HỒ SƠ WIKILEAKS (48) :
Triệu Phong/Người Việt
Chủ Nhật - 20 Tháng 11, 2011
WESTMINSTER (NV) - Sự phân chia giữa các giáo phái Cao Ðài, nhất là giữa những nhóm được nhà nước công nhận với những nhóm khác, được miêu tả trong một công điện đề ngày 14 tháng 12, 2007, do Tổng Lãnh Sự Kenneth Fairfax gửi từ Sài Gòn.
Công điện này là tường trình về cuộc gặp gỡ giữa Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế (USCIRF) của Mỹ với Thánh Thất Sài Gòn. Ủy ban USCIRF là một cơ quan độc lập thành lập theo luật liên bang Mỹ, với mục đích theo dõi tình hình tự do tôn giáo trên thế giới. Ðối với người Việt Nam, ủy ban USCIRF được quan tâm nhiều vì họ là cố vấn cho Bộ Ngoại Giao trong việc lập danh sách CPC - danh sách các nước thiếu tự do tôn giáo và cần quan tâm đặc biệt.
Thánh Thất Sài Gòn nơi ủy ban USCIRF gặp gỡ, là thánh thất có ghi tên với ủy ban tôn giáo, và được chính quyền công nhận.
Tại đây, họ gặp Giáo Sư (công điện gọi là “bishop”) Thượng Minh Thanh, một người tên Thượng Bé Thanh mà công điện gọi là “bishop and deputy director,” và một người nữa tên Lê Quang Tân, được miêu tả là “archivist.” Bản công điện không ghi rõ công việc của Giáo Sư Thượng Minh Thanh lúc đó, nhưng hiện nay ông là trưởng ban Ðại Diện Hội Thánh Cao Ðài Tòa Thánh Tây Ninh tại Sài Gòn.
(“Giáo Sư” không phải nghĩa là giáo sư đại học hay giáo sư trung học, mà “Giáo Sư” là một chức sắc trong Hội Thánh Cao Ðài. Thượng Minh Thanh cũng không phải tên thật mà là tên trong đạo của ông, và tên ông là Minh.)
Sự phân chia giữa nhóm này và các nhóm khác lộ ra khi USCIRF hỏi về 8 tín đồ Cao Ðài bị bắt. Công điện không nói rõ, nhưng đây là nhóm 8 người biểu tình tại cuộc họp thượng đỉnh ASEAN ở Phnom Penh năm 2004 và bị bắt, bị đưa về Việt Nam thụ án.
Vụ án này nổi tiếng thời đó, và được nhắc đến trong các báo cáo nhân quyền của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ trong một thời gian dài. Tám người này bị kết án từ 3 tới 18 năm, và tới năm 2007 thì 3 người được ân xá.
Tuy nhiên, mặc dù các tín đồ Cao Ðài này được nhiều người biết đến, thì ông Thượng Minh Thanh bác bỏ. Theo công điện viết, “ông Minh nói ông không biết nhiều về hoạt động của những người này và không xem việc làm của họ là đại diện cho Cao Ðài.”
USCIRF hỏi tiếp về một tín đồ Cao Ðài viết thư than phiền cán bộ nhà nước xen vào đám tang của một lãnh đạo Cao Ðài, “một lần nữa ông Thượng Minh Thanh nói cá nhân gửi lá thư đó không đại diện cho Cao Ðài, và chức sắc đáng nghi vấn đó không phải là thành viên chính thức trong hàng giáo phẩm Cao Ðài.”
Thánh Thất Cao Ðài TPHCM cũng không hề nêu vấn đề đòi hỏi giúp đỡ từ một thánh thất Cao Ðài ở Bình Dương, chỉ trích về việc đòi triệt hạ thánh thất để thực thi dự án phát triển kinh tế của nhà nước. Theo đại diện Cao Ðài tỉnh Bình Dương, chính quyền địa phương đề nghị bồi thường bằng tiền và đất để xây lại thánh thất mới, nhưng đất đền bù lại quá nhỏ (miếng đất mới rộng 62 mét vuông, so với miếng cũ rộng 2,000 mét vuông). Dù các cư dân khác cũng được đền bù tương tự, đại diện Cao Ðài tỉnh Bình Dương nói vụ này là “sự trấn áp bắt nguồn từ chính sách đàn áp tôn giáo của chính quyền.”
Ðược nhà nước công nhận, nên Thánh Thất Cao Ðài TPHCM hoạt động tương đối thoải mái và họ nói lên điều này khi được USCIRF hỏi.
Ông Thượng Minh Thanh thêm rằng, “chính quyền sẵn sàng chấp thuận sự đề cử các chức sắc lãnh đạo của Hội Thánh Cao Ðài, đáng kể là ông từng được bổ nhiệm đứng đầu Hội Thánh Cao Ðài ở TP HCM vào năm 2004.” Thêm vào đó, Ủy Ban Tôn Giáo Nhà Nước “từng mở 12 khóa huấn luyện về tiến trình ghi danh để được sự công thuận theo khuôn khổ luật mới.”
Tuy nhiên, ông nói tín đồ Cao Ðài cũng không quan tâm mấy việc ghi danh này mà chỉ khi nào cần thì làm việc với Ủy ban Tôn giáo Nhà nước để “xin phép tổ chức những phiên họp hoặc buổi lễ lớn.” Một trong những thí dụ này, ông Minh nói, là vừa được giấy phép của Ủy ban Tôn giáo Nhà nước để “tổ chức đại hội Cao Ðài toàn quốc, dự trù có đến 3,000 đại biểu đại diện 23 tỉnh đến tham dự. Vào Tháng Tám 2008, họ dự trù mở một buổi lễ lớn và trù liệu có sự tham dự của 650,000 tín đồ.”
Bản công điện nhắc lại về sự phân chia giữa các giáo phái Cao Ðài. Tổng Lãnh Sự Fairfax kể:
“Tại buổi tiếp tân cho USCIRF do Tổng Lãnh Sự Quán đãi, sự kình địch giữa các nhóm Cao Ðài lộ ra rất rõ. Trong khi các lãnh tụ Cao Ðài giao thiệp rất thoải mái với các lãnh tụ tôn giáo khác, họ thờ ơ với nhau và thậm chí còn than phiền với tổng lãnh sự về các nhóm kia.”
.
.
.
No comments:
Post a Comment