Người Thượng Việt Nam bị cảnh sát Thái bắt giữ ở Chiang Mai
Thanh Quang, phóng viên RFA, Bangkok
2010-05-10
Cách nay gần 3 tuần, có 5 người Thượng trong số mười mấy người Thượng Việt Nam đang tá túc ở tỉnh Chiang Mai bị lâm nạn. Nguyên nhân nào khiến họ bị bắt? Số phận của họ sẽ đi về đâu?
.
Lo sợ trục xuất
Có lẽ một trong những nỗi kinh hoàng nhất của đồng bào Thượng từ Tây Nguyên lánh nạn sang xứ Chùa Tháp và rồi phải trôi nổi sống vất vưởng ở xứ Chùa Vàng là nỗi lo sợ bị trục xuất trở lại quê hương Việt Nam, nơi có thể không ai còn ai biết được tông tích của họ ra sao, kể cả người thân. Và nỗi lo sợ ấy đã xảy đến cho Thầy Truyền Đạo Tin Lành Y Soái vốn bị bắt cùng 4 đồng bào Thượng khác cách nay gần 3 tuần ở tỉnh Chiang Mai phía Bắc Thái Lan. Lên tiếng với chúng tôi từ trại giam ở Chiang Mai, Thầy Truyền Đạo Y Soái cho biết:
Thầy Y Soái: Số phận chúng tôi hiện rất khó khăn. Vừa rồi họ dưa chúng tôi từ Chiang Mai đến Chiang Rai. Nhưng giờ họ đưa chúng tôi trở lại Chiang Mai. Bởi vì trước đây chúng tôi khai mình là người Campuchia thì họ định trục xuất chúng tôi về Campuchia. Nhưng tôi lại sợ bị trả về Campuchia vì tôi không nói được tiếng Khmer khiến bất lợi cho tôi. Hơn nữa ở Campuchia có nhiều công an, cảnh sát Việt Nam có thể bắt chúng tôi bất cứ lúc nào. Cho nên sau cùng rồi chúng tôi phải khai mình là người từ Việt Nam. Khi khai như vậy thì họ lại đưa chúng tôi về lại Chiang Mai, làm lại thủ tục hồ sơ. Vấn đề sắp tới thì chúng tôi chưa biết được sẽ như thế nào.
Thanh Quang: Thưa, trong số 5 đồng bào Thượng bị bắt, có ai còn hy vọng gì không?
Thầy Y Soái: Về chuyện hy vọng thì tôi nghĩ dường như chúng tôi không còn hy vọng được thả ra nữa. Hiện có rất nhiều tổ chức, người ta muốn giúp đỡ, nhưng ở đây bị chận hết rồi. Không biết làm sao nữa. Ngay cả lo tiền cho họ thì họ nói là không muốn nhận tiền nữa. nên vấn đề trở nên khó khăn, không ai còn hy vọng được thả ra nữa.
Thanh Quang: Nghe nói có một luật sư người Thái, LS Warasit, lo cho 5 người Thượng vừa nói, sự trợ giúp đó hiện ra sao?
Thầy Y Soái: LS đó đã đến nói chuyện từ Chiang Mai rồi tới Chiang Rai nhưng ông cũng bó tay, không thể giúp gì hơn, bởi vì hồ sơ người ta đưa lên mạng vi tính hết rồi.
Thanh Quang: Hiện đã gần 3 tuần kể từ khi nhóm 5 người Thượng của anh bị bắt, thì trong thời gian bị giam giữ, cảnh sát Thái đối xử ra sao?
Thầy Y Soái: Dạ cảnh sát vẫn bình thường. Họ không hung hăng gì hết. Vấn đề là chúng tôi ở trong trại giam bị khó khăn.
Thanh Quang: Thưa, khó khăn là như thế nào?
Thầy Y Soái: Khó khăn về sinh hoạt, ăn uống, nóng bức chịu không nổi.
Thanh Quang: Trong tù, ngoài nhóm của anh, nghe nói còn nhiều nhóm sắc tộc khác như người Miến Điện, người Lào và nhất là người Bắc Hàn?
Thầy Y Soái: Dạ đúng rồi. Khi chúng tôi còn bị nhốt ở Chiang Mai thì có gần 100 người Bắc Hàn. Và nhân viên Đại sứ quán Nam Hàn tới đó làm thủ tục và chuyển họ về Bangkok hết rồi. Giờ chúng tôi bị chuyển trở lại Chiang Mai này thì thấy cũng còn người Bắc Hàn, chừng 10 người, gồm cả phụ nữa và trẻ em.
.
Liên quan Việt Nam?
Thanh Quang: Chúng tôi được biết mười mấy người Thượng nương náu bình an tại Chiang Mai phía Bắc của Thái Lan trong mấy năm qua, nhưng bỗng nhiên 5 người bị công an Thái bắt như vừa nói. Anh là người trong cuộc nhận thấy nguyên nhân dẫn tới vụ bắt giữ này là do đâu?
Thầy Y Soái: Vụ bắt giữ này cũng do mấy người Việt qua bên Thái này theo dõi, hợp tác với chính quyền bên này rồi đi báo với cảnh sát. Nên cảnh sát Thái vào tận phòng bắt chúng tôi. Chứ không phải cảnh sát muốn bắt đâu. Hiện có rất nhiều người không có giấy tờ mà sống đàng hoàng thì họ đâu có muốn bắt đâu. Tôi ở đây gần 2 năm rồi, và quản lý nhóm của tôi không phải dễ dàng nhưng vẫn tồn tại trong khi nhiều nhóm khác đến bị tan rã, bị bắt. Nhưng sau khi có một người Việt, tên là Huỳnh Bá Hải, qua ở Chiang Mai này cách đây khoảng 6 tháng, nó làm tan rã hết nhóm của em. Tên Hải này vào đây dẫn đến tôi bị bắt luôn. Trong hai năm ở đây, tôi không có chuyện gì với chính quyền.
Nhiều khi cảnh sát cũng có biết mình không có giấy tờ, nhưng mình sống rất đàng hoàng, không làm gì sai trái thì họ cũng không muốn bắt mình đâu. Nhưng khi có người đến báo với chính quyền thì buộc chính quyền phải bắt. Tên Huỳnh Bá Hải này đã hợp tác với cảnh sát ở đây. Người dân Thái chung quanh nhà tôi, họ rất thương tiếc chúng tôi vì họ thấy mình sống đàng hoàng. Họ nói tại sao lại để cảnh sát bắt mấy người Việt Nam này. Và họ cũng đến thăm tụi tôi nữa. Cả những hàng xóm người nước ngoài cũng thương tụi tôi nữa, nhất là hiểu được hoàn cảnh của chúng tôi.
Thanh Quang: Nói chung, những nỗi âu lo, hay nói thẳng là kinh hoàng, sợ hải của những đồng bào Thượng khi bị đưa trở lại Việt Nam là như thế nào?
Thầy Y Soái: Tôi chỉ sợ khi bị trả về thì bị chính quyền Việt Nam trả thù. Nỗi lo sợ của tôi là như vậy. Nhưng nếu về không sao thì tôi sẽ về ngay vì tôi không muốn ở đất nước Thái là đất nước của người ta. Đất nước mình vẫn tốt hơn. Tuy nhiên tôi đang trong một hoàn cảnh bắt buộc nên không thể quay về được. Tội rất sợ bị trả thù bởi vì chính quyền Việt Nam với tôi là 2 đối thủ biết rất rõ nhau. Khi tôi bị trả về thì sẽ bị nhà cầm quyền trả thù 100%. Họ không bắn tôi thì cũng tìm mọi cách để tiêu diệt tôi như gây tai nạn, đầu độc. Cuộc đời của tôi bây giờ rất mong manh, không biết như thế nào. Không biết sẽ bị trục xuất không.
Thanh Quang: Còn nỗi lo sợ của những đồng bào Thượng khác khi bị trở về thì sao?
Thầy Y Soái: Những người Thượng khác thì cũng như vậy. Tôi biết chắc vì tôi là người từng đứng đầu tổ chức những cuộc biểu tình ở Tây Nguyên từ những năm 2001, 2002 và 2004, qua đó có biết bao nhiều người Thượng bị bắt, bị tù tội, chết. Tôi biết rất rõ tên tuổi, địa chỉ, thôn bản của họ. Hiện tôi đang giữ danh sách những người đang bị tù hẳn hoi: Có người bị tù 18 năm, có người 14 năm, có người 10 năm...
Tôi biết rất rõ từng người, chứng kiến tận mắt những hoàn cảnh như thế. Cho nên nhà cầm quyền Việt Nam không tha cho tôi và những người Thượng khác đâu khi bị trả về Việt Nam. Có những người Thượng trốn trong rừng tới một năm và bây giờ mới chạy qua Campuchia, trong số này có những người có giấy ra trại tù ở Việt Nam hẳn hoi, có người có giấy bị Việt Nam quản chế hành chính này nọ, nhưng họ vẫn muốn trục xuất về.
Thanh Quang: Số đồng bào Thượng còn lại ở Chiang Mai, tạm thời chưa gặp nạn, sẽ phải sống ra sao trong những ngày sắp tới?
Thầy Y Soái: Dạ em hiện không biết. Nhưng tôi biết là khi tôi ở trong trại giam, họ ở bên ngoài sẽ sống rất khó khăn.
Thanh Quang: Vừa rồi là Thầy Truyền Đạo Tin Lành từ trại giam ở tỉnh Chiang Mai. Trong khi đó, một luật sư Thái, LS Warasit, trợ giúp trường hợp 5 người Thượng này, cho biết:
LS Warasit: Rằng Y Soái có giấy tờ tỵ nạn, nhưng không rõ cảnh sát có hỏi ông ấy về giấy tờ này không. LS Warasit cho biết theo nguyên tắc thì Cao ủy Tỵ Nạn LHQ có thể bảo lãnh Y Soái ra khỏi trại giam. Luật sư nói thêm rằng 2 cháu bé, con của một trong 2 phụ nữ cùng bị bắt trong vụ này, có thể được Cao Ủy Tỵ nạn bảo lãnh nếu người mẹ ấy, vốn chắc chắn sẽ bị trục xuất trở lại Việt Nam cùng phụ nữ kia, không nhận đó là 2 con của mình. Nhưng hiện giờ, LS Warasit cho biết người mẹ đó không muốn rời 2 con. Như vậy là, theo giải thích của luật sư, trong số 5 người Thượng bị bắt vừa nói, ngoài Y Soái, 4 người còn lại sẽ bị chuyển tới trai giam của cơ quan di trú Thái, chờ khi nào chính những nạn nhân này xoay sở được vé máy bay thì bị đưa trở lại Việt Nam. Còn không tìm ra tiền mua vé máy bay, họ sẽ bị ở trong trại gam di trú không biết đến bao giờ.
Thưa quý vị, chúng tôi được biết các nạn nhân vừa nói cũng đã từng giúp hay nương náu tại một tổ chức nhân đạo trụ sở tại Chiang Mai, mệnh danh là “Mái Ấm Của Những Bông Hoa Dại” do ông bà Michael Thái Bình điều hành, nhằm mục địch cứu giúp những cô gái tuổi từ 13 tới 20, phần lớn từ miền núi, lỡ sớm mang thai, được học hành và hội nhập trở lại với gia đình, xã hội.
Ông Michael Thái Bình nhận xét về tình cảnh của 5 người Thượng này:
Michael Thái Bình: Khó khăn đầu tiên mà họ gặp phải là họ bị bắt sau khi nghỉ việc ở đây từ đầu tháng 3. Họ đi ra ngoài mướn riêng một chỗ, nơi có cảnh sát theo dõi nhiều, cho nên dễ bị bắt. Tôi hiện đang nhờ một vài người quen tìm hiểu tình trạng của họ như thế nào. Nghe nói là họ bị đưa ra tòa lại. Tôi chưa nói chuyện với họ được nhiều, nhưng đang liên lạc với cảnh sát ở đây xem tình cảnh của họ như thế nào để làm thế nào cho họ ra được khỏi tù hay không.
Vừa rồi là tình cảnh của đồng bào Thượng lánh nạn đàn áp ở quê nhà nhưng bị nạn ở xứ người. Thanh Quang tường thuật từ Bangkok, Thái Lan.
.
Theo dòng thời sự:
Tình trạng của những người Việt sinh sống bất hợp pháp tại Thái Lan
Những người Thượng trôi dạt trên đất Thái
Copyright © 1998-2010 Radio Free
.
.
.
No comments:
Post a Comment