Thấy
gì qua chiến dịch đốn trụ của Nguyễn Phú Trọng
4/05/24
https://thongluan-rdp.org/di-n-dan/item/32791-h-y-gi-qua-chi-n-d-ch-d-n-tr-c-a-nguy-n-phu-tr-ng
NỘI
DUNG :
Sự nghiệp cuối đời hay cụ Tổng đang múa võ sơn đông ?
Nguyễn
Nhơn, RFA, 04/05/2024
.
‘Trò chơi Vương quyền’ : Việc bãi nhiệm Vương Đình Huệ và
chính trường Việt Nam trong con mắt quốc tế
VOA,
03/05/2024
.
Địa chấn chính trị Việt Nam : Dồn dập đến bao giờ ?
BBC,
03/05/2024
.
Qua vụ ông Huệ, cần đánh giá lại "cách tấn phong chức
danh" của Đảng cộng sản Việt Nam
RFA,
03/05/2024
.
Ông Nguyễn Phú Trọng và ‘trách nhiệm chính trị’
Lê
Quốc Quân, VOA, 02/05/2024
.
Vương Đình Huệ bị loại mở đường cho nhiệm kỳ thứ tư của Nguyễn
Phú Trọng
Nguyễn
Anh Tuấn, RFA, 30/04/2024
===============================================
.
Sự nghiệp cuối đời hay cụ Tổng đang múa võ sơn đông ?
Nguyễn Nhơn, RFA, 04/05/2024
Năm
lãnh tụ của chính thể Việt Nam "được" cho thôi chức ngang xương,
trong đó hai vị chủ tịch nước buộc phải rời ghế khi nhiệm kỳ chưa trọn 700
ngày. Một chủ tịch quốc hội với những phát biểu đầy trăn trở về chống tham
nhũng vặt khi còn là Phó thủ tướng, rồi với tuyên ngôn hùng hồn"Tuyệt đối
không để xảy ra tham nhũng chính sách" khi chuyển lên ghế Phó Chủ tịch quốc
hội. Hai phó thủ tướng, một từng là gương mặt sáng của ngoại giao, già dặn kinh
nghiệm quan hệ với quốc tế, một từng một thời là thần tượng lãnh tụ của giới trẻ
; cả hai đều đang được xem là niềm hy vọng của chính trường Việt Nam.
https://live.staticflickr.com/65535/53699592986_768d295c37.jpg
Tổng
bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội dự lễ khai mạc
Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV sáng 15/1/2024 - Ảnh : Phạm Thắng
Còn
nếu tính đến thứ, cục, vụ, bí thư, chủ tịch, phó bí, phó chủ… các cấp đã trước
sau theo nhau vào lò thì có lẽ phải chẻ hết trúc núi Nam làm lạt mới đủ xỏ xâu
hết được.
Diễn
biến mới nhất của cuộc đốt lò kinh hồn mang tên Nguyễn Phú Trọng khiến cả trong
nội bộ Đảng lẫn dư luận bề nổi của (có lẽ là) đại đa số người dân đều kính phục
và tôn sùng ông Trọng như vị anh hùng chống tham nhũng quyết liệt nhất từ trước
đến nay.
Thế
nhưng, về cơ cấu trong Đảng, tất cả năm vị lãnh đạo thuộc loại cao cấp nhất nói
trên đều là đảng viên thuộc quyền quản lý cao nhất và trực tiếp của Ban chấp
hành Trung ương Đảng, mà đứng đầu là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Vậy
để cho công bằng, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng phải chịu trách nhiệm người
đứng đầu khi năm vị ấy sai phạm chứ ?
À
không, không thấy ai nói gì đến việc này cả.
Anh
hùng không chịu trách nhiệm !
Ông
Trọng là anh hùng chống tham nhũng ? Thế tại sao trong ba nhiệm kỳ của ông, có
nhiều lãnh đạo cao cấp dính vào tham nhũng, hối lộ, bảo kê doanh nghiệp một
cách bền vững và năm sau cao hơn năm trước đến vậy ? Uy tín của Đảng giảm sút
nghiêm trọng đến vậy ?
Ông
Trọng không làm tròn trách nhiệm người đứng đầu đảng duy nhất cầm quyền lãnh đạo
trọn vẹn đất nước Việt Nam ? Thế tại sao ông lại làm được cái việc trước ông
chưa từng vị tổng bí thư nào làm nổi, là nhốt đến chật nhà tù hàng đống quan chức
cao cấp nhất cùng những gương mặt đen lẫy lừng nhất trong giới tài phiệt ?
Ông
Trọng cũng là người thành công nhất trong việc khiến người dân Việt Nam mặc
nhiên xem ông là người không thể bị nghi ngờ tham nhũng. Ai cũng có thể, riêng
cụ thì không. Một người chống tham nhũng quyết liệt đến thế là người đã quyết
chí đặt cược toàn bộ cuộc đời của mình cho sự nghiệp của Đảng của dân rồi. Nghi
ngờ một tấm gương như thế có khác gì bôi bùn vào lửa ?
Nói
tóm lại là anh hùng. Nhưng anh hùng không phải chịu trách nhiệm người đứng đầu.
Đấy
là mâu thuẫn lồ lộ, một nghịch lý mồn một nhưng được mặc nhiên chấp nhận.
Nhưng
có lẽ cái tính chất lập lờ hai mặt, nửa nạc nửa mỡ, thấy dzậy mà hổng phải dzậy
mới chính là đặc điểm của nền chính trị Việt Nam.
Bắt
đầu cuộc chiến chống quan chức tham nhũng của mình, ông Trọng (cho thấy) quyết
tâm triệt tận nọc tham nhũng. Phương pháp của ông Trọng là trừng trị quan chức
tham nhũng, đồng thời kêu gọi và hô hào các quan chức của Đảng và Chính phủ làm
gương, nêu cao đạo đức, danh dự, thanh liêm, trong sạch…Nhưng chính phương pháp
này lại là một sự vô lý khác.
Ở
mặt phải, nó chứng tỏ quyết tâm trừng trị lũ tham quan và cảnh cáo mối quan hệ
đen truyền thống quan chức-thương gia. Nhưng ở mặt trái, nó phản ánh sự bất lực
của chính chủ trương chống tham nhũng, đồng thời bộc lộ nguyên nhân bản chất của
nạn tham nhũng. Vì nếu các quan chức bị vào lò đều là "những người được
đào tạo và thử thách ở cơ sở, trải qua rèn luyện trong nhiều vị trí" như
thông báo của Ban chấp hành Trung ương, mà vẫn có thể tham nhũng và bao che sai
phạm đến thế thì hiệu quả của bộ máy Đảng cộng sản thật sự phải xem xét lại.
Nguyên
nhân của tham nhũng ở Việt Nam thì ai cũng thấy : nó là mâu thuẫn giữa quy định
về trách nhiệm/nghĩa vụ của cán bộ đảng viên với phúc lợi chính thức họ nhận được.
Một bí thư, chủ tịch cấp tỉnh muốn phát triển kinh tế địa phương nhiều khi phải
mạo hiểm với những chính sách và ý kiến chỉ đạo của nhiều nhân vật không liên
quan và không chịu trách nhiệm. Chức vụ càng cao, hay ý thức muốn cống hiến
càng cao thì sự mạo hiểm này càng thường xuyên và tăng độ nguy hiểm. Thế nhưng
một cán bộ lãnh đạo bằng quyết định (mạo hiểm) và trí tuệ của mình có thể đem lại
lợi ích chung cho địa phương, hoặc giúp doanh nghiệp thu lãi đến hàng ngàn tỷ đồng,
còn bản thân họ chỉ được phép nhận đồng lương khoảng 20 triệu đồng/tháng. Là những
chức vụ cao nhất như Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội đấy. Chứ hầu hết
cán bộ cấp dưới lãnh năm bảy triệu là hết nước chấm.
Điều
đó có công bằng không ?
Dĩ
nhiên không công bằng. Ít nhất trong thâm tâm tuyệt đại đa số cán bộ đều nghĩ
như thế. Còn những doanh nghiệp được hưởng lợi thì không cần nghĩ nữa, họ bù đắp
sự bất công ngay bằng phong bì, hoặc bỏ vào thùng xốp…
Còn
người dân (nói chung) thì thiết thực và sòng phẳng. Dân sẵn sàng chi tiền cho
cán bộ để được giải quyết công việc ổn thỏa trong quy định của pháp luật. Với
điều kiện là (cán bộ) ăn đúng mực thôi, nói suồng sã là ăn cơm rồi thì để cho
người khác húp cháo với, và nhận tiền rồi thì làm việc theo đúng thỏa thuận. Đừng
vì kiếm bánh mì mà vẽ rắn thêm chân, nhũng nhiễu hạch sách, nó mệt người và mất
thì giờ lắm.
Thực
tế xã hội Việt Nam đã vận hành như thế suốt mấy chục năm nay, bất kể các cuộc
hô hào, các cao điểm chống tham nhũng hết nhiệm kỳ này tới nhiệm kỳ khác.
Thế
nhưng Đảng dứt khoát không chấp nhận thực tế ấy.
Thế
cho nên nó là điểm chết của toàn bộ các chủ trương chính sách chống tham nhũng
từ xưa đến nay và từ nay đến mãi mãi về sau nữa.
Bọn
phản động chúng bảo…
Bản
chất của tham nhũng là lợi ích vật chất, nhưng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ
nêu cao ý thức đạo đức, danh dự, trách nhiệm với Đảng với tổ quốc với nhân dân…
À cũng tăng lương cho công chức viên chức đầy, nhưng lương tăng chẳng bù với
giá tăng.
Mà
đói thì đầu gối phải bò. Vô số cán bộ đảng viên cấp dưới của đồng chí Tổng bí
thư bò suốt ngày. Ngồi ở công sở vừa làm việc vừa bán hàng online. Có người bịt
kín khẩu trang tránh bị đồng nghiệp nhận ra, rồi tan sở là chạy xe ôm công nghệ
đến khuya. Có người bưng bê, rửa chén ở quán phụ người thân. Có người nhiều chữ
hơn thì nhận làm dự án, viết luận án thuê, tham gia bất cứ công trình dự án chó
chạy gà bay nào miễn có thù lao.
Những
người khôn nhất thì đương nhiên bán chữ ký lấy tiền rồi.
Đấy
là cái động cơ khổng lồ chi phối toàn bộ hành động của bộ máy nhà nước. Đem
danh dự đảng viên hay sự gương mẫu để buộc nó quay ngược lại thì khác nào thổi
hoa giấy ngược gió mà đòi nó phải trúng hồng tâm của tấm bia di động cơ.
Bắt,
bắt, bắt… Cứ cho rằng người anh hùng Nguyễn Phú Trọng sẽ thực hiện được chí lớn
cuối đời của ông là bắt sạch hết quan chức bẩn. Nhưng nỗ lực ấy cũng chỉ có thể
khiến cỗ máy tham nhũng quay chậm lại một chút, rồi sau đó nó sẽ phục hồi quán
tính, thậm chí còn quay nhanh hơn để bù lại những gì đã mất.
Tránh
né mấu chốt này, vai trò và cuộc chiến chống tham nhũng của ông Trọng không thể
đạt hiệu quả thực sự như bộ máy truyền thông Nhà nước tung hô.
Còn
cái bọn phản động thì ác mồm lắm. Chúng bảo : Cụ Tổng chỉ đang múa võ sơn đông
thôi.
Nguyễn
Nhơn
Nguồn
: RFA, 04/05/2024
*******************************
‘Trò
chơi Vương quyền’ : Việc bãi nhiệm Vương Đình Huệ và chính trường Việt
Nam trong con mắt quốc tế
VOA, 03/05/2024
Sự ra đi
của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, người thứ 3 trong ‘tứ trụ’ Việt
Nam phải từ chức giữa nhiệm kỳ chỉ trong hơn 1 năm, đang
cho thấy sự khủng hoảng về người kế nhiệm lãnh đạo Đảng
và phản ánh sự leo thang đáng báo động của chủ nghĩa
thân hữu cũng như đấu đá nội bộ trong Đảng, theo nhận định
của giới quan sát và truyền thông quốc tế.
https://live.staticflickr.com/65535/53699809648_83dce82738.jpg
(Từ trái
qua) Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ,
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước
Võ Văn Thưởng đến dự một phiên họp bất thường của Quốc hội tại
Hà Nội hôm 15/1/2024.
Ông
Huệ chính thức thôi chức chủ tịch Quốc hội khi cơ quan quyền lực
cao nhất của nhà nước Việt Nam thông qua Nghị quyết về việc miễn
nhiệm chức vụ người đứng đầu cơ quan này của ông trong
cuộc họp bất thường lần thứ 7 của Quốc hội hôm 2/5. Trước đó một
tuần, ông Huệ đã được Ban Chấp hành Trung ương đồng ý cho
thôi chức vụ theo "nguyện vọng cá nhân" của ông.
Việc
từ chức của ông Huệ, người mới nhất trong 3 thành viên của ‘tứ trụ’ phải
ra đi, cho thấy tình trạng bất ổn chính trị gần đây của Việt
Nam trở nên trầm trọng hơn, trong bối cảnh chiến dịch chống tham
nhũng được mở rộng, và đặt ra câu hỏi về sự ổn định
của đất nước, theo nhận định củaNew
York Times.
Tương
tự, tờWashington
Post cũng cho rằng việc ông Huệ từ chức càng làm gia
tăng tình trạng bất ổn ở Việt Nam, trích dẫn nhà phân tích
của Viện nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS-Yusof Ishak của Singapore,
Nguyễn Khắc Giang, nói rằng "nó làm nổi bật sự bất ổn
cực độ trong một môi trường chính trị thường được ca ngợi về sự ổn định
khi ba nhà lãnh đạo hàng đầu bị sa thải chỉ trong vòng
một năm".
Chỉ hơn
một tháng trước, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cũng bị cho thôi chức
với quy trình tương tự. Ông Thưởng kế nhiệm ông Nguyễn Xuân
Phúc, người cũng được cho là bị ép phải rời nhiệm sở khi
chưa hết nhiệm kỳ vào tháng 1 năm ngoái.
Thông
báo chính thức không nói rằng ông Huệ và ông Thưởng dính
líu đến tham nhũng nhưng hai ông bị bãi nhiệm cùng một
lý do là "vi phạm những điều đảng viên không được
làm" và "làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng,
Nhà nước" giữa lúc cuộc chiến chống tham nhũng được mở rộng.
Ông
Huệ từ chức sau khi trợ lý của ông, Phó Chủ nhiệm
Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà, bị bắt giam và khởi tố vì liên
quan đến vụ án tham nhũng của tập đoàn Thuận An, còn ông Thưởng
xin thôi chức ngay sau khi Bộ Công an khởi tố và điều tra vụ án "đưa
nhận hối lộ" tại tập đoàn Phúc Sơn.
Tháng
1 năm ngoái, ông Phúc trở thành thành viên đầu tiên của "tứ trụ" phải
từ chức vì "trách nhiệm chính trị" đối với những sai
phạm và khuyết điểm của cấp dưới, trong đó có hai
phó thủ tướng, liên quan đến các đại án tham nhũng
trong thời gian đại dịch.
"Trong
nhiều năm nay, nền chính trị ưu tú của Việt Nam, từng mờ án,
khó hiểu đối với hầu hết người ngoài, và dường như thống nhất
trong một loại chế độ chuyên chế khá thành công (về mặt
duy trì sự cai trị độc tài đồng thời đạt được sự phát
triển kinh tế), đã bị đảo lộn", nhà nghiên cứu cấp cao
về Đông Nam Á tại Hội đồng Quan hệ Quốc tế (CFR),
Joshua Kurlantzick, viết trong mộtđăng
tải blog trên trang web của viện nghiên cứu có trụ sở ở New
York.
Sự ổn định
chính trị đó dường như đang sụp đổ khá nhanh
chóng ở Việt Nam, theo ông Kurlantzick, người có nhiều
nghiên cứu tập trung vào các mối quan hệ giữa Trung Quốc và Đông
Nam Á. Nhà nghiên cứu này nhắc đến việc 3 lãnh đạo trong
hàng ‘tứ trụ’ của Việt Nam bị mất chức trong một thời gian
ngắn cùng với việc các ông bà trùm tài chính có thế lực nhất ở quốc
gia Đông Nam Á bị bỏ tù vì các vụ tham
nhũng quy mô lớn, nổi bật là bà Trương Mỹ Lan – người
bị kết án tử hình vào tháng trước.
Một
số nhà chống tham nhũng có thể hoan nghênh việc từ chức
của các lãnh đạo nhưng chưa rõ liệu liệu đây có phải
là một nỗ lực chống tham nhũng hiệu quả trong nội bộ đảng cầm
quyền hay là việc có quá nhiều lãnh đạo cấp cao nói chung
tham nhũng dưới một hình thức nào đó đến mức các phe phái phải dùng
chiến dịch chống tham nhũng để loại bỏ kẻ thù của
mình, theo nhận định của ông Kurlantzick.
Tương
tự, nhà nghiên cứu Huỳnh Tâm Sáng của Quỹ Đài Loan NextGen cho rằng "những
vụ bê bối tham nhũng và những vụ từ chức theo sau chỉ là phần
nổi của tảng băng chìm khi xét đến những gì đang diễn ra ở Việt
Nam".
"Thứ nhất,
các quan chức Đảng và nhà nước bị sa thải thường
có quan hệ mật thiết với nạn tham nhũng và hành vi sai trái của
cấp dưới. Thứ hai, những cuộc thanh trừng này có mối liên hệ mật
thiết với chủ nghĩa thân hữu về kinh tế : một hệ thống
trong đó chính trị và kinh tế gắn bó với nhau, dẫn đến
sự lạm dụng quyền lực của các quan chức Đảng và chính phủ", ông
Sáng, cũng là giảng viên của Đại học Quốc gia Việt Nam, viết trongbài
phân tích trên The Diplomat.
Nhà
nghiên cứu này cho rằng bầu không khí chính trị của Việt
Nam "trở nên u ám hơn do sự sụp đổ gần đây
của ông Thưởng và ông Huệ" và "điều này đặt
ra một câu hỏi không thể tránh khỏi : ai sẽ bị ném vào
lò tiếp theo ?"
Theo
ông Sáng, "xung đột phe phái có thể đã nổ ra" sau
khi hai trong số bốn ghế của ‘tứ trụ’ bị bỏ trống.
"Trong
khi việc ông Phúc, ông Thưởng và ông Huệ từ chức
có thể được coi là nỗ lực của Đảng nhằm giữ thể diện
cho họ thì việc hạ cánh an toàn của những lãnh đạo này cũng
làm tăng khả năng ‘Trò chơi Vương quyền’ của quốc gia này
chuẩn bị nóng lên", nhà nghiên cứu của Quỹ Đài Loan NextGen
nhận định trong bài viết.
Theo
ông Sáng, với việc chỉ còn lại hai thành viên trên ‘ngai
vàng’ – tức Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng
Phạm Minh Chính – khoảng trống quyền lực có thể sẽ "châm
ngòi cho nhiều cuộc đấu đá nội bộ hơn trong Đảng".
Trong
bài phân tích của mình, ông Sáng nói rằng khủng hoảng lãnh đạo ở Việt
Nam có nhiều nguyên nhân, nhưng, theo ông, nguyên nhân gốc rễ "có lẽ là nạn
tham nhũng trắng trợn và xung đột phe phái trong nội bộ Đảng cộng
sản".
"Sự thống
trị, thỏa hiệp, đồng thuận và thậm chí cả cạnh tranh, tất cả đều
diễn ra sau những cánh cửa đóng kín, chắc chắn sẽ đặc biệt gay gắt,
vì cuộc đua giành các vị trí hàng đầu trước Đại hội Đảng
tiếp theo vào đầu năm 2026 đã bắt đầu", ông Sáng
nhận định.
Ông
Trọng phát động chiến dịch "đốt lò" vào năm 2016, sau
khi giành được nhiệm kỳ tổng bí thư Đảng lần 2 liên tiếp,
vì cho rằng tham nhũng có thể đe dọa sự tồn vong của Đảng
cộng sản. Hàng nghìn đảng viên ở tất cả các cấp chính quyền đã bị cách
chức, khai trừ khỏi đảng hoặc bị bỏ tù. Nhưng, theo New
York Times, nhiều người đặt câu hỏi liệu một số mục tiêu này
có phải là những cuộc thanh trừng chính trị trong một hệ thống
chính trị khép kín hay không.
Cũng
ám chỉ việc đấu đá quyền lực ở Việt Nam qua
tiêu đề bộ phim về sự tranh giành ngôi vương thời
trung cổ, "Game of Thrones", giáo sư Alexander Vuving của
Trung tâm Nghiên cứu An ninh Châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye,viết trên X,
khi ông Huệ xin từ chức hôm 26/4, rằng "trò chơi vương
quyền của Việt Nam đang tăng tốc".
Còn
theo nhà nghiên cứu Kurlantzick, sự sụp đổ của ông Huệ, một
nhân vật có ảnh hưởng trong giới lãnh đạo Việt Nam, người có thể đang
trên đường lên tới vị trí tổng bí thư đảng – vai
trò quyền lực nhất – càng làm phức tạp thêm cơ cấu quyền lực
trong tương lai của chính trường Việt Nam.
"Nguyễn
Phú Trọng, tổng bí thư đương nhiệm của đảng, đã củng
cố được quyền lực lớn, vô hiệu hóa phần lớn phong cách lãnh đạo
theo kiểu đồng thuận trước đây. Nhưng ông đã lớn tuổi
và thường trông yếu ớt khi xuất hiện trước công chúng", ông
Kurlantzick nhận định trong đăng tải blog trên CFR.
Ông
Trọng, 80 tuổi, đang lãnh đạo Đảng cộng sản trong nhiệm kỳ thứ 3
chưa từng có tiền lệ và đã phải chữa trị sau lần nhập
viện vì bị đột quỵ khi đi công tác ở Kiên Giang
vào năm 2019. Cả ông Thưởng và ông Huệ đều được cho
là những ứng viên cho chức tổng bí thư để kế nhiệm ông
Trọng.
Theo
nhà nghiên cứu Kurlantzick, Việt Nam từng là "bậc thầy" trong
việc lập kế hoạch chuyển giao lãnh đạo thì giờ đây dường
như không có kế hoạch rõ ràng sau khi ông Trọng
ra đi.
Còn
ông Giang nhận định với Washington Post rằng "sự sụp đổ của ông
(Huệ) sẽ chỉ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng người kế nhiệm ở Việt
Nam".
Nguồn :
VOA, 03/05/2024
******************************
Địa chấn chính trị Việt Nam : Dồn dập đến bao giờ ?
BBC, 03/05/2024
Chủ
tịch nước Võ Văn Thưởng rời ghế. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp bước. Ủy
viên Bộ Chính trị Trần Anh Tuấn mất chức. Hàng loạt quan chức cấp tỉnh, bộ
ngành vướng vòng lao lý. Những tháng đầu năm 2024, chính trường Việt Nam đang
rung lắc dữ dội.
https://live.staticflickr.com/65535/53699592981_dcd1651562.jpg
Chiến
dịch "đốt lò" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khiến hàng loạt
quan chức cấp cao bị mất chức
Công
cuộc "đốt lò" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã càn quét sâu rộng từ
trung ương xuống địa phương và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Trong
những ngày qua, trước các thay đổi về nhân sự được coi là chưa có tiền lệ, nhiều
nhà quan sát mà BBC phỏng vấn đã chỉ ra những hạn chế trong công cuộc chống
tham nhũng của ông Trọng, rằng nó "không hiệu quả", thậm chí "thất
bại" khi chỉ giải quyết phần ngọn trong khi cội rễ của tham nhũng nằm ngay
chính trong nội tại Đảng cộng sản Việt Nam.
Bất
chấp những nhận định về sự yếu kém trong khâu tổ chức cán bộ hay mối lo
"ném chuột vỡ bình", "chiếc lò" của ông Trọng được dự đoán
sẽ tiếp tục "cháy" mạnh ít nhất từ nay cho tới Đại hội Đảng toàn quốc
lần thứ 14 vào năm 2026.
Cuộc
‘đốt lò’ ở thượng tầng
Tính
tới nay, đã có năm ủy viên Bộ Chính trị khóa 13 gồm Vương Đình Huệ, Võ Văn
Thưởng, Trần Tuấn Anh, Nguyễn Xuân Phúc và Phạm Bình Minh bị miễn
nhiệm theo Quy định 41. Trong số này, có đến ba người bị buộc phải rời Bộ Chính
trị trong năm 2024.
Cụ
thể, ông Vương
Đình Huệ đã chính thức bị miễn nhiệm chức chủ tịch Quốc hội hôm 2/5,
không lâu sau khi ông Võ Văn Thưởng chính
thức mất chức Chủ tịch nước hôm 21/3.
Điều
này khiến "Tứ Trụ" hiện chỉ còn hai "trụ" và Bộ Chính trị
khóa 13 giảm xuống còn 13 ủy viên, so với con số 18 người vào đầu khóa hồi năm
2021. Sự hao hụt nhân sự ở nhóm quyền lực nhất đất nước được coi là chưa có tiền
lệ.
Hiện
hai ghế chủ tịch Quốc hội và chủ tịch nước đều đang bỏ trống.
Ông
Huệ mất chức do phải chịu trách nhiệm
người đứng đầu, có lẽ liên quan đến thuộc cấp của ông là Phạm Thái Hà,
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.
Ông
Hà, cũng là trợ lý của ông Vương Đình Huệ, đã bị khởi tố, tạm giam ngày 21/4 với
cáo buộc liên quan đến vụ án Tập đoàn Thuận An.
Một
ủy viên Bộ Chính trị khác là ông Trần Tuấn Anh,
cựu Bộ trưởng Bộ Công thương, cũng đã bị cho thôi nhiệm vụ đại biểu Quốc hội
khóa 15 hôm 5/2/2024. Trước đó, về mặt đảng, ông đã được "cho thôi các chức
vụ" Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13,
Trưởng Ban Kinh tế Trung ương vào ngày 31/1/2024 "theo nguyện vọng cá
nhân".
Ông Nguyễn Xuân Phúc, người
tiền nhiệm của ông Võ Văn Thưởng, trong tháng 1/2023 cũng đã phải "chịu
trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có hai đồng
chí phó thủ tướng, ba bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm
trọng ; hai phó thủ tướng đã xin thôi giữ các chức vụ, hai bộ trưởng và nhiều
cán bộ bị xử lý hình sự", theo Tạp chí Xây dựng Đảng.
Hai
phó thủ tướng nói trên là ông Phạm Bình Minh và ông Vũ
Đức Đam. Hai ông bị miễn nhiệm trong tháng 1/2023.
Hai
bộ trưởng bị xử lý hình sự là ông Nguyễn Thanh Long,
cựu Bộ trưởng Bộ Y tế và ông Chu Ngọc Anh, cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công
nghệ.
Cả
hai ông đều bị xử lý liên quan đến vụ Việt Á.
Vào
tháng 1/2024, ông Nguyễn Thanh Long đã bị Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội
tuyên phạt 18 năm tù về tội "Nhận hối lộ". Ông Chu Ngọc Anh, cựu Bộ
trưởng Bộ Khoa học và công nghệ, lãnh án 3 năm tù về tội "Vi phạm quy định
về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Cuộc
‘oanh tạc’ cán bộ cấp tỉnh
Lửa
từ chiếc lò chống tham nhũng của ông Nguyễn Phú Trọng không ngừng lan rộng tới
các tỉnh thành. Hàng loạt lãnh đạo cấp tỉnh, trong đó có nhiều người thuộc diện
"Trung ương quản lý", đã bị xử lý theo nhiều mức độ khác nhau, nhẹ
thì có kỷ luật về mặt đảng, nặng thì khởi tố hình sự.
Mới
đây nhất, tại kỳ họp bất thường hôm 2/5, Quốc hội Việt Nam đã bãi nhiệm đại biểu
Quốc hội khóa 15 đối với ông Dương Văn Thái, thuộc
Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang và là Bí thư Tỉnh ủy của tỉnh này.
Trước
đó, hôm 26/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số
1046/NQ-UBTVQH15 đồng ý đề nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao
về việc khởi tố, bắt tạm giam, khám xét nơi ở, nơi làm việc đối với ông Dương
Văn Thái ; đồng thời tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu
Quốc hội đối với ông này kể từ ngày có quyết định khởi tố bị can.
Ông
Dương Văn Thái bị đề nghị khởi tố liên quan đến vụ án tại Tập đoàn Thuận An.
Liên
quan tới tập đoàn Thuận An, nhiều người khác đã "vào lò".
Chủ
tịch Tập đoàn Thuận An, ông Nguyễn Duy Hưng, đã bị bắt và khởi tố hôm 15/4 kéo
theo hàng loạt dự án của tập đoàn này bị rà soát. Một số quan chức tỉnh Bắc
Giang cũng vướng vòng lao lý với cáo buộc liên quan đến Thuận An.
Ông
Nguyễn Văn Thạo - Giám đốc Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình
giao thông, nông nghiệp, tỉnh Bắc Giang ; ông Đàm Văn Cường - Phó Giám đốc ban
; và ông Hoàng Thế Du, Trưởng phòng ban đã bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra
về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", riêng
ông Thạo bị điều tra thêm tội "Nhận hối lộ".
Tại
Vĩnh Phúc, bí thư Tỉnh ủy tỉnh này là bà Hoàng Thị Thúy
Lan đã bị khởi tố, tạm giam hôm 20/3 về tội "Nhận hối lộ"
liên quan đến vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn.
Bà
Lan, là ủy viên Trung ương Đảng khóa 13, cũng đã bị Trung ương Đảng kỷ luật bằng
hình thức khai trừ đảng và Quốc hội bãi nhiệm tư cách đại biểu.
Ở
Lâm Đồng, ngày 2/1, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn
lậu (C03) - Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Trần Văn Hiệp, Chủ tịch
Ủy ban nhân dân tỉnh, để điều tra hành vi nhận hối lộ.
Mở
rộng điều tra, C03 bắt giữ ông Trần Đức Quận, Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng, để điều
tra hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Trên
đây chỉ là một số gương mặt nổi bật trong danh sách rất dài các cán bộ, lãnh đạo
cấp cao bị xử lý kỷ luật và khởi tố hình sự cho tới nay. Và danh sách này hẳn sẽ
còn dài hơn trong thời gian tới, khi mà công cuộc "đốt lò" vẫn chưa
có dấu hiệu hạ nhiệt.
'Lò'
cháy đến đâu và bao giờ ?
"Lò nóng lên rồi
thì củi tươi cũng phải cháy", Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn
mạnh như vậy trong một cuộc họp của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham
nhũng hồi năm 2017.
Tính
từ sau Đại hội Đảng lần thứ 13 vào đầu năm 2021, con số cán bộ cấp cao thuộc diện
Trung ương Đảng quản lý bị kỷ luật đã lên tới khoảng gần 100 người. Con số này
được chính Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chia sẻ hồi tháng 3/2024.
Khái
niệm cán bộ "thuộc diện Trung ương quản lý" được dùng để chỉ những
cán bộ do Bộ Chính trị hoặc Ban Bí thư quản lý. Danh sách này rất dài, cơ bản
bao gồm cán bộ từ cấp chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, bí thư tỉnh ủy, thành ủy
trực thuộc trung ương, thủ trưởng cấp bộ hoặc tương đương, cho đến ủy viên Ban
Bí thư, ủy viên Bộ Chính trị, các thành viên "Tứ Trụ".
Trong
giai đoạn 2012-2022, đã có gần 200.000 cán bộ, đảng viên bị kỷ luật, nhiều người
bị xử lý hình sự, theo Tạp chí Tổ chức Nhà nước của Bộ Nội vụ. Con số này nếu
tính tới thời điểm hiện nay (2024) chắc hẳn còn cao hơn nữa.
Hiệu
ứng của chiến dịch này là khoảng 60.000 người từ chức chỉ trong khoảng thời
gian 2021-2023, trong khi số cán bộ của khu vực công chỉ có khoảng 2,5 triệu.
Như
vậy có nghĩa những người còn lại phải "trong sạch như tuyết",
"không chút tì vết", theo Giáo sư Carl Thayer từ Đại học New South
Wales, Úc.
Điều
này liệu có khả thi ?
Chưa
nói tới việc họ có thực sự liêm chính, Giáo sư Carl Thayer chia sẻ với BBC nhận
định của ông rằng các phe phái trong đảng sẽ luôn tìm ra "tì vết" của
nhau, hoặc ít ra cũng tìm ra "tì vết" thuộc cấp của họ.
Nghĩa
là sẽ không có ai có khả năng trở thành một tấm gương sáng mẫu mực trong hệ thống
Đảng cộng sản Việt Nam.
Về
vấn đề này, Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một nhà bất đồng chính kiến và người đã có
hàng chục năm quan sát chính trị Việt Nam, nói với BBC rằng vấn đề là phải
"bắt trúng bệnh gốc" chứ không phải "bắt hết ông nọ đến ông
kia".
"Đó
không phải là cách làm bài bản, không đánh vào nguyên nhân cốt lõi. Cốt lõi là
chính bản chất của hệ thống này", Tiến sĩ Quang A nói.
Ông
Quang A chỉ ra rằng Việt Nam cần phải trở thành một nhà nước pháp quyền, nơi điều
tra, công tố và tòa án hoạt động động lập với nhau và theo luật, chứ không theo
chỉ đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.
Bên
cạnh đó, cần các cơ quan giám sát độc lập các hoạt động của Đảng cộng sản Việt
Nam và nhà nước. Việt Nam hiện hiện không có yếu tố nào trong số những yếu tố kể
trên "thì làm sao chống được tham nhũng", ông Nguyễn Quang A nói.
Không
chỉ có vậy, công cuộc đốt lò của ông Trọng đã gây ra "một cuộc di cư hàng
loạt của công chức" trong "nỗi lo sợ ngày càng tăng của những người
còn lại về việc bị bắt", "dẫn đến tình trạng miễn cưỡng thực hiện
trách nhiệm của mình trên diện rộng", theo ông Nguyễn Khắc Giang, nghiên cứu
viên Chương trình Nghiên cứu Việt Nam của ISEAS – Viện Yusof Ishak (Singapore),
trong một bài viết trên trang Fulcrum.
Hậu
quả là "làm trầm trọng thêm những thách thức mà bộ máy quan liêu vốn đã
quá tải phải đối mặt, biểu hiện ở tình trạng quá tải bệnh viện công, thiếu giáo
viên và bác sĩ trầm trọng, chậm trễ phê duyệt dự án và xếp hàng dài để đăng ký
phương tiện. Quan trọng nhất, nó đã làm giảm hiệu quả hoạt động của chính phủ
vào thời điểm Việt Nam cần nhất".
Nguồn
: BBC, 03/05/2024
*******************************
.
Qua vụ ông Huệ, cần đánh giá lại "cách tấn phong chức
danh" của Đảng cộng sản Việt Nam
RFA, 03/05/2024
Ông
Vương Đình Huệ đã chính thức bị miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội tại kỳ họp
bất thường lần thứ 7 diễn ra hôm 2/5. Hiện, ông Trần Thanh Mẫn ủy viên Bộ Chính
trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội được giao điều hành hoạt động của Ủy ban
Thường vụ Quốc hội và Quốc hội cho đến khi bầu được Chủ tịch mới mà có khả năng
sẽ được thực hiện tại kỳ họp quốc hội tới, dự kiến bắt đầu từ ngày 20/5.
https://live.staticflickr.com/65535/53700633445_7a118698e0.jpg
Ông
Vương Đình Huệ khi tuyên thệ nhận chức Chủ tịch Quốc hội hồi ngày 31/3/2021. AFP
Photo
Qua
vụ việc của nguyên Chủ tịnh Quốc hội Vương Đình Huệ, các nhà quan sát tình hình
chính trị Việt Nam và cả luật sư đều cho rằng quy trình, tiêu chuẩn bầu chọn Chủ
tịnh Quốc hội của Việt Nam cũng chỉ là hình thức, bầu theo cơ chế "Đảng cử,
dân bầu" chứ không được bầu bằng một cuộc bầu cử tự do.
Bầu
chọn lãnh đạo của Việt Nam ra sao ?
Tiến
sĩ Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy hôm 3/5/2024 cho RFA biết ý kiến :
"Quốc
hội về nguyên tắc là cơ quan đại diện cho nguyện vọng và quyền lực của nhân
dân. Nó có chức năng giám sát và làm luật và như vậy nó là một cơ quan quan trọng
trong việc định hình nên chính sách của quốc gia. Người lãnh đạo một cơ quan
như vậy về nguyên tắc phải là một người có thực tài và có tâm, cái tâm muốn cống
hiến vì sự phát triển của quốc gia".
Muốn
chọn được những người giỏi vào làm lãnh đạo một cơ quan như quốc hội thì theo
ông Vũ, trước hết cần có bầu cử, ứng cử tự do để chọn ra những đại biểu quốc hội
xuất sắc. Từ những người đại biểu xuất sắc này, sau đó họ sẽ tự bầu ra một người
lãnh đạo xuất sắc nhất, có tâm và uy tín nhất cho vị trí Chủ tịch Quốc hội. Tuy
nhiên ông Vũ nói tiếp :
"Đó
là về mặt lý thuyết. Còn trong trường hợp của Việt Nam, những đại biểu quốc hội
không phải là những người do dân bầu, mà họ được chính những cơ quan của Đảng cộng
sản cơ cấu. Việc bỏ phiếu của người dân chỉ là hình thức. Vì vậy quốc hội gồm
toàn những đại biểu do Đảng cộng sản cơ cấu và thường là những cán bộ cộng sản
kiêm nhiệm. Một quốc hội yếu kém như vậy thì cho dù bầu theo kiểu nào thì nó
cũng dẫn đến việc chọn ra những lãnh đạo kém cỏi".
Ông
Trần Anh Quân, một người hoạt động xã hội ở Sài Gòn, hôm 3/5/2024 khi trao đổi
với RFA cho rằng, thật ra quốc hội Việt Nam không phải do người dân bầu ra, mà
việc bầu đại biểu quốc hội chỉ là một vở kịch, biểu diễn để người dân nghĩ là
Việt Nam có bầu cử.Ông Quân nói thêm :
"Trên
thực tế các chức vụ đều đã được mua bán và sắp xếp sẵn từ trước khi bầu cử rồi.
Còn ghế Chủ tịch Quốc hội thì cũng là do Bộ chính trị sắp xếp, chỉ định, chứ
không có chuyện đại biểu quốc hội được bầu ra. Vì muốn có bầu cử thì phải có
tranh cử. Trong khi đó đâu có ai tranh cử ở vị trí này, nếu có tranh thì chỉ là
tranh giành, đấu đá chứ không phải tranh cử.
Tôi
thấy tất cả những tiêu chuẩn của Chủ tịch Quốc hội chỉ là mị dân, họ đặt ra
tiêu chuẩn để dân tưởng là Chủ tịch Quốc hội sẽ là người tài đức vẹn toàn.
Nhưng chẳng có người tài đức nào tham gia vào đảng độc tài để tham nhũng, vơ
vét của dân cả !"
Tiêu
chuẩn nào ?
Ông
Huệ hôm 26/4/2024, đã phải từ chức do "Những vi phạm, khuyết điểm của đồng
chí Vương Đình Huệ đã gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà
nước và cá nhân". Tuy nhiên, dư luận cho rằng ông Huệ phải rời vị trí Chủ
tịch Quốc hội do trước đó (hôm 21/4), trợ lý của ông là Phạm Thái Hà –Phó Chủ
nhiệm Văn phòng Quốc hội đã bị bắt.
Liệu
vụ bê bối của nguyên Chủ tịnh Quốc hội Vương Đình Huệ có phải do quy trình giám
sát lỏng lẻo hay còn gì khác ? Ông Trần Anh Quân nhận xét :
"Về
mặt cá nhân ông Huệ thì vụ án này một vụ án tham nhũng, mà con mối chúa lại là
người đứng đầu Quốc hội. Về mặt chính trị thì đây là chuyện đấu đá giành ghế
qua chiêu bài chống tham nhũng. Vụ án này không tuân theo bất cứ một quy trình
hay tiêu chuẩn nào, mà các phe nhóm đã tìm mọi cách để triệt hạ nhau. Đơn giản
là phe ông Huệ thua thì ông Huệ bị phế truất. Vậy vẫn còn quá nhẹ, vì nếu làm
đúng quy trình, đúng pháp luật của đại án tham nhũng thì ông Huệ phải bị hầu
toà để chịu trách nhiệm hình sự".
Kỳ
họp bất thường lần thứ 7 hôm 2/5/2024 cũng nhắc lại Hiến pháp 2013 và Luật Tổ
chức Quốc hội 2014 quy định, chức danh Chủ tịch Quốc hội do Quốc hội bầu bằng
hình thức bỏ phiếu kín, trong số các đại biểu Quốc hội theo danh sách đề cử của
Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Tiêu
chuẩn để Ủy ban thường vụ Quốc hội căn cứ lựa chọn danh sách đề cử chức danh Chủ
tịch Quốc hội được thực hiện theo Quy định 214-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung
ương về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp
hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.
Như
vậy, chi tiết tiêu chuẩn, quy trình bầu chức danh Chủ tịch Quốc hội không khác
gì trước khi ông Vương Đình Huệ được chọn vào ghế Chủ tịch Quốc hội nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2021-2026.
Thay
vì đánh giá về quy trình bầu chức danh Chủ tịch Quốc hội hiện nay, thì theo luật
sư Đặng Đình Mạnh, nên đánh giá cách tấn phong chức danh Chủ tịch Quốc hội theo
cách mà Đảng cộng sản đang làm sẽ chính xác hơn. Luật sư Mạnh nói với RFA hôm
3/5 :
"Lúc
này, tôi tin rằng mọi sự đánh giá đối với quy trình bầu chức danh Chủ tịch Quốc
hội theo quy định của Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức Quốc hội 2014 đều chưa có
cơ sở. Vì lẽ, trong hoàn cảnh chính trị Việt Nam hiện nay, chúng đều không được
được áp dụng một cách đúng thẩm quyền và độc lập như là những văn bản của cơ
quan lập pháp. Thực tế, chúng đều là những văn bản được vận dụng bởi sự lãnh đạo
theo cách "cầm tay chỉ việc" của Bộ Chính Trị thuộc Đảng cộng sản Việt
Nam.
Tuy
rằng quốc hội được Hiến pháp quy định là cơ quan nắm giữ quyền lực cao nhất, thể
theo đó, chức vụ Chủ tịch Quốc hội hoặc các chức danh đại biểu quốc hội cũng phải
có thẩm quyền tương xứng. Thế nhưng, như chúng ta quan sát hoạt động của Quốc hội
trong suốt nhiều thập kỷ qua thì đã thấy rõ. Hầu hết họ đều là đảng viên, họ được
bầu theo cơ chế "Đảng cử, dân bầu" chứ không được bầu bằng một cuộc bầu
cử tự do".
Do
đó theo luật sư Đặng Đình Mạnh, Quốc hội được bầu theo tiêu chuẩn của Đảng cộng
sản chứ không phải theo tiêu chuẩn của nhân dân. Chức danh Chủ tịch Quốc hội
theo ông Mạnh cũng vậy, hơn nữa, chức danh ấy cũng bao hàm tư cách là một trong
các thành viên đầy quyền lực của Bộ Chính trị. Ông Mạnh kết luận :
"Với
cách tấn phong Chủ tịch Quốc hội như vậy, cho đến thời gian gần dây, khi xảy ra
việc ông Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ mất chức, trong các thông cáo chính thức,
thì phần đánh giá đều ghi rằng họ "được đào tạo cơ bản, trưởng thành từ cơ
sở". Cho thấy, họ chính là sản phẩm thuần chất của chế độ, kể cả về tài, đức
và bản chất tội phạm. Và đấy là cách tấn phong, hoặc nói theo cách nói của đảng
là làm công tác nhân sự thất bại và đất nước phải trả giá cho sự thất bại
đó".
Nguồn : RFA, 03/05/2024
********************************
.
Ông Nguyễn Phú Trọng và ‘trách nhiệm chính trị’
Lê Quốc Quân, VOA, 02/05/2024
Ngày 26/4 Trung ương Đảng đồng ý để ôngVương Đình
Huệ "thôi giữ các chức vụ" với lý do ông Huệ đã vi
phạm"Những điều đảng viên không được làm… và chịu
trách nhiệm người đứng đầu", sau khi có vụ bắt giữ ông
Phạm Thái Hà và những quan chức tập đoàn Thuận An.
https://live.staticflickr.com/65535/53699809628_b9156cbd30.jpg
Tổng
bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Phạm Minh Chính
và Chủ tịch quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp của Quốc hội sáng 1/11/2023
Cũng
tương tự như vậy, ngày 20/3/2024, ông Võ Văn Thưởng đã thôi
giữ các chức vụ vì những lùm xùm liên quan đến tập đoàn
Phúc Sơn và các quan chức địa phương ở tỉnh Vĩnh Phúc.
Trong tháng 1/2024, trưởng ban kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh buộc
phải rời nhiệm sở.
Hơn
một năm trước, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và 2 phó thủ tướng
là Vũ Đức Đam và Phạm Bình Minh cũng ngậm ngùi ra đi
vì "chịu trách nhiệm chính trị". Bộ chính trị của Đảng
cộng sản từ đầu nhiệm kỳ có 18 người nay chỉ còn lại 13.
"Trách
nhiệm pháp lý" và "Trách nhiệm chính trị"
Trách
nhiệm pháp lý, năng lực chịu trách nhiệm pháp lý và cơ sở truy
cứu trách nhiệm pháp lý là những thuật ngữ pháp luật phức tạp.
Nhưng tóm lại thì :Trách nhiệm pháp lý là hậu quả mà công
dân phải gánh chịu khi vi phạm hoặc không thực hiện các hành vi mà pháp luật
quy định.
Tuy
vậy, không phải ai cũng phải gánh chịu trách nhiệm pháp
lý vì nó còn thể hiện ở"năng lực chịu trách nhiệm
pháp lý". Một người được coi là không chịu trách nhiệm pháp
lý khi :"Mắc bệnh tâm thần và không nhận thức được ý nghĩa
xã hội của hành vi".
Một
trong những nguyên tắc quan trọng trong pháp lý là cá biệt hóa
trách nhiệm, nghĩa là ai làm người đó chịu, nhưng xã hội
còn có nhiều loại trách nhiệm khác như :Trách nhiệm dân sự, trách nhiệm
hành chính, trách nhiệm chính trị… thể hiện sự liên đới giữa
các chủ thể với nhau.
Trách
nhiệm chính trị là một khái niệm không rõ ràng và chưa có một
văn bản nào quy định cụ thể nhưng gần đây nó được bàn
thảo sôi nổi trên khắp các diễn đàn. Các cuộc bàn thảo kéo dài từ trung ương đến địa
phương, từ đảng bộ tỉnh xuống chi bộ thôn. Nó còn xuất hiện
trong mọi ngành nghề, lĩnh vực mà có nhân tố "đảng" lãnh đạo.
Trong
một bài báo đăng trên báo Nhân Dân, tiến sĩ Nguyễn Sỹ Dũng cho rằng"Trách
nhiệm chính trị là chế độ trách nhiệm đòi hỏi các quan
chức chính trị phải có được sự tín nhiệm của nhân dân hoặc của
những người đại diện cho nhân dân. Còn tín nhiệm thì còn chức quyền,
hết tín nhiệm thì hết chức quyền".
Luật
pháp và Đảng quy không có điều khoản nào phản bác cũng như ủng hộ quan điểm
này của tiến sĩ Dũng, nhưng Đảng cộng sản Việt Nam có Quy định số 08/QĐ-TW để về "Trách
nhiệm nêu gương" và tại Điều 1 ghi
rõ là "Cán bộ, đảng viên giữ chức vụ càng cao
thì càng phải gương mẫu nêu gương", mà muốn nêu gương được
thì phải có tín nhiệm. Vậy ai đo mức độ tín nhiệm ?
"Lấy
phiếu tín nhiệm" và "Bỏ phiếu tín nhiệm"
Để đo
mức độ tín nhiệm, Quốc hội dựa vàoNghị quyết
số 85/2014/QH13 ban hành vào năm 2014 về việc"Lấy phiếu
tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người do Quốc hội, Hội đồng
nhân dân bầu hoặc phê chuẩn".
Điều
thú vị là Việt Nam luôn có cách
làm "khác" với thế giới bằng những ngôn từ rất lạ mà đến
các nhà ngôn ngữ học cũng phải đau đầu khó hiểu. Nghị quyết
này của Quốc hội đưa ra 2 khái niệm : "Lấy phiếu tín nhiệm’ và "Bỏ phiếu
tín nhiệm".
Trong
"lấy phiếu" thì có 3 mức là :"tín nhiệm cao,
tín nhiệm và tín nhiệm thấp". Còn "bỏ phiếu" thì chỉ có 2
mức là :"tín nhiệm hoặc không tín nhiệm". Cùng một người, một sự việc
có khi là "lấy phiếu" có lúc phải "bỏ phiếu".
Việc đo
lường mức độ tín nhiệm thì luôn phải có 3 chủ thể tham
gia :Nhân dân, Người thay mặt nhân dân (Quốc hội) và Đảng cộng sản.
Trong
mối quan hệ tay ba này, Đảng đã đặt nhân dân ra ngoài cuộc
chơi. Đảng thao túng toàn bộ Người đại diện của dân bằng việc
cài cắmhơn
97% đảng viên làm Đại biểu quốc hội, rồi qua đó, Đảng
giành lấy quyền quyết định vào những thời điểm nhất định, ai
là người có tín nhiệm, ai là người không.
Đảng
chưa bao giờ có một cuộc trưng cầu dân ý để xác định
sự tín nhiệm của Đảng và sự đồng nhất giữa mong muốn của
người dân và ý chí của Đảng. Sự tín nhiệm của nhân dân
chưa chắc đã là sự tín nhiệm của Đảng ; ngược lại, sự bất
tín nhiệm của nhân dân cũng có thể không nhất thiết là sự bất
tín nhiệm của Đảng.
Độ tín
nhiệm "mong manh"
Ví
dụ như ông Võ Văn Thưởng đã được Quốc hội bầu làm chủ tịch
nước với số phiếu tín nhiệm rất cao (487/488 đại biểu quốc hội tham
gia biểu quyết tán thành). Ông Vương Đình Huệ thì 100% đại
biểu tham gia tán thành bầu làm chủ tịch quốc hội.
Chúng
ta còn nhớ hình ảnh Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đi
giữa 2 bên là Võ Văn Thưởng và Vương Đình Huệ. Ông nắm
chặt tay Võ Văn Thưởng và nhân dân được dịp đồn đoán về một
người kế vị cùng nghiên cứu "triết học Mác
Lê Nin".
Sau
khi ông Thưởng về vườn, nhân dân lại xôn xao về ông Vương Đình
Huệ như là người có khả năng thay thế Tổng
bí thư vì đã "cơ cấu từ lâu" và Chủ tịch
Quốc hội thường là bước đệm để tiến lên chức Tổng
bí thư, giống như ông Nông Đức Mạnh và ông Nguyễn
Phú Trọng.
Cả hai ông đã đạt được
phiếu tín nhiệm cao nhất để chọn làm Chủ tịch nước và Chủ tịch
quốc hội. Nhưng đây là sự tín nhiệm vô cùng mong manh
vì không phản ánh đúng ý chí và nguyện vọng
thực sự của dân hoặc người đại diện của dân.
Bởi
thế cho nên, chỉ một thời gian sau, Đảng lạicông
bố họ"vi phạm quy định và làm ảnh hưởng đến
uy tín của Đảng, Nhà nước". Mọi sự là do Đảng, thậm
chí một số rất ít người trong Đảng.
Có
rất nhiều lời đồn đoán phía sau nhưng xét về mặt hình thức
thì không có một bằng chứng rõ ràng minh bạch nào được đưa
ra. Nhân dân không có quyền và không có cách nào để xác định
mức độ tín nhiệm thật đã có và quá trình mất
tín nhiệm của các ông như thế nào.
Nhân
dân chỉ biết một cách chắc chắn rằng chỉ đảng viên mới được làm
quan chức, và chỉ có quan chức mới có quyền lực để tham
nhũng và hiện naycàng
chống càng tăng , càng phơi bày một thực tế suy đồi nghiêm
trọng. Niềm tin về mức độ tín nhiệm như đang vữa ra từng mảng.
Pandora
Box và hy vọng cuối cùng
Tổng
bí thư, ông Nguyễn Phú Trọngxác
định tham nhũng là giặc nội xâm và quyết tâm đánh
nó để tạo ra được sự "trong sạch" và vững
mạnh cho đảng và chế độ. Sau hơn 13 năm cầm quyền, thực tiễn
phơi bày ra trước mắt người dân rằng nỗ lực chống tham nhũng của ông
là không khả thi.
Ông
đã tự mở chiếc "Pandora Box" ra và nay
thì nhân dân đã thấy thật sự bộ máy của Nhà nước
do Đảng cộng sản lãnh đạo là một tập hợp của những ổ tham
nhũng lớn với sự băng hoại từ cấp cao nhất đến cấp thấp nhất.
Trùm cuối được nhiều người xác định chính là thể chế và không
bao giờ đập được chuột mà không vỡ bình vì chính cái
bình đó là môi trường sinh ra chuột.
Một
mặt, ta thấy "sự dữ" từ chiếc hộp Pandora do
chính ông Trọng mở ra đang "bay
là là" và phủ kín cả bầu trời vô minh, giống
như bầu khí khuyển Hà Nội đang ô nhiễm nặng, đem đến
viễn cảnh tồi tệ của tương lai dân tộc Việt Nam.
Nhưng
mặt khác, thực tiễn cũng cho chúng ta những hy vọng giống như truyền thuyết
về niềm hy vọng còn sót lại trong hộp Pandora. Chúng ta biết rằng tham
nhũng luôn gắn liền"khuyết
tật" của quyền lực và nếu giải quyết được
thì có thể giúp quốc gia cất cánh.
Tham
nhũng quan hệ hữu cơ với việc tạo dựng, tổ chức và sử dụng
quyền lực. Vì vậy, nếu vì tương lai đất nước, Ông Nguyễn
Phú Trọng nên tự nhận "Trách nhiệm chính trị", rồi cho
phép tự do báo chí, mở rộng không gian dân sự, xây dựng nhà nước
pháp quyền, nâng cao trách nhiệm giải trình, minh bạch hóa chính sách, từng bước "nhốt
quyền lực lại" trong một cơ chế "Check &
Balance" (Kiềm chế và đối trọng) thì tự nó theo
thời gian sẽ sửa chữa được khuyết tật của hệ thống.
Nếu được
vậy, dân tộc Việt Nam sẽ tìm thấy niềm hy vọng để bình
an đi tiếp vào tương lai.
Lê Quốc Quân
Nguồn : VOA, 02/05/2024
*******************************
.
Vương Đình Huệ bị loại mở đường cho nhiệm kỳ thứ tư của Nguyễn
Phú Trọng
Nguyễn Anh Tuấn, RFA, 30/04/2024
Chính
trị nội bộ của Đảng cộng sản Việt Nam thời gian gần đây ắt hẳn khiến công chúng
và giới quan sát kinh ngạc vì những diễn biến chưa từng có tiền lệ.
https://live.staticflickr.com/65535/53699809633_22626e55f5.jpg
Tổng
bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Chính phủ Phạm
Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự khai mạc Kỳ họp thứ 5, Quốc hội
khóa XV
Chỉ
trong vòng 16 tháng đã có ba Ủy viên Bộ Chính trị hàng tứ trụ phải khăn gói ra
đi theo một thủ tục đặc biệt gọi là "xin thôi". Quy
trình này được Bộ Chính trị đưa ra từ tháng 11/2021 nhằm dàn xếp sự
rút lui của các quan chức cấp cao nhất mà không phải áp dụng các hình thức kỷ
luật Đảng bao gồm khiển trách, cảnh cáo, cách chức, khai trừ.
Trong
ba trường hợp này, vụ việc ông Nguyễn Xuân Phúc có vẻ dễ hiểu trong mắt công
chúng. Ông Phúc được cho là để gia đình "dính" vào vụ Việt Á - một
scandal tham nhũng trục lợi trên nỗi đau của dân chúng trong đại dịch Covid-19.
Vụ việc vỡ lở, ông Phúc rút lui để chịu trách nhiệm chính trị cũng là điều hợp
tình hợp lý.
Nhưng
trường hợp ông Võ Văn Thưởng và mới đây nhất là ông Vương Đình Huệ lại khó hiểu
với công chúng hơn rất nhiều khi hàng loạt câu hỏi được đặt ra và chưa hề được
giải đáp.
Cứ
cho là ông Thưởng mất chức vì để người thân nhận tiền của công ty Phúc Sơn thời
ông làm Bí thư Quảng Ngãi cách đây 13 năm, còn ông Huệ phải ra đi vì vài chục
năm qua để cho trợ lý Phạm Thái Hà mượn danh trục lợi từ doanh nghiệp, nhưng
câu hỏi là phải chăng là tới giờ này các cơ quan kiểm soát của Đảng mới biết những
điều này ?
Đây
là điều vô lý vì công tác kiểm soát nội bộ của các chế độ cộng sản luôn được ưu
tiên hàng đầu do nhiều cơ quan cùng thực hiện nhằm kiểm chứng chéo lẫn nhau,
bao gồm Ủy ban Kiểm tra, Ban Nội chính, Ban Tổ chức, Cục Bảo vệ Chính trị Nội bộ
thuộc Bộ Công an và cả Tổng cục II thuộc Bộ Quốc phòng. Đó là còn chưa kể đến Tiểu
ban Bảo vệ Chính trị Nội bộ Trung ương hoạt động rất tích cực dưới thời
ông Trọng.
Thế
thì, với những sai phạm cũ và kéo dài như vậy, vì sao ông Thưởng và ông Huệ có
thể vượt qua những tiêu chí khắt khe đối với nhân sự cấp cao qua những kỳ Đại hội
Đảng gần đây, để mà thăng tiến lên những vị trí cao nhất - hàng tứ trụ ?
Vì
sao những sai phạm này không được đưa ra từ sớm, để chặn những nhân sự này
thăng tiến từ đầu, mà đến tận 13 năm sau trong trường hợp ông Thưởng, hay như
trường hợp ông Huệ là hàng chục năm sau ?
Câu
trả lời đơn giản là vì người nắm quyền tối cao - Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng -
muốn như vậy ?
Bằng
cách này, và cứ thế này, chỉ trong khoảng hơn một năm nữa, tức là vào lúc Trung
ương phải quyết định phương án nhân sự chủ chốt, sẽ không còn một lựa chọn khả
dĩ nào khác ngoài ông Trọng cho vị trí Tổng bí thư, mặc cho hồ sơ sức khỏe và bệnh
tình của ông.
Ông
Trọng sẽ điềm nhiên tiếp tục nhiệm kỳ thứ 4 với lời biện bạch quen thuộc, rằng
dù tuổi cao, sức yếu, năng lực có hạn, song không thể thoái thác nhiệm vụ Đảng
và Nhân dân giao phó.
Nhiệm
kỳ thứ 4 của ông Trọng cũng sẽ được hợp thức hóa bằng việc sửa
đổi Điều lệ Đảng - lần đầu trong 15 năm - ở kỳ Đại hội tới đây. Việc sửa
đổi này được chính ông
Trọng công bố lần đầu tiên vào tháng 2 năm nay và sẽ không có gì đáng
ngạc nhiên nếu điều khoản giới hạn 2 nhiệm kỳ với chức danh Tổng bí thư sẽ được
gỡ bỏ.
Dĩ
nhiên có người sẽ cho rằng ông Trọng không cần phải hao tâm tổn trí loại bỏ các
thành viên tứ trụ khác như vậy. Với quyền lực hiện tại, nếu muốn tiếp tục nhiệm
kỳ thứ 4, ông Trọng cứ thế mà ngồi lại vì rất ít ai dám thách thức vị trí của
ông.
Tuy
nhiên, với một người hay nhắc đến danh dự như ông Trọng, ngồi lại là một chuyện,
ngồi lại nhưng không bị dèm pha và điều tiếng tham quyền cố vị lại là một chuyện
khác. Ông Trọng đã từng gặp phải điều tiếng này vào Đại hội 13 khi ông ngang
nhiên tiếp tục nhiệm kỳ thứ 3 của mình bất chấp giới hạn nhiệm kỳ trong Điều lệ
Đảng.
Ngoài
những điều tiếng xì xào của công chúng, ông Trọng còn sẽ vấp phải phản ứng từ
dư luận trong Đảng, đặc biệt là từ các nguyên lão - cán bộ cấp cao về hưu. Nhiều
người trong số này thuộc lớp đàn anh của ông Trọng, vốn từng chịu ràng buộc về
tuổi tác và giới hạn nhiệm kỳ, một cách tự nhiên sẽ không hài lòng trước việc
ông Trọng cố tình vi phạm Điều lệ Đảng để ngồi lại.
Họ
có thể không phản đối ông Trọng một cách công khai, nhưng có thể tìm cách đưa
ra thông điệp trong Đảng rằng ông Trọng nên nghỉ hưu để tạo điều kiện cho X, hoặc
Y, hoặc Z - những người trẻ khỏe và có năng lực hơn, gánh vác trách nhiệm.
Bằng
cách loại bỏ hết cả X lẫn Y lẫn Z, ông Trọng sẽ làm tắt tiếng những thông điệp
như thế và tạo ra tình thế không còn lựa chọn hợp tình hợp lý nào khác ngoài cá
nhân ông cho vị trí Tổng bí thư.
Bởi
vậy, có thể cho rằng việc ông Huệ và trước đó nữa là ông Thưởng và ông Phúc bị
loại sẽ mở đường cho nhiệm kỳ thứ 4 của ông Trọng.
Nguyễn Anh Tuấn
Nguồn : RFA, 30/04/2024
No comments:
Post a Comment