Thanh Hà - RFI
Đăng ngày 11-01-2016
Dầu hỏa liên tục mất giá, đồng rúp bị suy yếu.
Đó là những tin xấu dồn dập đổ xuống nước Nga ngay những ngày đầu năm mới, báo
trước một năm đầy thách thức.
Ngay
sau khi đón mừng năm mới, người Nga đã phải quay trở lại với một thực tế phũ
phàng : giá dầu thô trên thế giới đang từ 115 đô la một thùng hồi tháng 6/2014
đã rơi xuống còn có 32 đô la trong phiên giao dịch hôm 11/01/2016. Nước Nga có
cảm tưởng đang tiến gần hơn đến kịch bản tai hại khi giá dầu chỉ còn 20 đô la một
thùng như dự phóng đã được tập đoàn ngân hàng Mỹ Goldman Sachs đưa ra.
Đối với
một quốc gia mà dầu hỏa là nguồn thu nhập bảo đảm đến một nửa ngân sách nhà nước
và chiếm đến 40 % tổng kim ngạch xuất khẩu thì đây thực sự là một cơn ác mộng.
Còn đối
với chủ nhân điệm Kremlin, bài toán cũng trở nên nan giải không kém : Về mặt
tài chính, vào lúc các chi phí quân sự của Nga gia tăng, nhất là kể từ khi Matxcơva mở chiến dịch oanh kích tại Syria với mục đích tiêu
diệt quân khủng bố Hồi giáo, chính quyền Putin không thể hài lòng khi thấy giá
dầu đã giảm đi mất đến 2/3 so với thời điểm 18 tháng trước đây. Chính vì vậy
trong năm 2015, mức sản xuất dầu hỏa của Nga đã tăng kỷ lục, đạt ngưỡng hơn
10,7 triệu thùng một ngày.
Theo thẩm
định của một số chuyên gia, trong giả thuyết giá dầu trên thế giới chỉ còn dao
động ở khoảng 30 đô la một thùng thì công quỹ của chính phủ Nga chỉ có thể đủ sức
chịu đựng một năm. Hai quỹ đầu tư nhà nước của Nga vào giữa năm 2014 ước tính
vào khoảng 180 tỷ đô la. Khi đó giá dầu thô còn ở chót vót trên đỉnh cao hơn
110 đô la một thùng. Nhưng đến cuối năm ngoái, khoản tài sản đồ sộ đó vơi đi mất
50 tỷ.
Bên cạnh
đó Matxcơva còn phải nhanh chóng tìm ra 1.000 tỷ rúp, một khoản tiền tương
đương với 1,2 % tổng sản phẩm nội địa, để trả nợ đậy cho ngân hàng phát triển của
Nhà nước VEB đã làm ăn thua lỗ trong năm.
Nhìn đến
bàn cờ chính trị, nước Nga sẽ bầu lại tổng thống vào năm 2018. Ông Vladimir
Putin chắc chắn không muốn để lại hình ảnh một vị tổng thống kết thúc nhiệm kỳ
thứ ba trong cơn suy thoái. Vả lại theo như phân tích của chuyên gia về các nền
kinh tế đang trỗi dậy Christopher Granville, giám đốc cơ quan tư vấn đầu tư của
Anh, Trusted Sources, số tiền trên dưới 100 tỷ đô la Nga còn giữ được trong hai
quỹ đầu từ của Nhà nước là lá bùa hồ mạng của ông Putin, để cho phép ông thoải
mái bước ra tranh cử thêm một nhiệm kỳ tổng thống thứ tư. Nói cách khác, theo
ông Granville, bằng mọi giá chính quyền của ông Putin phải giữ cho bằng được
khoản dự trữ hơn 100 tỷ đô la cuối cùng nói trên.
Trong
khi đó, theo thẩm định của cơ quan tư vấn Trusted Sources chỉ cần giá dầu ở vào
khoảng 50 đô la một thùng, bội chi ngân sách nhà nước của Nga đã ước tính lên tới
khoảng 3 % GDP. Trong kịch bản này, Matxcơva còn hy vọng đi vay tín dụng và
trích từ quỹ dự trữ quốc gia ra để trang trải các phí tổn chi tiêu. Nhưng tỷ lệ
bội chi ngân sách nhà nước sẽ tăng lên tới khoảng 5 % so với tổng sản phẩm nội
địa nếu như giá dầu chỉ còn là 30 đô la một thùng. Trong trường hợp tội tệ như
vậy, điện Kremlin bắt buộc phải tăng thuế và cắt giảm chi tiêu. Cả hai giải
pháp đó cùng không có lợi cho ông Vladimir Putin khi nước Nga bước vào mùa vận
động tranh cử.
Không một
chính trị gia nào lại tăng thuế khi sắp ra tranh cử thêm một nhiệm kỳ. Còn giải
pháp cắt giảm chi tiêu công cộng thì sẽ càng đẩy nhanh cỗ xe kinh tế vào suy
thoái.
Lối
thoát còn lại của Nga sẽ là huy động vốn tư nhân và quốc tế, hoặc tư hữu hóa
các doanh nghiệp nhà nước. Nhưng theo giới quan sát, chưa chắc gì hai con đường
này sẽ đem lại kết quả như mong đợi. Do thứ nhất, Nga vẫn còn đang trong giai
đoạn bị quốc tế trừng phạt, không mấy ai hào hứng đầu tư vào đất nước của ông
Putin.
Lý do
thứ hai, là mọi người chờ đợi giá dầu còn giảm thì đồng rúp và kinh tế Nga sẽ đổ
dốc theo, vì vậy đầu tư vào thị trường Nga lúc này hay cho Matxcơva mượn vốn là
một tính toán kém khôn ngoan.
-------------------------------
Thanh
Hà -
RFI
Đăng
ngày 11-01-201
Trả lời nhật báo Đức, Bild Zeitung, số ra
ngày 11/01/2016, Tổng thống Vladimir Putin xem các biện pháp trừng phạt của
phương Tây nhắm vào kinh tế Nga là « phi lý ». Dù vậy Matxcơva ghi nhận,
kinh tế Nga bị thiệt hại « đáng kể ».
Để phản
đối Matxcơva can thiệp vào miền đông Ukraina làm hơn 9.000 người thiệt mạng từ
tháng 4/2014, sáp nhập bán đảo Crimée của Ukraina vào phần lãnh thổ của Nga,
Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu đã ban hành nhiều biện pháp trừng phạt Nga. Cuối
tháng 12/2015, Bruxelles triển hạn thêm 6 tháng thời gian thi hành các biện
pháp trừng phạt kinh tế nước này, với lý do các hòa ước Minks nhằm vãn hồi hòa
bình cho Ukraina không được áp dụng toàn phần.
Khi trả
lời tờ báo Đức Bild Zeitung, Tổng thống Putin thừa nhận : « Khi can thiệp
vào các thị trường quốc tế, các biện pháp trừng phạt tác động đáng kể đến nước
Nga ». Tuy nhiên, chủ nhân điện Kremlin cũng lưu ý rằng, phần lớn những khó
khăn kinh tế của nước Nga xuất phát từ hiện tượng giá dầu hỏa trên thế giới đã
giảm mạnh.
Nga đã
phải tăng mức sản xuất dầu hỏa lên mức kỷ lục –10, 73 triệu thùng dầu một ngày-
để bảo đảm một mức thu nhập cố định. Vẫn theo lời Tổng thống Nga, những khó
khăn do biến động trên thị trường dầu hỏa thế giới gây nên đã phần nào được các
lĩnh vực « bù đắp » lại. Nhờ vậy mà kinh tế Nga chỉ suy yếu « từng bước
».
Chỉ số
tăng trưởng của Nga trong năm 2015 giảm 3,8 %. Sản xuất công nghiệp giảm 3,3 %
nhưng theo lời ông Putin, điểm son trong năm qua là cán cân thương mại của Nga
lần đầu tiên từ nhiều năm qua trong thế xuất siêu. Cũng trong buổi trả lời
báo Đức, Tổng thống Putin nhắc lại Nga bắt đầu can thiệp tại Syria từ ngày
30/09/2015. Matxcơva kêu gọi các nước phương Tây phối hợp chặt chẽ hơn với Nga
để tiêu diệt quân thánh chiến Hồi giáo tại Syria.
--------------------
Putin
thú nhận trừng phạt kinh tế của phương Tây làm Nga thiệt hại nặng nề:
Vladimir
Putin acknowledges Western economic sanctions over Ukraine are ‘severely
hurting Russia’
(AFP/SCMP 11-1-16)
No comments:
Post a Comment