The
Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch
https://nghiencuuquocte.org/2023/07/17/the-gioi-hom-nay-17-07-2023/
HÌNH : https://www.levernews.com/content/images/2023/04/No-Labels-Rally.png
EU và Tunisia
hoàn tất một thỏa thuận trị giá 1 tỷ euro (1,1 tỷ USD), trong đó có 105 triệu
euro dành cho hợp tác chống nạn buôn người. Hiện ngày càng có nhiều người di cư
đến từ hoặc quá cảnh quốc gia Bắc Phi này để đến châu Âu. Thủ tướng Ý Giorgia
Meloni, người trực tiếp tham dự đàm phán ở Tunisia, đã ca ngợi thỏa thuận như một
“mô hình” cho quan hệ EU-Bắc Phi. Thoả thuận cũng bao gồm các khoản vay cho nền
kinh tế đang khủng hoảng của Tunisia.
Sóng
nhiệt bất thường tiếp tục được ghi nhận trên khắp thế giới. Có khoảng một phần
ba dân số Mỹ đã được cảnh báo về nhiệt độ nguy hiểm. Các nhà khí tượng học dự
đoán nhiệt độ vào tuần tới ở Ý có thể tăng lên 49°C, mức nóng nhất từng được
ghi nhận ở châu Âu. Nhật Bản và Trung Quốc cũng đưa ra cảnh báo nắng nóng,
trong khi Hàn Quốc nỗ lực giải cứu các nạn nhân bị mắc kẹt sau mưa lớn.
Thuế xăng dầu ở Thổ Nhĩ Kỳ tăng gấp ba lần, khiến giá tại cây xăng
tăng 20%. Đây là một nỗ lực của chính phủ nhằm bổ sung ngân quỹ vốn đã cạn kiệt
do những chính sách trợ cấp hào phóng của tổng thống Recep Tayyip Erdogan trong
lúc tái tranh cử, và trận động đất thảm khốc hồi tháng 2. Ví tiền của người Thổ
Nhĩ Kỳ bị tác động nặng bởi lạm phát do chính sách tiền tệ nới lỏng – một chiến
lược mà chính phủ mới từ bỏ gần đây.
Thủ tướng Iraq bắt đầu chuyến thăm chính thức tới Syria — lần đầu
tiên trong hơn một thập niên qua. Mohammed Al-Sudani sẽ hội kiến với Bashar
al-Assad, tổng thống Syria, về các nỗ lực ngăn chặn ma túy và các chiến binh
Nhà nước Hồi giáo di chuyển qua biên giới chung. Từng bị các lãnh đạo Ả Rập
khác xa lánh kể từ khi cuộc nội chiến bắt đầu vào năm 2011, ông Assad hiện đang
năng nổ hoạt động ngoại giao trở lại: hồi đầu năm, Syria đã được mời tái gia nhập
Liên đoàn Ả Rập.
Bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen nói “điều tốt nhất cho kinh tế
toàn cầu” là giúp Ukraine chấm dứt cuộc chiến với Nga. Bà Yellen đưa ra nhận
xét này ngay trước thềm cuộc họp của các bộ trưởng tài chính G20 sẽ khai mạc ở Ấn
Độ vào thứ Hai. Bà Yellen cũng khuyến nghị cơ cấu lại nợ của các nước nghèo.
Hàng ngàn người xuống đường ở Israel để phản đối kế hoạch đại tu lại
ngành tư pháp của chính phủ. Biểu tình bùng nổ vài ngày sau khi quốc hội Israel
thông qua sơ bộ dự luật hạn chế quyền hạn của Tòa án Tối cao. Trước đó, thủ tướng
Binyamin Netanyahu đã nói trong một video rằng ông “cảm thấy rất khỏe” sau khi
được đưa đến bệnh viện kiểm tra y tế.
Con số
trong ngày: 6 tỷ đô la, là số tiền mà The Economist ước tính các cơ
quan hành chính trên khắp thế giới chi tiêu cho giấy tờ và in ấn hàng năm.
TIÊU
ĐIỂM
Kinh
tế Trung Quốc có dấu hiệu chững lại
Khi bộ trưởng tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen đến thăm Bắc Kinh trong tháng
này, bà đã ít nhiều đóng góp cho ngành khách sạn địa phương. Cụ thể, bà đã ăn tối
với nhóm của mình tại một nhà hàng, nơi sau đó công bố thực đơn mới mượn tên
bà; và ăn trưa với một nhóm các nhà kinh tế nữ. Nhưng trong khi ngành dịch vụ
ăn uống là một điểm sáng kể từ khi Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế đại dịch vào cuối
năm 2022, những khu vực khác của nền kinh tế đang chững lại.
Các số liệu được công bố vào thứ Hai nhiều khả năng cho thấy GDP của
Trung Quốc tăng trưởng rất ít từ quý 1 đến quý 2 năm 2023. (Tăng trưởng vẫn tốt
hơn nhiều so với giai đoạn phong tỏa tháng 4-6 năm 2022). Nhiều người đang khao
khát một gói kích thích cơ sở hạ tầng từ chính phủ, với kỳ vọng có một kế hoạch
chi tiết sau cuộc họp cuối tháng 7 của Bộ Chính trị. Nhưng chính phủ, như thường
lệ, đang tỏ ra thận trọng.
Thoả
thuận ngũ cốc Nga-Ukraine sắp đáo hạn
Hồi tháng 7 năm 2022, Nga đã đồng ý cho phép Ukraine tiếp tục xuất khẩu
ngũ cốc qua các cảng ở Biển Đen. Thỏa thuận không được thực thi tốt lắm, với
các báo cáo lặp đi lặp lại về các hành vi phong tỏa của Nga. Dù vậy, hàng triệu
tấn lương thực vẫn được chuyển đi, giúp kiểm soát giá lương thực toàn cầu.
Nhưng thỏa thuận sẽ hết hạn vào thứ Hai.
Vladimir Putin đã từ chối cam kết gia hạn và cáo buộc trừng phạt của
phương Tây làm hạn chế các lô hàng ngũ cốc và phân bón của Nga. Liên Hợp Quốc –
bên cùng với Thổ Nhĩ Kỳ là trung gian đàm phán – đã đề nghị tạo điều kiện thuận
lợi cho xuất khẩu của Nga, nhưng không có kết quả. Do đó, hầu hết mọi con mắt đều
đổ dồn vào tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, người đã thuyết phục được
ông Putin ký thỏa thuận ban đầu nhờ mối quan hệ cá nhân. Nhưng ông Erdogan, sau
khi mới tái đắc cử gần đây, đã nghiêng về phía các đồng minh phương Tây, nhất
là cái gật đầu cho phép Thụy Điển gia nhập NATO. Hôm thứ Sáu, ông tuyên bố “đồng
quan điểm” với ông Putin về thỏa thuận ngũ cốc. Nhưng Điện Kremlin đã không đưa
ra bất kỳ sự đảm bảo nào như vậy.
G20
họp cấp bộ trưởng
Vào thứ Hai, các bộ trưởng tài chính và ngân hàng trung ương G20 sẽ họp ở
Gandhinagar, một thành phố Ấn Độ được đặt theo tên của người cha lập quốc
Gandhi. Chương trình nghị sự do Ấn Độ, quốc gia giữ chức chủ tịch G20, đặt ra
là rất tham vọng. Hai ngày đàm phán nhắm đến mọi chủ đề, từ các quy định xuyên
biên giới đối với tiền điện tử đến một thỏa thuận toàn cầu về thuế doanh nghiệp.
Nhưng có một vấn đề lớn nhất: làm thế nào để giúp các nền kinh tế đang
phát triển chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch. Một nhóm các nhà kinh tế học —
do cựu bộ trưởng tài chính Mỹ Lawrence Summers dẫn đầu — sẽ thảo các đề xuất để
giúp các tổ chức cho vay quốc tế như IMF và Ngân hàng Thế giới trở nên xanh và
hiệu quả hơn. Nhưng chỉ tinh giản là không đủ đối với các nước nghèo, những người
yêu cầu có thêm hỗ trợ tài chính. Rủi ro là việc cuộc họp sẽ phơi bày các khác
biệt giữa thế giới giàu và nghèo về cách tài trợ cho chuyển đổi khí hậu.
Lựa
chọn thứ ba cho các cử tri Mỹ?
Mỹ không phải là một nơi vui vẻ lắm cho những nhân vật ôn hòa chính trị.
Tổng thống Joe Biden có thể không tỏ ra là một chiến binh đảng phái, nhưng các
chính sách của ông và của Đảng Dân chủ đang nghiêng về phía tả. Còn Đảng Cộng
hòa, dẫn đầu bởi Donald Trump, đang trở nên ngày càng cực đoan. Trong bối cảnh
đó, hơn một nửa người Mỹ muốn có một lựa chọn thứ ba đáng tin cậy.
Giữa lúc ấy xuất hiện No Labels, một nhóm
lưỡng đảng được thành lập từ năm 2010. Vào thứ Hai, tổ chức này sẽ tổ chức một
sự kiện ở New Hampshire với sự góp mặt của thượng nghị sĩ Dân chủ trung dung Joe Manchin và Jon Huntsman, một đảng viên Cộng hòa ôn hòa là cựu thống đốc
bang Utah. Điều này có thể báo trước một liên danh tranh cử tổng thống gồm một
đảng viên Dân chủ và một đảng viên Cộng hòa, sẽ được công bố vào mùa xuân tới.
Phần lớn các đề xuất chính sách của No Labels có vẻ hợp lý, chẳng hạn như
cắt giảm các chương trình trợ cấp (nhiều trong số đó sắp mất khả năng thanh
toán) hay quyền công dân cho những người nhập cư được đưa đến Mỹ khi còn nhỏ.
Nhưng nếu No Labels thu hút được những cử tri ôn hòa, những người có xu hướng bỏ
phiếu cho Biden, người hưởng lợi nhất rõ ràng sẽ là Trump.
No comments:
Post a Comment