Mỹ kéo Ấn Độ khỏi Nga như thế nào?
Lê Tây Sơn -
Saigon Nhỏ
22 tháng 6, 2023
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/my-keo-an-do-khoi-nga-nhu-the-nao/
Hoa Kỳ đang nỗ lực kéo Ấn Độ khỏi Nga.
Quan hệ quốc phòng chặt chẽ hơn giữa hai quốc gia cũng nhằm vào Trung Quốc.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/06/GettyImages-1500445687.jpg
Tổng thống Joe Biden và Đệ nhất phu nhân trong buổi
tiếp đón Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Tòa Bạch Ốc ngày 21 Tháng Sáu 2023 (ảnh:
Anna Moneymaker/Getty Images)
Một
thỏa thuận hợp tác quốc phòng chưa từng có
Ấn Độ dự kiến sẽ mua máy bay không người lái tối tân của Mỹ và cùng sản
xuất động cơ máy bay chiến đấu trong một thỏa thuận trị giá hàng tỷ đôla được
thiết kế với mục đích, để New Delhi ngừng mua vũ khí từ Nga. Thoả thuận vũ khí
sẽ được công bố tại Washington nhân chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Ấn Độ
Narendra Modi đến Hoa Kỳ.
New Delhi từ lâu đã tìm mua một số vũ khí và thiết bị tiên tiến nhất của
Mỹ, nhưng cho đến nay, Washington vẫn chưa chịu chia sẻ các công nghệ nhạy cảm
mà một lý do là Ấn Độ vẫn tiếp tục mua các thiết bị quân sự của Nga. Theo Viện
Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (Stockholm International Peace Research
Institute), cơ quan theo dõi hoạt động buôn bán vũ khí quốc tế, trong thập niên
qua Nga đã bán cho Ấn Độ lượng vũ khí nhiều gấp 20 lần so với Mỹ. Chính sách mới
tăng cường hợp tác Mỹ-Ấn của chính quyền Biden bắt nguồn từ tầm quan trọng chiến
lược của Ấn Độ trong cuộc đối đầu Mỹ-Trung cũng như lợi ích của Mỹ trong việc
ngăn chặn ảnh hưởng của Nga tại các nước đang phát triển.
Ấn Độ, bất chấp áp lực của Hoa Kỳ, đã giữ thái độ trung lập đối với cuộc
chiến của Putin ở Ukraine, không lên án hành động của Nga và từ chối tham gia
các biện pháp trừng phạt.
Trong khi Hoa Kỳ mong muốn tăng cường mối quan hệ với Ấn Độ trong nhiều
năm qua, sự miễn cưỡng chính trị và thậm chí cả sự quan liêu trong chính sách đối
ngoại ở Washington đã ngăn cản Ấn Độ sở hữu các vũ khí tiên tiến nhất của Mỹ mà
nước này mong muốn từ lâu.
Nay, theo các nhà phân tích, thỏa thuận sắp công bố cho thấy “bước ngoặt
đã bắt đầu trong mối quan hệ”. Các quan chức Ngũ Giác Đài cho biết Mỹ và Ấn Độ
cũng đang thảo luận về tăng cường hợp tác giữa hai quân đội, từ hậu cần đến
chia sẻ thông tin tình báo. Chẳng hạn, các tàu của Mỹ sẽ ghé các cảng của Ấn Độ
thường xuyên hơn và quân đội hai nước sẽ tổ chức nhiều cuộc tập trận chung hơn.
Chính quyền Biden còn đề xuất các sáng kiến lớn khác về hợp tác công nghệ, chuỗi
cung ứng và năng lượng sạch dù chưa công bố.
Theo một quan chức Mỹ cấp cao, Ấn Độ sẵn sàng mua hơn 20 máy bay không
người lái SeaGuardian (MQ-9B Reaper nâng cấp) trong một thương vụ trị giá khoảng
$3 tỷ. Một điểm quan trọng khác của thỏa thuận là hai nước sẽ cùng sản xuất động
cơ General Electric F414 cho thế hệ máy bay chiến đấu phản lực tiếp theo của Ấn
Độ (động cơ tương tự được sử dụng trong máy bay chiến đấu F-18 của Mỹ) và Mỹ sẽ
chuyển giao cho New Delhi một số công nghệ quân sự rất nhạy cảm.
Quốc
yến thay cho chỉ trích nhân quyền
Việc chính phủ Biden sẵn sàng chia sẻ công nghệ nhạy cảm với Ấn Độ được
xem là dấu hiệu cho thấy hai bên đã tin tưởng lẫn nhau hơn. Jeff Smith, giám đốc
Trung tâm Nghiên cứu Châu Á (Asian Studies Center) thuộc Heritage Foundation, một
tổ chức tư vấn bảo thủ ở Washington, nhận định: “Thoả thuận sẽ được ghi nhớ như
một bước tiến đáng kể trong hợp tác quốc phòng Mỹ-Ấn Độ”.
Thoả thuận gần như đã hoàn tất trong chuyến thăm Ấn Độ vào đầu tháng này
của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, người đã chia sẻ với với Bộ trưởng Quốc
phòng Ấn Độ Rajnath Singh về lộ trình hợp tác quốc phòng trong tương lai.
Nga cung cấp khoảng một nửa nhu cầu quốc phòng của Ấn Độ, từ đạn dược,
máy bay chiến đấu phản lực đến xe tăng và hệ thống phòng không S-400. Trong nhiều
năm, Hoa Kỳ đã gây áp lực Ấn Độ giảm phụ thuộc vào vũ khí Nga nhưng lại không
trừng phạt New Delhi vì mua bán vũ khí với Nga.
Theo các nhà quan sát, phải mất nhiều năm sự phụ thuộc của Ấn Độ vào Nga
mới có thể giảm đi đáng kể. Richard Rossow, chủ tịch nghiên cứu chính sách Mỹ-Ấn
tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Center for Strategic and
International Studies), một tổ chức tư vấn ở Washington, nhận định: “Tôi không
nghĩ kết quả sẽ đến nhanh chóng, nhưng nếu chúng ta thực sự nỗ lực trong những
lĩnh vực cụ thể, chúng ta có thể đạt được những điều trước đây không thể đạt được”.
Thủ tướng Modi đã đến Washington ngày 21 Tháng Sáu trong chuyến công du
Hoa Kỳ nhiều ngày, gồm cả một buổi trình diễn yoga tập thể tại trụ sở Liên Hợp
Quốc ở New York, nơi ông gặp Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk. Modi đã tham dự
bữa tối riêng với Biden tại Toà Bạch Ốc vào ngày 21 Tháng Sáu, và dự kiến, hai
nhà lãnh đạo sẽ đưa ra tuyên bố chung và trả lời câu hỏi của các phóng viên tại Toà Bạch
Ốc vào ngày 22 Tháng Sáu.
Quốc yến là bữa ăn tối cấp nhà nước, một trong những vinh dự ngoại giao
cao nhất của Washington và là một sự kiện xa hoa có sự tham dự của một số chức
sắc và khách mời cấp cao. Modi là nhà lãnh đạo nước ngoài thứ ba được Biden tổ
chức quốc yến, sau Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Hàn Quốc Yoon
Suk Yeol. Thủ tướng Ấn Độ sẽ phát biểu tại một cuộc họp lưỡng viện Quốc hội,
nơi một số nhà lập pháp đã công bố kế hoạch tẩy chay sau khi chỉ trích hồ sơ
nhân quyền của ông Modi. Nhiều nhóm nhân quyền phản đối quyết định của chính
quyền Biden trải thảm đỏ đón Modi.
Họ cáo buộc chính phủ theo chủ nghĩa dân tộc đạo Hindu của ông ngược đãi
các nhóm thiểu số tôn giáo, đàn áp báo chí, quyền tự do và bịt miệng những người
chỉ trích. Các quan chức chính quyền Biden cho biết sẽ tiếp tục nêu quan ngại về
nhân quyền và dân chủ với những người đồng cấp Ấn Độ nhưng họ xem hành động tẩy
chay là phản tác dụng. Ông Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia của Biden, tuyên
bố với các phóng viên trước chuyến thăm của Thủ tướng Ấn Độ: “Cuối cùng, câu hỏi
về chính trị và câu hỏi về dân chủ ở Ấn Độ nên để cho người dân Ấn Độ tự quyết
định tại đất nước họ chứ không phải tại… Mỹ” – dẫn lại từ Wall Street
Journal.
==============================================
Cali
Today
June 22, 2023
Tổng thống Joe Biden và Thủ tướng
Narendra Modi đang đánh dấu chuyến thăm cấp nhà nước của nhà lãnh đạo Ấn Độ vào
thứ Năm bằng cách khởi động quan hệ đối tác mới trong lĩnh vực quốc phòng, sản
xuất chất bán dẫn và nhiều lĩnh vực khác khi các nhà lãnh đạo tìm cách tăng cường
sức mạnh quan trọng của đất nước họ – mặc dù phức tạp – mối quan hệ.
Tổng Thống Biden và Thủ Tướng Narendra Modi tại Tòa
Bạch Ốc
Nhưng khi Biden đánh bại Modi, những người ủng hộ nhân quyền và một số
nhà lập pháp Hoa Kỳ đang đặt câu hỏi về quyết định của tổng thống đảng Dân chủ
trong việc trao vinh dự cao cho một nhà lãnh đạo mà nhiệm kỳ 9 năm tại nền dân
chủ lớn nhất thế giới đã được đánh dấu bằng sự sa sút về chính trị, tôn giáo và
tự do báo chí.
Các quan chức chính quyền Biden nói rằng việc tôn vinh Modi, lãnh đạo của
Đảng Bharatiya Janata theo chủ nghĩa dân tộc theo đạo Hindu, là Ngoại giao 101.
Mối quan hệ Mỹ-Ấn sẽ rất quan trọng trong những thập kỷ tới khi cả hai bên điều
hướng một Trung Quốc đang lên và những thách thức to lớn do biến đổi khí hậu,
trí tuệ nhân tạo gây ra, khả năng phục hồi chuỗi cung ứng và các vấn đề khác.
Cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết Biden sẽ nêu
lên những lo ngại của mình nhưng sẽ tránh thuyết phục thủ tướng trong các cuộc
hội đàm chính thức của họ.
“Câu hỏi về việc chính trị và câu hỏi về các thể chế dân chủ sẽ đi về
đâu ở Ấn Độ sẽ do người Ấn Độ quyết định bên trong Ấn Độ. Nó sẽ không được quyết
định bởi Hoa Kỳ,” Sullivan nói. “Vì vậy, những gì chúng tôi có thể làm
là phần của chúng tôi, và phần của chúng tôi là lên tiếng thay mặt cho các giá
trị phổ quát.”
Trong số các thông báo chính sẽ được đưa ra vào thứ Năm là một thỏa thuận
cho phép General Electric có trụ sở tại Hoa Kỳ hợp tác với Hindustan
Aeronautics có trụ sở tại Ấn Độ để sản xuất động cơ phản lực cho máy bay Ấn Độ ở
Ấn Độ và bán máy bay không người lái vũ trang MQ-9B SeaGuardian do Mỹ sản xuất.
theo các quan chức cấp cao của chính quyền Biden. Các quan chức đã thông báo
cho các phóng viên với điều kiện giấu tên để xem trước các thỏa thuận lớn trước
khi thông báo chính thức.
Chính quyền Biden cũng đang tiết lộ các kế hoạch nhằm thúc đẩy ngành công
nghiệp bán dẫn của Ấn Độ. Micron Technology có trụ sở tại Hoa Kỳ đã đồng ý xây
dựng một cơ sở thử nghiệm và lắp ráp chất bán dẫn trị giá 2,75 tỷ đô la ở Ấn Độ,
Micron chi 800 triệu đô la và Ấn Độ tài trợ phần còn lại. Ứng dụng Vật liệu có
trụ sở tại Hoa Kỳ thông báo sẽ khai trương một trung tâm bán dẫn mới để thương
mại hóa và đổi mới ở Ấn Độ, và Lam Research, một công ty sản xuất thiết bị bán
dẫn khác, sẽ bắt đầu một chương trình đào tạo cho 60.000 kỹ sư Ấn Độ.
Về mặt không gian, Ấn Độ sẽ ký kết Hiệp định Artemis, một kế hoạch chi tiết
cho sự hợp tác khám phá không gian giữa các quốc gia tham gia vào các kế hoạch
khám phá mặt trăng của NASA. NASA và Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ cũng đồng
ý thực hiện một sứ mệnh chung tới Trạm Vũ trụ Quốc tế vào năm tới.
Bộ Ngoại giao cũng sẽ công bố kế hoạch mở lãnh sự quán ở Bengaluru và
Ahmedabad, trong khi Ấn Độ sẽ mở lại lãnh sự quán ở Seattle.
Bất chấp những thỏa thuận lớn, chuyến thăm sẽ bị phủ bóng bởi những lo ngại
do các nhà hoạt động nhân quyền và các nhà lập pháp đặt ra, những người đặt câu
hỏi về cam kết của ông Modi đối với các nguyên tắc dân chủ.
Modi đã phải đối mặt với những lời chỉ trích về luật sửa đổi luật công
dân của đất nước nhằm nhanh chóng nhập quốc tịch cho một số người di cư nhưng
loại trừ người Hồi giáo, sự gia tăng bạo lực chống lại người Hồi giáo và các
nhóm tôn giáo thiểu số khác bởi những người theo chủ nghĩa dân tộc theo đạo
Hindu, và sự kết án gần đây của nhà lãnh đạo phe đối lập hàng đầu của Ấn Độ,
Rahul Gandhi, vì đã chế nhạo họ của Modi.
Năm 2005, Hoa Kỳ thu hồi thị thực của Modi đến Hoa Kỳ, với lý do lo ngại
rằng, với tư cách là thủ hiến Gujarat, ông đã không hành động để ngăn chặn bạo
lực cộng đồng trong các cuộc bạo động chống người Hồi giáo năm 2002 khiến hơn
1.000 người thiệt mạng. Một cuộc điều tra được Tòa án Tối cao Ấn Độ phê chuẩn
sau đó đã tha tội cho Modi, nhưng vết nhơ của thời khắc đen tối vẫn còn đó.
Các đại diện đảng Dân chủ Alexandria Ocasio-Cortez ở New York, Rashida
Tlaib ở Michigan và Ilhan Omar ở Minnesota cho biết họ sẽ tẩy chay bài phát biểu
của Modi vào thứ Năm trước cuộc họp chung của Quốc hội. Và một nhóm hơn 70 nhà
lập pháp đã viết thư cho Biden trong tuần này kêu gọi ông sử dụng cuộc gặp với
Modi để nêu lên những lo ngại về sự xói mòn của các quyền tự do tôn giáo, báo
chí và chính trị.
“Đây là một quốc gia quan trọng đối với tôi, và chúng ta phải chỉ ra một
số vấn đề thực sự đang đe dọa khả năng tồn tại của nền dân chủ ở tất cả các quốc
gia của chúng ta,” Hạ nghị sĩ Pramila Jayapal, D-Wash., người sinh ra ở Ấn
Độ cho biết và giúp tổ chức lá thư của các nhà lập pháp. “Nếu Ấn Độ tiếp tục
thụt lùi, tôi nghĩ điều đó sẽ ảnh hưởng đến khả năng chúng ta có mối quan hệ thực
sự bền chặt với nước này.”
Biden và Modi cũng có những bất đồng về cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Ấn
Độ đã bỏ phiếu trắng về các nghị quyết của Liên hợp quốc lên án Nga và từ chối
tham gia liên minh toàn cầu chống lại Nga. Kể từ khi bắt đầu chiến tranh, chính
phủ Modi cũng đã tăng mạnh việc mua dầu của Nga.
Các quan chức Nhà Trắng lưu ý rằng có những dấu hiệu thay đổi trong mối
quan hệ của Ấn Độ với Nga, nước từ lâu đã là nhà cung cấp quốc phòng lớn nhất của
New Delhi.
Ấn Độ đang rời xa thiết bị quân sự của Nga, hướng nhiều hơn đến Mỹ,
Israel, Anh và các quốc gia khác. Modi gần đây đã gặp Tổng thống Ukraine
Volodymyr Zelenskyy và đã bày tỏ những lo lắng của ông về khả năng sử dụng vũ
khí hạt nhân của Nga.
Các chuyến thăm cấp nhà nước thường được dành cho các đồng minh thân cận
nhất của Hoa Kỳ, nhưng trong quá khứ, chúng cũng được sử dụng như một củ cà rốt
để cố gắng củng cố mối quan hệ với các quốc gia mà Hoa Kỳ có quan hệ phức tạp.
Tổng thống Barack Obama đã vinh danh Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào vào
năm 2011 và Tập Cận Bình vào năm 2015.
Năm 1977, Tổng thống Jimmy Carter tiếp đón Mohammad Reza Pahlavi, shah của
Iran, và phu nhân của ông trong chuyến thăm cấp nhà nước. Chuyến thăm đó diễn
ra khoảng 15 tháng trước khi quốc vương bị lật đổ trong cuộc Cách mạng Hồi giáo
ở Iran.
Các cuộc đụng độ bạo lực giữa những người biểu tình ủng hộ và chống shah
đã nổ ra ngay phía nam Tòa Bạch Ốc, khiến cảnh sát phải triển khai hơi cay khi
một buổi lễ chính thức đang diễn ra ở South Lawn. Hơi cay phảng phất trong buổi
lễ chào đón.
Carter sau đó đã xin lỗi quốc vương vì “ô nhiễm không khí”.
Lịch trình bận rộn của ông Modi vào thứ Năm bao gồm
cuộc gặp tại Phòng Bầu dục với Biden, bài phát biểu của ông trước Quốc hội và bữa
tối cấp nhà nước xa hoa tại Tòa Bạch Ốc do Biden và đệ nhất phu nhân Jill Biden
tổ chức.
Theo Nhà Trắng, ông Modi, người đã không tham gia một cuộc họp báo chính
thức trong nhiều năm, đã đồng ý tham gia một cuộc họp báo với Biden. Thông thường,
các chuyến thăm cấp nhà nước bao gồm một cuộc họp báo, trong đó các nhà lãnh đạo
đặt câu hỏi từ hai thành viên báo chí Hoa Kỳ và hai thành viên từ đoàn báo chí
đến thăm.
Ông Modi sẽ được vinh danh tại bữa tiệc trưa của Bộ Ngoại giao vào thứ
Sáu do Phó Tổng thống Kamala Harris và Ngoại trưởng Antony Blinken chủ trì. Ông
cũng dự kiến sẽ nói chuyện với các thành viên của cộng đồng người Ấn Độ trước khi rời
Washington.
“Tổng thống Biden đã đầu tư vào việc đảm bảo rằng chúng ta có được mối
quan hệ đối tác giữa hai quốc gia này, giữa hai dân tộc này, đúng vậy,”
Sullivan nói, đồng thời cho biết thêm rằng điều này có thể “mang lại lợi ích
cho cả hai dân tộc của chúng ta và toàn thế giới trong nhiều thập kỷ đến.”
Việt
Linh (Theo CBS News)
No comments:
Post a Comment