VỀ CUỐN "HỒI KÝ MỘT THẰNG HÈN"

Về cuốn "Hồi Ký Của Một Thằng Hèn" của nhạc sĩ Tô Hải
Huy Phương
Wednesday, June 10, 2009
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.asp?a=96297&z=97
Sau Tháng Tư 1975, chúng ta được đọc rất nhiều hồi ký của những người trong nước cũng như ở quốc ngoại, phần lớn là của các tướng lãnh và các chính trị gia ở cả hai phía. Phần lớn mục đích của tập hồi ký này là để đánh bóng cá nhân và tự tuyên dương công trạng của chính mình, cũng đôi khi để giải thích, bào chữa những thất bại sai lầm của mình nếu có.
Không ai nhận lỗi của mình hay xin lỗi những nạn nhân chịu tác hại trực tiếp vì những hành động của họ. Ðương nhiên không ai muốn mọi người gọi mình bằng thằng với cái giọng khinh bỉ, cũng không ai nhận mình lầm lỗi, thậm chí cho mình là đồ hèn hạ.

Cuốn “Hồi Ký Của Một Thằng Hèn” của nhạc sĩ Tô Hải hiện đang sống ở trong nước vừa được nhà xuất bản Tiếng Quê Hương ở Virginia ấn hành có thể đã mang lại một không khí mới lạ trong cái thế giới đầy dẫy những trang hồi ký tự mãn sau chiến tranh của nhiều nhân vật khá danh tiếng và tai tiếng.
Tô Hải là người đã được nhà nước Cộng Sản trao tặng “Huân Chương Lao Ðộng Hạng Nhất” về cái mà ông cho là “tranh cổ động bằng âm nhạc” tức là loại nhạc tuyên truyền viết theo đơn đặt hàng của nhà nước. Ðương nhiên ông cũng “hèn” vì đã chối bỏ loại nhạc này nhưng không dám chối bỏ giải thưởng bằng hiện kim này “bằng hai năm lương hưu,” vì ông nói, “vì không có nó, lấy gì mà ăn để viết.” Viết đây là viết “Hồi Ký Của Một Thằng Hèn.”
Ông Tô Hải tự nhận mình là thằng hèn, khi ông “ở cương vị cấp ủy, lãnh đạo, chỉ đạo nghệ thuật,” hèn vì “đã chọn con đường cúi đầu nín lặng.” Ông đã “cản trở, giết chết tác phẩm, đẩy những tài năng vào hố sâu quên lãng,” “không dám cãi lại những lời chửi rủa bố tôi là đồ phản động, mẹ tôi là Việt gian, họ hàng nhà tôi là tay sai đế quốc,” “không bảo vệ được cho một Ðoàn Phú Tứ, một Phạm Duy” khi họ bị kết tội “dinh tê.”
Tô Hải đã tự nhận, “lòng tôi chống lại thủ đoạn hại người nhưng miệng tôi không dám nói ra” (trích lời tựa). Chúng tôi nghĩ rằng tác giả “Hồi Ký Của một Thằng Hèn,” ông Tô Hải cũng chưa đến nỗi hèn, chẳng qua ông cũng chỉ là một người “nín thở qua sông” như phần lớn chúng tôi ở trong trại tù tập trung của Cộng Sản.
Chẳng qua ông muốn tồn tại, vì chính Nguyễn Tuân cũng đã từng nói, “phải biết sợ để tồn tại.” Ông cũng chỉ là một người bị chính sách “khống chế bao tử” hay “chế độ tem phiếu” ràng buộc, có trách chăng là những thằng hèn vì quyền lợi, vì chức vụ, có khi bảo hoàng hơn nhà Vua, “những thằng kiếm chác bằng cách bợ đít, bưng bô... cho đảng”(chữ của Tô Hải) mà tôi cho Tố Hữu là một điển hình.

Nhạc Sĩ Tô Hải cho biết cuốn hồi ký này ông viết xong từ năm 2000, nhưng vì sợ, ông giấu đi, và nghĩ là nó chỉ có thể xuất bản năm 2010, sau khi ông chết. Bây giờ là Tháng Năm 2009, ông chưa chết và cuốn hồi ký đã được xuất bản tại Mỹ, nếu có sự đồng ý của ông thì ông đã không còn hèn, mà là một người can đảm.
Với việc xuất bản cuốn hồi ký này chưa biết nhạc sĩ Tô Hải, mặc dầu với số tuổi khá cao, sẽ bị ghép vào tội gì vì đã gởi tài liệu chống Ðảng ra nước ngoài, và nếu nhận nhuận bút về cuốn sách, thì ông có thể bị ghép tội hiển nhiên là nhận tài trợ từ các thế lực thù địch (!).
Nhạc sĩ Tô Hải đã viết rằng, “Cái gọi là chủ nghĩa Cộng Sản chính là một tà giáo đại bịp trong lịch sử nhân loại mà những tên lãnh tụ tối cao dựa vào để gây chiến tranh nồi da xáo thịt, tiến hành âm mưu tiêu diệt mọi lòng tin, mọi nhận thức, mọi tình cảm, tình yêu, kể cả lòng yêu nước của con người! Không có ông Hồ, không có cái đảng này này thì dân tộc tôi đâu đến nỗi bị chiến tranh tàn phá, anh em họ hàng đâu đến nỗi chia lìa, chém giết nhau...”

Với tuổi đời gần 86, Tô Hải đã là một thanh niên yêu nước hăng hái từ những ngày đầu chống Pháp, nhưng ông đã chứng kiến việc cướp chính quyền của đảng Cộng Sản ngày 17 Tháng Sáu 1945 cho đến ngày hôm nay, chế độ Cộng Sản đã đem đến tình trạng cho toàn nước Việt Nam “thua xa những nước cũng thuộc địa như nước tôi đến cả thế kỷ về mọi mặt.”
Không chỉ những nhìn nhận về cái hèn của mình, với tấm lòng xót xa về đất nước của một con dân nước Việt, Tô Hải đã thấy cả nỗi khổ của cả một dân tộc bị bóc lột, đọa đày, xương rơi máu đổ, bị cho ăn bánh vẽ, bị lường gạt bi thảm.
Tô Hải hy vọng rằng tác phẩm này là một tiếng chuông cảnh tỉnh, ông đã kêu gọi các nghệ sĩ sắp từ giã cõi đời nhầy nhụa này hãy để lại những bản di chúc nói lên những sự thật “để tạ lỗi với đồng bào về những gì mình đã vì miếng cơm manh áo, vì yếu hèn mà phải làm thân trâu ngựa.”

Nhà văn kỳ cựu và cũng là một ký giả lâu đời Uyên Thao, người đang chủ trương nhà xuất bản Tiếng Quê Hương, đã chọn lựa tập hồi ký của một người trong nước, để ra mắt độc giả quốc ngoại trong mùa Hè năm nay (2009), đã có nhận xét về tác phẩm này như sau, “Khi ghi lại nỗi đau của bản thân qua cuộc sống cá nhân nhỏ bé, Tô Hải đã góp thêm chứng tích vào cái kho thực tế đang kêu gào thức tỉnh về một thái độ từng có và vẫn đang có để vùi dập con người giữa vô vàn tai ách. Bởi thái độ mà những Bernand Russel, những Jean Paul Sartre bày tỏ từ nửa thế kỷ trước đây - và chính Sartre đã từ bỏ - vẫn phổ biến trên đất nước Việt Nam.”

Hy vọng rằng chúng ta, và kể cả đồng bào trong nước khi tác phẩm của Tô Hải được phổ biến, sẽ hiểu hơn về chế độ Cộng Sản, về cái gọng kềm của đảng này đã siết cổ không những đối với toàn bộ nhân dân và cả giới văn nghệ sĩ, trí thức ra sao để đại đa số đã trở thành những “thằng hèn.”
Giải thích về việc viết tập “Hồi Ký Của Một Thằng Hèn,” Tô Hải đã nhắc lại câu nói của George Sand, “Khi bắt tay vào viết hồi ký, ấy là lúc mọi khát vọng sáng tạo đã cạn, mọi ham mê, hoài bão đã tắt, và thần chết đã cầm lưỡi hái hiện trước cửa sổ.”

Chúng ta cũng hy vọng rằng, “Con chim sắp chết cất tiếng bi ai, con người sắp chết nói lời nói phải.”

--------------------------------------

TIN LIÊN QUAN :

BUỔI RA MẮT SÁCH "HỒI KÝ MỘT THẰNG HÈN"

PHỎNG VẤN NHẠC SĨ TÔ HẢI (Đinh Quang Anh Thái)

VÌ SAO TÔI VIẾT HỒI KÝ (Tô Hải)

Lời tựa “Hồi Ký Của Một Thằng Hèn” (Lê Phú Khải)
http://www.dcvonline.net/php/modules.php?name=News&file=article&sid=6207

HỒI KÝ TÔ HẢI (Trần Khải)

TÔ HẢI CÓ HÈN KHÔNG ? (Ngô Nhân Dụng)

Nhà văn Tô Hải và 'Hồi ký một thằng hèn' (BBC)
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/av/2009/04/090425_phongvan_tohai.shtml

Về cuốn hồi ký của nhạc sĩ Tô Hải (Trà Bồng)
http://www.dcvonline.net/php/modules.php?name=News&file=article&sid=6240

Đọc “Hồi Ký Của Một Thằng Hèn" của Tô Hải (Uyên Thao)
http://danchimviet.com/articles/1044/1/c-Hi-Ky-Ca-Mt-Thng-Hen-ca-To-Hi/Page1.html