Viện
trợ vũ khí cho Ukraina : Pháp có thể đóng góp nhiều hơn ?
Minh Anh - RFI
Đăng ngày: 25/01/2024 - 14:58
Ngày 16/01/2024, tổng thống Pháp
Emmanuel thông báo giao thêm 40 tên lửa hành trình địa đối không Scalp và
500 quả bom dẫn đường AASM cho Ukraina. Hai ngày sau, ngày 18/01, bộ trưởng
Quân Lực Pháp Sebastien Lecornu chính thức ra mắt « liên minh pháo
binh », nhằm tài trợ và cung cấp 78 khẩu đại bác Caesar cho Ukraina trong
năm 2024. Liệu Paris có đủ phương tiện để thực hiện các cam kết vào lúc khả
năng sản xuất vũ khí của Pháp thấp hơn rất nhiều so với nhu cầu của
Ukraina ?
Đại
bác Caesar của Pháp được binh sĩ Ukraina sử dụng tại mặt trận Donbass, miền
đông Ukraina, ngày 15/06/2022. © ARIS MESSINIS/AFP
Những thông báo này được đưa ra vào lúc một báo cáo của Ủy ban Đối ngoại
và Quốc phòng Thượng Viện Pháp, được công bố ngày 17/01, kêu gọi nước Pháp tăng
tốc càng nhanh càng tốt hậu thuẫn quân sự cho Ukraina. Chủ tịch ủy ban Cedric
Perrin cùng với ba thượng nghị sĩ khác, sau chuyến thăm Kiev hồi cuối tháng
12/2023, đã lấy làm tiếc là hậu thuẫn của phương Tây dành cho Ukraina đã suy giảm
mạnh.
Báo cáo của Thượng Viện Pháp nêu rõ : « Trợ giúp của phương
Tây đang hụt hơi và tình hình ở Ukraina ngày càng trở nên phức tạp. Trong giai
đoạn tháng 5 đến 12/2023, Nga vẫn chiếm ưu thế. Quân số Nga trên mặt trận dường
như đã được tăng thêm 20% và số lượng xe tăng, khẩu đại pháo tăng 60% ».
Bốn thượng nghị sĩ Pháp cảnh báo : « Nga rất có thể mở lại
chiến dịch trên bộ quy mô lớn trước thềm bầu cử tổng thống Mỹ. Một cuộc tấn
công mới của Nga nhắm vào Kiev là không thể loại trừ trong trung hạn nếu nguồn
hậu thuẫn của phương Tây bị thất bại ».
Pháp :
Nhà hảo tâm xếp thứ 15 ?
Theo số liệu chính thức, tính từ đầu cuộc xung đột, Paris đã giao cho
Kiev nhiều trăm đơn vị, đủ loại vũ khí, từ đại bác Caesar, pháo kéo TRF1, hệ thống
pháo phản lực đơn nòng (LRU), nhiều loại xe bọc thép, rồi còn có tên lửa hành
trình không đối địa Scalp, các loại hệ thống phòng không SAMP/T và Crotal NG, hệ
thống radar Ground Master 200, tên lửa Mistral, Milan và Akeron MP, cũng như
drone trinh sát, nhiều thiết bị thăm dò phát hiện tấn công mạng hiệu quả…
Dù vậy, Pháp chỉ là nhà hảo tâm xếp thứ 15 về trợ giúp quân sự cho Kiev.
Báo cáo mang tên Ukraine Support Tracker do Viện Kiel, một trung tâm nghiên cứu
của Đức, công bố gần đây, cho thấy đến cuối tháng 10/2023, nguồn hậu thuẫn của
Paris được ước tính ở mức 500 triệu euro, thua xa Mỹ (43, 9 tỷ), Đức (17,1 tỷ),
Vương Quốc Anh (6,6 tỷ), Na Uy (3,6 tỷ) và Đan Mạch (3,5 tỷ). Pháp thậm chí còn
bị Slovakia, Cộng hòa Séc và Litva qua mặt trong bảng tổng sắp.
Phương pháp thống kê này của Viện Kiel đã bị Pháp phản đối, cho là chỉ
tính đến những cam kết đóng góp mà không xét đến thực tế đã giao. Bộ trưởng
Quân Lực Pháp, khi trả lời phỏng vấn đài phát thanh France Inter ngày 18/01, chỉ
trích bảng xếp hạng này là không đáng tin cậy, khi « trộn lẫn bắp cải
và cà rốt », và « chỉ dựa trên các tuyên bố ».
Nhưng Paris cũng chưa bao giờ đưa ra được những con số thay thế khả tín,
trang mạng Challenges lưu ý. Một báo cáo do Quốc Hội Pháp công bố hồi tháng
11/2023 đưa ra con số 3,2 tỷ euro viện trợ quân sự dành cho Ukraina, nhưng
phương pháp thống kê này cũng có thể gây tranh cãi, nếu không muốn nói là mù mờ.
Bất kể ra sao, nguồn hậu thuẫn này của Pháp rõ ràng là chưa đủ. Báo cáo của
các nghị sĩ đánh giá, « việc chuyển qua nền kinh tế chiến tranh, như
yêu cầu, đã không diễn ra ». Thượng nghị sĩ Cedric Perrin còn cho rằng
cụm từ « kinh tế chiến tranh » mà tổng thống Macron
sử dụng là không phù hợp. Trên kênh truyền hình Public Senat, chủ tịch Ủy ban Đối
ngoại và Quốc phòng Thượng Viện Pháp giải thích :
« Trong một nền kinh tế chiến tranh giống như trong nền kinh tế
mà chúng ta không may đã trải qua sau Đệ Nhị Thế Chiến, ngân sách dành cho quốc
phòng chiếm đến 28% của GDP. Tỷ lệ này là 5% trong những năm 1960 và hiện nay gần
như chưa tới 2%. Đó là thời kỳ mà người ta trưng dụng vật tư, trưng dụng
nhân lực và trưng dụng nhà xưởng.
Hiện chúng ta chưa rơi vào trong tình trạng đó. Một
nền kinh tế chiến tranh nghĩa là phải có phương tiện để sản xuất nhanh hơn, sản
xuất nhiều hơn. Nước Pháp hiện không trong tình trạng chiến tranh. Do vậy, theo
tôi, khi nói chúng ta đang trong nền kinh tế chiến tranh, thì tuyên bố
này chỉ mang tính chất truyền thông ! »
Nòng
pháo Caesar : Điểm hạn chế của Pháp ?
Liệu Pháp có khả năng tăng thêm mức viện trợ quân sự cho Kiev như thông
báo ? Cũng trên đài France Inter, bộ trưởng Quân Lực Sebastien Lecornu nêu
rõ chi tiết cách thức chi viện 78 khẩu đại bác Caesar cho Ukraina trong khuôn
khổ « liên minh pháo binh »: Sáu khẩu đầu tiên do Ukraina chi
trả sẽ được giao trong những tuần sắp tới, 12 khẩu tiếp theo là do Pháp tài trợ
với tổng trị giá là 50 triệu euro và 60 chiếc còn lại sẽ do các nước khác đóng
góp. Vậy những nước nào sẽ gánh vác phần còn lại đó ? Đây vẫn là một câu hỏi lớn.
Giới quan sát cũng tỏ ra hoài nghi về khả năng thực hiện cam kết của
Paris. Lãnh đạo bộ quốc phòng Pháp khẳng định, hãng Nexter có thể sản xuất 72
khẩu đại bác đó trong năm nay cho Ukraina. Theo phóng sự của kênh truyền hình
quốc tế Pháp France 24, lãnh đạo Nexter cho biết hiện tại hãng này có thể cung
cấp 6 khẩu đại bác mỗi tháng. Con số này sẽ tăng lên thành 8 trong năm 2024.
Mức tăng đó có được là nhờ vào những khoản đầu tư được dự trù trước khi
có xung đột. Ông Stephane Ferandon, phụ trách bộ phận sản xuất nòng pháo của
hãng ở vùng Bourges, cho biết, trong tương lai, những cỗ máy mới của Nexter còn
có thể sản xuất các loại nòng đại bác dài 12 mét, calip 62 thay vì nòng 155 ly,
dài 9 mét, calip 52 như hiện nay.
Tuy nhiên, trên làn sóng Sud Radio, Jean-Baptiste Noé tổng biên tập
trang mạng Conflit, chuyên về địa chính trị, lưu ý thêm một chi tiết :
« Rắc rối của đại bác Caesar là ở nòng pháo. Loại đại bác này phải
được sử dụng tương đối ít, nhưng trong cuộc chiến tranh này, chúng được sử dụng
quá mức, điều đó có nghĩa là nòng pháo bị hao mòn rất nhanh. Vì vậy, chúng phải
được thay thường xuyên, tốn nhiều tiền hơn, kim loại sử dụng để sản xuất cũng
hiếm. Thế nên, rủi ro ở đây là dù có đại bác Caesar, nhưng nếu bị sử dụng quá
nhiều, chúng sẽ trở nên không sử dụng được. »
Pháo
155 ly : Cung không đáp ứng đủ cầu
Bên cạnh việc cung cấp đại bác, Pháp cũng thông báo chi viện đạn 155 ly
cho Ukraina. Trang mạng Challenges ngày 18/01/2024 nhắc lại một báo cáo khác của
Thượng Viện công bố hồi tháng 11/2023 do hai thượng nghị sĩ Hugues Saury và
Hélène Conway-Mouret đồng ký tên, từng nhận định trong năm 2024, việc cung cấp
đạn pháo 155 ly do Pháp sản xuất phải đạt mức 20 ngàn quả.
Nhưng sản lượng này chỉ đủ để Ukraina tiêu thụ trong vòng từ 3-4 ngày chiến
sự. Trong báo cáo mới nhất của bốn thượng nghị sĩ Pháp, mỗi ngày Ukraina sử dụng
từ 5-8 ngàn quả đạn pháo, phía Nga là từ 10-15 ngàn. Ngay cả khi Pháp có tăng sản
lượng từ 2.000 quả đạn pháo lên thành 3.000 mỗi ngày như thông báo của bộ trưởng
Quân Lực Pháp, thì con số này chỉ tương ứng với hai ngày chiến sự bên phía Nga.
Giải thích với kênh truyền hình France 24, Anthony Cesbron, phó giám đốc
nhà máy Forges de Tarbes, xưởng vũ khí duy nhất nằm ở tây nam nước Pháp có thể
sản xuất loại pháo đại bác 155 ly, cho biết hãng có kế hoạch tăng gấp ba sản lượng,
đi từ 55 ngàn quả pháo trong năm 2024 lên thành 160 ngàn từ đây đến năm 2026.
Nhưng điều này đòi hỏi phải gia tăng nhân sự.
« Một trong những khó khăn của chúng tôi là tuyển dụng được những
người có trình độ. Chúng tôi không tìm được người và hầu hết các vị trí ở hãng
chúng tôi, quá trình đào tạo kéo dài từ sáu tháng đến một năm. Điều này có
nghĩa là chúng tôi buộc phải có kế hoạch trước. »
Xung đột ở Ukraina đã làm lộ rõ những điểm yếu của phương Tây về sản xuất
vũ khí đạn dược. Chiến tranh lạnh kết thúc, bức tường Berlin sụp đổ, cỗ máy
công nghiệp quốc phòng của Pháp giảm mạnh nhịp độ hoạt động. Giờ mục tiêu đặt
ra là nâng cao trở lại nguồn dự trữ và khuyến khích các ngành công nghiệp quốc
phòng sản xuất nhiều hơn, nhanh hơn.
Nhưng mong mỏi này không thể thực hiện trong một sớm một chiều, theo như
giải thích của Renaud Bellais, đồng giám đốc Đài Quan sát Quốc phòng ORION với
kênh truyền hình France 24 :
« Chúng ta gần với sản xuất thủ công hơn là đại trà. Chúng ta
đang sống trong một thời đại mà ở họ có cảm giác rằng tất cả mọi thứ đều có thể
là tức thì. Người ta có thể được cung cấp hàng hóa một cách cực kỳ nhanh chóng.
Thế giới kỹ thuật số là một thế giới của tốc độ, nhưng họ cũng chợt nhận ra rằng
trong thế giới cụ thể, việc chế tạo một cỗ máy đòi hỏi nhiều thời gian. Bất kỳ
hoạt động công nghiệp nào đều phải được chuẩn bị, ngay cả khi chúng ta tăng mức
sản xuất xe ô tô trong lĩnh vực dân dụng hay nơi khác thì cũng phải lên kế hoạch
cho nhiều năm. »
Điểm
yếu nhưng cũng là thế mạnh của Pháp
Trước nhu cầu lớn từ phía Ukraina, trước sự cấp thiết tái lập lại kho dự
trữ của quân đội Pháp và trước những hạn chế của ngành công nghiệp quốc phòng
hiện nay, báo cáo của các thượng nghị sĩ đề nghị Pháp « tăng tốc sản xuất
vũ khí tại Ukraina cùng với doanh nghiệp Pháp », như trường hợp nòng đại
bác Caesar chẳng hạn.
Nhu cầu của Ukraina là rất rõ ràng : Từ đại bác Caesar, cùng với đạn
pháo và các loại nòng pháo thay thế, pháo 155 ly, tên lửa hành trình Scalp, vốn
đã chứng tỏ tính hiệu quả khi phá hủy tầu ngầm, tầu chiến và tầu đổ bộ của Nga
tại bán đảo Crimée, cho đến các loại bom dẫn đường AASM Hammer, hệ thống phòng
không SAMP/T và Crotale và tên lửa tầm ngắn Mistral…
Tuy nhiên, các báo cáo viên lại không đề cập đến tiêm kích Mirage 2000 của
Pháp. Loại chiến đấu cơ, phiên bản Mirage 2000D (dành để yểm trợ tấn công trên
bộ), do hãng Dassault sản xuất, đã được lãnh đạo không quân Ukraina Mykola
Oleshchuk ngày 14/01 nhắc đến trên mạng Telegram. « Nếu có thể, năng lực
oanh tạc cơ Su-24M cũng nên được tăng cường bằng Mirage 2000D và máy bay tấn
công Su-25 bằng chiếc A-10 Thunderbolt II (Thần sấm II của Mỹ). »
Cuộc đua sản xuất vũ khí đã được khởi động. Mục tiêu là làm sao đáp ứng
cùng lúc nhu cầu to lớn của Ukraina và nhu cầu thiết yếu cho quân đội Pháp. Nếu
chiến tranh Ukraina đã phơi bày những hạn chế công nghiệp quốc phòng phương Tây
nói chung và Pháp nói riêng, thì điều an ủi là, cuộc xung đột này khẳng định rõ
tầm nhìn đúng đắn của Pháp từ nhiều thập niên qua : Quyết tâm duy trì thế
mạnh công nghiệp bất chấp chiến tranh lạnh kết thúc.
Điều này giải thích vì sao Pháp vẫn có thể đáp ứng mức cầu tăng, dù là hạn
chế, theo như nhận xét của Renaud Bellais với France 24 : « Tại
Pháp, chúng ta vẫn có khái niệm về tự chủ chiến lược. Quả thật, chúng ta cố gắng
có toàn bộ mọi lĩnh vực. Vì vậy, chúng ta đã chọn giữ lại hầu hết các năng lực
bởi vì chúng ta muốn có thể tự mình phát triển chúng, sản xuất chúng tại Pháp
và đôi khi với các đối tác. Và vì vậy, chúng ta đã chọn giảm toàn bộ các hoạt động
sản xuất xuống mức tối thiểu thay vì hy sinh các ngành sản xuất này. »
(Theo Challenges, France 24, Sud Radio, France
Inter)
---------------------------
Các nội
dung liên quan
CHIẾN TRANH NGA - UKRAINA
NATO
mua hàng trăm ngàn đạn pháo 155 ly cung cấp cho Ukraina
CHIẾN TRANH UKRAINA - VIỆN TRỢ
Ra
mắt "liên minh pháo binh" gồm 23 nước viện trợ quân sự cho Ukraina
PHÁP - UKRAINA - VŨ KHÍ
Tổng
thống Macron: Pháp sẽ giao thêm tên lửa tầm xa cho Ukraina
No comments:
Post a Comment