người đã cho cô và những con vật của cô một nơi để sống,
gần đây đã yêu cầu cô ấy tìm một chỗ ở khác. “Bà ấy đã cảnh báo tôi rằng bà ta
không thể cho tôi và lũ mèo của tôi ăn mãi được,” cô Ivanchenko nói.
Dù sao tôi cũng rất biết ơn vì đã được giúp đỡ
nhiều tháng, cô Ivanchenko nói thêm, “Tôi vô cùng cảm ơn bà ấy.”
Để cố gắng duy trì tình đoàn kết gắn bó chặt
chẽ giữa Ukraine và Ba Lan khi Nga xâm lược, Iuliia Puzyrevska, một cư dân
Ukraine lâu năm ở Lodz và nói thông thạo tiếng Ba Lan, đã thành lập một nhóm có
tên "Chúng ta cùng nhau hỗ trợ Ukraine". Các sự kiện gần đây của nó
bao gồm một buổi biểu diễn của trẻ em Ukraine vào Ngày Độc lập của Ba Lan, ngày
11 tháng 11, với các biểu ngữ và bài hát cảm ơn Ba Lan.
Puzyrevska nói rằng có lẽ không thể tránh khỏi,
sau tám tháng chiến tranh, một số người Ba Lan đang vật lộn với các vấn đề kinh
tế của chính họ có thể tỏ ra ít nhiệt tình hơn trong việc giúp đỡ người
Ukraine, nhưng cô khẳng định rằng cô không gặp phải dấu hiệu thù địch nào, chỉ
có sự hào phóng đáng kể.
Puzyrevska đã chuyển tổ chức của mình đến các
văn phòng mới được một công ty bất động sản địa phương cung cấp một khoản tiền
thuê tối thiểu, đồng thời cung cấp một không gian rộng rãi miễn phí để chứa thực
phẩm và quần áo quyên góp.
Roman Barnowski, một mục sư Baptist ở Lodz, đã
thực hiện 18 chuyến đi đến biên giới Ukraine kể từ tháng 2 để cung cấp thực phẩm,
quần áo và các hỗ trợ khác cho dân thường chạy trốn, đồng thời biến nhà thờ của
ông thành nơi trú ẩn cho người tị nạn.
Tuy nhiên, ông nói: “Sự nhiệt tình hiện đang
giảm dần. Mọi người không đủ khả năng để giúp đỡ như họ có thể làm trước đây. Họ
đang phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu của bản thân nên họ không cho đi như trước
nữa.”
Vị mục sư cho biết, tâm lý bài Ukraine vẫn còn
hiếm, đây là một bất ngờ vì lịch sử thường xuyên đầy rắc rối của hai nước,
trong đó có vụ thảm sát hàng chục nghìn người Ba Lan do những người theo chủ
nghĩa dân tộc Ukraine trước và trong Thế chiến 2 thực hiện.
Những người Ba Lan theo chủ nghĩa dân tộc theo
đường lối cứng rắn đã sử dụng ký ức về những vụ giết người đó để kích động thái
độ thù địch với những người tị nạn nhưng đã giành được rất ít sự ủng hộ của
công chúng. Ông Barnowski nói: “Có người xấu cũng như người tốt ở Ba Lan, cũng
như ở mọi nơi khác."
Ông Kompa, nhà sử học, cho biết ông đã mất một
số người thân vì những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine bạo lực và đưa ra một
bức ảnh gia đình cũ từ những năm 1920, trong đó có hai nạn nhân, bà cố của ông
và chồng của bà. “Nhưng đây chỉ là lịch sử đối với tôi,” ông nói. “Điều quan trọng
hơn nhiều là giúp đỡ những người đang sống ở hiện tại.”
Hình :
https://www.facebook.com/photo/?fbid=5877913448913953&set=pcb.5877916462246985
Ruslana Medvedeva,
trái, cùng con gái và mẹ của cô, ngoài cùng bên phải, và gia đình Krykota, ở giữa,
là những người tị nạn Ukraine ở chung phòng tại Nhà thờ Baptist Lodz.
https://www.facebook.com/photo?fbid=5877913455580619&set=pcb.5877916462246985
Mất điện liên tục
vào thứ Ba tuần trước tại Kiev, Ukraine. Tương lai một mùa đông lạnh giá, khốn
khổ ở Ukraine không có điện hoặc nước có thể thúc đẩy một làn sóng nhập cư mới
đến Ba Lan, hoặc ngăn cản những người đã chạy trốn quay trở về nhà.
https://www.facebook.com/photo?fbid=5877913438913954&set=pcb.5877916462246985
Người tị nạn
Ukraine rời lớp học tiếng Ba Lan do nhóm viện trợ We Support Ukraine Together tổ
chức.
https://www.facebook.com/photo?fbid=5877913535580611&set=pcb.5877916462246985
Liudmyla
Ivanchenko, một người Ukraine tị nạn ở Lodz, Ba Lan.
https://www.facebook.com/photo?fbid=5877913532247278&set=pcb.5877916462246985
Một quán cà phê cũ ở
Lodz đã được biến thành một quán ăn cung cấp bữa ăn miễn phí cho người tị nạn
Ukraine.
https://www.facebook.com/photo/?fbid=5877913565580608&set=pcb.5877916462246985
Phố Piotrkowska, ở
trung tâm thành phố Lodz, một thành phố ở miền trung Ba Lan đã tiếp nhận
110.000 người Ukraine và gần đây chứng kiến sự gia tăng đột biến lượng người nhập
cư mới đến.
.
No comments:
Post a Comment