Nội
bộ Phương Tây bất đồng về cách đánh giá tội “diệt chủng” của Nga tại Ukraina
Trọng
Nghĩa -
RFI
Đăng ngày: 15/04/2022 - 15:12
Việc xếp các tội ác – không thể chối cãi – của Nga
tại Ukraina vào diện « diệt chủng » đã gây ra bất đồng giữa
Ukraina và một số đồng minh phương Tây, cũng như trong nội bộ các lãnh đạo
phương Tây.
Mariia Skorokhod,
81 tuổi, trước ngôi mộ của con gái bà Alla Hrytsenko, 63 tuổi, bị giết chết
trong cuộc xâm lược của Nga, tại sân nhà bà, ở làng Termakhivka, vùng Kyev,
Ukraina, ngày 14/04/2022. REUTERS – STRINGER
Trong một cuộc họp hôm qua, 14/04/2022, Quốc Hội
Ukraina đã thông qua một nghị quyết đánh giá rằng Nga đã phạm tội ác « diệt
chủng » ở Ukraina, một quyết định theo cùng hướng với lời tố cáo được
chính tổng thống Zelensky đưa ra vào tuần trước. Phía Nga dĩ nhiên đã bác bỏ
cáo buộc này, xem đấy là điều không thể chấp nhận. Vấn đề đáng nói là việc xếp
các tội ác – không thể chối cãi – của Nga tại Ukraina vào diện « diệt
chủng » đã gây ra các bất đồng giữa Ukraina và một số đồng minh phương
Tây, cũng như trong nội bộ các lãnh đạo phương Tây, với một bên là Mỹ, Ba Lan,
không ngần ngại buộc Nga vào tội ác nghiêm trọng nói trên, và một bên kia là
Pháp, Đức… dè dặt hơn.
Chính tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky là
người đã làm dấy lên tranh cãi hôm 13/04 vừa qua khi ông tố cáo những nhận xét
mà ông cho là có tính chất « rất xúc phạm » của tổng thống
Pháp Emmanuel Macron khi nguyên thủ quốc gia Pháp từ chối sử dụng từ « diệt
chủng » để mô tả tình hình ở Ukraina, đặc biệt liên quan đến vụ thảm
sát Bucha hoặc các cuộc tấn công ở Mariupol.
Trước đó, từ khi phát hiện ra nhiều thi thể
thường dân trên đường phố Bucha, sau khi quân đội Nga rút đi, tổng thống
Ukraina đã thẳng thừng cáo buộc Nga thực hiện hành vi diệt chủng ở
Ukraina vì theo ông, Nga có ý định loại bỏ « toàn bộ dân tộc »
Ukraina.
Ba Lan, Mỹ… tố cáo
đích danh Nga « diệt chủng »
Cáo buộc Nga diệt chủng sau đó đã được ông Zelensky
thường xuyên sử dụng, và được một số lãnh đạo phương Tây nhắc lại, mà đầu tiên
hết là Ba Lan, nước hăng hái nhất trong chủ trương ủng hộ láng giềng Ukraina chống
lại Nga.
Tuy nhiên phải chờ đến khi chính tổng thống Mỹ
Joe Biden, hôm 12/04 vừa qua, nói đến « tội ác diệt chủng » mà
Nga đang tiến hành tại Ukraina, thì tranh luận mới thực sự bùng lên. Trên kênh
truyền hình Mỹ CNN, ông Biden đã giải thích: « Tôi nói đến diệt chủng
vì ngày càng thấy rõ là tổng thống Nga Putin đang cố gắng xóa bỏ ngay cả ý nghĩ
về sự tồn tại của người Ukraina ».
Tuyên bố của ông Biden dĩ nhiên đã bị Nga cực
lực đả kích, nhưng lại được ông Zelensky hết sức tán đồng. Sau ông Biden, một số
lãnh đạo phương Tây khác cũng nói đến hành vi diệt chủng của Nga tại Ukraina,
nhưng một cách thận trọng hơn, từ thủ tướng Canada, cho đến các đồng nhiệm Tây
Ban Nha hay Anh Quốc.
Pháp, Đức kêu gọi
thận trọng
Tuy nhiên, không phải lãnh đạo phương Tây nào
cũng đồng ý với việc liệt các hành vi tàn ác của Nga tại Ukraina vào diện
« diệt chủng ». Đại diện cho xu hướng này là tổng thống Pháp
Emmanuel Macron, đã kêu gọi mọi người cẩn thận với những từ ngữ như « diệt
chủng » vì lẽ « hai dân tộc [Nga và Ukraina] là anh em ».
Trên đài truyền hình Pháp France 2, ông Macron
cho rằng tội ác mà quân đội Nga phạm phải tại Ukraina là « tội ác chiến
tranh » và cần phải tìm ra những kẻ chịu trách nhiệm để đưa ra xét xử.
Đối với ông Macron: « Sự leo thang của ngôn từ không hề giúp giải quyết
vấn đề. »
Thái độ thận trọng của tổng thống Pháp đã được
thủ tướng Đức Olaf Scholz hay một số lãnh đạo Liên Âu như chủ tịch Ủy Ban Châu
Âu Ursula Von der Leyen, hay bà Roberta Metsola, chủ tịch Nghị Viện Châu Âu
chia sẻ.
Tính hệ trọng của
việc dùng từ « diệt chủng »
Khái niệm « diệt chủng » là
gì mà đã khiến các lãnh đạo phương Tây, người thì dè dặt, người thì thẳng thắn
trong việc quy tội này cho Nga? Trong một phân tích công bố hôm qua, 14/04, đài
truyền hình Pháp BFMTV đã trích dẫn định nghĩa của Liên Hiệp Quốc theo đó diệt
chủng là một hành vi « có mục đích tiêu diệt toàn bộ hay một phần của một
nhóm dân tộc, chủng tộc, tôn giáo, quốc gia ».
Công ước Liên Hiệp Quốc về Diệt Chủng, thông
qua năm 1948, bao gồm một nghĩa vụ đối với các bên đã ký kết hiệp ước, theo đó
một khi đã thừa nhận rằng nạn diệt chủng đang diễn ra, thì các nước này phải
cho mở điều tra để truy tố thủ phạm. Do đó, rất có thể là các nhà lãnh đạo thế
giới muốn tránh sử dụng thuật ngữ « diệt chủng » để khỏi bị áp
lực đòi hỏi họ hành động.
Trong trường hợp Ukraina, thừa nhận rằng nạn
diệt chủng đang diễn ra có thể làm tăng sức ép phải gửi quân đến tham gia trực
tiếp vào cuộc xung đột, điều mà tất cả các lãnh đạo thế giới hiện nay đều không
muốn.
------------------------------
CÁC NỘI DUNG KHÁC
CHIẾN
TRANH UKRAINA - HÀN QUỐC
Vì
sao Hàn Quốc từ chối hỗ trợ vũ khí sát thương cho Ukraina?
CHIẾN
TRANH UKRAINA - MỸ - TÌNH BÁO
Chiến
tranh Ukraina : CIA cảnh báo nguy cơ Putin dùng vũ khí hạt nhân
Kiev
tố Matxcơva dàn dựng ‘‘khủng bố’’ ở biên giới để kích động tinh thần chống
Ukraina
Quan
hệ NATO – Trung Quốc : Từ « Cơ hội » cho đến « Thách thức
có hệ thống » ?
No comments:
Post a Comment