Cập nhật: 15.03.2016 22:35
Việt Nam "cầu viện" Trung Quốc xả nước
giúp chống hạn hán nghiêm trọng ở miền Tây, trong khi có ý kiến cho rằng
"bom nước từ hồ đập Trung Quốc có thể nhấn chìm Đồng bằng sông Cửu
Long".
Chính quyền Hà Nội mới cho biết đã “đề nghị phía
Trung Quốc gia tăng lưu lượng xả nước từ thủy điện Cảnh Hồng (Vân Nam) xuống hạ
lưu sông Mekong để khắc phục tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn tại một số tỉnh đồng
bằng sông Cửu Long của Việt Nam".
Các nguồn tin ở Việt Nam cho biết tình trạng hạn hán
và xâm nhập mặn ở các tỉnh miền Tây được coi là “nghiêm trọng nhất trong 100
năm qua, và đang gây thiệt hại nặng nề”.
Giáo
sư Võ Tòng Xuân, một chuyên gia nghiên cứu nông nghiệp gắn bó nhiều
năm với hạ lưu sông Mekong, nói thêm với VOA Việt Ngữ:
“Do cái hạn nó quá
gay gắt rồi cả hệ thống sông Cửu Long (Mekong) thiếu nước, từ mấy đập của Trung
Quốc tới Thái Lan, cho nên nước mặn vào sâu hơn. Lúa dưới đó đã gần chết hết rồi.
Cả nhiều năm nay chưa có cái hạn hán nào mà gay gắt như thế”.
Báo chí trong nước dẫn lời các quan chức cho biết
hàng trăm nghìn hecta lúa đông xuân trong số 1,5 triệu hecta lúa của vùng đồng
bằng sông Cửu Long có nguy cơ bị ảnh hưởng, trong khi hàng chục nghìn hecta lúa
đã chết.
Chính quyền được trích lời nói rằng việc chống hạn,
mặn cho vùng này là “vấn đề sống còn” vì đây là “vựa lương thực”, được coi là
“chiếm hơn 50% sản lượng lúa, 70% sản lượng trái cây và hơn 60% thủy sản của cả
nước”.
Về đề nghị “cứu hạn” của Việt Nam, Phó phát ngôn Bộ
Ngoại giao Phạm Thu Hằng hôm 14/3 cho hay rằng “Trung Quốc cho biết sẽ tích cực
phối hợp, sớm triển khai kế hoạch xả nước khẩn cấp trong thời gian từ ngày 15/3
đến 4/4".
Tuy nhiên hôm 15/3, chưa rõ là Bắc Kinh đã thực hiện
lời hứa với Việt Nam hay chưa. Cả truyền thông Việt Nam lẫn Trung Quốc không thấy
đề cập gì tới vấn đề này.
Về lời kêu gọi của Hà Nội tới Trung Quốc, giáo sư Võ
Tòng Xuân nhận định thêm với VOA tiếng Việt:
“Không có ăn thua
gì đâu. ‘Ông’ ở xa tít mù bên kia làm sao mà có ảnh hưởng gì dưới này. Với lại
tôi nghĩ rằng trên mấy cái đập bên đó cũng đang thiếu nước. Năm 2005 cũng có nạn
hạn hán rất nặng, rồi tới qua năm 2010 cũng thế. Năm 2015, năm ngoái cũng có hạn,
và bây giờ gay gắt hơn. Trong những lúc như thế này, mình ở dưới này hạn thì
trên kia cũng hạn luôn. Cái hạn năm nay là do từ năm ngoái kéo qua. Hiện tượng
El Nino rất là gay gắt. Đương nhiên, thỉnh thoảng mình cũng có cái thiên tai
này, thiên tai kia, rất là gay gắt. Bây giờ biến đổi khí hậu biến hóa vô chừng.
Thiên tai do con người gây ra rất nhiều. Giờ mình phải chịu. Đâu có làm gì được”.
Theo tổ chức có tên gọi Sông ngòi Quốc tế
(International Rivers), cho tới nay, Trung Quốc đã xây 7 đập thủy điện trên thượng
nguồn sông Mekong, và dự kiến sẽ xây thêm 21 đập nữa trong tương lai.
Ngoài ra, tin cho hay, Trung Quốc cũng là nhà đầu tư
trong nhiều công trình xây dựng đập thủy điện trên hạ lưu chảy qua một số nước
Đông Nam Á.
Tiến
sĩ Richard Cronin, Giám đốc chương trình Đông Nam Á thuộc Trung tâm
Stimson ở thủ đô Washington, Mỹ, từng nói với VOA Việt Ngữ rằng “vấn đề Mekong
có thể gây bất ổn chính trị và căng thẳng khu vực”.
Học giả này cho rằng “Trung Quốc nhìn nhận Mekong như là dòng sông riêng của nước này, và họ
có thể làm bất kỳ điều gì họ muốn”.
Ông
Cronin nói: “Vị thế ở
thượng nguồn đã giúp nước này thu về các lợi ích cơ bản từ việc khai thác dòng
sông Mekong, nhất là về thủy điện, trong khi hậu quả từ việc làm của Trung Quốc
thì các nước ở hạ lưu lại phải gánh chịu”.
Trả lời về việc các quan chức Trung Quốc từng nói rằng
tình trạng khô hạn và các vấn đề ở hạ lưu không phải do những con đập của Trung
Quốc gây ra mà vì tình trạng biến đổi khí hậu, ông Cronin nói rằng khó
có thể xác minh điều này vì “người Trung
Quốc không cho các quốc gia thuộc lưu vực sông Mekong biết về hoạt động của các
con đập cũng như hồ thủy điện của họ”.
Ông nói: “Họ
không cho biết là họ có xả toàn bộ nước, hay vẫn còn lưu giữ nước ở các hồ chứa.
Bắc Kinh cũng không công bố các kết quả nghiên cứu về thủy học hay lưu lượng nước.
Nói chung, họ không cho thấy sự minh bạch về vấn đề này”.
Trong khi chính quyền Việt Nam kêu gọi Trung Quốc
tăng cường xả nước để “cứu” đồng bằng sông Cửu Long, một số tờ báo trong nước
trích lời chuyên gia nói rằng “bom nước từ hồ đập Trung Quốc có thể nhấn chìm”
vựa lúa của Việt Nam này.
Tờ Dân Việt viết: “Nhiều chuyên gia lo ngại, những cái đập không khác gì những quả ‘bom nước’
khổng lồ lơ lửng trên đầu hàng triệu người dân đồng bằng sông Cửu Long. Nếu xây
hàng loạt đập thủy điện ở đầu nguồn sông Mekong, Đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị ảnh
hưởng nặng nề, thậm chí có nguy cơ bị xóa sổ nếu vỡ đập”.
Tuy nhiên, Giáo sư Xuân phản bác lo ngại này, cho rằng
“mấy cha này chỉ nói mò”.
Cập
nhật lúc 10h30 phút tối (giờ Hà Nội) ngày 15/3: Trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh hôm nay, phát
ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói rằng Trung Quốc và các nước dọc
sông Mekong là “các quốc gia láng giềng thân thiện”.
Ông Lục nói tiếp: “Người
dân các nước này uống nước cùng một dòng sông, nên cảm thấy phải có nghĩa vụ
giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn. Chúng tôi đã nắm được thông tin về hạn hán tại
các nước trên dòng sông này kể từ cuối năm 2015 vì hệ quả của hiện tượng El
Nino, đặc biệt gần đây, khi tình hình hạn hán ngày càng tồi tệ, gây khó khăn lớn
cho sản xuất và đời sống của người dân ở Đồng bằng sông Mekong”.
“Trong tình thế như vậy”, ông này nói, “chính phủ Trung Quốc đã quyết
định vượt qua khó khăn riêng của mình và sẽ làm hết sức để giúp các nước láng
giềng. Trung Quốc đã quyết định mở các cửa xả lũ tại đập thủy điện Cảnh Hồng từ
ngày 15/3 tới ngày 10/4 để đưa nước xuống hạ nguồn với hy vọng giúp giảm bớt nạn
hạn hán ở Lào, Myanmar, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam”.
No comments:
Post a Comment