Tôi đang ngồi uống
cafe một mình trong một buổi chiều 30/4 se lạnh. Những cơn mưa xối xả từ đêm
qua làm Hà Nội những ngày nghỉ lễ vắng người càng buồn hơn. Nhắc đến ngày này
không ai là người Việt Nam lại không nhớ đến câu nói nổi tiếng của cố thủ tướng
Võ Văn Kiệt: “…một sự kiện liên quan đến chiến tranh khi nhắc lại theo các lối
cũ vẫn làm, sẽ “có hàng triệu người vui, mà cũng có hàng triệu người buồn”…”.
Chính vì lẽ đó, hôm nay trong bài viết này tôi muốn trải lòng với các bạn về những
suy nghĩ của mình trong ngày cuối cùng của tháng tư buồn đau.
Là thế hệ sinh năm
1975 ở miền Bắc, khi tôi lớn lên thì cuộc chiến giữa 2 miền Nam Bắc đã hoàn
toàn chấm dứt. Tôi còn nhớ như in ký ức đầu tiên về miền Nam của mình là hình ảnh
chiếc máy bay C130 to lớn. Ngày đó bố tôi là lính mặt đất trong các sân bay
quân sự miền Bắc. Sau năm 1975, hàng loạt các khí tài quân sự của miền Nam chưa
hỏng hóc vì chiến tranh được miền Bắc đem về sử dụng. Và như để là sự tưởng thưởng
công lao, hồi đó lính không quân miền Bắc được đem cha mẹ, vợ con đi chơi bằng
máy bay quân sự vào miền Nam, mỗi năm một lần.
Chính vì thế năm
1977, khi miền Bắc còn nghèo nàn lạc hậu, khi tôi mới 2 tuổi đã được bước lên
chiếc máy bay C130 sơn cờ đỏ sao vàng để bay vào Sài Gòn. Đó là một trải nghiệm
cực kỳ mạnh mẽ, nên dù chỉ mới 2 tuổi nhưng tôi vẫn còn nhớ như in màu thép đen
và hình dáng khổng lồ của chiếc máy bay đó. Rồi suốt trong khoảng 10 năm sau
đó, hè năm nào tôi, trong niềm tự hào với bạn bè cùng trang lứa, cũng được đi
máy bay vào Nam chơi ở nhiều nơi, từ Sài Gòn, Đà Nẵng, Nha Trang, Đà Lạt.
Thế nên dù chưa hiểu
gì về chính trị hay lịch sử, nhưng những hình ảnh trong tôi về miền Nam là những
hình ảnh chân thực nhất của một miền đất mới được “giải phóng”, chưa hề thay đổi
gì nhiều so với ngày nay. Những chiếc xe xích lô cao vút, những góc phố chợ trời
bày biện đủ thứ linh tinh, những ngôi biệt thự nguy nga cắm cờ đỏ, mùi khói của
những chiếc xe lam hối hả trên đường… tất cả những điều ấy ghi sâu trong ký ức
non nớt của tôi, và mãi sau này chính nó là chất xúc tác làm tôi tỉnh ra và hiểu
được câu chuyện thực về Sài Gòn nhanh hơn so với rất nhiều bạn bè khác.
Không chỉ hình ảnh
miền Nam ở miền Nam, trong ký ức của tôi còn có cả hình ảnh của miền Nam ở Hà Nội.
Khoảng những năm 1982 – 1983, gia đình tôi sống cùng ông bà nội ở khu tập thể
Kim Liên. Hồi đó đây là một trong những khu chung cư đầu tiên của miền Bắc dành
cho gia đình cán bộ cấp cao trong các ban ngành đoàn thể. Hàng xóm nhà tôi toàn
kỹ sư, bác sỹ, giáo viên… thậm chí còn có nhiều vị bộ trưởng, thứ trưởng oai
phong lắm. Trong bối cảnh đó, có một điều rất kỳ lạ là gia đình tôi lại đón tiếp
những người họ hàng rất lạ lẫm từ miền Nam ra, và ở lại rất lâu. Họ có trang phục
khác hẳn người miền Bắc, rất chỉn chu, kiểu cách. Nhưng thái độ của họ là sự dè
chừng, thu mình, nhẫn nhịn hết sức để tránh làm phiền đến xung quanh. Mãi sau
này, tôi mới biết một điều rất đau lòng là họ ra Hà Nội tá túc ở gia đình nhà
tôi để làm thủ tục đi thăm chồng, thăm cha là lính VNCH đang đi cải tạo trong
các trại tù miền Bắc. Chính vì thế, tôi đã có những trải nghiệm tiền đề rất căn
bản, để thay đổi hẳn những suy nghĩ của mình so với những điều được giáo dục,
được nhồi sọ về miền Nam từ rất sớm.
Thế rồi theo thời
gian, khi sự thật lịch sử được phơi bày, khi những tiếng nói của “bên thua cuộc”
được cất lên, rất nhiều người miền Bắc đã thay đổi. Trong bao nhiêu năm qua,
cho đến tận bây giờ những ngày tháng tư đau buồn dù được hệ thống tuyên truyền
nhà nước cố sức quảng bá cho cái gọi là: “giải phóng miền Nam”, “Thống nhất tổ
quốc”, “đánh đuổi giặc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai Nguỵ quyền Sài Gòn”… có
ngày càng nhiều người được giải ảo, được mở mắt thông não về thực chất của sự
kiện 30/4… Và người ta sụp đổ niềm tin không phải chỉ do những tài liệu, bài viết
hay những lời nói của “bên thua cuộc” được cất lên. Thực trạng yếu kém, sự tụt
hậu của đất nước, sự lăm le thôn tính của Trung Quốc, sự ngu dốt và ươn hèn của
lãnh đạo trong các vấn đề tầm vóc quốc gia… chính là những tác động lớn nhất để
người dân mất hết niềm tin, quay ra đi hỏi tại sao, và đồng thời có suy nghĩ rất
khác về ngày 30/4 so với trước kia.
Tuy nhiên ý kiến bảo
vệ những lập luận về ngày này của chế độ vẫn còn không phải là ít. Sự hung hăng
và hiếu chiến đó bạn có thể bắt gặp ở bất cứ đâu trên Facebook trong những ngày
cuối tháng tư. Và những lời nói đó không phải chỉ có ở dân miền Bắc mà còn từ
các bạn trẻ miền Nam nói ra rất nhiều. Tôi vốn rất khó chịu với những lập luận
đầy thù hận và ngu ngốc này nhưng không muốn tranh cãi nhiều, vì tôi biết những
bạn trẻ đó vẫn đang bị nhồi sọ giống như tôi ngày xưa thôi.
Tôi vẫn tin là thời
gian và những trải nghiệm cuộc sống sẽ cho các bạn trẻ cơ hội để tỉnh ngộ. Và
điều cuối cùng tôi muốn nói là: chỉ có kẻ nào sống bằng xương máu người khác mới
vui được thôi, nói triệu người vui bây giờ không còn đúng nữa rồi, ông Kiệt ạ!
No comments:
Post a Comment