Friday, August 9, 2024

ĐỘI NGŨ ĐIỆP VIÊN NẰM VÙNG ĐƯỢC PUTIN CÀI CẮM CÔNG PHU Ở PHƯƠNG TÂY (Thụy My / RFI)

 



Đội ngũ điệp viên nằm vùng được Putin cài cắm công phu ở phương Tây

Thụy My  -  RFI

Đăng ngày: 09/08/2024 - 13:55

https://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20240809-%C4%91%E1%BB%99i-ng%C5%A9-%C4%91i%E1%BB%87p-vi%C3%AAn-n%E1%BA%B1m-v%C3%B9ng-%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c-putin-c%C3%A0i-c%E1%BA%AFm-c%C3%B4ng-phu-%E1%BB%9F-ph%C6%B0%C6%A1ng-t%C3%A2y

 

Với Tim Walz làm phó, Kamala Harris nghiêng về phía tả. Ở Gaza, Yahya Sinwar trở thành thủ lãnh Hamas ; tại Bangladesh, giải Nobel Muhammad Yunuk được chọn làm lãnh đạo lâm thời. Đó là những chủ đề chính được báo chí đề cập nhiều hôm nay 08/08/2024. Về vụ trao đổi tù nhân giữa Nga và phương Tây vào tuần trước, Le Monde nói thêm về « Những điệp viên nằm vùng được Putin biệt đãi ».

 

HÌNH :

Cặp vợ chồng điệp viên Artiom Doultsev, Anna Doultseva (T) và các con được tổng thống Nga Vladimir Putin (P) đón tận cầu thang máy bay ở phi trường Vnukovo, Matxcơva khi được trao trả ngày 01/08/2024. via REUTERS - Mikhail Voskresensky

 

Mang danh tính giả, nhiều năm ẩn trong vỏ bọc

 

Trong số những người Nga được trao trả, có một cặp vợ chồng từ lâu sống ở phương Tây với danh tính giảCách làm này có từ thời Liên Xô cũ. Artiom Doultsev và Anna Doultseva cùng với hai đứa con được Vladimir Putin đích thân đón ở phi trường Vnoukovo, Matxcơva với một bó hoa lớn, với những cử chỉ thân ái chưa từng thấy.

 

Hai vợ chồng sống tại Ljubljana, thủ đô Slovenia với tên giả Achentina là Ludwig Gisch và Maria Rosa Mayer Munos. Các nhà điều tra tìm thấy tại nhà họ các máy tính trang bị hệ thống có thể liên lạc với trung tâm ở Matxcơva, mà các kỹ thuật viên Slovenia cũng như Mỹ không thể giải mã được. Hàng trăm ngàn euro tiền mặt được giấu trong một ngăn bí mật ở tủ lạnh. Trong gia đình chỉ nói chuyện với nhau bằng tiếng Tây Ban Nha, trẻ em không biết tiếng Nga.

 

Hồi năm 2010, FBI cũng đã bắt giữ 10 điệp viên Nga trong đó có một cặp nằm vùng đã nhập tịch, con cái chỉ biết tiếng Anh. Phát ngôn viên Dimitri Peskov nói rằng hãy hình dung những người này phải học nói và suy nghĩ hàng ngày bằng ngoại ngữ, không được bảo vệ về ngoại giao. Vladimir Putin cũng từng nhấn mạnh, từ bỏ cuộc sống tại Nga và người thân suốt nhiều năm trời, không phải ai cũng làm được. Việc sử dụng các điệp viên « lậu » có từ thời Stalin. Một số còn được in hình lên tem thư, như Konon Molody, hoạt động dưới tên George Gordon Smith, doanh nhân Canada.

 

Được đào tạo tại Nga, đôi khi lập gia đình theo nhu cầu của « cơ quan », họ dành nhiều năm trời để tạo dựng một danh tính khác, đòi hỏi đầu tư khổng lồ của Nhà nước. Trước hết là mua một tên giả, như một trẻ sơ sinh chết lúc 7 tuần tuổi ở Montréal, hay một trẻ em qua đời tại một làng nhỏ Hy Lạp cách đây 30 năm cho « Rosa Mayer Munos ». Rồi sau đó lo nơi ăn chốn ở, trang bị, một nghề nghiệp bình phong...trong nhiều năm. Do vậy đưa về nước bằng mọi giá khi bị bắt là thông điệp cho những người giấu mặt còn ở lại.

 

Ngược với việc tiếp đón trọng thể các điệp viên nằm vùng, Kremlin có cách để sỉ nhục các nhà đối lập được trao trả. Nhà đấu tranh Vladimir Kara-Mourza đến nơi chỉ mặc chiếc quần đùi, đôi dép nhựa và thẻ căn cước, còn Ilia Iachine trong bộ đồ tù nhân, hành lý chỉ vỏn vẹn một bàn chải và kem đánh răng.

 

 

Matxcơva tố cáo Kiev xâm nhập lãnh thổ Nga

 

Từ thứ Ba 06/08, các trận đánh diễn ra ở vùng Kursk thuộc Nga nằm ở biên giới phía bắc Ukraina. La Croix dẫn lời bộ quốc phòng Nga nói rằng vào lúc 17 giờ địa phương, gần 300 quân nhân Ukraina cùng với 20 xe thiết giáp và 11 xe tăng thuộc lữ đoàn cơ giới 22 đã vượt qua biên giới. Cũng theo Kremlin, đến trưa thứ Tư các cuộc đụng độ vẫn tiếp diễn, nhưng với sự tham gia của « 1.000 binh sĩ Ukraina ». Vladimir Putin tố cáo « một sự khiêu khích mới ở quy mô lớn », quân đội Ukraina « nổ súng bừa bãi với đủ loại vũ khí kể cả rốc-kết, vào nhà dân và xe cấp cứu ».

 

Tuy Nga khẳng định đã « chặn được địch không cho tiến vào sâu », nhưng dường như Kremlin bị bất ngờ. Chính quyền địa phương hơn 24 giờ sau mới thông báo di tản nhiều ngàn dân, cho biết có 5 thường dân chết và 28 bị thương. Trên bản đồ của một trang web ủng hộ Ukraina, các quân nhân của Kiev đã chiếm được một số vùng đất, nhất là ở thành phố Sudja. Phía Ukraina cũng yêu cầu 6.000 dân sơ tán. Nếu tin chiếm trạm khí đốt Sudja được xác nhận, sẽ rất đáng ngại cho Matxcơva vì khí đốt Nga từ đây được đưa xuyên qua Ukraina, đến Slovakia, Hungary, Áo ; và chưa chi giá khí đốt trên thị trường châu Âu đã tăng 4,8 % - theo Bloomberg.

 

 

Lật đổ độc tài, hy vọng chớm nở ở Bangladesh

 

La Croix nhận xét, hiếm khi một khôi nguyên Nobel hòa bình lại nắm được quyền lực, nhưng đây lại là trường hợp của Muhammad Yunus, người được mệnh danh là « nhà băng của người nghèo » vì phổ biến mô hình vi tín dụng. Ông vừa chấp nhận lãnh đạo chính phủ lâm thời Bangladesh, sau khi thủ tướng Sheikh Hasina cầm quyền từ 15 năm qua đã phải chạy trốn hôm thứ Hai trước làn sóng phẫn nộ của dân chúng. Tổng tham mưu trưởng quân đội từ chối cho lực lượng can thiệp, và tổng thống giải tán Quốc hội, tám tháng sau cuộc bầu cử bị nghi ngờ gian lận. Như vậy chính quyền không bị lật đổ bằng đảo chánh mà bằng một sự trừng phạt được quyết định khẩn cấp.

 

Les Echos nói thêm, việc chọn ông Yunus là đồng thuận giữa tổng thống Mohammad Shahabuddin, mà vai trò chỉ mang tính tượng trưng, các lãnh đạo cao cấp của quân đội và các thủ lãnh sinh viên của liên minh Students Against Discrimination. Sự sụp đổ của « người đàn bà thép » Sheikh Hasina khiến Bangladesh rơi vào bất định, nhưng quân đội đang tạm cầm quyền có vẻ giữ lời hứa. 

 

Các sinh viên biểu tình bị bắt và nhiều nhà đối lập bắt đầu được trả tự do. Cựu thủ tướng Khaleda Zia, 78 tuổi, đối thủ của Sheikh Hasina, bị kết án 17 năm tù vì tội tham nhũng năm 2018 cũng được thả. Giám đốc cảnh sát quốc gia Chowdhury Abdullah Al-Mamun bị cách chức : khoảng 400 người biểu tình bị sát hại, một số bị bắn thẳng. Sau khi Hasina bỏ trốn sang Ấn Độ, cảnh sát bị đám đông bao vây, đường phố Dacca hôm thứ Ba không còn nhân viên công lực nào vì sợ bị trả thù.

 

Sinh viên tự phụ trách điều khiển giao thông ở một số giao lộ, và bảo vệ các công sở tránh nạn cướp bóc. Một hôm trước đó người biểu tình đã tràn vào tư dinh của Sheikh Hasina, đốt cháy nhà cũ của cha bà là Sheikh Mujibur Rahman, vốn là người hùng trong chiến tranh giành độc lập. Bản thân quân đội cũng thanh lọc hàng ngũ, ngưng chức và giáng cấp một số sĩ quan cao cấp được cho là quá thân cận với Sheikh Hasina.

 

Theo La Croix, việc ông Muhammad Yunus, 84 đứng ra lãnh đạo là một hành động can đảm. Bị tư pháp dưới quyền Sheikh Hasina sách nhiễu, nay ông muốn tổ chức bầu cử công bằng, sau khi đã giúp hàng triệu người thoát cảnh nghèo đói. Nhiệm vụ sắp tới không dễ dàng, tự do bị hạn chế ngặt nghèo dưới thời Sheikh Hasina. Và nửa thế kỷ sau khi độc lập, Bangladesh đối mặt với vô số thử thách : đa dạng hóa nền kinh tế, giảm cách biệt giàu nghèo, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Nhân vật Muhammad Yunus là một ưu thế trên con đường chông gai này.

 

 

Sinwar đứng đầu Hamas : Thông điệp cứng rắn cho Israel

 

Tại Trung Đông, việc kẻ chủ mưu vụ thảm sát ngày 07/10 được chọn để thay thế Ismaïl Haniyeh, biểu lộ phong trào này đã cứng rắn hơn, theo La Croix. Yahya Sinwar nay nắm trọn quyền lực phe Hamas, trong khi trước đó ông ta phải hội ý với Saleh Al Arouri và Ismaïl Haniyeh - hai thủ lãnh đã bị Israel tiêu diệt. Nhà phân tích Tahani Mustafa cho rằng khi chọn Yahya Sinwar, Hamas chứng tỏ không có vấn đề thỏa hiệp. Đối với nhà phân tích Nour Odeh, việc bổ nhiệm Yahya Sinwar cho thấy trọng tâm nay chuyển về Gaza.

 

Libération dẫn lời Yuval Bitton, nha sĩ Israel đã cứu mạng Yahya Sinwar trong tù và được anh ta hàm ân, tâm sự, nhận xét đó là một người thông minh, sùng đạo, đầy tham vọng và quyết tâm. Đối với Sinwar, chỉ có quyền lực, chiến tranh và tôn giáo. Không có thỏa hiệp, chỉ có vũ lực. Nhật báo Yediot Aharonot bình luận, Sinwar sẽ hướng Hamas về phía thánh chiến như tổ chức tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo hay Al Qaida. Một nguồn tin Palestine nói với Le Figaro, Yahya Sinwar chỉ muốn chiến tranh liên miên để làm kiệt quệ Israel, chứ không mặn mà với việc thành lập Nhà nước.

 

Les Echos nhận xét, dù bị truy lùng gắt gao nhưng Yahya Sinwar vẫn ẩn náu được trong hệ thống địa đạo dày đặc trong Dải Gaza. Theo phát ngôn viên Tsahal, việc tiêu diệt thủ lãnh Hamas chỉ là vấn đề thời gian. Một viên chức bộ quốc phòng Israel nói : « Sau khi anh ta được thăng chức, một khi chúng tôi trừ khử được, coi như một mũi tên bắn hai con chim ».

 

 

Venezuela : Quân đội vẫn ủng hộ chế độ Maduro

 

Thủ lãnh đối lập Maria Corina Machado và ứng cử viên tổng Edmundo Gonzalez đã kêu gọi giới quân nhân, cảnh sát « đứng về phía nhân dân », nhưng họ đã phải trả giá đắt. Chỉ ba tiếng đồng hồ sau, hai nhà đối lập bị khởi tố vì nhiều tội danh trong đó có « lan truyền tin tức thất thiệt ». Hôm thứ Ba, bộ trưởng quốc phòng Vladimir Padrino Lopez tái khẳng định « tuyệt đối trung thành » với chính quyền Nicolas Maduro.

 

Để duy trì quyền lực, Hugo Chavez từng bổ nhiệm hàng trăm sĩ quan làm giám đốc các xí nghiệp quốc doanh và những chức vụ cao trong cơ quan hành chánh. Nicolas Maduro lại càng rộng rãi hơn với việc thăng cấp cả trăm tướng tá, đô đốc mới đây. Ngày nay giới quân nhân không chỉ ủng hộ chính quyền, mà họ còn là một bộ phận của chính quyền.

 

Nhân vật số hai của chế độ, Diosdado Cabello, là cựu sĩ quan ; 14/33 bộ trưởng và quân nhân đương nhiệm hay về hưu, tương đương 42 % nội các - theo tổ chức phi chính phủ Control ciudadano. Các bộ ngoại giao, tư pháp, dầu khí, nông nghiệp, giao thông, công chánh, thương mại, năng lượng, hải quan đều nằm trong tay các sĩ quan. Họ cũng kiểm soát các ngành kinh tế chủ chốt như dầu lửa, viễn thông. Quân đội Venezuela còn được Nga và Cuba thường xuyên hỗ trợ

 

Tuy vậy Hugo Chavez hiểu rằng trao quá nhiều quyền lực cho quân đội có thể quật ngược lại mình. Sau âm mưu đảo chánh ngày 11/04/2002, ông ta phân tán các bộ chỉ huy lực lượng ra nhiều vùng để chia rẽ đồng thời lập các cơ quan tình báo để theo dõi giới quân nhân. Những năm gần đây vì khủng hoảng kinh tế, hàng ngàn người lính đã bỏ ngũ. Thế nên những vụ đàn áp mới đây làm 11 đến 23 người chết là do cảnh sát và colectivo - các nhóm dân quân gây ra vì quân đội không đủ người. Bản thân các quân nhân nếu có dấu hiệu không « trung thành với cách mạng » cũng bị trấn áp : khoảng 150-200 người lính nay là tù chính trị, gia đình họ bị o ép.

 

« Đi trốn » Thế vận hội, dân Paris đang tiếc nuối

 

Về Thế vận hội Paris, Le Figaro gặp gỡ một số người dân thủ đô nước Pháp đang hối tiếc vì đã « chạy trốn » trong dịp thế vận. Ngỡ rằng nên thoát khỏi tình trạng đông đảo du khách và chen chúc trong các phương tiện giao thông công cộng, không ít người dân Paris đã về các tỉnh hay đi du lịch nước khác. Nhưng không khí hào hứng ở Paris 2024 đã làm họ tiếc nuối. Chẳng hạn Zoé, 24 tuổi, « trốn » về miền nam một ngày trước lễ khai mạc. Nhưng rốt cuộc « métro và đường phố vắng người », « tất cả đều được tổ chức tốt ». « Pháp đã vượt qua thử thách » - Zoé cảm thấy hãnh diện, tuy nhiên cô đành theo dõi các cuộc thi đấu qua truyền hình.

 

Aurélie nhận ra một Olympic tuyệt vời sau khi ngọn lửa thế vận đi qua Opéra Bastille hôm 14/07, với 200 người nghiệp dư được chọn khiêu vũ cùng với hai vũ công ngôi sao của nhà hát Opera Paris. Được truyền cảm hứng từ đám đông nhiệt thành, bà nhận thấy đó là những giây phút không bao giờ có được lần thứ hai, nhưng đã quá trễ để hủy chuyến nghỉ hè đã đặt trước. Philippe và gia đình thì tiếc rẻ xem Olympic từ Barcelona. Adam, 27 tuổi có cảm giác mất mát như « tất cả bạn bè đều được mời dự sinh nhật, trừ mình ».

 

 

 





No comments: