Được mất từ chuyến đi của ông Nguyễn Phú Trọng
Hiếu Chân - Saigon
Nhỏ
2 tháng 11, 2022
https://saigonnhonews.com/thoi-su/van-de-hom-nay/duoc-mat-tu-chuyen-di-cua-ong-nguyen-phu-trong/
Tổng Bí
thư đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) Nguyễn Phú Trọng vừa kết thúc chuyến thăm
Trung Quốc và trở về Hà Nội hôm thứ Tư 2 tháng Mười Một 2022. Chuyến đi này đem
lại điều gì cho đất nước?
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/11/GettyImages-1244393553.jpg
Nguyễn Phú Trọng hí hửng ôm tay Tập Cận
Bình sau khi được
Tập trao tặng Huân chương Hữu Nghị của Trung Quốc tại Đại lễ đường ở Bắc Kinh
hôm 31 tháng Mười 2022. Ảnh Zhai Jianlan/Xinhua via Getty Images.
Truyền thông của cả hai nước – đều dưới sự kiểm soát chặt chẽ của ban
tuyên giáo hai đảng cộng sản – đã mở hết công suất viết và đăng bài ca ngợi hết
lời cuộc gặp gỡ giữa ông Trọng và ông Tập Cận Bình, Tổng bí thư đảng Cộng sản
Trung Quốc (CSTQ). Nhưng đọc hàng loạt các bài báo với lời lẽ sáo rỗng và đại
ngôn, vẫn không thấy được điều gì mới mẻ, cứ như là nhà báo lấy các bài đã đăng
cách đây năm năm trong dịp ông Trọng đến Bắc Kinh đầu năm 2017 hoặc ông Tập đến
Hà Nội cuối năm đó.
Nên để ý trong chuyến đi này, ngoài ông Tập, ông Trọng chỉ hội kiến với
Thủ tướng Quốc vụ viện Lý Khắc Cường, Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ
Nhân đại toàn quốc (Quốc Hội) Lật Chiến Thư, Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc
(Mặt Trận) Uông Dương. Nhưng cả ba ông Lý, Lật và Uông đều đã “rớt đài”
trong cuộc tranh giành quyền lực ở thượng tầng đảng CSTQ vừa qua và chắc đang rất
lo lắng không biết có được hạ cánh an toàn hay không sau khi thủ lãnh của họ là
cựu Tổng Bí thư Hồ Cẩm Đào bị xốc nách đưa ra khỏi nghị trường trong buổi lễ bế
mạc đại hội 20 một cách nhục nhã trước ống kính truyền hình của các hãng thông
tấn quốc tế. Họ còn tâm trạng nào để bàn bạc chuyện quốc sự tương lai với ông
Trọng ngoài những lời lẽ xã giao!
Về nội dung các cuộc thảo luận giữa ông Trọng và các nhà lãnh đạo Trung
Quốc, báo chí hai nước đã đăng nhiều bài dài nhưng rập khuôn theo những nghị
quyết đã có sẵn. Nhưng nếu chịu khó tìm giữa các dòng chữ và các bản tin ngắn của
truyền thông quốc tế thì cũng thấy được đôi chỗ được mất trong chuyến đi của
ông Trọng.
Về hợp tác kinh tế, ai cũng thấy Việt Nam phụ thuộc nặng nề vào kinh tế
Trung Quốc. Việt Nam phải nhập cảng từ Trung Quốc hầu như mọi thứ, từ hàng hóa
tiêu dùng giá rẻ đến nguyên vật liệu và thiết bị cho các ngành sản xuất trong
khi chỉ xuất cảng sang Trung Quốc chủ yếu là nông sản, giá trị thấp lại thường
bị Trung Quốc chèn ép. Kết quả là thương mại giữa hai nước tăng rất mạnh nhưng
Việt Nam luôn bị thiệt thòi: Nhập cảng từ Trung Quốc cao hơn nhiều lần so với
xuất cảng.
Năm 2010 Việt Nam
xuất sang Trung Quốc $7.74 tỷ và nhập về $20.2 tỷ, nhập siêu $12.46 tỷ; sau
mười năm, con số này tăng hơn bốn lần: Năm 2021 Việt Nam xuất được $55.93 tỷ
nhưng nhập về $110.53 tỷ, nhập siêu $54.6 tỷ – cứ lấy được của Trung Quốc một
đồng thì phải bỏ ra hai đồng. Chín tháng đầu năm nay, Việt Nam nhập từ Trung
Quốc $91.16 tỷ, nhưng chỉ bán sang bên kia biên giới được $41.22 tỷ, chênh lệch
gần $50 tỷ nghiêng về phía Trung Quốc. |
Sở dĩ Việt Nam còn chịu nổi sự chênh lệch thương mại triền miên như vậy
phần lớn là nhờ các thị trường Hoa Kỳ và châu Âu (EU) mua nhiều hàng hóa Việt
Nam và giúp Hà Nội có thặng dư lớn để bù đắp thâm hụt trong cán cân thương mại
với Trung Quốc.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/02-TQ-dung-nhap-khau-3.jpg
Nông sản xuất sang Trung Quốc bị ách tắc ở biên giới.
Nhiều chủ hàng đành “xé lẻ” bán với giá thấp, bèo bọt – Ảnh: Lao Động
Các doanh nghiệp hy vọng chuyến đi Bắc Kinh của ông
Trọng sẽ vận động để chính phủ Bắc Kinh nới lỏng những biện pháp hạn chế hàng
xuất cảng của Việt Nam bằng các biện pháp phi thuế như đóng cửa biên giới, kéo
dài thời gian kiểm dịch… Nhưng kết thúc chuyến đi của ông Trọng, phía Trung Quốc
chỉ đồng ý mở cửa thị trường cho một số mặt hàng nông sản Việt Nam có giá trị
thương mại không lớn như khoai lang, chuối, các loại hoa quả có múi, tổ yến và
một số nông thủy sản; đổi lại Việt Nam phải mở cửa thị trường cho sản phẩm sữa
Trung Quốc – loại sản phẩm từng bị tai tiếng pha trộn hóa chất melamine gây chết
trẻ em và bị dân Trung Quốc tẩy chay!
Vấn đề gai góc nhất trong quan hệ hai nước là
tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp của Viện nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS-Yusof
Ishak tại Singapore, cho biết:
“Phía Việt Nam đề nghị đưa vào Tuyên bố chung rằng vấn
đề trên biển là một vấn đề cực kỳ quan trọng trong quan hệ giữa hai Đảng và hai
nước và mong muốn rằng hai bên xử lý các vấn đề đó bằng các biện pháp hòa bình
và dựa trên luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước 1982 về luật biển”.
Nhưng bản Tuyên bố chung chỉ khẳng định: “Hai bên đồng ý tiếp tục thúc
đẩy thực hiện toàn diện, hiệu quả ‘Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông’
(DOC), trên cơ sở hiệp thương, nhất trí, sớm đạt được ‘Bộ quy tắc ứng xử ở Biển
Đông’ (COC) hiệu quả, có nội dung thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế,
trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS 1982); kiểm
soát tốt bất đồng trên biển, không có hành động làm phức tạp tình hình và mở rộng
tranh chấp, duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông và thúc đẩy hợp tác trên biển.”
“Xử lý các tranh chấp dựa trên Công ước 1982” với “đạt
được bộ quy tắc ứng xử COC phù hợp với Công ước 1982” là hai chuyện rất
khác nhau; văn bản Tuyên bố chung cho thấy phía Trung Quốc đã không chấp nhận đề
nghị của Việt Nam lấy Công ước 1982 làm nền tảng pháp lý để giải quyết tranh chấp.
Cần nhắc lại rằng cuộc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông kéo dài
đã nhiều năm mà vẫn bế tắc vì Trung Quốc khăng khăng cho rằng tranh chấp chủ
quyền Biển Đông là vấn đề nội bộ giữa các nước ven biển, sẽ giải quyết bằng
thương lượng “song phương”, trong khi các nước khác cho rằng Biển Đông
là vùng biển quốc tế, là hải lộ quan trọng liên quan tới lợi ích của nhiều quốc
gia nên phải tuân theo Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển 1982 (UNCLOS) mà tất
cả các bên đã ký kết và phê chuẩn. Lập trường của Bắc Kinh luôn né tránh UNCLOS
không khó hiểu vì các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông chồng lấn với
Philippines đã bị Tòa Trọng tài Quốc tế bác bỏ tháng Bảy năm 2016, căn cứ vào
các nguyên tắc của UNCLOS 1982.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/11/GettyImages-1244393734.jpg
Tiếp ông Trọng, ông Tập đã viện dẫn ý thức hệ cộng sản
để buộc đảng CSVN phải từ bỏ ý định dựa vào các “thế lực bên ngoài”, ám chỉ Hoa
Kỳ, Nhật Bản và các nước dân chủ phương Tây. Ảnh Yao Dawei/Xinhua via Getty
Images
Như chúng tôi đã phân tích trong một bài trước, một trong những chiến lược
đối ngoại quan trọng nhất của ông Tập Cận Bình là củng cố khối liên minh với
Trung Quốc để đối phó Hoa Kỳ trong hoàn cảnh thế giới ngày càng bất ổn. Việt
Nam, tuy cùng do đảng cộng sản độc quyền cai trị như Trung Quốc, tuy có mối
quan hệ bền chặt và lâu dài giữa “hai đảng anh em” nhưng chưa “toàn tâm toàn ý”
đi theo sự dẫn dắt của Bắc Kinh khi giữa hai nước còn tồn tại vấn đề tranh chấp
lãnh thổ và nhiều chuyện khác.
Gần đây, chính sách ngoại giao “cây tre” của đảng CSVN có dấu hiệu bị gió
thời cuộc thổi sang hướng Hoa Kỳ; Hà Nội liên tục đón tiếp các nhà lãnh đạo cao
cấp nhất của Mỹ và đang vận động Tổng thống Joe Biden đến thăm chính thức. Thái
độ đó của đảng CSVN làm cho ông Tập Cận Bình không hài lòng và ông ta phải sớm
ra tay chấn chỉnh.
Tiếp ông Trọng, ông Tập đã viện dẫn ý thức hệ cộng sản để buộc đảng CSVN
phải từ bỏ ý định dựa vào các “thế lực bên ngoài”, ám chỉ Hoa Kỳ, Nhật Bản và
các nước dân chủ phương Tây. Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) dẫn lời
ông Tập nói với ông Trọng:
“Sự phát triển của các nước xã hội chủ nghĩa đang đối
mặt với hoàn cảnh quốc tế rất phức tạp với những rủi ro và thách thức nghiêm trọng…
Hai đảng CSTQ và CSVN phải đẩy mạnh hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa bằng tất cả sức
mạnh và không bao giờ để cho ai can thiệp vào tiến bộ của chúng ta, không cho bất
kỳ thế lực nào lay chuyển nền tảng thể chế [cộng sản] của sự phát triển của
chúng ta”.
Đáp lại lời “huấn thị” đó, ông Trọng vội vã tái khẳng định với ông Tập rằng
Việt Nam vẫn tiếp tục kiên định với chính sách quốc phòng “Bốn Không”. Ông cam
kết với ông Tập rằng Việt Nam không cho phép bất kỳ quốc gia nào đặt căn cứ
quân sự trên lãnh thổ của mình, không tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào,
không sử dụng vũ lực chống lại bất kỳ nước nào, và không liên kết với quốc gia
này chống lại quốc gia khác.
“Bốn Không” không phải là cái gì mới, nhưng trong hoàn cảnh các nước lớn
và chuyên chế sử dụng vũ lực để thâu tóm lãnh thổ các nước láng giềng – như cuộc
chiến tranh xâm lược của Nga ở Ukraine đang chứng tỏ – thì Việt Nam đang tự
trói mình, tự tách ra khỏi các liên minh dân chủ chống độc tài chuyên chế trên
thế giới và ngầm khuyến khích một cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Quốc
trong tương lai.
Vài phân tích ở trên đã cho thấy chuyến
đi chầu của ông Trọng được ít mất nhiều. Ông Trọng được tân “hoàng đế”
Trung Hoa tiếp đãi trọng thị, được tặng Huân chương Hữu Nghị. Cá nhân ông được,
nhưng đất nước Việt Nam thì chẳng được gì mà chỉ lún sâu hơn vào sự lệ thuộc
Trung Quốc.
Có khi nào nhờ những công trạng đó mà ông Trọng được thiên triều hậu đãi
như vậy chăng?
-------------
Đọc
thêm:
·
Từ
chiến tranh Ukraine, lo số phận Việt Nam
·
Ông
Trọng đi Trung Quốc và chủ nghĩa dân tộc
No comments:
Post a Comment