Vừa
lo chống Nga trên chiến trường, Ukraina vừa phải đôn đáo trả nợ
Thu Hằng - RFI
Đăng
ngày: 03/07/2024 - 15:48
Chịu áp
lực trên chiến trường vì quân Nga vẫn liên tục oanh kích, Ukraina phải chịu
thêm áp lực trả nợ. Chính quyền Kiev chỉ còn một tháng để đạt được đồng thuận với
các chủ nợ nước ngoài vì ân hạn, đạt được ngay sau khi Matxcơva mở cuộc xâm lược
Ukraina năm 2022, sẽ kết thúc ngày 01/08/2024.
HÌNH
:
Flames
and smoke rise from a blaze at an electricity facility after a Russian attack
in Kharkiv, Ukraine, Friday March 22, 2024. AP - Yakiv Liashenko
Ukraina rơi vào tình thế vô cùng khó khăn.
Vòng đàm phán đầu tiên với các chủ nợ tư nhân đã thất bại. Các chủ nợ, hiện giữ
khoảng 20 tỉ đô la tiền nợ của Ukraina, chủ yếu là hai quỹ quản lý trái phiếu lớn
nhất thế giới là BlackRock của Mỹ và Amundi của Pháp, đã từ chối đề xuất của
Kiev là giảm 60% giá trị trái phiếu, thấp hơn 3 lần so với mức đề xuất
20% và kéo dài ân hạn, có nghĩa là tiếp tục tạm ngừng trả nợ. Theo bộ trưởng
Tài Chính Ukraina, « việc này sẽ giúp Ukraina có thể tiếp cận được
trở lại các thị trường và hỗ trợ quá trình tái thiết đất nước ».
Nếu
không đạt được đồng thuận, Ukraina sẽ phải trả từ 3 đến 4 tỉ đô la hàng năm
trong khi lại đang phải khẩn trương tái cấu trúc nợ để tiếp tục được hưởng kế
hoạch cứu trợ của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế - FMI. Một trong những điều kiện để nhận
được khoản vay 15,6 tỉ đô la trong vòng 4 năm của FMI là « chính
phủ (Ukraina) phải tiết kiệm hơn 4 tỉ đô la trong năm
nay (2024) », theo bà Oleksandra Betliy, thuộc trung tâm
tư vấn IED ở Kiev, đồng thời phải triển khai nhiều biện pháp thuế khóa và chống
tham nhũng.
Tuy
nhiên, « dường như các chủ đầu tư không đoái hoài đến viễn cảnh
tiêu cực của nền kinh tế Ukraina », theo chuyên gia Oleksandra Betliy.
Sau một thời gian đạt được mức tăng trưởng tương đương năm 2023, nhịp độ này đã
bị hạ xuống còn 3,5% đến 4,6% do mạng lưới công trình năng lượng bị Nga oanh
kích, làm mất đi hơn 70% khả năng sản xuất. Hậu quả là nguồn thu ngân sách của
chính phủ bị tác động mạnh dù trước đó chính quyền đã cải thiện nguồn thu thuế
theo yêu cầu của FMI, như kiểm tra nghiêm ngặt để chống thất thu, tăng một số
loại thuế, tạo thuận lợi trong việc thanh toán qua các ứng dụng kỹ thuật số…
Nhật
báo Pháp Le Figaro ngày 27/06 cho rằng sức ép từ các chủ nợ tư nhân nước ngoài
tạo thêm áp lực mới đối với Ukraina, bị suy yếu từ hơn hai năm qua vì vừa phải
duy trì phát triển kinh tế, vừa phải chi viện cho chiến tranh và phải tìm ra được
các nguồn vốn mới để tái thiết. Tuy nhiên, giới chủ nợ cũng phải thu hồi các
khoản đầu tư để chi trả cho khách hàng. Trong khi đó, Ukraina cạn tài chính, nợ
công đã tăng thêm 50% kể từ đầu chiến tranh và sẽ tương đương với GDP của nước
này từ nay đến cuối năm 2024. Viễn cảnh Ukraina mất khả năng thanh toán là nhãn
tiền nếu không tìm ra được đồng thuận từ nay đến ngày 01/08.
Các
nước đồng minh phương Tây hứa hỗ trợ tài chính cho Kiev, ví dụ 50 tỉ đô la được
G7 hứa vào tháng 06 hoặc khoảng vay 60 tỉ đô la được Quốc Hội Mỹ thông qua,
nhưng số tiền này chưa được chuyển cho Ukraina. Thêm vào đó, những khoản tiền
này được chủ yếu dành cho chi tiêu quân sự.
Dù
Ukraina sẽ không bị tác động nhiều trên thị trường tài chính vì không còn vay
mượn kể từ khi xảy ra chiến tranh. Tuy nhiên, uy tín của Ukraina sẽ bị ảnh hưởng
nặng nề bởi vì một quốc gia đang có chiến tranh thường rất chăm chút mối quan hệ
với các chủ nợ và hiếm khi để xảy ra trình trạng mất khả năng thanh toán. Trước
đây đã có trường hợp của Nga năm 2022 sau khi bị các nước phương Tây trừng phạt
hoặc Irak trong thập niên 1980 khi có chiến tranh với Iran. Nhưng cả hai nước
này đều có nguồn dự trữ dầu khí dồi dào để trấn an các nước chủ nợ. Nhưng
Ukraina hiện không có gì trong khi đất nước bị tàn phá.
Tình
hình Ukraina hiện nay không hề khả quan. Các nước đồng minh phương Tây của Kiev
không thể trả nợ hộ Ukraina vì điều đó đồng nghĩa với việc chính những người
đóng thuế ở Mỹ hay ở châu Âu trả cho các chủ nợ tư nhân. Đây là điều khó có thể
thuyết phục được về mặt chính trị, theo nhận định của RFI. Ukraina mất khả năng
trả nợ đồng nghĩa với việc các nước đồng minh để khối tư nhân hứng chịu « gánh
nặng » chiến tranh. Lựa chọn này chắc chắn sẽ tác động đến sự
đoàn kết trong việc hỗ trợ cho Ukraina.
------------------------------
Các
nội dung liên quan
UKRAINA
- TÀI TRỢ QUỐC TẾ
Tổng
thống Ukraina kêu gọi quốc tế viện trợ 38 tỷ đôla để bù đắp thâm hụt ngân sách
No comments:
Post a Comment