Vụ thảm sát con tin ở
trường học phơi bày điểm yếu của Putin
Sarah Rainsford
Phóng
viên Đông Âu
4
tháng 9 2024, 17:24 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cx2n43gkg1mo
Ngày
Beslan bắt đầu chôn cất người chết, có rất nhiều xe chở quan tài đến nỗi đường
đến nghĩa trang bị tắc nghẽn.
Một
người phụ nữ khóc khi xem hình ảnh của các nạn nhân bị giết trong nhà thi đấu của
trường tại Beslan
Tại
thị trấn nhỏ vùng Kavkaz, mọi người đều mất người thân hoặc biết ai đó đã chết
trong cuộc bao vây Trường số 1.
Cuộc
tấn công khủng bố kéo dài do các tay súng vũ trang hạng nặng, chủ yếu đến từ
Chechnya, kéo dài ba ngày.
Có 334 người
chết; 186 người trong số đó là trẻ em.
Hôm
nay là 20 năm kể từ khi cuộc bao vây kết thúc đột ngột với những vụ nổ kinh
hoàng, nhưng tôi vẫn có thể nghe thấy tiếng than khóc của những người mẹ
Beslan; nỗi đau buồn tràn ngập khắp thị trấn như những đợt sóng.
Tôi
có thể hình dung ra chiếc quan tài màu trắng của Alina, 11 tuổi, được đặt ở sân
trước nhà với những con búp bê được đặt cẩn thận bên cạnh em.
Và
tôi sẽ luôn nhớ Rima, người đã trải qua ba ngày chen chúc trong phòng thể thao
ngột ngạt của trường cùng với các cháu của bà và hàng trăm con tin khác, với những
quả bom được treo lủng lẳng trên các rổ bóng rổ phía trên.
Khi
đó, bà thú nhận rằng bà xấu hổ vì đã sống sót.
Khi
bà và các cháu chạy được đến cửa, dưới làn đạn, họ phải trèo qua xác chết của một
cậu bé.
"Thượng
đế tha thứ cho chúng con vì điều đó," bà Rima cầu nguyện trong dòng nước mắt.
Ngày
20/8/2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến thăm ngôi trường bị phá hủy ở
Beslan cách đây 20 năm
Những
bài học đầu tiên về chủ nghĩa Putin
Năm
2004, nỗi đau của Beslan đã lan rộng khắp nước Nga và lan tỏa khắp thế giới.
Trước
hết, thảm kịch này là do hàng chục người, bao gồm cả đàn ông và phụ nữ, xông
vào trường học, bắn chỉ thiên và bắt hàng trăm người đang chết đứng vì kinh
hoàng làm con tin.
Các
tay súng đã bao vây những bà mẹ với con nhỏ cùng những chùm bóng bay trên tay,
và những bé gái cài nơ trắng trên tóc. Các gia đình đang mừng ngày đầu tiên trở
lại trường. Những kẻ khủng bố đã chất đầy thuốc nổ ở phòng tập thể dục và bắt đầu
hành quyết những con tin là nam giới.
Mùa
hè năm đó, cuộc chiến tàn khốc của Vladimir Putin chống lại những người ly khai
ở Chechnya - phát động bốn năm trước đó - đã lan rộng ra ngoài biên giới nước cộng
hòa ở miền nam nước Nga này.
Một
ngày trước cuộc bao vây Beslan, 10 người đã thiệt mạng khi một phụ nữ Chechnya
tự sát bằng bom bên ngoài một ga tàu điện ngầm ở Moscow. Trước đó, những kẻ
đánh bom liều chết đã đánh bom hai chiếc máy bay đang bay. Ngoài ra còn có một
cuộc tấn công chết người vào một lễ hội âm nhạc.
Nhưng
trong hai thập kỷ qua, đã có những câu hỏi dai dẳng, day dứt về cách ông Putin
và các quan chức của ông ta xử lý vụ tấn công ở Beslan trong quyết tâm không
"nhượng bộ" những kẻ khủng bố.
Họ
có tìm cách đàm phán hay không?
Tại
sao lại tuyên bố những kẻ tấn công không đưa ra yêu cầu chính trị nào khi chúng
kêu gọi quân đội Nga rút khỏi Chechnya?
Có
thể giải cứu nhiều trẻ em hơn không?
Quan
trọng nhất là, tại sao lực lượng giải cứu lại bắn ra từ xe tăng và sử dụng súng
phun lửa khi vẫn còn hàng trăm con tin bên trong trường học?
Đối
với nhiều người, cuộc bao vây Beslan đã mang đến những bài học đầu tiên quan trọng
về chủ nghĩa Putin, bao gồm cả việc ông ta sẽ không từ bất cứ điều gì để nghiền
nát những kẻ thách thức.
Trường
học bị phá hủy ở Beslan
Bảo
vệ hình ảnh
Phải mất
20 năm ông Putin mới đến thăm tàn tích của Trường số 1.
Ngay
cả khi đó, ông ta cũng không tham gia các sự kiện kỷ niệm cùng với các gia
đình. Ông ta chỉ đến đó một mình cách đây hai tuần.
Một
vài bức tường đổ nát của trường vẫn còn đó như một đài tưởng niệm, cuối cùng đã
được được phủ bằng một tấm màn ánh vàng và treo những bức ảnh đóng khung của những
người đã chết.
Ở
đó, giữa phòng tập thể dục nơi các con tin từng bị giam giữ, ông Putin đã đặt
hoa bên dưới một cây thánh giá bằng gỗ.
Đối
với hầu hết các nhà lãnh đạo quốc gia, sẽ thật khó hiểu nếu không đến thăm địa
điểm này trước đây. Đây là vụ tấn công khủng bố đẫm máu nhất từ trước
đến nay tại Nga. Nhưng ông Putin luôn thích được quay phim trên máy bay chiến đấu
hoặc được lính gác hộ tống hơn.
Những
ngôi mộ của những đứa trẻ mà ông không thể cứu được chẳng giúp ích gì cho hình ảnh
người đàn ông hành động của ông ta.
Trên
thực tế, ông ta đã từng đến Beslan trước đây, nhưng hầu như không được chú ý.
Ngay
sau khi cuộc bao vây chấm dứt, ông ta đã bay đến vào đêm muộn để thăm một bệnh
viện. Ông ta nói với người dân Beslan rằng toàn bộ nước Nga đang để tang cùng họ
nhưng đến khi mặt trời mọc, ông ta biến mất.
“Ông
ấy đến quá muộn,” tôi nhớ đã nghe thấy điều này từ những gia đình đang chìm
trong đau buồn khi đó. “Ông ấy nên ở lại với chúng tôi.”
Nhưng
Tổng thống Putin không dám.
Bốn
năm trước, một cuộc gặp gỡ trước đó với những phụ nữ đang đau buồn đã ám ảnh và
khiến ông ta sợ hãi. Khi tàu ngầm Kursk bị chìm vào năm 2000, phải sau năm ngày
thì ông Putin mới kết thúc kỳ nghỉ của mình và đến khi ông ta gặp những người
thân của các nạn nhân, họ đã chỉ trích ông ta kịch liệt.
Vì
vậy, ông Putin bắt đầu biến chuyến thăm được dàn dựng cẩn thận thành một dấu ấn
của nhiệm kỳ tổng thống của mình. Chỉ có các đám đông nhỏ, được kiểm tra trước.
Mọi thứ đều trong tầm kiểm soát.
Một
người đàn ông đang đặt hoa tại nơi tưởng niệm dựng tạm trong phòng tập thể dục
bị phá hủy tại trường học vào năm 2004
Con
số và lời nói dối
Tháng
trước ở Beslan, chỉ có ba bà mẹ được đưa đến gặp ông Putin.
"Đó
là một hành động khủng bố kinh hoàng đã cướp đi sinh mạng của 334 người,"
ông Putin mô tả thảm kịch của các bà mẹ với chính họ, để quay lên truyền hình
nhà nước.
"Trong
số đó, 136 là trẻ em".
Những
người mẹ không xuất hiện trong các cảnh quay của truyền hình vào lúc đó, nhưng
chắc chắn họ đã nhăn mặt vì sai sót của ông Putin.
Bởi
vì 186 trẻ em đã thiệt mạng ở Beslan.
Đó
là một con số khắc sâu trong tâm trí của mọi người trong thị trấn đó. Đó là điều
duy nhất bạn không thể quên.
Nhưng
ông Putin không đến Beslan để bày tỏ sự cảm thông. Những người mẹ mặc đồ đen chỉ
là đạo cụ.
Ông
ta đã sử dụng họ để truyền đạt một thông điệp.
Hai
thập niên trước, ông ta nhắc nhở người Nga rằng ông ta đã chiến đấu và giành
chiến thắng trong cuộc chiến chống khủng bố. Bây giờ ông ta đang chiến đấu với
"những kẻ tân phát xít" và một phương Tây thù địch ở Ukraine, và ông
ta thề rằng ông ta cũng sẽ giành chiến thắng trong cuộc chiến đó.
Sự
bóp méo và dối trá đã nằm trong sách lược của Putin năm 2004. Sau đó, giới chức
đã báo cáo số lượng con tin ở Beslan thấp hơn rất nhiều.
Tôi
đến thị trấn vào ngày đầu tiên của cuộc bao vây và sớm nhận ra rằng số con tin
bị bắt giữ trong trường học đó gấp ba lần so với số liệu mà giới chức thừa nhận.
Mọi
người dân địa phương đều nói với chúng tôi như vậy. Nhưng các phóng viên truyền
hình nhà nước, theo chỉ thị, vẫn tiếp tục nói dối.
Mọi
người lo sợ rằng quân đội đang chuẩn bị tấn công trường học, vì vậy chính quyền
đã hạ thấp số thương vong.
Một
lính cứu hỏa tại phòng tập thể dục trong chiến dịch giải cứu tại trường Beslan
Bài
học cho Putin
Tôi
thường tự hỏi điều gì sẽ xảy ra với một chính phủ ở nền dân chủ phương Tây sau
một cuộc tấn công kết thúc với nhiều con tin thiệt mạng hơn là những kẻ khủng bố.
Tôi
cho rằng chính phủ đó sẽ phải vật lộn để tồn tại sau cuộc điều tra chính thức,
hoặc cuộc bầu cử tiếp theo.
Vladimir
Putin không phải lo lắng về cả hai điều đó.
Năm
2017, Tòa án Nhân quyền châu Âu đã phán quyết rằng Nga đã không hoàn thành
nghĩa vụ bảo vệ các con tin và đã sử dụng "vũ lực bừa bãi" khi cuộc
bao vây chấm dứt. Vụ án được đưa ra bởi những người mẹ tuyệt vọng, đau buồn,
đang tìm kiếm công lý.
Nhưng
không có cuộc điều tra mới nào ở chính nước Nga. Không có quan chức cấp cao nào
bị buộc phải chịu trách nhiệm.
Khi
ba bà mẹ Beslan phàn nàn với Putin về điều đó vào tháng Tám, tại cuộc họp với
Putin, ông ta đã tỏ ra ngạc nhiên và hứa sẽ xem xét vấn đề.
Ông
ta đã có tới 20 năm để làm việc đó.
Ông
ta, dù vậy, cũng đã giải quyết một vấn đề ngay sau cuộc bao vây.
Năm
2004, ông Putin tuyên bố sẽ hủy bỏ các cuộc bầu cử trực tiếp để chọn thống đốc
cho các khu vực của Nga, khi tuyên bố rằng điều đó sẽ giúp cải thiện an ninh.
Không có mối liên quan nào giữa quyết định này với cuộc tấn công ở Beslan.
Khi
quốc hội họp để bỏ phiếu cho động thái này, các chính trị gia đối lập đã biểu
tình quanh tòa nhà, cảnh báo về một chế độ độc tài đang lan rộng.
Hai
thập niên sau, không còn phe đối lập nào nữa.
Truyền
thông nhà nước đã bị chế ngự hoàn toàn. Nền dân chủ đã bị nghiền nát.
Bài
học vàng mà ông Putin rút ra từ cuộc bao vây Beslan là về tăng cường kiểm soát.
-----------------------------
·
Mỹ phát hiện nơi 'có
thể là bãi phóng tên lửa hạt nhân mới của Nga'
4
tháng 9 năm 2024
·
Gã nhà báo đã theo
dõi tôi - trước khi Putin đưa ông ta về Nga
2
tháng 9 năm 2024
·
Ukraine tấn công Nga:
5 câu hỏi quan trọng
13
tháng 8 năm 2024
No comments:
Post a Comment