Sunday, November 21, 2010

LỄ NOBEL ĐƯỢC DUY TRÌ DÙ LƯU HIỂU BA VẮNG MẶT (RFI)


Trng Thành  -  RFI
Thứ bảy 20 Tháng Mười Một 2010

Hôm qua, ch tch Vin Nobel cho biết l vinh danh gii thưởng Nobel Hòa bình 2010 vn được t chc vào ngày 10/12 ti ti Oslo, bt chp vic nhà ly khai Trung Quc Lưu Hiu Ba, vn b cm tù và mt s nước, trong đó có Trung Quc, quyết đnh ty chay. Trước đó, mt s báo đài loan tin rng l trao gii đã b hy b.

Tr li phng vn AFP, ch tch Vin Nobel, kiêm thư ký ca y ban Nobel, Geir Lundestad, đã tuyên b : nghi thc tuyên b gii Nobel s vn được t chc mt cách long trng và chc chn s đông khách. Tuy nhiên, ông cho biết, vì người thân trong gia đình ca ông Lưu Hiu Ba chn chn không có mt, nghi thc trao tng huy chương s không được thc hin. Ngược li, thi khc đc bit quan trng ca bui l, vn dành đ người nhn gii đc din văn, nói v các hot đng và nhng suy nghĩ ca mình, ln này s được mt người khác đm nhim thay. N ngh sĩ Na Uy Ilv Ullman s đc mt tác phm ca ông Lưu Hiu Ba. Đây không phi là mt tác phm mi, nhưng là mt tác phm rt hay, được chn trong s khong 700 bài viết ca tác gi.

Nếu như gii Nobel Hòa bình ông Lưu Hiu Ba hay nhng người thân không th đến đ nhn gii, thì đây là gii Nobel đu tiên mà gii thưởng không được trao tng trc tiếp. Tuy nhiên, Ch tch Vin Nobel cũng khng đnh : trong s 109 năm tn ti ca gii thưởng này, có nhng gii đc bit quan trng mà người được trao tng không có mt. Đó là gii được trao cho nhà ly khai Nga Andrei Sakharov, năm 1975, khi ông b cm tù ti Liên Xô. Gii trao cho nhà đi lp Ba Lan Lech Walesa, năm 1983, vì ông s không th tr li nước Ba Lan cng sn. Và cui cùng là vào năm 1991, khi hai người con ca bà Aung Sann Suu Kyi đến nhn thay cho m, lúc đó đang b tp đoàn quân s giam gi.

Gii thích cho vic phn thưởng bng tin ca gii thưởng, tương đương khong 1 triu euro không được trao cho ai nhn giúp, ch tch y ban cho biết, y ban không mun mo him đ làm chuyn này. Trên thc tế, đã có ln vào năm 1935, khon tin thưởng Nobel dành cho nhà hot đng hòa bình người Đc, Carl von Ossietzky, đã được mt người khác nhn thay, vì người được gii đang b cm tù ti Đc. Sau đó, người nhn thay đã bin th s tin này.

Xin nhc li là, cho đến nay, có 36 đi s quán đã nhn li mi, 6 nước t chi tham d l Nobel Hòa Bình là : Trung Quc, Nga, Cuba, Iran, Marc và Kazachstan. Tuy nhiên, theo y ban Nobel, vic không nhn li mi không phi lúc nào cũng là mt quyết đnh chính tr. Coi ông Lưu Hiu Ba là mt "ti phm", chính quyn Bc Kinh đã ngăn cn các nước c đi din đến tham d bui l. Đi s Trung Quc ti Oslo đã gi mt lá th đến đi din ngoi giao các nước đ yêu cu không đến tham d. 16 nước hin vn chưa tr li chính thc. Thi hn tr li là ngày 15/11 đã quá, mt s nước đ ngh có thêm thi gian đ quyết đnh.
.
.
.

No comments: