Đội
ngũ điệp viên nằm vùng được Putin cài cắm công phu ở phương Tây
Thụy My - RFI
Đăng
ngày: 09/08/2024 - 13:55
Với
Tim Walz làm phó, Kamala Harris nghiêng về phía tả. Ở Gaza, Yahya Sinwar trở
thành thủ lãnh Hamas ; tại Bangladesh, giải Nobel Muhammad Yunuk được chọn
làm lãnh đạo lâm thời. Đó là những chủ đề chính được báo chí đề cập nhiều hôm
nay 08/08/2024. Về vụ trao đổi tù nhân giữa Nga và phương Tây vào tuần trước, Le
Monde nói thêm về « Những điệp viên nằm vùng được Putin biệt
đãi ».
HÌNH
:
Cặp
vợ chồng điệp viên Artiom Doultsev, Anna Doultseva (T) và các con được tổng thống
Nga Vladimir Putin (P) đón tận cầu thang máy bay ở phi trường Vnukovo, Matxcơva
khi được trao trả ngày 01/08/2024. via REUTERS - Mikhail Voskresensky
Mang
danh tính giả, nhiều năm ẩn trong vỏ bọc
Trong
số những người Nga được trao trả, có một cặp vợ chồng từ lâu sống ở phương Tây
với danh tính giả. Cách làm này có từ thời Liên Xô cũ. Artiom
Doultsev và Anna Doultseva cùng với hai đứa con được Vladimir Putin đích
thân đón ở phi trường Vnoukovo, Matxcơva với một bó hoa lớn, với những cử chỉ
thân ái chưa từng thấy.
Hai
vợ chồng sống tại Ljubljana, thủ đô Slovenia với tên giả Achentina là Ludwig
Gisch và Maria Rosa Mayer Munos. Các nhà điều tra tìm thấy tại nhà họ các máy
tính trang bị hệ thống có thể liên lạc với trung tâm ở Matxcơva, mà các kỹ thuật
viên Slovenia cũng như Mỹ không thể giải mã được. Hàng trăm ngàn euro tiền mặt
được giấu trong một ngăn bí mật ở tủ lạnh. Trong gia đình chỉ nói chuyện với
nhau bằng tiếng Tây Ban Nha, trẻ em không biết tiếng Nga.
Hồi
năm 2010, FBI cũng đã bắt giữ 10 điệp viên Nga trong đó có một cặp nằm vùng đã
nhập tịch, con cái chỉ biết tiếng Anh. Phát ngôn viên Dimitri Peskov nói rằng
hãy hình dung những người này phải học nói và suy nghĩ hàng ngày bằng ngoại ngữ,
không được bảo vệ về ngoại giao. Vladimir Putin cũng từng nhấn mạnh, từ bỏ cuộc
sống tại Nga và người thân suốt nhiều năm trời, không phải ai cũng làm được. Việc
sử dụng các điệp viên « lậu » có từ thời Stalin. Một số còn được in hình
lên tem thư, như Konon Molody, hoạt động dưới tên George Gordon Smith, doanh
nhân Canada.
Được
đào tạo tại Nga, đôi khi lập gia đình theo nhu cầu của « cơ quan », họ
dành nhiều năm trời để tạo dựng một danh tính khác, đòi hỏi đầu tư khổng lồ của
Nhà nước. Trước hết là mua một tên giả, như một trẻ sơ sinh chết lúc 7 tuần tuổi
ở Montréal, hay một trẻ em qua đời tại một làng nhỏ Hy Lạp cách đây 30 năm cho
« Rosa Mayer Munos ». Rồi sau đó lo nơi ăn chốn ở, trang bị, một nghề
nghiệp bình phong...trong nhiều năm. Do vậy đưa về nước bằng mọi giá khi bị bắt
là thông điệp cho những người giấu mặt còn ở lại.
Ngược
với việc tiếp đón trọng thể các điệp viên nằm vùng, Kremlin có cách để sỉ nhục
các nhà đối lập được trao trả. Nhà đấu tranh Vladimir Kara-Mourza đến nơi chỉ mặc
chiếc quần đùi, đôi dép nhựa và thẻ căn cước, còn Ilia Iachine trong bộ đồ tù
nhân, hành lý chỉ vỏn vẹn một bàn chải và kem đánh răng.
Matxcơva
tố cáo Kiev xâm nhập lãnh thổ Nga
Từ
thứ Ba 06/08, các trận đánh diễn ra ở vùng Kursk thuộc Nga nằm ở biên giới phía
bắc Ukraina. La Croix dẫn lời bộ quốc phòng Nga nói rằng vào lúc 17 giờ địa
phương, gần 300 quân nhân Ukraina cùng với 20 xe thiết giáp và 11 xe tăng thuộc
lữ đoàn cơ giới 22 đã vượt qua biên giới. Cũng theo Kremlin, đến trưa thứ Tư
các cuộc đụng độ vẫn tiếp diễn, nhưng với sự tham gia của « 1.000 binh
sĩ Ukraina ». Vladimir Putin tố cáo « một sự khiêu khích mới ở
quy mô lớn », quân đội Ukraina « nổ súng bừa bãi với đủ
loại vũ khí kể cả rốc-kết, vào nhà dân và xe cấp cứu ».
Tuy
Nga khẳng định đã « chặn được địch không cho tiến vào sâu », nhưng
dường như Kremlin bị bất ngờ. Chính quyền địa phương hơn 24 giờ sau mới thông
báo di tản nhiều ngàn dân, cho biết có 5 thường dân chết và 28 bị thương. Trên
bản đồ của một trang web ủng hộ Ukraina, các quân nhân của Kiev đã chiếm được một
số vùng đất, nhất là ở thành phố Sudja. Phía Ukraina cũng yêu cầu 6.000 dân sơ
tán. Nếu tin chiếm trạm khí đốt Sudja được xác nhận, sẽ rất đáng ngại cho
Matxcơva vì khí đốt Nga từ đây được đưa xuyên qua Ukraina, đến Slovakia,
Hungary, Áo ; và chưa chi giá khí đốt trên thị trường châu Âu đã tăng 4,8
% - theo Bloomberg.
Lật
đổ độc tài, hy vọng chớm nở ở Bangladesh
La
Croix nhận
xét, hiếm khi một khôi nguyên Nobel hòa bình lại nắm được quyền lực, nhưng đây
lại là trường hợp của Muhammad Yunus, người được mệnh danh là « nhà băng của
người nghèo » vì phổ biến mô hình vi tín dụng. Ông vừa chấp nhận lãnh đạo chính
phủ lâm thời Bangladesh, sau khi thủ tướng Sheikh Hasina cầm quyền từ 15 năm
qua đã phải chạy trốn hôm thứ Hai trước làn sóng phẫn nộ của dân chúng. Tổng
tham mưu trưởng quân đội từ chối cho lực lượng can thiệp, và tổng thống giải
tán Quốc hội, tám tháng sau cuộc bầu cử bị nghi ngờ gian lận. Như vậy chính quyền
không bị lật đổ bằng đảo chánh mà bằng một sự trừng phạt được quyết định khẩn cấp.
Les
Echos nói
thêm, việc chọn ông Yunus là đồng thuận giữa tổng thống Mohammad Shahabuddin,
mà vai trò chỉ mang tính tượng trưng, các lãnh đạo cao cấp của quân đội và các
thủ lãnh sinh viên của liên minh Students Against Discrimination. Sự sụp đổ của
« người đàn bà thép » Sheikh Hasina khiến Bangladesh rơi vào bất định,
nhưng quân đội đang tạm cầm quyền có vẻ giữ lời hứa.
Các
sinh viên biểu tình bị bắt và nhiều nhà đối lập bắt đầu được trả tự do. Cựu thủ
tướng Khaleda Zia, 78 tuổi, đối thủ của Sheikh Hasina, bị kết án 17 năm tù
vì tội tham nhũng năm 2018 cũng được thả. Giám đốc cảnh sát quốc gia Chowdhury
Abdullah Al-Mamun bị cách chức : khoảng 400 người biểu tình bị sát hại, một
số bị bắn thẳng. Sau khi Hasina bỏ trốn sang Ấn Độ, cảnh sát bị đám đông bao
vây, đường phố Dacca hôm thứ Ba không còn nhân viên công lực nào vì sợ bị trả
thù.
Sinh
viên tự phụ trách điều khiển giao thông ở một số giao lộ, và bảo vệ các công sở
tránh nạn cướp bóc. Một hôm trước đó người biểu tình đã tràn vào tư dinh của
Sheikh Hasina, đốt cháy nhà cũ của cha bà là Sheikh Mujibur Rahman, vốn là người
hùng trong chiến tranh giành độc lập. Bản thân quân đội cũng thanh lọc hàng
ngũ, ngưng chức và giáng cấp một số sĩ quan cao cấp được cho là quá thân cận với
Sheikh Hasina.
Theo La
Croix, việc ông Muhammad Yunus, 84 đứng ra lãnh đạo là một hành động can đảm.
Bị tư pháp dưới quyền Sheikh Hasina sách nhiễu, nay ông muốn tổ chức bầu cử
công bằng, sau khi đã giúp hàng triệu người thoát cảnh nghèo đói. Nhiệm vụ sắp
tới không dễ dàng, tự do bị hạn chế ngặt nghèo dưới thời Sheikh Hasina. Và nửa
thế kỷ sau khi độc lập, Bangladesh đối mặt với vô số thử thách : đa dạng hóa nền
kinh tế, giảm cách biệt giàu nghèo, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Nhân vật Muhammad Yunus là một ưu thế trên con đường chông gai này.
Sinwar
đứng đầu Hamas : Thông điệp cứng rắn cho Israel
Tại
Trung Đông, việc kẻ chủ mưu vụ thảm sát ngày 07/10 được chọn để thay thế Ismaïl
Haniyeh, biểu lộ phong trào này đã cứng rắn hơn, theo La Croix.
Yahya Sinwar nay nắm trọn quyền lực phe Hamas, trong khi trước đó ông ta phải hội
ý với Saleh Al Arouri và Ismaïl Haniyeh - hai thủ lãnh đã bị Israel tiêu diệt.
Nhà phân tích Tahani Mustafa cho rằng khi chọn Yahya Sinwar, Hamas chứng tỏ
không có vấn đề thỏa hiệp. Đối với nhà phân tích Nour Odeh, việc bổ nhiệm Yahya
Sinwar cho thấy trọng tâm nay chuyển về Gaza.
Libération dẫn lời Yuval Bitton,
nha sĩ Israel đã cứu mạng Yahya Sinwar trong tù và được anh ta hàm ân, tâm sự,
nhận xét đó là một người thông minh, sùng đạo, đầy tham vọng và quyết tâm. Đối
với Sinwar, chỉ có quyền lực, chiến tranh và tôn giáo. Không có thỏa hiệp, chỉ
có vũ lực. Nhật báo Yediot Aharonot bình luận, Sinwar sẽ hướng Hamas về phía
thánh chiến như tổ chức tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo hay Al Qaida. Một nguồn tin
Palestine nói với Le Figaro, Yahya Sinwar chỉ muốn chiến tranh liên
miên để làm kiệt quệ Israel, chứ không mặn mà với việc thành lập Nhà nước.
Les
Echos nhận
xét, dù bị truy lùng gắt gao nhưng Yahya Sinwar vẫn ẩn náu được trong hệ thống
địa đạo dày đặc trong Dải Gaza. Theo phát ngôn viên Tsahal, việc tiêu diệt thủ
lãnh Hamas chỉ là vấn đề thời gian. Một viên chức bộ quốc phòng Israel
nói : « Sau khi anh ta được thăng chức, một khi chúng tôi trừ
khử được, coi như một mũi tên bắn hai con chim ».
Venezuela
: Quân đội vẫn ủng hộ chế độ Maduro
Thủ
lãnh đối lập Maria Corina Machado và ứng cử viên tổng Edmundo
Gonzalez đã kêu gọi giới quân nhân, cảnh sát « đứng về phía
nhân dân », nhưng họ đã phải trả giá đắt. Chỉ ba tiếng đồng hồ sau,
hai nhà đối lập bị khởi tố vì nhiều tội danh trong đó có « lan truyền tin
tức thất thiệt ». Hôm thứ Ba, bộ trưởng quốc phòng Vladimir Padrino Lopez
tái khẳng định « tuyệt đối trung thành » với chính quyền
Nicolas Maduro.
Để
duy trì quyền lực, Hugo Chavez từng bổ nhiệm hàng trăm sĩ quan làm giám đốc các
xí nghiệp quốc doanh và những chức vụ cao trong cơ quan hành chánh. Nicolas
Maduro lại càng rộng rãi hơn với việc thăng cấp cả trăm tướng tá, đô đốc mới
đây. Ngày nay giới quân nhân không chỉ ủng hộ chính quyền, mà họ còn là một bộ
phận của chính quyền.
Nhân
vật số hai của chế độ, Diosdado Cabello, là cựu sĩ quan ; 14/33 bộ trưởng
và quân nhân đương nhiệm hay về hưu, tương đương 42 % nội các - theo tổ chức
phi chính phủ Control ciudadano. Các bộ ngoại giao, tư pháp, dầu khí, nông nghiệp,
giao thông, công chánh, thương mại, năng lượng, hải quan đều nằm trong tay các
sĩ quan. Họ cũng kiểm soát các ngành kinh tế chủ chốt như dầu lửa, viễn thông.
Quân đội Venezuela còn được Nga và Cuba thường xuyên hỗ trợ
Tuy
vậy Hugo Chavez hiểu rằng trao quá nhiều quyền lực cho quân đội có thể quật ngược
lại mình. Sau âm mưu đảo chánh ngày 11/04/2002, ông ta phân tán các bộ chỉ huy
lực lượng ra nhiều vùng để chia rẽ đồng thời lập các cơ quan tình báo để theo
dõi giới quân nhân. Những năm gần đây vì khủng hoảng kinh tế, hàng ngàn người
lính đã bỏ ngũ. Thế nên những vụ đàn áp mới đây làm 11 đến 23 người chết là do
cảnh sát và colectivo - các nhóm dân quân gây ra vì quân đội không đủ người. Bản
thân các quân nhân nếu có dấu hiệu không « trung thành với cách mạng »
cũng bị trấn áp : khoảng 150-200 người lính nay là tù chính trị, gia đình họ bị
o ép.
« Đi
trốn » Thế vận hội, dân Paris đang tiếc nuối
Về
Thế vận hội Paris, Le Figaro gặp gỡ một số người dân thủ đô nước
Pháp đang hối tiếc vì đã « chạy trốn » trong dịp thế vận. Ngỡ rằng
nên thoát khỏi tình trạng đông đảo du khách và chen chúc trong các phương tiện
giao thông công cộng, không ít người dân Paris đã về các tỉnh hay đi du lịch nước
khác. Nhưng không khí hào hứng ở Paris 2024 đã làm họ tiếc nuối. Chẳng hạn Zoé,
24 tuổi, « trốn » về miền nam một ngày trước lễ khai mạc. Nhưng rốt
cuộc « métro và đường phố vắng người », « tất cả đều được
tổ chức tốt ». « Pháp đã vượt qua thử thách » - Zoé cảm
thấy hãnh diện, tuy nhiên cô đành theo dõi các cuộc thi đấu qua truyền hình.
Aurélie
nhận ra một Olympic tuyệt vời sau khi ngọn lửa thế vận đi qua Opéra Bastille
hôm 14/07, với 200 người nghiệp dư được chọn khiêu vũ cùng với hai vũ công ngôi
sao của nhà hát Opera Paris. Được truyền cảm hứng từ đám đông nhiệt thành, bà
nhận thấy đó là những giây phút không bao giờ có được lần thứ hai, nhưng đã quá
trễ để hủy chuyến nghỉ hè đã đặt trước. Philippe và gia đình thì tiếc rẻ xem
Olympic từ Barcelona. Adam, 27 tuổi có cảm giác mất mát như « tất
cả bạn bè đều được mời dự sinh nhật, trừ mình ».
No comments:
Post a Comment