Trọng Thành - RFI
Đăng ngày 24-10-2015
Tham
vọng kiểm soát tư tưởng con người bên ngoài biên giới của chính quyền Bắc Kinh
là chủ đề chính mục thảo luận của Le Monde. Bài « Bắc Kinh muốn kiểm
duyệt toàn thế giới như thế nào » của nhà văn Trung Quốc Mộ Dung Tuyết
Thôn (Murong Xuecun), vén lộ thực trạng, với nhiều cảnh báo chua chát.
Mộ Dung Tuyết Thôn nhắc lại một ấn tượng đặc biệt của
ông cách nay hai năm, khi ông tiếp xúc với trang mạng của một tạp chí Anh, nơi
mời ông viết bài. Nhà văn đọc được rất nhiều bài viết ca ngợi hết lời đảng Cộng
sản Trung Quốc. Người phụ trách biên tập giải thích tạp chí Anh này phải đăng tải
các bài viết nói trên theo yêu cầu của các doanh nghiệp Trung Quốc, khách hàng
đăng quảng cáo. Ông cho biết thêm, nếu trang mạng có quá nhiều bài phê phán đảng
Cộng sản và chính quyền Trung Quốc, thì các doanh nghiệp sẽ ngừng cộng tác.
Tìm hiểu thêm, Mộ Dung Tuyết Thôn biết rằng tại nhiều
nước Châu Âu khác, tại Hoa Kỳ, Úc cho đến Châu Phi, thực tế này là phổ biến. Chỉ
riêng tại thành phố Sydney đã có tới 6 tờ báo Trung Quốc, có quan điểm gần gũi
với chính quyền. Chính vì thế mà tại Úc, quan điểm của chính quyền Trung Quốc
ngày càng có nhiều ảnh hưởng, cho dù phần lớn mọi người dường như không nhận
ra.
Nhà văn nhắc lại, hồi tháng 5 vừa qua, tổ chức văn
bút Hoa Kỳ Pen America, trong bản báo cáo mang tên « Kiểm duyệt và ý thức
: các tác giả nước ngoài và thách thức của kiểm duyệt Trung Quốc »,
cho thấy nền công nghiệp xuất bản Mỹ và một số nhà văn Mỹ đã bị đặt dưới sự kiểm
duyệt của Bắc Kinh. Tình hình tại Úc là rất rõ. Một bài viết trên The
Australian năm 2014 cho biết, kênh truyền thông có tiếng ABC đã ký một thỏa thuận
đối tác, chia sẻ nội dung, với tập đoàn truyền thông Trung Quốc Shanghai Media.
Điều đó có nghĩa là các chương trình tại Úc sẽ được kiểm duyệt từ Trung Quốc.
Riêng tại Hồng Kông, từ khi thành phố 7 triệu dân trở
về thuộc chủ quyền Trung Quốc, theo nhà văn Mộ Dung Tuyết Thôn, « gần
như không còn một kênh truyền thông nào còn giữ được sự độc lập thực sự, các
nhà chính trị thì càng ngày càng giống với các bí thư chi bộ của đảng Cộng sản
Trung Quốc. Những người biểu thị thái độ chống chính quyền Bắc Kinh ngày càng bị
mafia đe dọa nhiều hơn ».
Nhà văn Trung Quốc kết luận, nền văn minh (nhân loại)
là một hiện thực toàn thể. Khi chính phủ một nước tìm cách bịt miệng người viết,
thì đó không chỉ đối với cư dân một quốc gia, mà đối với cả nhân loại. Ông cảnh
báo : ở Phương Tây, nạn kiểm duyệt Trung Quốc là một chuyện dường như xa xôi,
nhưng nếu một ngày nào đó, các vị nhận thấy báo chí của các vị ngày càng ít các
bài phê phán Trung Quốc, các trí thức và truyền thông đồng thanh ca ngợi Trung
Quốc, và nhiều chính trị gia công khai bảo vệ lợi ích của Trung Quốc, hy vọng
lúc đó các vị sẽ nhớ lại lời tôi hôm nay.
Pháp
: Đi tìm nguyên nhân tai nạn thảm khốc
Nước Pháp chấn động với tai nạn đường bộ khiến nhiều
người thiệt mạng nhất kể từ hơn 30 năm. 43 người chết, theo thông tin mới nhất,
tại tỉnh Gironde, miền tây nam. Tai nạn xảy ra sáng qua 23/10/2015, khi một xe
ca chở người cao tuổi đi du lịch đâm phải một chiếc xe tải tại một khúc quanh
nguy hiểm. Báo Le Figaro chạy tựa trang nhất « Cả nước bàng
hoàng », trong khi đó hàng tựa của Libération như một lời chia sẻ lặng
lẽ : « Những người đã mất của làng Petit-Palais ». 28 trong số
43 nạn nhân trong chuyến xe bất hạnh này là người về hưu của ngôi làng nói
trên.
Le Figaro thuật lại chi tiết vụ tai nạn xảy ra trên
một xa lộ cấp tỉnh chật hẹp, với hai bên đường là rừng và ruộng nho. Sau cú va
chạm, lửa bùng lên ngay lập tức. Chỉ có tám người trên xe thoát nạn, trong đó bốn
người đang ở trong tình trạng nghiêm trọng.
Bài « Chính giới giữa cảm xúc và tranh luận »
dẫn lời ông Noel Mamère, dân biểu đảng Xanh, đại diện cho vùng này. Vị dân biểu
chỉ trích lựa chọn của chính phủ đương nhiệm trong lĩnh vực giao thông, ưu tiên
cho ô tô ca, thay vì đường sắt và các phương tiện an toàn hơn. Một thành viên
ban lãnh đạo đảng Xã hội còn yêu cầu bộ trưởng Macron từ nhiệm. Ông Macron là
người chủ trương ra luật khuyến khích phát triển giao thông bằng xe ca mới đây.
Thủ tướng Pháp tuyên bố đây là một ngày tang tóc đối với toàn quốc.
Bài « Tại nơi xảy ra thảm kịch, cảm xúc và
các nghi vấn » của Libération thuật lại diễn biến của ngày thứ Sáu đen
tối này. Đại tá Réty, phụ trách điều tra, nhận xét, địa điểm nơi xảy ra tai nạn
là một con đường dốc, rất hẹp, cộng với độ ẩm cao, sau các đợt mưa nhẹ và sương
sớm, trên mặt đường có nhiều lá cây rụng. Những yếu tố nói trên có thể giải
thích cho việc chiếc xe tải bị mất lái, nhưng hiện tại các nhà điều tra còn
chưa có đủ cơ sở để xác định, liệu có phải tốc độ quá cao cũng là nguồn gốc của
thảm nạn. Theo Libération, phải vài tuần nữa mới có thể có được kết quả điều
tra.
Libération đi tìm nguyên nhân sâu xa của tai nạn ở tầm
quốc gia. « Các đường ô tô cấp tỉnh là nơi dễ xảy ra tai nạn hơn là đường
cao tốc » là nhận định khác của tờ báo, kèm theo con số thống kê 2/3 số
tai nạn giao thông chết người năm 2014 xảy ra bên ngoài các vùng trung tâm (với
2150 người). Theo một chuyên gia ngành bảo hiểm, được Libération dẫn lời, đã có
một sự coi nhẹ ý thức giao thông trên các con đường nhỏ, cụ thể là thiếu hẳn những
thông tin về các hiểm họa trên các trục đường giao thông thứ cấp, trong khi ưu
tiên được dành cho đường cao tốc và các thành phố lớn, là nơi mà tai nạn ít hơn
nhiều.
Hội
nghị khí hậu Bonn : Mâu thuẫn Bắc – Nam trở lại
Kết quả đàm phán về khí hậu sau một tuần làm tại
Bonn, Đức, được Libération phân tích. Bài « COP 21. Thỏa thuận và các
văn bản » cho biết hơn 190 quốc gia tham dự đã đạt được đồng thuận
xung quanh một văn bản dự thảo thỏa thuận. Dự thảo này sẽ làm cơ sở cho các bên
đàm phán trong Thượng đỉnh cuối tháng 11 tới tại Paris. Đây được coi là cơ hội
hy hữu cho việc đạt thỏa thuận nhằm hạn chế nhiệt độ Trái đất không tăng quá
2°C. Bonn là hội nghị quan trọng cuối cùng trước COP21 tại Paris.
Libération thuật lại không khí của cuộc đàm phán.
Trong thời điểm khai mạc thứ Hai tuần này, các nước đang phát triển, với 134 quốc
gia (hay nhóm G77 và Trung Quốc), đã nổi giận vì lập trường của họ không được
phản ánh trong văn bản dự thảo trước đó. Sau đó, nhóm 134 nước được giao bổ
sung thêm văn bản, với kết quả là một văn bản mới 34 trang ra đời (so với 20
trang trước đó), « cân bằng hơn », như ca ngợi của « các
nước phía Nam và xã hội dân sự ».
Đại diện Pháp phụ trách COP21 Laurence Tubiana đánh
giá cao nỗ lực này, và khẳng định, đây là biểu hiện cho thấy « sự trưởng
thành của quá trình thương lượng », trong bối cảnh tình thế trên bên bờ
vực thẳm hồi đầu tuần.
Động thái đầy kịch tính nói trên cho thấy các mâu
thuẫn hết sức lớn giữa các nước công nghiệp phát triển với các nước nghèo đã trỗi
dậy trở lại, thách thức trực tiếp khả năng đạt đồng thuận.
Các nước đang phát triển mong đợi các nước giàu gánh
vác chi phí của việc thích nghi và các thiệt hại do biến đổi khí hậu, vì cho rằng
các cường quốc công nghiệp phải có "trách nhiệm lịch sử", phải
trả "một món nợ". Đây là điều kiện tiên quyết cho mọi thỏa thuận.
Trong khi đó, các nước phát triển không hề thích thú gì khi phải rút tiền, nhất
là khi họ cho rằng, thế giới hiện nay đã thay đổi, và một số nước như các quốc
gia dầu khí vùng Vịnh, hay các nước đang trỗi dậy cũng dồi dào về tài chính và
có thể đóng góp. Đây là một đề nghị mà nhóm G77 và Trung Quốc bác bỏ. Theo một
chuyên gia Mỹ, nhóm các nước Vùng Vịnh rất có khả năng sẽ làm quá trình đàm
phán rơi vào bế tắc.
Một điểm khác gây ấn tượng là văn bản dự thảo Bonn
có rất nhiều ngoặc kép, nêu ra hai khả năng « buộc phải » và
« có thể », tức mức độ ràng buộc về pháp lý của thỏa thuận. Có
đến gần 1.500 cặp khả năng như vậy trong văn bản này, so với 200 trong văn bản
trước. Cùng với số lượng trang tăng lên, số lượng các ngoặc kép như trên cho thấy
thách thức còn rất nhiều trước khi các bên đi đến được một thỏa thuận chung cuộc
tại Paris.
Bầu
cử Ba Lan : Phe bảo thủ thắng thế
Về thời sự quốc tế, hai cuộc bầu cử được báo chí
Pháp chú ý : bầu Quốc hội Ba Lan và Tổng thống Achentina ngày mai.
Tại Ba Lan, theo Le Monde, đảng bảo thủ Luật pháp và
Công lý PiS có rất nhiều khả năng giành chiến thắng trước đảng trung hữu PO, cầm
quyền từ 8 năm nay. Ba Lan, với tăng trưởng liên tục từ 8 năm nay, và tỉ lệ thất
nghiệp chỉ có 8,6%, được đánh giá là một thành công ngoạn mục tại Châu Âu, tuy
nhiên vấn đề theo Le Monde là : thành quả tăng trưởng cao đã không được phân
chia công bằng.
Le Figaro có phóng sự đưa bạn đọc đến với Zyrardow,
một thị trấn nhỏ, bị bỏ rơi. Đây là hình ảnh thu nhỏ của một nước « Ba
Lan B », như người ta gọi ở đây. Rất nhiều người dân tại nơi này có thể
sẽ đi theo tiếng gọi của đảng bảo thủ. Tuy nhiên, theo người phụ trách một đài
phát thanh địa phương, « vấn đề lớn ở đây là cử tri không muốn đi bỏ
phiếu ».
Achentina
: Cử tri tin tưởng không có thay đổi lớn
Cũng sau 8 năm cầm quyền, Tổng thống Achentina
Kirchner sẽ không tái cử. Người hiện có khả năng kế nhiệm bà cũng là người thuộc
đảng cầm quyền, ông Daniel Scioli, một nhà doanh nghiệp, cựu vận động viên.
Theo nhận định của Le Figaro, ứng cử viên đảng cầm quyền Justicialisme – do tướng
Peron sáng lập sau Thế chiến Hai - đang được tỉ lệ ủng hộ gần 40%, có thể đắc cử
ngay trong vòng một, nếu chênh lệch 10 điểm so với đối thủ, theo luật bầu cử của
Achentina.
Theo một dự đoán, « gần một nửa cử tri tin
tưởng dù thắng lợi thuộc về bên nào, tương lai Achentina sẽ tiếp tục tốt như hiện
nay, hoặc hơn, sở dĩ có tình cảm này, có thể vì các ứng cử viên đều hứa hẹn các
thay đổi ôn hòa ».
Tổng
thống Nga muốn bầu cử « minh bạch » tại Syria
Cũng về bầu cử, nhưng tại Syria. Ba tuần sau can thiệp
quân sự tại Syria, theo Le Monde, Tổng thống Nga nêu viễn cảnh tổ chức bầu cử
« minh bạch ». Bài « Putin muốn tái hợp thức hóa chính
quyền Damas » mở đầu với nhận xét : « Tại một đất nước tan
hoang vì nội chiến, khiến 250 000 người chết từ bốn năm nay và hàng triệu người
phải tha hương, giả thuyết tổ chức bầu cử không làm cho ông Putin hoảng sợ ».
Ngân
hàng Châu Âu sẵn sàng cho một loạt biện pháp mới
Về Châu Âu, tựa lớn của Le Monde là « Ngân
hàng trung ương Châu Âu sẵn sàng làm tất cả để đưa tăng trưởng trở lại ».
Hôm qua, thống đốc ngân hàng, ông Mario Draghi tuyên bố sử dụng « mọi
biện pháp chính sách tiền tệ ».
Kể từ đầu cuộc khủng hoảng tài chính, Ngân hàng
trung ương đã rót vào nền kinh tế Châu Âu khoảng 900 tỷ euro, nhưng không xoay
chuyển được mức lạm phát đang quá thấp hiện nay.
No comments:
Post a Comment