12/03/2016 00:01:00
LTS.- Ngày 3-3-2016, Giáo sư Nguyễn Ngọc Bích từ trần
trên chuyến bay tới Phi Luật Tân dự Hội Nghị về Biển Đông. Hôm nay, Thứ Bảy 12
tháng Ba, lễ tang được chính thức cử hành tại Virginia. Nhân dịp này, Việt Báo
trân trọng giới thiệu một trong những bài viết sau cùng của Giáo sư Bích,
đề cập tới những diễn tiến tại đại học Cornell, trong nỗ lực làm sáng tỏ
sự thật về chiến tranh Việt Nam, từ việc ông tham dự cuộc hội luận “Voice
from the South Vietnam” năm 2012 tới việc tác giả “Giải Khăn Sô cho Huế” nói
chuyện tại Cornell năm 2015. Giáo sư Bích đã viết bài này vào đêm 16
tháng 12 năm 2015, dành riêng Việt Báo Tết Bính Thân. Khi bài tới, báo đã in
xong. Nhờ vậy, đây là lần đầu tiên bài viết được phổ biến. Vào ngày tiễn đưa vị
học giả một đời tận tụy với văn hóa lịch sử dân tộc, xin mời đọc bài viết nhiều
tâm huyết của ông.
https://vietbao.com/images/file/aGFfFxdK0wgBABd9/bich-southvietnamsympsium.jpg
Hình ảnh ngày hội luận Cornell 2012 về Đệ Nhị Cộng Hòa VN trước Kehin Center tại Đại Học Cornell. Hàng thứ hai, người thứ nhất từ phải, người đầu bạc áo trắng cúi tựa lan can là Giáo sư Nguyễn Ngọc Bích. Người đứng dưới GS Nguyễn Ngọc Bích là bình luận gia Trần Bình Nam, tức cựu dân biểu Trần Văn Sơn, vừa từ trần sáng Thứ Sáu 11-3-2016 ở Calif.
Hình ảnh ngày hội luận Cornell 2012 về Đệ Nhị Cộng Hòa VN trước Kehin Center tại Đại Học Cornell. Hàng thứ hai, người thứ nhất từ phải, người đầu bạc áo trắng cúi tựa lan can là Giáo sư Nguyễn Ngọc Bích. Người đứng dưới GS Nguyễn Ngọc Bích là bình luận gia Trần Bình Nam, tức cựu dân biểu Trần Văn Sơn, vừa từ trần sáng Thứ Sáu 11-3-2016 ở Calif.
***
Hội-thảo "Những Tiếng Nói từ Miền Nam"
("Voices from the South") ở Cornell University do Giáo sư Keith W.
Taylor đứng ra mời và tổ-chức vào tháng 6 năm 2012.
Là một cựu-chiến-binh đã từng tham chiến tại Việt-nam, sau khi về Mỹ, ông Keith
W. Taylor đã muốn tìm hiểu thêm về nước ta. Ông học tiếng Việt, tiếng
Hán, chữ nôm và đã viết cuốn sách rất giá trị trong tiếng Anh, The
Birth of Vietnam - “Việt Nam Khai Quốc”, do University of California
Press in ra năm 1983- kể lịch-sử nước ta từ thuở lập quốc đến thế-kỷ X. Gần
đây nữa, năm 2013, ông lại có một cuốn sách để đời do Cambridge University
Press ở Anh in ra mang tên A History of the Vietnamese ("Một
cuốn sử về người Việt").
Trong nhiều năm dạy ở Cornell, ông Taylor đã bị ảnh-hưởng không ít bởi lối
trình bầy lịch-sử truyền-thống của chúng ta: rằng Việt-nam là một dân-tộc thống
nhất với một lịch-sử tuyến-tính, kết thúc (làm như lịch-sử có kết thúc) bằng sự
thống nhất dưới sự giầy xéo của xe tăng Nga vào Dinh Độc Lập ngày 30 tháng Tư
1975. Nhưng rồi ông tỉnh ra rằng lịch-sử Việt-nam đã có nhiều giai-đoạn
phân ly, chia cách. Như ở thế-kỷ XVI đã một thời-gian dài nước ta có ba
chính-quyền (nhà Mạc, nhà Lê với sự phò trợ của chúa Trịnh, rồi chúa Nguyễn ở
miền Nam) hoặc giai-đoạn Trịnh-Nguyễn phân tranh (trên 200 năm), rồi sự tranh
hùng giữa hai nhà Nguyễn (Nguyễn Tây-sơn và Nguyễn Gia-miêu, chưa kể là mấy anh
em nhà Tây-sơn cũng chia nước ra làm ba) và nhất là Việt-nam sau Genève
1954. Thành thử không thể thiên-vị phe này để gọi phe kia là "ngụy"
được.
Chính vì thế mà cách đây ít năm ông đã viết một bài dài phân-tích, cho rằng lối
trình bày cũ không sát thực-tế, là quá một chiều. Từ đó ông nhìn lại lịch-sử
Việt-nam cận-hiện-đại để thấy Miền Nam trong ít nhất 21 năm
(1954-1975) đã thực-sự là một quốc gia được quốc-tế công-nhận rộng rãi (hơn rất
xa miền Bắc CS trong nhiều lãnh-vực và trong nhiều nghĩa). Từ đó ông nảy
sinh ra ý-tưởng phải nghiên cứu một cách đứng đắn về Miền Nam, về hai nền
Việt-nam Cộng-hòa.
Đó là lý-do vì sao ông, tức là Cornell University, là nơi đầu tiên trong các đại-học
lớn ở Mỹ tìm cách mời một số diễn-giả mà đã có vai trò đáng kể trong những
lãnh-vực như chính-trị, ngoại-giao, an-ninh quốc-phòng, kinh tế tài-chánh, thông
tin tuyên-truyền thời Đệ nhị Cộng-hòa đến trình bầy cho khoảng 100 học-giả đến
từ khắp nước Mỹ và cả một số nước khác (Pháp, Anh, Canada...) về những
kinh-nghiệm xây dựng dân-chủ, qua một hiến-pháp (1967) tôn trọng tam quyền phân
lập và những quyền căn-bản của người dân, qua một nền kinh tế tự do nhưng có điều
tiết, khuyến khích phát triển nông-nghiệp và công-nghiệp, xuất khẩu, và đang
trên đà bứt phá (takeoff).
Đến từ Chicago, Illinois, là Hoàng Đức Nhã, ông trình bầy về những nỗ
lực xây dựng một nền dân-chủ ngay trong chiến-tranh. Như các cuộc tranh cử
có cạnh tranh, trong Quốc-hội có đối-lập, có khối này khối nọ. Và ông Thiệu
dám cưỡng lại tổng-thống Mỹ Nixon và ông Kissinger trong những ngày cuối của
hòa-đàm Ba-lê khi thấy hiệp-định như Kissinger và Lê Đức Thọ thỏa-thuận quá bất
lợi cho miền Nam.
Ủng-hộ cho lập-luận của ông Hoàng Đức Nhã là ông tòa Phan Quang Tuệ, đến từ San
Francisco, và ông Trần Văn Sơn, một cựu-sĩ-quan Hải-quân và một dân-biểu đối-lập,
đến từ Phila. Ông Sơn, một thành-viên trong khối đối-lập của Luật-sư Trần
Văn Tuyên (29 dân-biểu, đa-phần thân Phật-giáo), cho biết là khối đối-lập của
ông có tiếng nói rõ ràng trong Quốc-hội, được báo chí đưa tin đầy đủ và sự
an-toàn cá-nhân của các thành-viên trong khối không bị đe dọa. Tuy phút
chót không đến được nhưng B.S. Mã Xái cũng đã gởi bài nói về sự "đóng góp
của Đảng Tân Đại Việt vào việc xây dựng dân-chủ ở miền Nam."
Sang lãnh-vực xây dựng quốc gia có bài thuyết-trình của cựu-tổng-trưởng Thương
mại và Kỹ-nghệ Nguyễn Đức Cường đến từ San Jose. Gốc kỹ-sư, ông Cường
trình bầy bằng những con số thuyết-phục về các chương-trình do chính-quyền đưa
ra thời đầu thập-kỷ 1970 để kìm lạm-phát (kinh tế thị-trường), phát triển đầu
tư và công-kỹ-nghệ (như khu chế xuất Biên-hòa), tìm ra dầu hỏa v.v. Riêng
cựu-thứ-trưởng Cải cách Điền địa và Phát triển Nông-nghiệp Trần Quang Minh, đến
từ Louisville, Kentucky, nói về chương-trình "Người cày có ruộng"
(1970), thành công tới mức khi CS vào cũng không thay đổi gì được, cũng như
chương-trình về thực-phẩm quốc gia, tất cả trong một khung-cảnh chiến-tranh
toàn-diện trên toàn-quốc.
Về mặt an-ninh quốc-phòng thì có hai bài, một của Trung-tướng Lữ Lan đến từ
Virginia nói về an-ninh diện-địa và một của Phó-đề-đốc Hồ Văn Kỳ Thoại, tư lệnh
Khu Duyên hải vùng I, tư lệnh trực-tiếp của hải-chiến Hoàng-sa 1974 và cũng là
tác-giả cuốn Can trường trong chiến bại. Ông đến từ
Houston, Texas, và đã cho biết trong chi-tiết những diễn-biến của trận hải-chiến
để đời này trong lịch-sử nước nhà, với những anh-hùng như Ngụy Văn Thà và
71 đồng-đội hải-quân hy sinh trong trận chiến đó.
Ngoài ra, ông Phan Công Tâm thuộc Trung-ương Tình-báo mô-tả một số hoạt-động của
ông ở Cao-miên cũng như sang tận Phi-châu mang con gái ông Bokassa sang nước
Trung-Phi.
Riêng tôi nói về công-tác thông tin quốc-ngoại, không chỉ ở Sứ-quán VNCH tại
Hoa-thịnh-đốn (1967-1971) mà còn trong thời-gian tôi làm Trung-tâm-trưởng
Trung-tâm Dân-vụ (lo cho các nhà báo ngoại-quốc đến làm tin ở VN) và Cục-trưởng
Cục Thông tin Quốc-ngoại, hơn một lần phụ-tá cho Tổng-thống Nguyễn Văn Thiệu để
tiếp đón các nhà báo Tây-phương (như Oriana Fallaci, Patrice De Beer, v.v.) và
thậm chí trong cả chuyến đi họp Thượng-đỉnh San Clemente với Tổng-thống Mỹ Nixon,
sau đó đi diện kiến Đức Giáo-hoàng và trên đường về, ghé thăm Tổng-thống Phác
Chánh Hy của Đại-Hàn và Tổng-thống Tưởng Giới-thạch ở Đài-loan (Trung-hoa
Dân-quốc).
Cựu-Đại-sứ Bùi Diễm, đến từ Maryland, thì cho một cái nhìn tổng-quan về quan-hệ
Việt-Mỹ, những ngộ-nhận đáng tiếc để sau đó dẫn đến những sai lầm trong
chính-sách của Hoa-kỳ đối với VNCH. Chuyến đi Cornell này còn để lại cho
tôi một số ký-ức thật đẹp vì Đại-sứ Bùi Diễm, "boss" cũ của tôi ở Tòa
Đại-sứ Washington, và chúng tôi đã hẹn gặp nhau ở phi-trường Rochester (với tôi
bay thẳng từ Cali về) để sau đó tôi thuê xe lái qua vùng Finger Lakes (Mấy hồ
thật đẹp có hình như mấy ngón của một bàn tay) leo núi xuống đồi đôi khi thật
ngoạn mục qua vùng mấy vườn nho làm rượu vang trước khi đến trường Cornell.
Tóm lại, chuyến đi như một cuộc du ngoạn song cũng nhân cơ-hội đó mà 12 diễn-giả
gốc từ miền Nam đã nói lên được một cách khá đầy đủ và dõng dạc về những
thành-tựu rất đáng kể và đáng nể của VNCH, nhất là nền Đệ nhị Cộng-hòa, một quốc
gia càng ngày càng chứng minh được nếp sống văn-minh và dân-chủ cao-độ so với
miền Bắc u tối cùng thời.
Hội-luận Cornell, "Những Tiếng Nói từ Miền Nam," đến quá muộn (37 năm
sau khi mất miền Nam) nhưng vẫn là một "corrective" cần thiết đối với
lịch-sử. Và qua hội-luận đó, Giáo-sư Keith Taylor đã trả lại được phần
nào sự thật cho lịch-sử--gần như "ở ngay trong lòng địch" vì cũng
chính ở Cornell, chính khoa Đông-Nam-Á-học ở đây, đã là "lò phản-chiến"
của Mỹ trong chiến-tranh VN với ông George McT. Kahin viết cùng với ông John W.
Lewis cuốn "Thánh Kinh" của phong trào phản chiến Mỹ (và trên thế-giới),
cuốn The United States in Vietnam (A Delta Book, 1967), một cuốn
sách méo mó xuyên tạc khá tệ hại.
Sau hội-luận Cornell 2012, các bài tham-luận đã được in thành sách dưới tên VOICES
from the Second Republic of South Vietnam (1967-1975), K.W. Taylor,
editor (Cornell Southeast Asia Program Publications, 2014). Năm nay, đánh dấu
40 năm ngày miền Nam bị đẩy vào cảnh sụp đổ, ông Taylor lại đi thêm một
bước nữa trong việc trả lại sự thật cho lịch-sử Việt-nam khi ông mời nhà văn
Nhã Ca lên Cornell nói về sự thật Tết Mậu Thân tại Huế. Cuốn Giải khăn
sô cho Huế của Nhã Ca đã được Olga Dror dịch thành Mourning
Headband for Hue (Indiana University Press, 2015).
Tiến sĩ Olga Dror là một nhân vật khá lạ. Là người gốc Do Thái sinh tại
Nga, bà nói lưu loát tiếng Việt và đã dịch cuốn sách của Nhã Ca sang tiếng Anh
cũng không kém văn chương. Trong quá-khứ bà đã từng nghiên cứu về
folklore Việt-nam và viết được một cuốn sách rất giá trị mang tên Cult,
Culture and Authority: Princess Liễu Hạnh in Vietnamese History ("Thờ
phụng, Văn-hóa và Quyền-uy: Chúa Liễu Hạnh trong Lịch-sử
VN," University of Hawaii Press, 2007). Để có thể dịch
được cuốn của Nhã Ca, bà đã nghiên cứu và đào sâu về trận Mậu-thân ở Huế cũng
như tìm cách xác-định về vụ thảm-sát Tết Mậu-thân ngoài đó. Do đó mà cuốn
sách có một phần dẫn nhập thật dài và chi-tiết (50 trang) trình bầy kiểu nói có
sách mách có chứng tất cả những sự tranh cãi về trận Mậu-thân tại Huế, chẳng hạn
như vai trò của Hoàng Phủ Ngọc Tường và Nguyễn Đắc Xuân, trong thời-gian Cộng-sản
chiếm đóng Huế trong 23 ngày. Chỉ riêng phần dẫn nhập này với đầy đủ cước-chú
các nguồn tin cũng đủ đáng để cho ta mua cuốn sách rồi.
Tháng trước sang Cali để dự “Đại-nhạc-hội Việt-nam Cộng-hòa Trở Lại”, hôm ghé
thăm Việt Báo gặp anh Trần Dạ Từ, anh bảo tôi: "Ông ơi, ông đã tham dự hội
luận "Voices from the South" ở Cornell năm 2012 để lấy lại sự thật cho
miền Nam, vậy thì ông phải viết về chuyến đó cho báo Tết năm nay!"
Như mọi khi, tôi hay có tật ừ. Thế là...
Đồng Xuân, bang Trinh Nữ, Hoa Kỳ Quốc
Viết xong đêm 16 tháng 12, 2015
Nguyễn
Ngọc Bích
No comments:
Post a Comment